فائيو اي ايم ڪلب مجلس آداب جي مقرري ڪرڻ واري عادت جي کوجنا ڪرڻ
The 5 AM Club discovers the habit installation protocol.
فائيو اي ايم ڪلب مجلس آداب جي مقرري ڪرڻ واري عادت جي کوجنا ڪرڻ
“I hated every minute of training. But I said, ‘Don’t quit. Suffer now and live the rest of your life as a champion”. –Muhammad Ali
مون کي پنهنجي تربيت جي هر هڪ هڪ منٽ کان نفرت هئي/ڪئي. پر مون چيو، ”ڇڏڻو نه آهي، اڄ تڪليف برداشت ڪري وٺ، باقي سڄي زندگيءَ چيمپئين بڻجي گذار“. محمد علي
ٻي ڏينهن صبح جو اهو سبق سيکاريو ويو هو ته ڪيئن بهترين ڪارڪردگي ڏيکارڻ وارا ليڊر/وڏن ڪاروباري ماڻهن جون اهي ڪهڙيون عادتون هونديون آهن، جيڪي انهن کي سُپر اسٽار بڻائي ڇڏين ٿيون ۽ پوءِ اهي شاندار ايڊوينچر واريون، با مقصد ڀرپور زندگيون گهارين ٿا، مسٽر رائلي جي گذارش تي ڪاروباري عورت ۽ آرٽسٽ ٻنهين پنهنجو وقت وڌائي ڇڏيو. اُهي تربيت جي اهميت کان با خبر هُئا. اُنهن کي اها به ڄاڻ هُئي ته هنن کي اها معلومات ضرور حاصل ڪرڻ گهرجي.
”اڙي دوستو“، ارب پتيءَ رڙ ڪري چيو، جيڪو پنهنجن ساٿين سان ڀڄندو پئي آيو ان مهل سامهون کان افق تان سج اڀرڻ تي هو. ان وقت صبح جا پنج ٿيا هُيا.
سيٺ کي ڪالر واري قميص، پاجامو ۽ پيرن ۾ سادو سينڊل پاتل هو. هن جي چهري تي تمام گهڻي مسُڪراهٽ هئي ۽ ماريشس جو سج چمڪاٽ سان هينئر به روشن هو . اڄ وري هن کي مٿي تي پٽڪو به ٻڌل هو.
”اڄ جي صبح جو مان توهان کي اسپيلبائنڊر جي ڄاڻ/فڪر جي مطابق تمام وڏي ڪارڪردگي واري اها عادت اختيار ڪرڻ جي ڳالهه ٻڌائيندس، جنهن جي مدد سان توهان پنهنجي ڪاروباري ۽ ذاتي زندگي ۾ عظمت واري عنصر کي متحرڪ ڪري سگهو ٿا. جيئن مان شروعاتي سبقن ۾ بيان ڪري چڪو آهيان ته عظيم ماڻهن کي انهن جي ميراث عظيم نه ٿي بڻائي، پر انهن جو عادتون انهن کي عظيم بڻائينديون آهن. What makes the best, the best is not their genetics, but their habits ۽ صرف انهن جون فطري خوبين جو هجڻ ڪافي نه آهي. بلڪ انهن ۾ تحمل/مثبت سوچ به ضروري آهي. And not the extent of their gifts, but the strength of their grit. اڄ جي سبق ۾ اسان اها سائنس ۽ تحقيق جي باري ۾ ڄاڻ حاصل ڪنداسين جيڪا اسان کي ٻڌائي ٿي ته اسان کي ڪهڙا ورتاءُ ڇڏي ڏيڻ گهرجن، جيڪي اسان کي ڪمزور ڪري ڇڏين ٿا ۽ ڪهڙا اسان کي اختيار ڪرڻ گهرجن، جيڪي اسان جا مددگار ثابت ٿين ٿا“.
”تحمل/مثبت سوچ“ what grit?عورت پڇيو، جيڪا هن وقت ارب پتيءَ جي هڪڙي لفظ کي ڌيان جو مرڪز بڻائي ويٺي هُئي، اڄ هن پنهنجن وارن کي ننڍڙي پونيءَ سان ٻڌي رکيو هو ۽ پيرن ۾ ساده چمپل پائي ڇڏيا هئا.
”هي هڪ اصطلاح آهي جيڪو ماهر سماجي نفسيات اينجلا ڊڪورٿ Angela Duckworth ٻڌايو هو. هن خاتون ڪاروبار busines، تعليم education ، فوج military ۽ راند sports جي انتهائي پيچيدن پيچرن بابت مطالعو ۽ تحقيق ڪئي هُئي. هن کي اها ڄاڻ پئي ته ڪامياب ماڻهن کي جيڪا اهم شي ڪامياب ڪري ٿي، اها انهن جي موروثي يا پيدائشي ٽيلينٽ نه هوندي آهي، بلڪ انهن جو پڪو ارادو commitment ، نظم discipline, ، لچڪ resilience, ۽ استقامت perseverance هوندو آهي. جيڪا انهن ۾ اسان کي نظر ايندي آهي. اينجلا ڊڪورٿ هن خوبي جي لاءِ، گِرٽ جو لفظ استعمال ڪيو آهي. جنهن کي اسان سنڌي ۾ ”تحمل يا وري صبر يا وري مثبت سوچ چئون ٿا“
”واهه ڀاءُ“ آرٽسٽ چيو. ”ان ڳالهه ته مون کي ان تي آماده ڪيو آهي ته مان جڏهن به مايوس ٿي پوان، ته مون کي پنهنجي پينٽنگ کي ختم ڪرڻ/ڇڏي ڏيڻ نه گهرجي/جيڪڏهن مون کي ڪا تصوير مزو نه ٿي ڏيئي ته مان ان کي اڌ ۾ ڇڏي نه ڏيان يا وري جڏهن مان پنهنجي ڪم مان مطمئن نه ٿيان ۽ مايوس ٿيان، يا وري جڏهن مون کي اهو خوف ٿئي ته ماڻهو منهنجي ڪم تي کلندا، ڇو ته مان اهو آرٽ تخليق ڪري رهيو آهيان، جيڪو تازو ۽ اصلي آهي، نه ڪي وري اهو ڪاپي ٿيل آهي يا ڪو ٻي ڪنهن جو خيال ورتل آهي“.
”بهتر“، ارب پتيءَ جواب ڏنو ۽ پنهنجي ٻانهن جي ڏورن کي مهٽيو، ”البرٽ آئنسٽائن Albert Einstein لکيو آهي، عظيم ارادن /سوچن وارن کي هميشه گهٽ سوچيندڙن وارن ماڻهن جي سوچ جي مخالفت کي منهن ڏيڻو پوندو آهي. جيڪو روايتي ترجيحن جي اڳيان، اکيون بند ڪري جهڪڻ کان انڪار ڪري ٿو ۽ ان جاءِ تي پنهنجو مافي الضمير ديانتداري ۽ جرئتمندي سان بيان ڪري ٿو“.
”مزو اچي ويو“، آرٽسٽ پرجوش لهجي ۾ چيو. ائين پئي لڳو ته هو پنهنجين ڳالهين کي فن جي روشنائي ۾ پرکي رهيو آهي.
”بهرحال، اسين پنهنجي موضوع ڏي واپس اچون ٿا ۽ اهي عادتون اختيار ڪرڻ جا اثرائتا طريقا سمجهون ٿا، جن جي ڪري نيون عادتون هميشه جاري رهنديون آهن ۽ نه وري اهي ڪجهه ڏينهن کان پوءِ غائب ٿي وڃن ٿيون. اڄ صبح جو هي تربيتي ڪلاس توهان لاءِ انتهائي ضروري آهي، جيتوڻيڪ توهان صبح جو روزانو پنجين وڳي اٿڻ شروع ڪري ڏنو آهي، پر اسان چاهيون ٿا ته توهان کي اهڙي نظم و ضبط جي ضرورت آهي، جيڪو توهان جي سڄي زندگي جو معمول بڻجي وڃي/ اهو توهان جو سڄي زندگي جي عادت بڻجي وڃي ۽ ورلڊ ڪلاس عادت /عادتون اختيار ڪرڻ جي هڪڙي اهم شي هي به آهي ته انتهائي اثرائتا ماڻهو ڪيئن حيرت ۾ وجهندڙ پنهنجا سيلف ڪنٽرول پيدا ڪن ٿا، پوءِ وري خود اعتمادي حاصل ڪن ٿا. ته اچو ته اسان پنهنجي ڪم جي شروعات اتان کان ڪري ڇڏيون“.
ٽيئي دوست تاج محل جي سامهون بيٺا هُئا، انهن کان علاوه اُتي ڪو به ٻيو ماڻهو نه هيو. جڏهن انهن هن عمارت جي تعمير کي غور سان ڏسڻ شروع ڪيو ته هنن کي ائين لڳو ته تاج محل فن تعمير ۽ انجنيرنگ جي مهارت جو هڪڙو اعليٰ مثال آهي.
”مون کي انڊيا تمام گهڻو پسند آهي“. ارب پتيءَ چيو.
”هتي دنيا جون عظيم قومون رهن ٿيون ۽ هي جڳهه، دنيا جي ستن عجائب گهرن مان هڪڙي آهي، سمجهيو“؟
”صحيح“ عورت قبول ڪيو ۽ ان سان گڏ انتهائي گرم ڪافي جو ڍُڪ ڀريو.
ارب پتيءَ جي کاٻي هٿ ۾ پاڻيءَ جي هڪڙي وڏي بوتل هُئي، جنهن تي هيٺيان لفظ اُڪريل هيا. هن پنهنجن شاگردن جي لاءِ، اهي لفظ زور سان پڙهڻ شروع ڪيا؛
سورما آرام جي ڏينهن ۾ عظيم نه ٿيندا آهن. دنيا جا تابناڪ ۽ نفيس انسان تڪليفن، مشڪلاتن ۽ شڪ جي طوفان جي دوران مضبوط، پڪا ۽ با ڪردار بڻايا آهن. جنهن لمحي توهان پنهنجين ڪمزورين کي سامهون رکو ٿا، اهو ئي موقعو هوندو آهي پنهنجي مضبوط صلاحيتن کي استعمال ڪرڻ جو. حقيقي قوت زندگي ۾ آرام ڪرڻ سان نه ٿي اچي، بلڪ صحيح طرف ڏانهن وڏي ڪوشش، ثابت قدمي ۽ پڪو ارادو ڪرڻ ئي سڀ ڪجهه هوندو آهي. جڏهن توهان جي خواهش هجي ته ڪم ختم ڪجي، ته بيهي نه رهو بلڪ اڳتي وڌندا رهو. اهڙي لمحي جڏهن توهان هٿيار ڦٽا ڪرڻ جي ڪيفيت محسوس ڪيو ته ان وقت توهان ڄمي بيهي رهيو، اها شي توهان کي قابل احترام انسانن جي فهرست ۾ شامل ڪرڻ جي ضمانت ڏيئي ٿي، جن پنهنجي سحر انگيز شخصيت جي ڪري دنيا کي بهتر بنائڻ ۾ ڪا به ڪسر نه ڇڏي“.
