خواھشون
ڪف کولي ڏيکاريائين، ڪرائي کان ڪف مٿي بيٺل.
’’خيراتي مليو آ، سيٺ بابو ڏنو آ‘‘
چيائين ’’غريب آهين دعا ڪجان، اهڙي لنڊي وڳي تي به نڀاڳي کي دعا ٿي کپي‘‘
’’اهو سهي آ ٿوڙو هلندو هل دير ٿي ويندي... ٺيڪيدار اڳئي تو مان بيزار آ، روز گهپي مچايو ويٺو آ ته ڪم ڪونه ٿو پڄيس، مفت جي ويٺو تاريخ ڀريان ... ڪو ٻيو مزدور وٺيو اچ، مڙي ٽاريندو ٿو اچانس...‘‘
ڪاوڙ لڳس. ’’استاد مزدوري ۾ ڪهڙو مونکي ايوارڊ کڻڻو آ..اهيو ڏمر ٺيڪيدار پيو دانهون ڪندو... ڊاهي جو ڪم آ، نڀاڳي جي مرضي آهي ته هڪ ڏينهن ۾ سڄي جڳه ڊاهي ڏيونس.. استاد! بم سان ته ڪانهي ڊاهڻي نه ...‘‘
’’بابا ڊاهي هفتي ۾ ڪرڻي آ نه ته پيراگريس نه نڪرندي، ٺيڪيدار نقصان ۾ ويندو، سمجهي ٿو نه!‘‘
’’استاد! مهيني ۾ به ڊاھي ڪونه ٿيندي...‘‘ ھٿ وڌائي تريون ڏيکاريائين. ’’ھي ڏس استاد! هٿوڙا هڻي هڻي هٿن ۾ لڦون پئجي ويون آهن، رڳو ڀيم ڊاهڻا آهن، سولي ڳالهه ڪونهي... ٻين کي ڏئي پنج سئو مزدوري، مونکي ڏئي ٽي سئو پيراگريس به مان پوري ڪري ڏيانس..‘‘
’’تون لهين به ٽي سئو ڏاڏا هاڻ تو ۾ اڳي وارو ڪم ناهي رهيو. جڏهن ٽن مزدورن جو ڪم اڪيلي سر ڪندو هئين، هينئر تو ۾ اها وسيعت ناهي.‘‘
’’ٺيڪيدار ته پهرين ئي چوي پيو ته مزدور ڪي چڱڻا آڻجان! مزدور چڱان ڪٿان آڻيان، هينئر سڀ پوکي ۾ ڪاڀو آهن، جڏهن واندا ٿين، باقي آهن تو جهڙا ڏمر هڪ تون ٻيو شريف جڏو ، ٽيون رمضان، سڀئي معزور ، توهان مزور ناهيو معزور آهيو، پنائڻو هجي ته توهان کي وٺي هلان، باقي ڪم توهان کان پڄي ڪونه رڳو مزدوري توهان کي وڌائي ڏجي مون بخيان ڇنڊي...‘‘
هوا کان رُخ موڙي روڊ جي پاسي تي بيهي سگريٽ دکايائين. سگريٽ جو دونهون ڇڏيندين چيائين، ’’رڳو هي هفتو پورو ڪيان پوءِ جوڳي نه ڪنهن جا مٽ، بس ڪجهه خواهشون آهن.‘‘
’’هفتو ڪم ڪندين، تنهنجون خواهشون پوريون ٿي وينديون!‘‘مون ٽوڪيو
’’ڪونه ٿينديون، خواهشون ڪڏهن پوريون ٿئڻيون ڪونهن، جي خواهشون پوريون ٿين ته پوءِ خواهشون ڪهڙيون !‘‘ اڻڄاڻائي ۾ چيل هن جي فلسفي تي مان سوچيندو رهيس. ڪڏهن ڪڏهن موالين جا گفتا به ڪمال جا هوندا آهن.
