شريف ماڻهو
هرڪو کيس شريف ۽ سٺو سمجهندو هو. هو جڏهن پنهنجي ئي ڳوٺ ۾ استاد ٿي آيو ته هر ڪو کيس، سائين! سائين جي لقب سان پڪاريندو هو. ن وڪري به الائي ڪيئن مليس؟ اٺ درجا ته پاس هو، پر پرائيويٽ امتحان ڏيئي، سفارش ۽ رشوت رستي وڃي روزگار کي لڳو، نه ته اڄ ڪلهه پٽيوالي به ڪنهن قسمت واري کي ملي ٿي.
هو عام ماڻهن کان بنهه مختلف هو. اجائي ٺاهه ٺوهه ۽ ڏيکاءُ بازي هن لاءِ ڄڻ ته پيدا ئي نه ٿي هئي. پنج وقت نماز ۽ روزن جو پابند روزانو صبح جو قرآن شريف جو دور ڪري، پوءِ دنيا جي ڪمن ڪارن کي لڳڻ هن جو معمول هو. الائي ڇو اندر ئي اندر ۾، هن کي گهٽتائي جو احساس ٿيندو هو ۽ هو، ٻين کان پاڻ کي گهٽ ڀائيندو هو! ان گهٽتائيءَ جي ڪري هن جي اندر جو انسان، پاڻ مان مطمئن ڪونه هو. ٻيءَ ڳالهه به هن کي احساس ڏياريندي رهي هئي ته هن ۾ اظهار جي سگهه بلڪل گهٽ هئي، يا ماڳهين هئي ئي ڪانه! اُن احساس ڪمتريءَ جي ڪري، هن پ اڻ کي ”شريف“ ماڻهو بڻائي ڇڏيو هو.
شڪل جو هروڀرو خراب به ڪونه هو، جو هرڪو ماڻهو کانئس نفرت ڪري. مال ملڪيت به پوري پني هئس پر هن جي شخصيت ۾ سندس چواڻي: ”قسمت جي ستاري ۾ سٺي نصيب جي اڻاٺ هئي.“ هو پنهنجو پاڻ ۾ باوجود چاهڻ جي، عام ماڻهوءَ وانگر کل ڀوڳ ۽ چرچ گهٻن ڪرڻ جي سگهه پيدا ڪري ڪونه سگهيو.
هونئن ته هو پنهنجن ويجهن دوستن سان ڪچهريءَ جو ڪوڏيو هو، پر هن کي اهو موضوع بنهه نه وڻندو هو، جنهن ۾ سندس دوست پنهنجين ساهيڙين جي باري ۾ ڳالهائيندا هئا. هو دل کولي انهن تي تنقيد ڪندو هو.
هونئن ڀي، هن سان ڳوٺ جي ڪابه ڇوڪري ٺهيل ڪانه هئي. اُن ڪري ٻين ماڻهن کي گناهه جو ڊپ ڏيارڻ ۾ کيس دلي تسڪين ملندي هئي.
توبهه، توبهه....! ڪهڙو نه زمانو اچي ويو آهي، جو حياءَ ۽ شرم ماڻهن مان نڪري ويو آهي.... نه ڇورن کي حياءُ نه وري ڇورين جي چال سٺي! هو دل ئي دل ۾ پاڻ کي پاڪ ۽ شريف سمجهندي سوچيندو هو.
”بس يار! ڇا ڪجي؟ پندرهين صديءَ جي شروعات آهي. جيڏانهن نڪر! ته ڇورا پيا گهٽين مان نوس نوس ڪندا، وري مائٽ به نٿا سمجهائين! ڇوريون ته بس هٿن مان پيون وڃن....! هاءِ ڙي زمانه!“ سوچيندي سوچيندي، جنس جي چهنڊڙي کيس به لڳي ويندي هئي، دل ۾ خواهش اُڀرندي هئس ته ڇو نه اُنهن پڪل ٻيرن مان ڪجهه مان به کائي ڏسان! راجھ پيا کائين مون هڪ دفعو کاڌو ته ڇاٿي پيو....!
ائين هڪ ٻه دفعا ڇورين جي پويان چڪر به ڏنا هئائين، پر بي سوڊ! الائي ڇو، مون کان ته ڇوريون اصل خار پيون کائين! ٻين سان ته کلن جا ڪوڪرا پيا پوين ۽ مون سان...؟! هو دل ئي دل ۾ پاڻ کي ٻين کان بلڪل بدصورت ۽ گهٽ محسوس ڪرڻ لڳو.
هاڻي هو جڏهن به ڪنهن ڪم ڪار لاءِ شهر ويندو هو، ته سهرن ۾ بيک گهرندڙ ٻڙهيون هن آڏو، روپئي آني لاءِ هٿ وڌائينديون هيون ته هو چپ چاپ اٺ اَنا تريءَ تي رکي ڇڏيندو هون. جيڪڏهن ڪنهن گهٽيءَ مان ڪنهن جوان ڀنگياڻيءَ کي ٻهاري ڏيندي ڏسندو هو، ته سامهون وارو روڊ ڇڏي ان گهٽيءَ مان گذرڻ هن ”شريف“ ماڻهوءَ جو ڪم هو. ڀنگياڻيءَ جي ڀرسان گذرندي، آڏيءَ اک سان سندس جوڀن جي ڀريل اُرهن جو جائزو وٺندو هو. هيڏانهن هوڏانهن لڏندڙ لمندڙ ڀنگياڻيءَ جا اُرهه، هن جي وجود کي لوڏي ڇڏيندا هئا، ۽ هو ٿڙندڙ قدمن سان اڳتي نڪري ويندو هو.