”واه،واه“، آرٽسٽ رڙ ڪري چيو، ”ڇا هي ڪنهن شاعر جا شعر آهن“؟
”نه“ ، ارب پتيءَ واضح ڪيو. ”هي منهنجا پنهنجا الفاظ آهن. مسٽر رائلي پنهنجا هٿ هوا ۾ مٿي ڪيا، ...۽ ڇا توهان کي معلوم آهي، ...پوءِ ڇا ٿيو. صبح جي ڪوهيڙي ۾، نفيس لباس ۾، هڪڙي معصوم ۽ پُرڪشش چهري واري ڪنيز سامهون اچي ويئي. ”اسان کي توهان جي انڊيا اچڻ تي ڏاڍي سُرهائي ٿي، سائين. اسان توهان کي ياد ڪري رهيا هُئاسين“. هن چيو. ”واه، توهان جيڪو گهريو، توهان کي ملي ويو“.
ارب پتي ٿورو هلڪو جهڪيو ۽ مسڪرائي ڪنيز کي سامهون سلام پيش ڪيو. پشم جي ٺهيل هڪڙي خوبصورت شال رئيس جي حوالي ڪئي وئي. توهان کي خبر آهي ته پشم ڪشمير جي هڪڙي قسم جي خاص، نرم و ملائم اُن آهي. ڪشميري زبان ۾ هن لفظ جي معنيٰ آهي ”نرم سون“ soft gold . جڏهن توهان اهو ڏسندو ته توهان کي خبر پئجي ويندي ته ها واقعي ئي ائين آهي.
هي شال ڀرپور مهارت سان هٿ سان سبي ويئي ۽ ٻيئي شاگرد ان کي غور سان ڏسي رهيا هُئا. انهن ڏٺو ته هن شال ۾ ” دي فائيو-3-1، ڪريڊ آف دي وِل پاور ويريئر“ The 5-3-1 Creed of The willpower Warrior ڪارن اکرن سان لکيل هو. ان کي جيڪڏهن سنڌي ۾ سمجهڻ چاهيو ته اهو آهي انتهائي خود اع+تمادي رکڻ وارن جو اعتقاد/اعتماد، هن جي هيٺيان چند جمله لکيل هُئا، جن مان اندازو لڳائي سگهجي پيو ته 5-3-1 جو مطلب ڇا آهي. هي سڀ بلڪل منفرد هو.
دستڪاري تي هي ڳالهيون واضح لکيل هيون.
The 5 scientific truths behind excellent habits
ڪمال جي عادتن پويان پنج سائنسي سچ
پهريون سچ؛ Truth # 1 ورلڊ ڪلاس قوت ارادي يا پُختي خود اعتمادي، اصل ۾ ڪا پيدائشي صلاحيت ناهي، پر هڪ مهارت آهي، جنهن کي سخت محنت ۽ مشق سان وڌائي سگهجي ٿو. صبح جو سوير سج اڀرڻ مهل اٿڻ، سيلف ڪنٽرول جي مڪمل تربيت آهي.
ٻيون سچ؛ truth # 2 شخصي يا ذاتي نظم و ضبط هڪڙي مسل (ڏورو) جيان آهي. توهان هن کي جيترو وڌيڪ ڇڪيندو، اهو ايترو وڌيڪ وڏو ٿيندو ويندو، ان ڪري پنهنجي فطري قوت ۾ اضافي ڪرڻ لاءِ، باقائدگي سان ۽ تسلسل سان۽ سخت محنت سان ئي اهڙا حالات پيدا ڪري سگهجن ٿا.
ٽيون سچ: truth # 3 ٻين عضوون جيان خود اعتمادي به جڏهن ٿڪجي يا وري ڪمزور ٿي وڃي ٿي، ان جو حل اهو آهي ته مهارت جي ڪمال جي اظهار لاءِ ان ارادي جي قوت جي بحالي ضروري آهي ۽ ان سان وري گڏ ٿڪاوٽ کي به پري ڀڄايو وڃي.
چوٿون سچ؛ truth # 4 ڪنهن به عظيم عادت کي ڪاميابي سان اختيار ڪرڻ جي لاءِ، چئن حصن تي مشتمل معلومات جي ڄاڻ جو هڪڙو واضح طريقو اختيار ڪرڻو پوندو. گهڻي دير تائين هلندڙ نتيجن لاءِ هن طريقي تي دل سان عمل ڪيو وڃي.
پنجون سچ؛truth # 5زندگي جي ڪنهن به هڪڙي شعبي ۾ وڌندڙ سليف ڪنٽرول، زندگي جي مڙني شعبن ۾ سيلف ڪنٽرول ۾ اضافو ڪري ٿو. اهو ئي سبب آهي جو فائيو اي ايم ڪلب ۾ شرڪت ڪرڻ هڪ اهڙي عادت آهي، جنهن جي ذريعي توهان جي زندگي جي هر شي تبديل ٿئي ٿي.
The 3 values of Heroic Habit-makers
سورمن جي عادتن جون ٽي خاصيتون
پهرئين خاصيت؛ Value # 1 فتح مستقل مزاجي ۽ تسلسل گهرندي آهي Victory demands consistency and persistency.
ٻين خاصيت؛ Value # 2جيڪو ڪجهه شروع ڪيو ويو آهي يا توهان جنهن شي جي/ڳالهه جي شروعات ڪئي آهي، ان مان پيدا ٿيندڙ شخصي احترام/خود احترامي جي قد ڪاٺ جو اندازو ٿيندو آهي/يا اهو جنم وٺندو آهي، ان جو تعين ڪندو آهي.
ٽين خاصيت: Value # 3: توهان جنهن انداز سان نجي زندگي ۾ عمل/مشق ڪندا آهيو، بلڪل ائين ئي توهان ماڻهن جي ميڙ ۾ به اهو ئي ساڳيو عمل ائين ئي ڪندو.
The 1 General Theories Of Self-Discipline Spartans
اسپارٽن جي ذاتي ضابطي جا عام نظريا
جيڪا شي، جيڪو ڪم ڏکيو پر اهم هجي، اهو باقائدگي سان ڪرڻ، خاص ڪري جڏهن اهو ڪم ڪرڻ ۾ توهان کي تمام گهڻي تڪليف ٿئي، اهائي جوڌن جي، سورمن جي فطرت يا عادت هوندي آهي.
ارب پتي پنهنجون اکيون بند ڪري ڇڏيون ۽ پنهنجو جملو دهرايو.؛ ”مان آسان زندگيءَ جي خواهش نه ٿو ڪيان/رکان، ڇو ته ان ۾ منهنجي قوت جي ڪابه واڌ نه ٿيندي آهي/ڪا سوچ يا ڪا نئين قوت نه آهي، مون کي هڪڙي چيلنج واري زندگي عطا ڪر، ....جيڪا منهنجي اندر جي بهترين شيءَ کي ٻاهر آڻي، ان لاءِ پڪو ارادو ۽ اهڙو ڪردار کپي جنهن کي شڪست نه اچي سگهي.“
The billionaire closed his eyes and repeated this phrase: “I don’t wish for any easy life because there is no growth of my powers there. Give me a challenging life- one that brings out the finest in me. For this makes an iron will. And an unconqurable character.
”هي شال (shawl) منهنجي طرفان اوهان لاءِ تحفو آهي“، صنعتڪار پنهنجي ڳالهه جاري رکي. مهرباني ڪري اهي پنج سائنسي سچاين ۽ ٽن خاصيتن کي جنرل ٿيوري سان ملائي ڪري پڙهو. اهي سڀئي پاڻ ۾ ملي، پڪي ارادي جي قوت/طاقت جي 5/3/1 جي دي ول پاور ويريئر The 5-3-1 Creed of the will power Warrior، اهو توهان کي زبردست فائدو پهچائيندو ۽ توهان جي برداشت واري عادت کي مضبوط ڪندي ويندي.
ڪجهه گهڙين ۾ هڪڙو آٽو رڪشا خالي پارڪنگ ۾ اچي بيٺو. ان مان هڪڙو نوجوان مسڪرائيندي، هيٺ لٿو. جنهن کي تيز سُرمائي جيڪيٽ، بهترين استري ٿيل پينٽ ۽ پالش ٿيل ڀوري رنگ جا جوتا پاتل هُئا.
”نمستي ارجن“، ارب پتي پنهنجا ٻيئي هٿ ملائيندي ايندڙ نوجوان کي چيو.
”هاءِ باس“، ٻيئي پاسي کان مددگار جو جوشيلو جواب آيو. جيتوڻيڪ هن جا الفاظ عام هيا، ليڪن، هن جي لهجي مان پنهنجي مالڪ جي لاءِ، تمام گهڻو احترام نظر اچي رهيو هو.
Though his words were casual, the way he articulated them demonstrated immense respect for his employer.
”ڇا توهان ٻنهين کي تاج محل جي پٺيان ڪهاڻي جي باري ۾ ڄاڻ آهي“؟ ارب پتيءَ پڇيو، جنهن جي پويان هن جي ملازم عورت الرٽ بيٺي هُئي ۽ انتظار ۾ هئي ته مسٽر رائلي جيئن ئي ڪو حڪم ڪري ته هوءُ ان حڪم جي تعميل ڪري سگهي.