هن کان اونت وٺڻ لاءِ چيم ’’چڱو ٻڌا ڪهڙيون ڪهڙيون خواهشون اٿئي؟‘‘
جوتن ڏي اشارو ڪندين چيائين، ’’ٺوڳرا ڏسين ٿو نه هنڌان هنڌان ڇڄي پيا آهن.. هي ڏس کڙيون سڄون سيءَ ۾ ڏري پيون آهن ، مزدوري مان پهرين بوٽ وٺندس ...‘‘
’’پندرنهن سورنهن سئو جو بوٽ آ ...حساب ڪيو اٿئي، ٻيو ڪجهه ڪونه وٺندين، رڳو بوٽ وٺندين!؟‘ هن کي آپي مان ڪڍڻ لاءِ مون تڪڙو جواب ڏنو.
چڙ لڳس ’’استاد! مان ڪو باٽا يا سروس جو بوٽ ڪونه ٿو وٺان پٺاڻ کان سئو ڏيڍ سئو جو پلاسٽڪ جو بوٽ وٺندس... مڙئي ٿڌ کان پير ڍڪڻ لاءِ...‘‘
’’چڱو سگريٽ جو سوٽو هڻانءِ،‘‘ مون اڌ مان هن جي ڳالهه ڪٽي. هن دکيل سگريٽ وڌايو. هڪڙو ڪش هڻندي پڇيم،
’’ڪهڙو سگريٽ آ!؟‘‘
’’ايڪسپريس...‘‘
’’گهڻي ٿو ملي؟‘‘
’’ويهه روپيا‘‘
’’مزو ڏئي ٿو ؟‘‘
’’مزو ته گولڊ ليف ۽ گولڊ فليگ ٿا ڏين، پر سڃائي ۾ جيڪو سستو...‘‘
پيڪيٽ جو ڪيپ کولي ڏيکاريائين، ’’ڏس استاد! لکيل اٿس آپ ڪو پانچ روپيه ڪي بچت مبارڪ هو ...اِهيو پاڪيٽ ماما پانَ واري کي ڏسيندس، ٻيو پاڪيٽ پنج روپيا ريائت ڪري پندرهن روپيا ۾ ڏيندو..‘‘
’’چڱو ٻي ڪهڙي خواهش اٿئي؟‘‘مون ڳالهه کي ڳنڍيو.
ٻي خواهش آ ڪجهه ٽائيم هي موت مار سگريٽ ڇڏي گولڊ ليف يا گولڊ فليگ پيئندس.‘‘
مون ٻه وکون تڪڙيون کنيون. ’’ڏاڏا! تنهنجون خواهشون پوريون ٿينديون ڪونه، تڪڙي وک وڌا... ڪم کان دير ٿي ويندي.‘‘
’’استاد! آخري ڏينهن آ، مزي سان هل، سڀاڻي کان هوئين الوداع آهي.. پوءِ سائين ڄاڻن ڳائين ڄاڻن..‘‘
’’اڃان ھڪڙي ٻي به خواھش آھي!‘‘
’’ٻڌاءِ !؟‘‘
’’هڪ ڏنڊو ڪونڊو وٺندس، ٻه ٽي ڪلو ڀنگ هٿ ڪري پوءِ مهينو کن نڙ لڳو وتندس......‘‘
هفتي کان ٻيو ڏينهن آ ، ڏاڏو ڏمر ڪم تي ناهي آيو. ٽئين ڏينهن شام جو مليو. اوٺائين ڪلر جي پراڻي لوئي ويڙهيو دڪان تي ٿي ويو. احوال وٺندين پڇيم
’’ ڏاڏا خرچ پاڻي آهي يا........!؟‘‘
ٿڌو ساهه ڀريندي چيائين ’’ ڪٿي ؟‘‘
’’ڏٻري کي مڇر گهڻا، ننڍڙو بيمارٿي پيو، ڊاڪٽر ڏي وٺي ويس، هڪ ٻه سئي لڳي، ٿيلهي چڙهيس، باقي دوائون وٺي گهر پهتس....‘‘