بڪ اسٽال تي مختلف موضوعن تي لکيل ڪتاب ڏسي، هن ڪجهه ڪتاب به خريد ڪيا هئا، جن ۾ عورتون جي نفسيات ۽ ڇوڪرين کي ٺاهڻ جا طريقا ۽ نسخا درج هوندا هئا.
ڪڏهن ڪڏهن يارن دوستن کان آڏيون پڇائون به ڪري وٺندو هو ته، يار! توسان فلاڻي ڇوريءَ ڪيئن ٺهي؟ سندس دوست اهي ڳالهيون ٻڌائڻ کان لنوائي ويندا هئا. هو جيڪڏهن زور ڀري پڇين به ها ته شايد کيس ٻڌائن به ها، پر نه، اهو ”شريف“ ماڻهن جو ته ڪم ناهي!؟
هڪ ڏينهن ڀر واري کوهه تان زبيءَ کي پاڻي ڀريندو ڏسي، ويجهو وڃي کيس اک ڀڳي هئائين، ته هن وڃي پڻس کي دانهن ڏني هئي، پوءِ ته اهڙا دڙڪا مليس جو وري زبيءَ جو نالو زبان تي به نه آندائين.
ڪڏهن ڪڏهن ڳوٺ جون مايون، ماڻس وٽ مهمان ٿي اينديون هيون، ۽ انهن ۾ ڪا ڪنواري ڇوڪري هوندي هئي ته اُن کي اديءَ ڪري کيڪارڻ هن ”شريف“ ماڻهوءَ جو ڪم هو. پر کيس هٿ ڏيڻ وقت، ڪنواري هٿ جو ڇهاءُ سندس وجود ۾ بليءَ جو ڌارون پيدا ڪري ڇڏيندو هو ۽ هو ميڻ جيان پگهر جي پوندي هو. ڊگها ڊگها وار، ڇاتيءَ جا اُڀار ۽ ڳلن جا اُڀريل ڳٽ هن جي نس نس ۾ سمائجي ويندا هئا. تڏهن هو هڪ ازلي سرور محسوس ڪرڻ لڳندو هو. هڪ دفعو ڳوٺ جي هڪ ڇوڪريءَ کيس اک ڀڳي هئي ۽ هڪ ٻه ڀيرا ساڻس ڳالهايو به هو. پر هن صرف ... ها... هونءَ ۾ ئي ڪنڌ ڪڍائي ورتو هو. هن کي زُبيءَ وارو واقعو ياد اچي ويو، هن اهو موقعو به وڃائي ڇڏيو.
تڏهن ئي ته ڳوٺ جا سڀئي ماڻهو هن کي ”شريف النس“ سمجهندا هئا! ان وچ ۾ جڏهن هن جو مڱڻو ٿيو، تڏهن هن شاديءَ جا خواب ڏسڻ شروع ڪيا. هن چاهيو پئي، جيترو جلد ٿي سگهي سندس شادي ٿي وڃي.
شاديءَ جي حوالي سان، سندس من ۾ حسرتون اڀرڻ لڳنديون هيون، هو ان انوکي دنيا ۾ الوپ ٿي ويندو هو. پنهنجي ٿيندڙ زال سان پيار ڪرڻ، سندس انگ انگ کي چمڻ ۽ بدن جو هر حصو ڇهڻ، سو به بنا ڪنهن ڊپ ڊاءَ جي، جيئن وڻي تيئن ڇهي سگهڻ، اهو سڀ تصور ۾ آڻيندي ئي سندس چپ ڦڙڪڻ لڳندا هئا.
سندس شاديءَ ٿيڻ کانپوءِ ڪجهه وقت جوڻس گهڻو ئي ڀائيندي هئيس، پر پوءِ ڇوريءَ جو پير اچي کريو ۽ ڳوٺ جي ڳاڙهه واتن ڇورن کي ڏسندي ئي کانئس مڙس جو خيال لهي ويندو هو. چوندا آهن هيريءَ سندي هير، ٽنگ ڀڳي به نه رهي. سو جوڻس ڪانه رهي. نيٺ کيس پنهنجي زال جي ڪرتوتن جي خبر پئجي ويئي. هن کيس گهڻو ئي سمجهايو پر هن عشق بازي جي عادت نه ڇڏي. هن اڪيلائيءَ ۾ گهڻو ئي سوچيو هو، پر پوءِ ماٺ رهڻ ۾ ئي کيس عافيت نظر آئي هئي. ان بعد عورتن لاءِ هن جي دل ۾ ڌڪار جاءِ وٺندي ويئي ۽ نيٺ مجبور ٿي جوڻس کي مارڪٽ ڪيائين ۽ ڌڪي ٿيلهي گهران ڪڍي ڇڏيائينس.
جوڻس مائٽن ۾ اچي مٿس الزام هنيو ۽ سندس عزت ٽڪي جيتري به نه ڇڏي. چويِ مڙس مون کي گهران اُنڪري ڪڍي ڇڏيو آهي، جو هو نامرد آهي!
”يار! صفا ختم آهين ڇا؟! جي ايئن هو ته پوءِ شادي ئي نه ڪرين ها. اسين به سوچئون ته آخر تون ايڏو شريف ڇو آھين!“ ۽ اهڙيءَ طرح هرڪو هن کي ٽوڪڻ لڳو. پر هو هنن کي ڪيئن يقين ڏياري ته هو اهڙو ناهي، جهڙو سندس زال مائٽن ۾ وڃي کيس ظاهر ڪيو آهي!.
***