”ها، بلڪل، مهرباني ڪري اسان کي ٻڌايو“، ڪاروباري عورت گذارش ڪئي. هن وٽ هڪڙو نوٽ پيڊ ۽ سادي قسم جي ڪاري رنگ جي بال پين پاڻ سان کڻي آئي هُئي. ارب پتيءَ هيل تائين جيڪا ٽيڪنالاجي جي باري ۾ ڳالهايو هو ته ڪيئن هن جو غلط استعمال انسان جي تخليقي صلاحيت کي تباهه ڪري ٿو ۽ ڪارڪردگي ءَ کي گهٽائي ٿو. ان گفتگو عورت تي تمام گهڻو اثر ڪيو. اڄ هن جيڪا چوڙي پاتي هئي، ان تي لکيل هيو؛ ”جيسيتائين توهان سُتا پيا هوندو، توهان کي خوابن جي تعبير نه ملندي“.
“Dreams don’t come true while you are sleeping”
”ضرور ....هي هڪ عجيب ڪهاڻي آهي“، ارب پتيءَ پنهنجي مخصوص انداز ۾ چيو.
”توهان ٻنهين جيان، مغل بادشاهه شاهه جهان، جيڪو هن شاهڪار عجوبي جو ماسٽر مائينڊ آهي، ڪنهن جي محبت ۾ تمام گهڻو ڦاٿل هو. پنهنجي گهرواري ممتاز سان محبت جي نشاني جي طور هن جي وفات کان پوءِ، 1631ع ۾ هي عمارت تعمير ڪرائي، پنهنجي پيار جي اظهار جو ثبوت پيش ڪيو، پر هوءَ هن کان اڳ ۾ دنيا مان گذاري ويئي هئي. ان ڪري بادشاهه هن عمارت جي تعمير تي پيسو پاڻي جيان وهايو ۽ ان جو نقشو انتهائي مختلف رکيو ته جيئن ڪو به هن کي ڏسي ڪري ان ماڻهوءَ جي گهرن جذبن/پيار کي محسوس ڪري سگهي“.
”مان جڏهن ان عمارت کي ڏسان ٿو ته منهنجي دل ۾ ڪجهه نه ڪجهه محسوس ٿئي ٿو.“ آرٽسٽ سُس پس ڪئي، جيڪو پنهنجي سامهون بيٺل سنگ مرمر جي عمارت کي گهوري نهاري رهيو هو. هن جون اکيون ائين ٿي پٽيل رهيون هيون، جيئن ڪو ماڻهو صبح جو سوير جاڳي پوي ۽ اکيون مهٽي. هو بلڪل پرسڪون، پراعتماد ۽ باوقار نظر اچي رهيو هو، جيڪو هن کان اڳ ۾ ڪاروباري عورت نه ڏٺو هو.
”مان به“، ارب پتيءَ متفق ٿيندي چيو“. تاج محل فقط هڪڙو تفريحي ماڳ نه آهي، ان جو نظارو روح جي سڪون جو ذريعو به آهي، هي بي حس کان بي حس ماڻهو کي به جاڳائي ڇڏي ٿو. خير، جڏهن وڏي راجه پنهنجي خواهش جو اظهار ڪيو ته هن جي ماڻهن، هن جي عاليشان سوچ کي عملي جامو پهرائڻ جو سوچڻ شروع ڪري ان تي ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. ڇو ته ...جيئن ته توهان ٻنهين کي خبر آهي ته ....شوق جو جيڪڏهن عملي حق ادا نه ٿئي ته اها پوءِ خالي سوچ ئي رهجي ويندي آهي. توهان ٻيئي اهو سمجهي سگهو ٿا ته ڪنهن به عظيم شيءَ جي وجود جي لاءِ، هنرمندي، فن، ڏاهپ جي تمام گهڻي ضرورت آهي. مهارت حاصل ڪرڻ ڪو اتفاق يا اتفاقي حادثو نه هوندو آهي، يا اوچتو عمل ۾ نه ايندو آهي، پر هي هڪ لڳاتار مسلسل ڪنهن عمل جو نتيجو هوندو آهي، جنهن ۾ هنرمندي، مشق، قرباني ۽ تڪليفن سان گڏ سالن جا سال رهڻو پوي ٿو/ڪم ڪرڻو پوي ٿو. ان کان پوءِ وڃي ٿورو ڪي گهڻو ڪو ڪم يا وري ڪو منصوبو ، دنيا کي ڏيکارڻ جي قابل هوندو آهي“.
”هي هڪ ٻيو جي سي اي GCA (گارگئنٽائون ڪاپيٽيٽو ائڊوينٽيج Gargantuan Competitive Advantage ) آهي“. مسٽر رائلي ڳالهه جاري رکي. ” خواب ڏسڻ کان پوءِ، فقط ڪيترن ئي هفتن تائين ڪنهن عظيم مقصد سان وفادار رهڻ ضروري نه آهي، پر ايندڙ ڪيترن ئي مهينن بلڪ ڪيترن ئي سالن تائين تخليق جي عمل دوران، هر قسم جي رڪاوٽن، تنقيدن، پنهنجن جي ساڙ، پيارن جي اعتراضن ۽ ٻين خوبصورت شين جي ڪشش جي باوجود پنهنجي پنهنجي سٺي خيال سان مخلص رهڻ ۽ شڪ ۽ وهم واري مزاج ۾ پنهنجي لاءِ رستو تلاش ڪرڻ، هي اهي شيون آهن، جيڪي هڪ فاتح کي شڪت کاڌل ماڻهو کان الڳ رکن ٿيون. هڪ منٽ لاءِ ته هر شخص عظيم ٿي سگهي ٿو. پر پڪو فاتح اهو آهي، جنهن جي ڪارڪردگي، سالن پڄاڻان پوءِ به جاري رهي ۽ ان لاءِ هن کي صبر جي تمام گهڻي ضرورت هوندي آهي. جيڪو توهان جي هيٺين درجي جي معاشري ۾ ڪونهي، افسوس، هي اها خوبي آهي، جيڪا اڄ جو سماج پنهنجي اندر ۾ پيدا ڪرڻ ۾ ناڪام ٿي چڪو آهي. ڇا توهان کي خبر آهي ته ان جو مطلب ڇا آهي؟“.
ارب پتي ان وقت تمام گهڻي جوش ۾ نظر اچي رهيو هو. هن پنهنجو هڪڙو هٿ هوا ۾ مٿي کنيو ۽ پنهنجي ٻه آڱريون فتح جي نشان وانگر وي V ٺاهي ڏيکاريون. ائين لڳي پيو ته هُن اها حرڪت پنهنجي انسپائيريشن جي بچاءُ ۾ ڪئي هجي ۽ جيڪا باهه هن جي دل ۾ لڳل هجي ۽ هو ان کي مچائي رهيو هجي. ڪيترا سال اڳ ۾ البرٽ اي اين گري ءَ Albert E.N Gray انشورنس انڊسٽري سان تعلق رکڻ واري سليز واري ماڻهن جي سامهون هڪڙي تقرير ڪئي هُئي، هن ان کي”ڪاميابي جو عام قدرنامو“ The common denominator of success چيو هو. هن ٽيهن سالن جي مطالعي کان پوءِ، هڪڙي شيءَ کي ڪاروباري Business، خانداني Family،صحتي Health، معاشي Financial ۽ روحاني spiritual خوش قسمتيءَ جو عظيم ڪارڻ قرار ڏنو هو.
”اهو ڇا هو “؟ what was it? عورت هڪڙو ڍڪ ڪافي جو پيئندي چيو.
”ٻڌايان ٿو“، ارب پتيءَ چيو. ”مون وٽ هن جي خطابن ۽ تقريرن جا جيترا پفليٽ آهن، جيڪي هن سيلز جي تمام وڏن ماڻهن کي ڏنا، ان جي مطابق، هو چوي ٿو ته ”مان ان ڳالهه جو قائل هئس ته ڪاميابي جو راز سخت محنت ۾ آهي. پر مون ڏٺو ته ماڻهو سخت محنت ڪن ته ٿا پر ڪامياب نه ٿا ٿين، ته پوءِ مان سوچيندو آهيان ته سخت محنت اصلي راز نه آهي“.
”تو پوءِ ٻيو ڇاهي“؟ آرٽسٽ بي صبري مان پڇيو.
”ها ها، مان ان طرف ئي اچان پيو“ ارب پتيءَ چالاڪيءَ سان جواب ڏنو. ”البرٽ گري چيو، ”ڪاميابي جو راز تمام وڏو طاقتور ۽ لڪل آهي.....“.
”۽ اهو ڪهڙو راز هيو...“؟ عورت بي صبري مان پڇيو، جيڪا جواب اچڻ جو انتظار نه ڪري سگهي.
”گري وضاحت ڪئي ته ڪاميابي جو اڪثر ڪري پيمانو/گڏيل راز....هر اهو مرد يا عورت جيڪا ڪامياب ٿي آهي، ان جي ڪاميابي جو راز.... ان حقيقت ۾ لڪل آهي ته اهي پنهنجي عادت اها بنائين، جيڪي ناڪام ماڻهو ڪرڻ پسند نه ٿا ڪن“.
”انتهائي سادو ۽ اهم“ آرٽسٽ ڪافي جو هڪڙو ڍُڪ ڀريندي چيو.
”بهترين ڪم ڪرڻ وارا، اهڙن اهم ڪمن ۾ مصروف رهڻ کي پنهنجي عادت بڻائي ڇڏين ٿا. جيڪو گهڻا ماڻهو ڪرڻ پسند نه ٿا ڪن ۽ هي ماڻهو، جن کي اهي ڪم پسند نه به هجن پر پوءِ به ڪندا آهن“. ارب پتيءَ ڳالهه جاري رکي” ۽ مٿين ورتاءُ تي، وري وري عمل ڪندي ڪندي، انهن جي مهارت ۽ پُختگي اڃان به گهري ٿيندي وڃي ٿي ۽ پوءِ هڪڙو وقت اهڙو به ايندو آهي جو انهن جو نئون معمول پاڻهي ٺهي پوندو آهي. يعني ان ڪم کي ڪرڻ لاءِ هنن کي ڪابه مشق ڪرڻ جي ضرورت نه پوندي آهي“.
آرٽسٽ ڳاٽو ڌوڻيو ۽ پنهنجي ڏاڙهي کنڻ لڳو. هو پنهنجي آرٽ جي باري ۾ سوچي رهيو هو.
