4. مُرڪ
مان هميشه اهو سوچيندي رهندي هئس ته واقعي هو ڪيڏا نه خوش هئا ۽ خوش رهڻ ڄاڻندا هئا. ان ڪري ئي ته انهن جي ٻار جي اکين ۾ به ساڳي چمڪ، روشني ۽ رونق هئي. منهنجا ٻار به آهن، هو ذهين به آهن، شرارتي به آهن، کيڏن به ٿا، منهنجو ته خير پنهنجو مزاج آهي. ڇا منهنجا ٻار به ائين سنجيدا ئي رهندا؟ مرڪ ڪيڏي نه سٺي لڳندي آهي. ٻن سالن ۾ ئي ڄڻ هن کي دنيا جون سڀ خوشيون ملي ويون آهن؟ ان قسم جون ابتيون سبتيون ڳالهيون اڪثر منهنجي ذهن ۾ اينديون رهنديون هيون پر چاهڻ جي باوجود به مان پنهنجي مزاج کي اهڙو نرم نه بڻائي سگهي هئس. تقريبن پنجن سالن کانپوءِ هڪ ڏينهن بازار ۾ مونکي مرڪ جي ماءُ نظر اچي وئي. الائي ڇو مونکي اها ساڳي نه لڳي. اهو ئي سبب هئو جو مان کيس سڃاڻي نه سگهيس، پر هن مونکي سڃاڻي ورتو. چوڻ لڳي ڏاڍي فريش ٿي وئي آهين پهريان جيئن اداس لڳندي هئينءَ هاڻي ته لڳين ئي نه ٿي؟ مون چيو مانس ”ٻار جو وڏا ٿي ويا آهن. اڳ ۾ ننڍڙا هوندا هئا. پريشان ڪندا هئا. اها به پريشاني هوندي هئي ته خبر نه آهي وڏا ٿيڻ تي سندن مزاج ڪهڙا ٺهندا؟“ ۽ هاڻي ڪيئن آهن؟ هوءَ پڇڻ لڳي. مون چيو مانس ”هاڻي ته توبهه زاري آهي. ايڏا ته ذهين ۽ شرارتي آهن جو مون کي سمجهه ۾ نه ٿو اچي ته اسان منهن سڄيل ڪپل (couple) جا ٻار ايترا ايڪٽو(Active) ڪيئن ٿي ويا؟ ها البت هڪ ڳالهه ضرور آهي ته اسان ٻارن کي روڪ ٽوڪ، تنقيد ۽ خاص طور تي سخت رويي ۽ دڙڪن داٻن کان پاسي رکيو. اسان هميشه هنن کي هر ڳالهه اطمينان ۽ سنجيدگيءَ سان سمجهائي ۽ ڪڏهن به انهن جي سامهون ويڙهه جهيڙ نه ڪئي. بلڪه هر مسئلو انهن کان لڪايو ۽ اهو ئي سبب آهي جو اڄ هنن کي نه صرف اسڪولن ۾ اسان کي سندن مائٽن طور سڃاتو وڃي ٿو بلڪه اسان جي علائقي ۾ به اسان لاءِ اهو چيو ويندو آهي هو ڏسو سارنگ ۽ سڳنڌ جا ممي پاپا وڃن ٿا ۽ واقعي اها ڳالهه اسان لاءِ فخر جهڙي آهي ته اسان جا ٻار ايترا ذهين ۽ ڦڙت آهن جو اسان لاءِ سڃاڻپ بڻيا آهن.
اڙي هيءَ مرڪ آهي ڇا؟ ڏس پنهنجي ٻارن جي تعريفن ۾ مان مرڪ کي سڃاڻي به نه سگهيس. ڪيڏي نه وڏي ٿي وئي آهي. ماشاء الله پر صنوبر هن جي اکين ۾ اها شوخي ۽ رونق نه آهي، جيڪا اڳ ۾ هوندي هئس ۽ تون به اهڙي پريشان چوپئي لڳين؟ مون حال احوال ڏيندي سوالن جي ڀرمار ڪري ورتي مانس“ پر ترس سڀ ڳالهيون رستي ۾ ڪنداسين ڇا؟ هل گهر! منهنجو گهر اتان ويجهو هئو.
گهر پهچي، ٿڌو آڻي ڏنو مانس، ان کانپوءِ کانئس احوال وٺڻ لڳم. چوڻ لڳي: بس ادي ڪهڙا ٿي حال پڇين؟ مون سمجهيو هئو ته زندگي نالو آهي اڏائڻ کائڻ، کل ۽ خوشيءَ جو، پر ائين نه آهي. وقت ۽ حالتن جي مٽجڻ جو نالو زندگي آهي. مون کي ڏس سدائين توتي ٽوڪون ڪندي هئس، اهو گهر وارو جنهن کي آئون رڳو کلندي مرڪندي وڻندي هئس... خبر نه آهي ڇا ٿي ويو اٿس؟ هاڻي ته اسان جي گهر مان بجاءِ کلڻ جي روئڻ جا آواز ايندا آهن. روز روز جا جهيڙا معمول آهن. شروع ۾ ته رڳو زباني ڪلامي جنگ ٿيندي هئي پر هاڻي مارڪٽ کانسواءِ لڳي ٿو ته شايد ننڊ نه ٿي اچيس. منهنجي پيار مان سمجهائڻ تي ويتر ڀانڀرجي پوي ٿو. مرڪ کانپوءِ هڪ پٽ آهي پر ٻئي ٻار اسان جي جهيڙي مهل هڪٻئي کي چنبڙي هڪ ڪنڊ ۾ ويهي رهندا آهن. مرڪ وقت کان اڳ ۾ ميچور ٿي وئي آهي ۽ مون کي ائين سنڀاليندي آهي ڄڻ ڪا وڏي هجي ۽ عمير منهنجو پٽ باغي ٿي ويو آهي. پريشانيءَ جي ڳالهه نه رڳو اها آهي پر اصل ڳڻتي ان تي ٿي ٿئي جو عمير، مرڪ کي بلڪل ايئن مارڪٽ ڪرڻ لڳو آهي، جيئن سهيل مونکي! هاڻي تون ئي ٻڌاءِ ته هنن ٻارن جو ذهن ڪيڏانهن ويندو؟ پڙهائيءَ ۾ به هي ٻار ڪمزور آهن. مان پنهنجن سورن جي ڪريان يا هنن کي پڙهايان؟ ان کانسواءِ گهر جي ڊپريشن جو اثر ٻارن جي ذهنن تي پوي ٿو ۽ هو به ڊپريس ۽ موڳا رهن ٿا. ڪڏهن ڪڏهن اچي مون کي ٻڌائين ٿا ته پاڙي جا ماڻهو کين ”1ويڙهاڪوءَ جي اولاد“ سڏين ٿا. هاڻي مون کي تون ئي ٻڌاءِ ته مان ڇا ڪريان؟
هوءَ روئي رهي هئي ۽ مان گنگ بڻجي سندس سور ٻڌي رهي هيس ۽ سوچي رهي هيس ته مان هن کي ڪهڙي آٿت آسرو ڏيان؟