ڪھاڻيون

نيرولي

سجاد گهلوءَ جون ڪھاڻيون پنھنجي پاڻ ۾ مڪمل ڪھاڻيون آهن، جيڪي ڪھاڻيءَ جي صنف سان انصاف ڪندي نظر اچن ٿيون. سندس ڪھاڻين ۾ فڪري شعور بہ آهي تہ فني توازن پڻ. سجاد گهلوءَ جي ڪھاڻين ۾ ڪتب آيل ٻولي سلوڻي ۽ سادي آهي، ڪھاڻين جي ڪردارن سان ليکڪ جو گَھرو لاڳاپو آهي ۽ اهي ڀروسي سان لکيون ويون آهن. سجاد گهلو نظرياتي طور عالمي فڪر جو ماڻھو آهي، تنھن ڪري سنڌ لاءِ بہ هو عالمي طور سوچيندو رهي ٿو. جيڪا سوچ ۽ لوچ سندس لکڻين مان نمايان ٿيل ڏسجي ٿي، سندس ڪھاڻيون سماج جي ناسورن جي عڪاسي ڪن ٿيون.

  • 4.5/5.0
  • 20
  • 0
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • سجاد گهلو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book نيرولي

سجاد گهلو هڪ مڪمل ڪهاڻيڪار: رسول بخش درس

قديم زماني جي قديم تصورن ۽ خيالن جي آغوش ۾ ساهه کڻندڙ روايت جيڪا صدين تائين ساهه کڻندي رهي ۽ ناني جي گود ۾ پيل ڏوهٽي جي تسڪين کان ڪراڙن جي ڪچهريءَ جي ورونهن وارو تسلسل “آکاڻي” کي هڪ ڊگهو پنڌ ڪندي، زماني جي بدلجندڙ تقاضائن تحت، هڪ ڏينهن ڪهاڻي ٿيڻو هو. تاريخ گواهه آهي ته اولهه ئي وقت جي تيزي سان ڌڙڪندڙ نبض تي هٿ رکي “ڪهاڻي” کي جنم ڏنو. اسان جڏهن پنهنجي ادبي تاريخ جو احاطو ڪريون ٿا ته اسان کي ڪهاڻي انگريزن جي دور ۽ قيامِ پاڪستان کانپوءِ پرڙا سوئي اڏامندي نظر اچي ٿي. ان مختصر يا وسيع دور ۾ سنڌي ڪهاڻي ڪيترائي فني ۽ فڪري تجربا ڪيا ۽ بلوغت تائين پهتي. دنيا جي مختلف عالمي ادبي نظرين جو اثر مقامي، سماجي ۽ سياسي حالتون، سماجي اڻبرابري ۽ ظلم کي ان ڪهاڻيءَ ۾ تـُنـيـو ويو. سنڌي ڪهاڻيءَ جو اهو سفر اڄ به جاري ۽ ساري آهي ۽ سنڌي ڪهاڻي معيار جي حوالي سان ڀلي گهٽ پر اڄ به لکجي رهي آهي ۽ خوشيءَ جي ڳالهه اها به آهي ته اسان جو لکندڙ پنهنجي دور جي سموري تنقيدي شعور کان واقف آهي ۽ ڪهاڻيءَ جي فڪري پهلو تي جيڪو ڪجهه لکيو ويو آهي ان کان به باخبر آهي ۽ پنهنجي تخليق ۾ نواڻ لاءِ پڻ ڪوششون ڪري رهيو آهي...
سجاد گهلو جي ڪهاڻين تي ڳالهائڻ کان پهرين آءُ هڪ ڳالهه چوڻ چاهيان ٿو ته جيڪا اڄڪلهه ڪهاڻي سرجي رهي آهي ان تي موضوعاتي يڪسانيت جو ٺپو هنيو ٿو وڃي. جيئن ته موضوع اسان سماج مان ئي کڻون ٿا ان ڪري اسان کي اهو ڏسڻو آهي ته انهن چار پنج ڏهاڪن ۾ اسان جي سماج ۾ ڪهڙيون اثرانداز ٿيندڙ ۽ زبردست تبديليون رونما ٿيون آهن. جاگيرداري ريتن رسمن جي چنبي ۾ ساهه کڻندڙ سنڌي سماجي اڄ به ان ئي پنجوڙ ۾ قابو آهي جنهن ۾ هو چار پنج ڏهاڪن کان قيد هيو. اڃا به وڌيڪ خطرناڪ عنصر مذهبي جنونيت جو آهي جنهن هاڪاري اسان جي سماج کي لوڏي ڇڏيو آهي. اسان وٽ سرمائيدار سماج جا رويا نه آيا رڳو ٽيڪنالاجي جا اوزار پهتا. انهن زندگي جي رفتار تي ته اثر وڌو آهي پر جيڪو رجعت پرست سوچ ۽ روايتن جو سخت گهيرو آهي ان مان سنڌي سماج جان آجي نه ڪرائي سگهيو آهي...
هاڻ ان سڄي سماجي پسِ منظر ۾ جڏهن اسان پنهنجي دوست سجاد گهلو جي ڪهاڻي جو جائزو وٺنداسين ته هو پنهنجي سماج جي مڙني اوڻاين ۽ ان جي منفي ۽ مثبت اثرن کان واقف نظر اچي ٿو ۽ ان کي بطور ليکڪ جيئن هو پيش ڪري ٿو، اها هڪ قلمڪار طور سندس ڪاميابي آهي. هو انساني روين جي ٻهروپيت تي جڏهن لکي ٿو ۽ جنهن انداز سان پيش ڪري ٿو ۽ ڪردارن کي جيڪو روپ عطا ڪري ٿو اهو پڙهڻ سان پڙهندڙ ڄڻ ته ان ماحول ۾ هليو وڃي ٿو. ان کان علاوه بطور ليکڪ جيڪا سندس ڳالهه مونکي حد کان وڌيڪ وڻي اُها اِها آهي ته اسان وٽ مذهبي حوالن، نظرين ۽ قانونن کي پنهنجي منشا مطابق ٽوڙي مروڙي، پنهنجي حق ۾ استعمال ڪرڻ جو جيڪو رجحان آهي اهو به سندس ڪهاڻين ۾ بهترين نموني چٽيل آهي ڇو ته اڄ جي سنڌي سماج جو هڪ وڏو الميو اهو به آهي جو هو زندگي جي هر عمل کي مذهبي نقطهء نگاهه سان ڏسي ٿو ۽ ظلم اهو آهي ته ان مذهبي فڪر کي غلط نموني پيش ڪيو ويو آهي، نتيجي ۾ جيڪو ثمر پلئـه پوي ٿو اهو انسان دوست نه آهي. تنهن ڪري هن انهن سماجي براين جن ۾ مذهب کي غلط استعمال ڪيو ويو آهي، انهن ڏانهن به اشارو ڪيو اٿس...
مجموعي طور تي سجاد گهلو جون ڪهاڻيون پنهنجي پاڻ ۾ مڪمل ڪهاڻيون آهن جيڪي ڪهاڻي جي صنف سان انصاف ڪندي نظر اچن ٿيون. سندس ڪهاڻين ۾ فڪري شعور به آهي ته فني توازن پڻ. منهنجي کيس دعا آهي ته هو ان ئي رفتار سان ڪهاڻيون لکندو رهي ۽ جائز مقام ماڻي...

رسول بخش درس
جنوري 2017 – جهمپير (ٺٽو)