”مان پنهنجي غير يقيني واري سوچ جي ڪري پاڻ کي محدود ڪندو رهيو آهيان“. هن هڪ دفعو ٻيهر سوچيو. ”مان ان ڳالهه تي پريشان آهيان ته جيڪڏهن مان تمام گهڻي تخليق نه ڪندس، ته ٻيا ماڻهو منهنجي ڪم جي باري ۾ ڇا چوندا. مسٽر رائلي ٺيڪ ٿو چوي، منهنجي اندر ۾ا هو صبر ۽ سيلف ڪنٽرول نه آهي، جيڪو جيتوڻيڪ ڏکيو آهي، پر ان جي ئي ذريعي قابل قدر شيون وجود ۾ اچن ٿيون. مان جيڪو چاهيان ٿو اهو ڪرڻ جي ڪوشش ۾ رهندو آهيان. ڪڏهن ڪڏهن منهنجي اندر ۾ ائين ڪرڻ جي ٻاڙ لڳندي آهي. ۽ ڪڏهن ڪڏهن مان ڊرائيونگ ڪندو آهيان ته ڪڏهن وري مان سڄو سڄو ڏينهن سُتو پيو هوندو آهيان. ڪڏهن ته مان بلڪل سُست ٿي ويندو آهيان ۽ ڪڏهن وري مان سخت محنت ڪندو آهيان. منهنجو معاملو پاڻيءَ تي ترندڙ ان ڪارڪ (پاڻي جي بوڻيئ) جيان آهي جيڪو پاڻي جي لهرن سان گڏو گڏ هيٺ مٿي ٿيندو رهي ٿو ۽ هن جي ڪابه منزل نه هوندي آهي. منهنجو ڪو به حقيقي ڍانچو نه آهي. مون وٽ پنهنجي لاءِ ڪو به ڊسيپلين، ڪو به نظم و ضبط نه آهي. مان ڪڏهن ڪڏهن ته ڪلاڪن جا ڪلاڪ وڊيو گيمز کيڏندو رهندو آهيان ۽ ان عادت جي ڪري ئي ....جڏهن مون کي ڏوڪڙن جي ضرورت هوندي آهي ته تڪڙ ڪري هڪڙي پينٽنگ مُڪمل ڪري وٺندو آهيان، ته جيئن ان کي کپائي پنهنجي گهرجن جو پورائو ڪري سگهان. مان پنهنجي فن کي صبر ۽ تحمل وارو وقت ئي نه ٿو ڏيئي سگهان، جو اها هڪڙي شاهڪار ۾ بدلجي وڃي ۽ جنهن مان منهنجي قابليت جو به پتو پئي“.
”پوءِ“ ارب پتيءَ جو آواز ٻيهر آيو، 22 سالن کان پوءِ....22 ڏينهن نه، نه ڪي 22 مهينا... 22 سالن تائين هزارين مزدورن ۽ ڪاريگرن پئي ڪم ڪيو. هڪڙو هڪڙو سنگ مر مر هزارن ميلن جي مفاصلي کان هاٿين تي رکي آندا ويا، هنرمندن جي هڪڙي فوج، انهن پٿرن کي ٺاهي وڏي مهارت ۽ هنرمندي سان ڀتين تي لڳائيندا رهيا، جيئن توهان هتي پاڻ اکين سان پسي رهيا آهيو، پر اهي انتهائي ڌيان سان، بي خوف ۽ حيران ڪندڙ حد تائين پرُ اعظم هيا ته اهي بادشاهه جي خواب جي تعبير لاءِ جيڪو ڪجهه ٿي سگهيو اهي ڪندا ۽ پنهنجون سڄيون توانايون ۽ صلاحيتون ان ڪم ۾ وقف ڪري ڇڏيندا“.
”واقعي ئي ڏاڍو حيرت ۾ وجهندڙ ڪم آهي“، آرٽسٽ عمارت جو جائزو وٺندي چيو. هڪڙو پوپٽ اُتان اڏرندي گُذري ويو. برسات جي ڪري ڪجهه ڦڙيون هن جي چهري تي به پيون ۽ توهان يقين ڪيو يا نه ڪيو، ڪجهه ڳيرا هن جي مٿي مٿان ڦرندا ۽ اڏرندا رهيا.
”هي اڪثري ڪري توهان جي سر مٿي ڳيرڙا، انڊلٺ جا رنگ ۽ پوپٽ اڏامندا رهن ٿا، هي ڪهڙي ماجرا آهي“؟. عورت پنهنجو چولو درست ڪندي ارب پتيءَ کان سوال ڪيو، ان جي چولي تي آسڪر وائلڊ Oscar Wilde جو هڪڙو قول لکيل هو، جيڪو هن جي نئين ڄاڻ موجب بلڪ درست هو؛ ”پنهنجا ٿيو، باقي جنهن کي جيڪو ٿيڻو هو سو ٿي چڪو آهي “.
Be yourself. Everyone else is alrady taken
”اسان سڀني وٽ جادو آهي، اسان مان گهڻا اهو نه ٿا ڄاڻن ته، ان کي استعمال ڪيئن ڪجي. “ انگريز جاگيردار جو جواب جادوگراڻو هو.
”اسان واپس تاج محل ڏي اچون پيا، 30 سالن کان پوءِ هي مقبرو تعمير ٿيو“. هن تاڪيد ڪندي ٻڌايو، ” ۽ ائين انسانيت کي اهڙي شاعراڻي تعمير ملي ويئي، جيڪا هن کان اڳ دنيا ۾ نه هئي“.
”مان ته هن کان ڏاڍو متاثر آهيان“. ڪاروباري عورت اعتراف ڪيو، ”توهان، اسان کي آگره آندو، ان لاءِ توهان جي وڏي مهرباني“.
”بادشاهه يقينن پنهنجي گهرواريءَ جو تمام گهڻو خيال رکندو هوندو“، آرٽسٽ سُس پُس ڪئي، جنهن مان لڳي پيو ته هن جو اشارو ڪهڙي پاسي هو. ائين چئي هُن هڪدم عورت کي ڏسڻ شروع ڪيو، هن جو حسن گليمر جي دنيا جي وڏي کان وڏي فيشن ماڊل کان به وڌيڪ چمڪي رهيو هو. هو تمام گهڻي فرمانبردار، محبت ڪرڻ واري ۽ هڏڏوکي هُئي. هن سوچيو ته ان عورت جي چهري تي هڪڙي وڏي ڪشش هئي، جيڪا مسلسل درد مان ڦاٽي نڪرندڙ برقي توانائي، ذهانت جي سرچشمي مان نڪرندڙ توانائي ۽ پنهنجي ڪاروبار ۾ ملندڙ تڪليف هن کي سچي طاقت، ڏاهپ ۽ پيار عطا ڪيو.
”توهان ٻنهين جي سامهون، تاج محل هڪڙو مثال آهي، ته توهان پنهنجي نئين عادت کي اختيار ڪرڻ جو عزم، ارادو، کڻي ڪيڏي به رڪاوٽ هجي، ڪيتري نه سختي هجي، پر گڏ بيهڻو آهي. پنهنجي آئيڊيل سان گڏ، نه صرف عام سڪون وارن ڏينهن ۾ گڏ رهڻو آ پرڪيڏيون به کڻي تڪليفون اچن، پر ڄمي بيهڻو آ. اهو ئي سبب آهي جو اڄ جي صبح جي ٽريننگ توهان لاءِ تمام گهڻي اهم آهي. توهان هن ۾ جيڪو ڪجهه سکندو، ان مان توهان کي هيل تائين سکيل فلسفن تي عمل ڪرڻ ۾ مدد ملندي، مان توهان کي جيڪو ماڊل هاڻي ٻڌائڻ وارو آهيان، اسپيلبائنڊر تمام وڏي احتياط سان ڪيترن ئي ڪاروبارين، ڪامياب ماڻهن ۽ ماهر ماڻهن سان ملي ڪري، تيار ڪيو آهي، اڄ جو سيشن ان جي باري ۾ نه آهي ته توهان کي ڇو صبح جو سوير اٿڻ کي معمول بڻائي ڇڏڻو آهي، پر ان سلسلي ۾ ان معمول کي ڪئين جاري رکيو وڃي،...سڄي زندگيءَ جي لاءِ“. صنعتڪار پنهنجي ڪن کي کنندي چيو، جيئن ڪو ننڍڙو ٻار جادو جي چراغ کي رڳڙيندو هجي.
”زبردست“، آرٽسٽ چيو، ”مون کي ان جي ضرورت آهي، اهي عملي طريقا جنهن مان، ايئڊوينچر جيڪو مون کي صبح جو پنجين وڳي اٿڻ جو عادي بڻائيندو “.
”بهتر“، ارب پتيءَ چيو، ”ته پوءِ هلو ته هلون“.
ٻه ڏٽا مُٽا محافظ، ارب پتي، ڪاروباري عورت ۽ آرٽسٽ کي هڪڙي خاص رستي مان وٺي ڪري عمارت ۾ داخل ٿيا، هي رستو خاص ڪري سرڪاري ملازمن ۽ عالمي رهنمائن ۽ ٻاهرين خاص مهمانن لاءِ رکيل هو. عمارت جي هڪڙي پاسي، مڪمل اونداهي ۽ خاموشي ڇانيل هُئي.ارب پتيءَ پنهنجو خطاب شروع ڪيو؛
”هي دنيا جي تاريخ جو تمام دلچسپ fascinating ، مڪمل طور تي ڌيان ڇڪائيندڙ ، Riveting، مبهم confusing ۽ جوشيلو exciting دور آهي، ڇو ته اهي ماڻهو هر صبح ۽ هر ڏينهن جو پاڻ کي مظلوم سمجهن ٿا، انهن جو مستقبل تمام ڏکيو، خطرناڪ ۽ ڀيانڪ آهي، ڇو ته انهن کي خبر ناهي ته اهي ڪهڙي شي جا نشانو بڻجڻ وارا آهن ۽ اهي ايندڙ وقت ۾ پنهنجي ماحول، معاشي لاٿ چاڙهه ۽ سماجي انقلاب ۾ پاڻ کي تمام گهڻو غير محفوظ محسوس ڪندا. پر ٻي پاسي وري اهي ماڻهو جن ۾ صبح جو سوير اٿڻ جي عادت آهي، انهن سخت ڪوشش ۽ تربيت وٺندي، پنهنجا ڏورا ٺاهي پنهنجي طاقت بڻايو، پنهنجي فطري خوبين جي حفاظت ڪئي، پنهنجي سورميائي خوبين جي آب بياري ڪئي ۽ اهڙو ڪردار ٺاهيائون جنهن کي ڪو به شڪست نه پيو ڏيئي سگهي. اهي ماڻهو ايندڙ وقت ۾ تمام بهترين، محنتي ۽ خوش هوندا. جن ماڻهن پنهنجي سامهون ايندڙ رڪاوٽن لاءِ پاڻ کي صبح جو غير معمولي ۽ سٺن ڪمن سان تيارڪيو، ته پوءِ انهن کي تمام گهڻين تڪليفن ۽ ڏکن جي باوجود، گهڻا موقعا ملندا. اهي پنهنجي تمام ڳڻتين کي، ذهني سڪون، صاف سٿري ماحول ۾ تبديل ڪرڻ جي قابل هوندا، جنهن مان هو هميشه فتح جي قابل هوندا“. ارب پتي ڪنهن سبب جي ڪري پنهنجي مٿي کي مهٽيو ۽ پوءِ سُس پس ڪئي، جيڪو ٻنهي شاگردن مان ڪنهن جي به علم ۾ نه هو.
”سوچڻ وارو پهريون ڪم اهو آهي ته، توهان جي دماغ اصل ۾ وسعت ۽ ڪشادگي لاءِ ٺاهيو ويو آهي، توهان ان ڳالهه سان متفق هوندو ته جيڪي ماڻهو پنهنجي پيشاوراڻِي نجي زندگي ۾ ڦاسي پيا آهن ۽ جيڪي ماڻهو ”نه ٿو ڪري سگهان“ جي دائري ۾ رهي ڪري ڪم ڪن ٿا، اهي توهان سان بحث ڪندا، ته فقط فائيو اي ايم ڪلب جي ميمبر ٿيڻ سان اهي پاڻ کي بهتر نه ٿا ڪري سگهن. اهي پنهنجي موت تائين ان حقيقت سان وڙهندا ڇو ته انهن لاءِ پنهنجي تخليقيت، ڪارڪردگي، جذبي ۽ اثر وٺڻ جي صلاحيت کي وڌائڻ ممڪن نه رهيو آهي. اهي پنهنجي پوري ڪوشش ڪندا ته توهان کي پنهنجو منطق سمجهائي سگهن ته حيرت ۾ وجهندڙ ڪريئر کي حقيقت جو روپ ڏيڻ ۽ پنهنجي ذاتي زندگي کي ٺاهڻ ممڪن ناهي. گهڻو وقت ٿيو جو اهي پنهنجي پاڻ کي مٽائڻ واري قوت کان تمام پري نڪري وڃي چڪا آهن۽ هاڻي اهو ثابت ڪرڻ لڳا آهن ته اهي بي اختيار آهن. ان ڪري اهڙا ماڻهو اهو چوندا آهن ته پنهنجي قوتن ۽ صلاحيتن کي نظر انداز ڪري ڇڏيو پوءِ توهان کي يقين ايندو ته توهان وٽ ڪابه قوت ناهي. پر ان جي حقيقت بلڪل الڳ ۽ منفرد آهي. حقيقت اها آهي ته هي ماڻهو تمام ڀلا هجڻ، مخلص هجڻ، بهترين ٽيلنٽ رکڻ جي باوجود، اڪثر پنهنجي پاڻ کي جمود واري ڪيفيت ۾ رکن ٿا. جي ها، ڪيترا ئي ماڻهو پنهنجي اندر ۾ موجود شوق جي پورائي ڪرڻ بجاءِ، ان کي بلڪل نظر انداز ڪري ڇڏين ٿا ۽ پوءِ وري لاشعوري طور تي حيلا بهانا پيا ڪندا. ڇو ته اهي ماڻهو پنهنجي ڪم ۾ سُٺا ليڊر نه ٿي سگهيا ۽ اهي پنهنجي زندگي کي بهتر نه ڪري سگهيا. اصل ڳالهه هي آهي ته اهي پنهنجي جمود جي حفاظت کي ڇڏڻ ۽ زندگي کي بهترين بنائڻ وارن ڪمن، ڪوششن، ڪاوشن کان ڊڄن ٿا“.
ارب پتي هوا ۾ هڪڙو وڏو ساهه کڻندي بيهي رهيو. تاج محل تان سج جا سونهري ڪرڻا جهاتي پائي رهيا هئا ۽ پوءِ وري هن پنهنجي ڳالهه ٻيهر شروع ڪئي.
”سائنس هاڻي هي ثابت ڪري رهي آهي ته اسان جا دماغ سڄي زندگي، مسلسل وڌندا ويجهندا رهن ٿا. هن خوبصورت فطرت کي نيورو پلاٽسٽي neuroplaticity چيو ويندوآهي. ان جو مطلب اهو آهي ته انساني دماغ ذاتي قوت ارادي جيان، ماضي جي خيال جي برعڪس هڪڙي عضووي جيان آهي/مسل آهي. مطلب ته هڪڙي قسم جواهو رٻڙ آهي، ان کي زور ڏيندو ته اهوڦهلجندو ۽ ڇڪيندو ته وري وڌندو ويندو.... ۽ توهان جي شاندار صلاحيتن جي ڀرپور استعمال لاءِ وڌيڪ فعال بڻجي ويندو. ان ڪري توهان جيڪڏهن پنهنجي دماغ جي مشق کي يقيني بڻائيندو، مثال جي طور؛ صبح جو جلدي اٿڻ....ته توهان پنهنجي دماغ کي ورزش ڪرايو ٿا. ڇا توهان کي خبر آهي ته نيورونز گڏ نڪرندا ۽ وري گڏ ئي ويندا آهن ۽ جڏهن توهان ڪو ڪم بار بار دهرائيندو، ته اهو ڪم توهان جي زندگي جو حصو بڻجي ويندو ۽ پوءِ اهو ڪم توهان تمام سولائي سان ڪري سگهندو. ان نڪتي تي غور ڪرڻ تمام گهڻو ضروري آهي ۽ پوءِ وري ان تي عمل ڪيو“.
”مون کي ڪڏهن به خبر نه پئي ته اسان جي دماغ ۾ وڌڻ ۽ سسڻ جي صلاحيت موجود آهي“. عورت جوش مان چيو. ”۽ توهان جيڪو ڪجهه چئي رهيا آهيو، ان مان، مان مطلب اهو ڪڍي سگهي آهيان ته اسان جيترو گهڻو ڪنهن نئين عادت جي مشق ڪندا آهيون، اسان جا دماغ اوترو ئي ان تي ڪم ڪندا رهن ٿا، ايتري قدر جو اها عادت اسان جي ذات جو حصو بڻجي ويندي آهي. ٺيڪ“؟
”بلڪل.“ ارب پتي جواب ڏنو. هن کي اهو ڏسي خوشي پئي ٿئي ته هي ٻيئي شاگرد هن جي تربيت مان ڪيترو سکي رهيا آهن. ”حقيقي ليڊر جڏهن ٻين جي ٽيلينٽ کي چمڪائيندا آهن ته انهن کي تمام گهڻي خوشي ٿيندي آهي“.
”تمام بهترين خيال“. هن پنهنجي هڪڙي آڱر تاج محل جي ديوار تي رکي. ”توهان وٽ اهو دماغ ناهي هوندو جيڪو توهان چاهيندا آهيو، بلڪه توهان وٽ اهو دماغ هوندو آهي جيڪو توهان حاصل ڪندا آهيو يا وري توهان کي قدرت طرفان مليو آهي. ان ڳالهه کي کڻي ائين سمجهو ته توهان جا اُهي دماغ نه آهن، جيڪا توهان جي خواهش آهي/جنهن جا توهان مستحق آهيو، پر توهان وٽ اهي دماغ آهن، جيڪا توهان جي ضرورت آهي.... ۽ ان انحصار/بنياد ان طرز عمل تي آهي جيڪو توهان زندگيءَ ۾ اختيار ڪيو ٿا. سڄو ڏينهن اهڙن آلاتن سان گذاريو، جيڪي توهان جي ذهن کي پيا منتشر ڪن. ٽي وي جي اڳيان ڄمي ويهي رهڻ ۽ غائب دماغي سان شين جي پٺيان پيا ڊوڙندا وتو، ته توهان جي ان بري عادت مان توهان جو دماغ ڪمزور کان ڪمزور پيو ٿيندو ويندو. ٻين عضون جيان هي به بيڪار ٿيندو ويندو. ان جي نتيجي ۾ توهان جي ذهني قوت ڪمزور ٿيندي ويندي. سکڻ جي رفتار گهٽ ٿيندي ويندي. ۽ سمجهڻ جو عمل سُستي جو شڪار ٿي ويندو. توهان مقابلو ڪرڻ جي قابل نه رهندو ۽ توهان جا خواب توهان جي اکين جي سامهون ڌنڌلا ٿي ويندا. ٻي پاسي، جڏهن توهان پنهنجي دماغ کي ذهانت سان گڏ استعمال ڪندو ته ۽ ان جي حدن کي وڌائيندو ۽ ان کي سورمن جيان سخت تڪليف ڏيندو ته توهان جي سوچڻ ۽ سمجهڻ واري صلاحيت، تخليقيت، ڪارڪردگي ۽ توهان جي شخصيت ۾ وڏو اثر ٿيندو. لنڊن جي ٽيڪسي ڊرائيورن جي دماغن جو مطالعو ڪيو ويو، خاص ڪري هيپو ٿيليمس جيڪو جاين جي تعين ڪرڻ جي ڪم ايندو آهي ته ڏٺو ويو ته ان ڊرائيورن جي دماغ جو اهو حصو عام ماڻهن جي ڀيٽ ۾ ٿورو وڏو هو، ڇا توهان ٻڌائي سگهو ٿا ته ڇو؟“.
The brains of London taxi drivers were studied and the area responsible for spatial reasoning, the hippocampus, was found to be significantly larger in them compared to the brains of ordinary people. Guess why?”
”ڇو ته لندن جو گليون تمام گهڻيون سوڙهيون آهن“ آرٽسٽءَ وڏي اعتماد سان جواب ڏنو.
Because of the complexity of the street system in London.
”توهان جو جواب صحيح آ“، ارب پتيءَ ساراهه ڪندي چيو. ”جيئن توهان پنهنجن جسماني عضون کي ورزش ڪرائي، پنهنجي جسم جي ڏورن کي مضبوط ڪندا آهيو، اهڙي ريت لنڊن جي ڊرائيورن جي ڊرائيو ڏينهن رات وڌندو ويندو آهي. جيئن ته مون اڳ ۾ به توهان کي ٻڌايو ته دماغ هڪڙي مسل جيان آهي، ڏسو نه اسان انسان ڪيترا طاقتور آهيون، جيڪو نيروايناٽامسٽس neuroanatomists سمجهيو ويندو هو، جيڪو اسان سڀني وٽ آهي، دماغ کي مضبوط ڪري سگهجي ٿو، بدلائي سگهجي ٿو ۽ روان ڪري سگهجي ٿو.....جيڪڏهن اسان اها چونڊ ڪري وٺون. جڏهن توهان گهر واپس وڃو ته تفصيل سان نيورو جينيسس neuogenesis جي ان ڳالهه جو مطالعو ڪجو، نيورو سائنس جي اها تحقيقات ٻڌائي رهي آهي ته هر زنده انسان جي اندر ۾ موجود آهي. ان سان ڪو فرق نه ٿو پوي، ته اهو هن وقت ڪٿي ٿو رهي، ڪهڙي عمر جو آهي ۽ ماضيءَ م هن ڪهڙا ڪارناما ڪيا آهن، آهي نه دلچسپ ڳالهه؟، سيٺ جوشيلي انداز ۾ چيو.
هن وڌيڪ چيو ،” بهرحال، اها ڳالهه سمجهي وٺو ته دماغ لچڪدار آهي ۽ مسل جيان آهي. ان ڪري عظيم ماڻهو کي جيڪا شي عظيم بڻائي ٿي، اُها اِها آهي ته هو سمجهي ٿو وٺي ته پائيدار ۽ مستقل ڪاميابي جي قيمت اها آهي ته هرروز پاڻ کي بي آرامي ۽ تڪليف ۾ وجهي ۽ پاڻ کي تڪليف ڏيڻ سان اهڙو دماغ ٺهندو، جنهن ۾ فوجين جهڙي نظم و ضبط پيدا ٿيندو، اها تمام وڏي مٿ/ڪهاڻي آهي ته انتهائي وڏا ڪامياب ماڻهو (سپر پروڊيوسررز Superproducers) آسان زندگيون گذاريندا آهن“.
ارب پتيءَ پنهنجي کيسي ۾ هٿ وڌو، ان مان هڪڙو بند لفافو ڪڍيو ۽ ڪاروباري عورت کي ڏيئي ڇڏيو.
”هن کي ٿورو کولجو، دل سان، خوشي ۽ جوش سان، ....هن کي پڙهي ٻڌايو“. سيٺ نرم لهجي ۾ هدايت ڏيندي چيو.
هن لفافي جي اندر وڏي نفاست سان چنبڙايل ڪاغذ جو هڪڙو ٽڪرو هو، ڪاروباري عورت ڏٺو ته هن تي مشهورجرمن فلسفي فريڊريخ نائزي Friedrich Nietzsche جا هي الفاظ لکيل هيا: ”خداداد قابليت/قدرتي صلاحيتين، پئدائشي خوبي جي ڳالهه نه ڪيو، اهڙن عظيم ماڻهن جا نالا ڳڻائي سگهجن ٿا، جن وٽ تمام گهٽ قابليت هُئي، پر انهن عظمت حاصل ڪئي ۽ اهي تمام وڏا ذهين ٿيا. انهن عظمت ۽ جينيس انهن خوبين مان حاصل ڪئي، جن جي ڄاڻ جي بنا ڪو به پنهنجي ذات جي خوبين کان واقف نه ٿو ٿي سگهي. انهن ان مقصد جي ڪري پنهنجو وقت وقف ڪيو، ڇو ته انهن رات پيٽ ۾ منزل حاصل ڪرڻ جي بجاءِ، آهستي آهستي اڳتي وڌڻ ۾ خوشي محسوس ڪئي.
”هن ڪاغذ کي پلٽيو“ ارب پتيءَ گذارش ڪئي، تاج محل ۾ داخل ٿيڻ تي هن جو اکيون خوشي منجهان چمڪي رهيون هيون.
عورت هن ڪاغذ جي ٻي پاسي احتياط سان لکيل قول پڙهيو. هي لفظ انگريزي ٻوليءَ جي شاعر وليم ارنيسٽ هينلي William Ernest Henley جا هئا، تصور ڪيو ته اهي لفظ توهان جي روح جي گهرائين ۾ چرپر ڪندا وڃن پيا.
ان سان ڪو فرق نه ٿو پوي ته رستو ڪيترو ڏکيو آهي،
فرد جرم تي ڪيتريون سزائون تجويز ڪيون ويون
مان پنهنجي قسمت جو مالڪ آهيان،
مان پنهنجي روح جو ڪپتان آهيان.
”سماج جا مڙني ماهرن، ذهين انسانن سخت زندگيون گذاريون آهن“. ارب پتيءَ وڌيڪ چيو ته ”انهن سختيءَ ۾ ئي تربيت ورتي. اُنهن تڪليفن سان گڏ راند ڪئي ۽ انهن به ايڏا ڪشالا ڪاٽيا، جيترا اڄڪلهه سپر اسٽار ۽ ڪامياب کلاڙي تربيت دوران ڪاٽيندا آهن. انهن حد درجي تائين پنهنجن لڪل مهارتن کي سامهون آندو. اهي ڏاڍا پرجوش هئا ۽ جڏهن معاملو سرمائيداري جو آيو ته انهن پنهنجي سڀني کان وڏي خوبي کي تمام وڏي جوش، تسلسل، همت سان ڳنڍي ڇڏيو. انگريزي ۾ هڪڙو لفظ استعمال ڪيو وڃي ٿو ته ”پيشن“ passion . هي لاطيني لفظ مان نڪتو آهي، جنهن جو مطلب آهي ”سفر suffer “ يعني تڪليف، اذيت، ايذاءُ. انهن ماڻهن پنهنجي سوچ، آئيڊيل ۽ خوابن لاءِ تڪليفون سٺيون. انهن پنهنجي مهارتن کي وڌائڻ جي لاءِ، مصيبتون سٺيون ۽ پنهنجن قوتن کي جلا بخشڻ لاءِ قربانيون ڏنيون. انهن پنهنجي هنر کي مضبوط ڪرڻ لاءِ تمام گهڻا عذاب سٺا. توهان کي خبر آهي ته ان عزم سان مذاق ڪرڻ دنيا جي زوال جي برابر آهي. ڇو ته جيڪڏهن توهان جي عظمت شامل نه هوندي ته دنيا هڪڙي بيڪار جاءِ بڻجي ويندي“.
اوچتو ارب پتي پنهنجن گوڏي تي اچي ڪريو، هو فرش تي اچي ليٽي پيو، ۽ پنهنجون اکيون بند ڪري، پنهنجون ٻيئي ٻانهون پنهنجي دل تي رکي ڇڏيون. پوءِ وري زور زور سان کونگهرا هڻڻ شروع ڪيا.
Suddenly, the billionaire fell to his kness. He lay flat on the floor and closed his eyes, folding his arms over his heart. The tycoon then began to snore loudly.
”اڙي يار، هي ڇا پيو ڪرين“؟ آرٽسٽ پڇيو. هو ۽ عورت پريشان نظر اچي رهيا ها.
”رضاڪاراڻي بي آرامي/تڪليف“ voluntary discomfort ارب پتيءَ تڪڙو جواب ڏنو .
اڃان به کونگهرا جاري رهيا.
”مون کي منهنجو teddy bear رانديڪو کپي“، هو روئڻ لڳو ”۽ منهنجو پاجامو jimmies ڪٿي آهي“.
پوءِ اسٽون رائلي پنهنجو آنڱوٺو وات ۾ وجهي ٻارن جيان چوسڻ لڳو.
”هي ته سڄو ڍونگ آهي“. عورت کلڻ لڳي. ڪو به جيڪڏهن ڏسي ها ته ارب پتي هاڻي مسڪرائي رهيو هو ۽ بظاهر پنهنجي مزاج ۾ سمايل مزاح واري اداڪاري جو اظهار ڪري رهيو هو ۽ ان سان گڏ هنن کي سبق به پڙهائي رهيو هو.
زمين تي ليٽي ليٽي هن آخر چيو،” پنهنجي خود اعتمادي ۾ اضافو ڪرڻ جو واحد بهترين طريقو هي آهي ته پاڻ کي رضاڪاراڻي طور تي بي آرامي واري حالت ۾ مبتلا ڪيو وڃي. اسپيلبائنڊر هن کي اسٽريتٿننگ سينياريو “Strengthening scenario” چوندو آهي. اسان هن کي سنڌي ۾ ”مضبوطي جو منظرنامون “ چئون ته ڪو خراب نه ٿيندو. جڏهن مان تمام ننڍڙو هوس ۽ اهو ڪم نه پئي ڪري سگهيس جيڪو مان ڪرڻ چاهيان پيو ۽ جڏهن مون کي لڳندو هو ته مان نه ٿو ڪري سگهان ته مان سولائي سان روئڻ شروع ڪري ڇڏيندو هئس. منهنجا پنهنجا ضبط ۾ رکڻ وارا عضووا/مسل (سيلف ڊسپلين self-discipline وارا تمام گهڻو ڪمزور هئا، ڇو جو مان اڃان تائين انهن کي مشق نه ڪرائي سگهيو هئس. اسپيلبائنڊر کي خبر هئي ته اڃان مون کي مضبوط ٿيڻ جي وڏي ضرورت آهي. ان ڪري مون کي صبح پنجين وڳي واري معمول کي اختيار ڪرڻ گهرجي... ان انداز سان ته اهي منهنجي سڄي ڪيريئر ۾ مون سان گڏ رهن. ان ڪري هنن مون کي سخت محنت سان لڳائي ڇڏيو، جنهن وري جادو جو ڪم ڪري ڏيکاريو“.
”ڪهڙي صورتحال؟“. آرٽسٽ جواب ڏنو.
”هفتي ۾ هڪ دفعو مان فرش تي ليٽي پوان پيو“
”ڇا توهان واقعي ئي سنجديده آهيو؟ عورت جواب ڏنو.
”يقينن“ ارب پتيءَ ڳالهه کي سمجهندي چيو. ”۽ هر صبح جو مان يک ٿڌي پاڻيءَ سان وهنجندو آهيان، هفتي ۾ ٻه ڏينهن روزو رکندو آهيان، جيئن دنيا ۾ ڪامياب مرد ۽ عورتون ڪندا آهن. ڇو ته اهڙي ريت پنهنجي بُنيادي قوتن کي مضبوط ڪرڻ ۾ مدد ملندي آهي. توهان کي يقين نه ايندو ته روزي جي دوران، جڏهن مان کائڻ پيئڻ نه ڪندو هئس ته ڪيترو گهڻو وقت بچائي سگهيس پئي، ان سان گڏ ئي منهنجي سوچ تمام گهڻي واضح ٿي ويئي ۽ توانائي تمام گهڻي وڌي ويئي ۽ ها، جڏهن مان زيورخ ۾ هئس ته اتي ته وري حد ئي ويندي هئي، مان پنهنجي سخت ڪوشش ۽ صبر جي عادت کي زنده ڪرڻ جي لاءِ، برف تي ڀڄندو وتندو هئس ۽ منهنجي بدن تي فقط هڪڙي ٽي شرٽ ۽ ننڍو پاجامو پاتل هوندو هو“.
ارب پتي اٿي بيهي رهيو.
”اسان جڏهن تاج محل آياسين ته مان توهان کي اهو نقطو سمجهائيندو رهيو آهيان ته توهان جي اندر غير معمولي/ورلڊ ڪلاس سيلف ڪنٽرول جي قابليت آهي. سائنس به ان جي تصديق ڪري چُڪي آهي. Science confirms it. اصل ڳالهه اها آهي ته توهان پنهنجي دماغ کي نون رستن تي لڳايو ۽ خود اعتمادي وارن عضون کي ڇڪيو ۽جهنجهوڙيو ته جيئن توهان جا هي فطري وسيلا مٿانهين درجي تائين پهچن. اهڙي ريت هر ماڻهو تمام مضبوط، بهادر ۽ جنهن کي شڪست نه اچي سگهي، بڻجي سگهي ٿو...کڻي رستي ۾ ڪيترن ئي رڪاوٽن ۽ ڏکيائين کي منهن ڏيڻو پئجي وڃي، هو پنهنجي منزل ڏانهن پنهنجو سفر جاري رکي سگهندو آهي. توهان اهو ڇو نه ٿا سوچيو ته نيوي سيل navy selas ۽ members of the SAS سچي خود اعتمادي رکندڙ جنگجو true willpower warriors پاڻ کي اهڙين سرگرمين ۾ مصروف رکندا آهن، جن کي ڏسي ماڻهوءَ جو روح ڪانڊارجي وڃي. اهي ماڻهو مينهن ۾ پري تائين ڊوڙندا آهن ۽ انهن جي پٺيءَ تي تمام گهڻو وزن هوندو آهي. اُهي رات جي اونداهيءَ ۾ گپ ۾ ريڙهيون پائيندا آهن ۽ خراب شيون کائيندا، انتهائي خطرناڪ جاين تي رهندا آهن. پنهنجي خوف جو مقابلو وڏن جبلن تان سمونڊ ۾ اکيون بند ڪري ٽپو ڏيڻ جهڙيون مشقون ڪندا رهندا آهن. ڏسو، بهادريءَ ۽ مشڪل ڪم ڪرڻ جي جريت....جيڪا پنهنجي عظمت جي ڀرپور اظهار لاءِ لازمي آهي. اِها ڪا الهامي شي ناهي، نه ، بلڪل به نه، اها هڪ رضاڪاراڻي مشق آهي. سخت پورهيو ۽ فولادي پڪو ارادو. ان لاءِ پاڻ کي وقف ڪرڻو پوندو آهي. ان لاءِ منهنجي گذارش آهي ته پنهنجي اندر جي بدروح جو خاتمو آڻيو ۽ پنهنجي اندر جي خوف کي ڦاهو ڏيو ۽ اهو تڏهن ئي مُمڪن ٿي سگهي ٿو جڏهن توهان پاڻ اهڙو ڪم شروع ڪيو، جيڪو ڪرڻ جي ضرورت آهي. پنهنجي پوري مهارت سان، پيشوراڻي ڪم ۽ شاندار نجي زندگي جي حاصلات لاءِ اهو پڪو طريقو آهي. ان ڳالهه مان مون کي آئرش ڊرامي نگار جارج برناڊ شا George Bernard Shaw جو خيال آيو، ڇا ته ڀلي ڏاڙهي هُئي هُن کي، ها نه؟“
”ڪڏهن هُن کي ڏٺو“؟.
”مون ته ڪونه ڏٺو“، آرٽسٽ جواب ڏنو.
”توهان کي ڏسڻ کپي“، اها باريڪ بيني آهي. هُن توجهه ڏياري.
پوءِ هن اٺ دفعا چپٽي وڄائي، ان کان پوءِ، مقبري ۾ هڪ اڻڄاتل آواز گونجيو.
”عقلمند ماڻهو پاڻ کي دنيا جي مقابلي ۾ ان جهڙو ٿي ويندو آ/پاڻ کي ان جيان سمائي ڇڏيندو آهي، بيوقوف ماڻهو ان تي ضد ٻڌي بيهندو آهي ته دنيا هن جي مرضي مطابق هلي. ان ڪري سڄو ڪم بيوقوف ماڻهو کي ڪرڻو پوندو آهي“.
آواز خاموش ٿي ويو.
”جارج برنارڊ شا اها ڳالهه پنهنجي ڊرامي، ”مين ائنڊ سپر مين“ Man and Superman ۾ لکيو آهي ته اهو ڊرامو 1903ع ۾ پيش ڪيو ويو، مان توهان کي اهو ٻڌائڻ چاهيان ٿو ته جڏهن به معاملو پنهنجي فطري نعمتن، ٽيلينٽ، شوق ۽ دنيا کي بدلائڻ واري جبلت جو هجي ۽ ڪا شي توهان جي اندر ۾ گونجندي هجي، ته ڪڏهن به پاڻ سان عام رواجي سلوڪ نه ڪجو“.
ارب پتي بيهي رهيو. پوءِ هن اهو ڪم ڪيو، جيڪو هن جي شاگردن ڪڏهن به هن کي ڪندي نه ڏٺو هيو. هن پنهنجي کاٻي هٿ جي آنڱوٺي ۽ اشهد آڱر جي وچ واري گوشت/ماس کي چمي ڏني،”ان کان اڳ جو توهان دنيا کي مٿانهون ڪري سگهو، توهان کي سڀ کان اڳ ۾ پنهنجي پاڻ سان محبت ڪرڻي پوندي“. هن جهيڻي آواز ۾ چيو.
”تمام متاثر ڪندڙ ڳالهه چئي آهي جارج برناڊ شا“، آرٽسٽ تسليم ڪيو.
”تحقيق ثابت ڪري ٿي ته پنهنجي خود اعتمادي جي تربيت ڪرڻ سان، اُن ۾ اضافو ٿئي ٿو ۽ زندگي شاندار ٿي سگهي ٿي“. ارب پتيءَ پنهنجي ڳالهه جاري رکي. ”ويلش ماهر هينري مورٽن welsh explorer Henry Mortion Stanley اهو ڏٺو ته جنگ جي دوران بارود کان وڌيڪ اهم شي وڙهڻ واري جو سليف ڪنٽرول هوندو آهي.“.
The self control is more indispensable than gunpoweder
”تمام بهترين ڳالهه آهي اها“، عورت جو آواز گونجيو.
”ڏسو،“ ارب پتيءَ چيو، ”اهو ته بس هڪڙو خام خيال ئي آ، ته خوبصورت فنڪار ۽ بهترين کلاڙي باقي ٻين ماڻهن جي مقابلي ۾ فطري طور تي وڌيڪ خود اعتماد هوندا آهن، اهو تمام وڏو ڪوڙ آهي“.
. Its myth that celebrated athletes and legendary artists and revered statemen and stateswomen had more natural willpower than the rest of us. That’s just a big lie. What’s real”.
هن چيو، ” حقيقت اها آهي ته انهن ماڻهن عام ماڻهن جهڙي زندگي شروع ڪئي ۽ پوءِ اهي روز مرهه جي بنياد تي سخت ڪوشش، مشق ۽ لاڳيتي محنت ڪري انهن پنهنجي اندر اُها طاقت پيدا ڪئي جنهن انهن کي هڪ بهترين مثال بڻائي ڇڏيو“.
”هرروز، ننڍيون ننڍيون، ظاهري طور تي نظر نه اچڻ واريون سوچون، جڏهن اهي مسلسل گهڻي وقت تائين هلنديون آهن ته اهي ڪجهه وقت کان پوءِ حيرت ۾ وجهندڙ نتيجا ڏينديون آهن.آرٽسٽ ارب پتيءَ وارا لفظ دهرائيندي چيا. ان کان پوءِ هو اڳتي وڌيو ۽ ڪاروباري عورت جو هٿ پنهنجي هٿ ۾ رکيو.
”بلڪل ٺيڪ“ ارب پتيءَ اعتراف ڪيو.”جيڪا شي توهان جي مضبوط ارادي جي درستگي جي عمل کي انساني اک ڏسندي آهي، اها تربيت روزاني جي بنياد تي حاصل ڪري، توهان مائيڪل اينجلو Michel angelo ۽ ڊاونسي Da Vinci يا ڊزني Disney يا چوپن Chopin يا ڪوڪو چينل Coco Chanel يا روجربينسٽن ROGER Bannister يا پيلي Pele يا مارڪس ايليس Marcus Aurelius يا ڪوپرنيڪس Copernicus ٿي سگهو ٿا. انهن مڙني ذهين ماڻهن، پنهنجي زندگيءَ جو آغاز هڪڙي عام ۽ معمولي ماڻهوءَ جي حيثيت سان ڪيو. پر انهن پنهنجين صلاحيتن جي تعمير لاءِ تمام گهڻي مشق ڪئي ۽ پاڻ کي غير معمولي سطح تائين کڻي وڃڻ جي لاءِ، انتهائي جتن ڪيا، ايتري قدرجو اهي شيون هن لاءِ ڪارآمد بڻجي ويون. اچو مان توهان کي هتي هڪڙو ٻيو نڪتو به ٻڌائيندو هلان، جيڪو مون کي اسپيل بائينڊر سيکاريو هو. ” اعلي ٰ ڪارڪردگي ڏيکارڻ وارا ماڻهو، ايڏي شاندار انداز سان، طويل عرصي تائين ڪم ڪندا آهن، جو انهن کي ياد به نه رهندو آهي ته اهي عام ماڻهن جي طريقي سان ڪيئن ٿا هلن“.
”ته پوءِ اسان کي ٻڌايو ته اسان ان جي شروعات ڪٿان کان ڪيون“، عورت پڇيو. ”ڇو ته مان ڄاڻان ٿي ته اسان ٻنهين کي تمام گهڻي نظم و ضبط جي ضرورت آهي ۽ سڄي حياتي جاري رهڻ واري بهترين عادتون به رکون ٿا، خاص ڪري صبح پنجين وڳي جي“
”اچو منهنجي پُٺيان اچو“، صنعتڪار هنن کي چيو.
مسٽر رائلي مقبري جي هڪڙي راهداري کان ٿيندو، اونداهن ڪمرن جي پاسي مان گذرندو، هڪڙي ننڍڙي چيمبر ۾ داخل ٿيو. هڪڙي ڪنڊ ۾ هڪڙو ڪاري رنگ جو تختو رکيل هو. ارب پتيءَ هڪڙو چاڪ کڻي ان تختي تي هڪڙو خاڪو ٺاهيو.
”هي سادو خاڪو يا ماڊل اُن جديد ترين مطالعن جي بنياد تي ٺاهيو ويو آهي، ته عادتون ڪيئن ٺهنديون آهن“. هن ڳالهائيندي وضاحت ڪئي. ”توهان جي شروعات ان ڳالهه کان ٿئي ته توهان ڪهڙي عمل سان شروعات ڪرڻ چاهيو ٿا. صبح سوير جاڳڻ کي پنهنجي ڏينهن جي ابتدا جي عادت بڻائي وڃي ۽ اهو ايترو ئي سولو آهي، جيئن توهان اسڪول جي زماني ۾ هڪڙو الارام پنهنجي سيراندي کان لڳائي سمهي پونداهيا ۽ اهو صبح جو پنجين وڳي توهان کي اُٿاريندو هو. جڏهن اسان روم Rome هلنداسين ته مان توهان کي ٻڌائيندس ته پنهنجي ڪمري ۾ توهان کي ٽيڪنالاجي ڇو رکڻ نه کپي“.
”روم Room“؟ عورت ۽ آرٽسٽ ٻنهي هڪڙي آواز ۾ حيرت ۾ پوندي پڇيو.
ارب پتيءَ هي سوال نظر انداز ڪري ڇڏيو.
”هڪ دفعو جيڪڏهن توهان الارام ڪلاڪ پنهنجي وهاڻي جي هيٺان رکي ڇڏيو تو پوءِ.....جيئن توهان هن خاڪي ۾ مٿي ڏسي سگهو ٿا، ....ته انهن شين تي عمل ڪرڻو آهي جيڪي شيون توهان اختيار ڪرڻ چاهيو ٿا“.
”کڻي اسان هنڌ مان اٿي به وڃون، ٺيڪ؟“ عورت پڇيو.
”ها“، ارب پتيءَ چيو، ”ظاهري طور تي اها ڳالهه ڪرڻ بي تُڪي ٿي لڳي، پر توهان کي هڪدم پنهنجي هنڌ مان ٽپ ڏيئي اٿي بيهڻو آهي، نه ته توهان جو بهانو بنائيندڙ ذهن....پري فرنٽل ڪورٽيڪس Prefrontal cortex....توهان کي لارا لپا ڏيندو ته بستر تي واپس ليٽي پوڻ ڇو بهتر آهي، ان لمحي هڪدم بستر کان اٿڻ تي، توهان نيورو پلاسٽيسيٽي neuroplasticity جي قوت جي مدد سان فوري جاڳڻ جو هڪڙي عصبي سرڪٽ ٺاهي وٺندو ۽ ياد رکو، دماغ جا اهي رستا جيڪي گڏ کلندا آهن ۽ گڏ جڙندا آهن، اهي وقت گذرڻ سان اثرائتي نيورل پاٿ وي ۾ بدلجي ويندا آهن ۽ هي اها ئي گهڙي هوندي آهي جيڏي مهل توهان صبح جو سوير اٿڻ شروع ڪندا آهيو ۽ ائين توهان جي خود اعتمادي کي مضبوط ڪرڻ جو موقعو ملندو آهي. ها، مان به ان ڳالهه کان واقف آهيان ته شروع ۾ اهو ڪم سولو ناهي“.
” ها مون کي خبر هوندي آهي هر تبديلي شروع ۾ مشڪل هوندي آهي، وچ ۾ ٿورو گهٽ ۽ آخر ۾ وري آسان ٿي ويندي آهي“. آرٽسٽ اسپيل بائنڊر جو هڪڙو ٻيو نڪتو بيان ڪندي مداخلت ڪئي.
All change is hard at first, messy in the middle and gorgeious at the end.
”ها، “ ارب پتيءَ اتفاق ڪيو. ”چئن حصن تي مشتمل هن پروگرام جو اڳيون قدم پنهنجي لاءِ انعام/ awardآهي. انعام ان ڳالهه تي ته توهان هڪڙي نئين عادت جي شروعات ڪئي ۽ پوءِ ان تي عمل ڪري ڄمي بيٺل رهيو. اهو هڪ وڏو ڪم آهي. جڏهن به اڳتي وڌو، پنهنجي لاءِ انعام حاصل ڪرڻ جهڙي قوت کان ڪم وٺو. هلو فرض ڪيو ته توهان لاءِ جيڪو آسان آهي، ان جي ڪرڻ جي بجاءِ توهان اهو ڪم ڪيو ٿا جيڪو توهان لاءِ ڏکيوآهي ۽ اهو ڪم ڪيو ٿا ۽ جئين ئي الارام وڄي ٿو ، هڪدم ٽپ ڏيئي بستر کان ٻاهر اچي ٿا وڃو، جڏهن مان توهان کي ويهه ويهه ويهه 20/20/20 فارمولي تي وٺي ويندس، ته توهان کي بلڪل صحيح صحيح ٻڌائيندس ته صبح پنجين وڳي کان ڇهين وڳي جي فتح واري ڪلاڪ ۾ توهان کي ڪرڻو ڇاهي؟“.
”اڙي يار...توهان اسان کي اهو پڙهائڻ وارا آهيو“؟ آرٽسٽ مداخلت ڪئي.
هو بي ادبي نه ڪري رهيو هو، پر جيڪڏهن توهان به هن چيمبر ۾ انهن ٽنهين سان گڏ هجو ها ته توهان کي احساس هجي ها ته هو ان انداز سان ان ڪري ڳالهائي رهيو هو ته فائيو اي ايم ميٿڊ The 5AM Method ۾ دلچسپي وٺي رهيو هو. اهو ئي سڀ ڪجهه هيو، بس.
”ويهه ويهه ويهه 20x20x20 وارو فارمولو سڀاڻي صبح جي سيشن جو موضوع آهي“. ارب پتيءَ وڏي دلچسپيءَ سان چيو. ”اڄ اسان موجوده ٽين قدم تي ڌيان ڌريون ٿا. توهان کي پنهنجي لاءِ انعام پاڻ طئي ڪرڻو آهي، خود اعتمادي جي وڏن ماهرن موجب نئين عادت کي جاري رکڻ ۽ پنهنجي رويي ۾ تسلسل قائم رکڻ لاءِ هي ضروري اپاءَ آهن. صبح جو سج اڀرڻ مهل ئي توهان جو انعام اهو ٿي سگهي ٿو ته توهان منجهند جي ماني ءَ کان پوِءِ مٺي چاڪليٽ جو سواد وٺو، يا ڏينهن جو هلڪي ننڊ ڪرڻ جو، يا وري توهان پنهنجي پسند جو ڪتاب پنهنجي لائبريري لاءِ وٺو/ وٺجي. اهو توهان تي آهي ته توهان کي ڪهڙي شي سُٺي ٿي لڳي“.
”سمجهي ويس“، عورت چيو. هن کي هاڻي ان تي يقين ٿيڻ لڳو هو ته اها سڄي ڄاڻ هن کي ڪاروبار ۾ مدد ڏيندي ۽ هن جي مائنڊ سيٽ mind set ، هارٽ سيٽ Heart set ، هيلٿ سيٽ Health set ۽ سول سيٽ Civil set کي شاندار ڪري ڇڏيندي. ... ۽ ائين ئي هن جي سڄي زندگي ڪمال جي ٿي سگهي ٿي.
”بهترين ۽ هاڻي اسان هن خاڪي جي آخري نڪتي ڏانهن اچون ٿا“. ارب پتيءَ چاڪ جو ٽڪڙو کنيو ۽ اهو لفظ ”ٻيهر“ (repetition) تي اڇلي بليڪ بورڊ تي هنيو.
”توهان کي پنهنجي ڪمزور سيل کي تباهه ڪرڻ ۽ پنهنجي پاڻ کي انهن حوالن کان آزاد ڪرڻ جيڪو توهان جي بهترين سوچ جي نڙي تي لت ڏيئي رهي آهي. ان لاءِ توهان کي پنهنجي نئين ورتاءُ کي بار بار دهرائڻ گهرجي ۽ ان لاءِ توهان پاڻ کي تڪليف ۾ وجهو. ان لاءِ مون وٽ مناسب لفظ استقامت ۽ ثابت قدمي steadfast آهن. فائيو اي ايم ڪلب جي ميمبرشپ کي سڄي حياتي ثابت قدمي سان گذاريو/سان رکندا اچو. ان انقلاب واري قدم کي وچڙيل رهو ۽ ان کي ڇڏي ڏيڻ لاءِ ڪو به هيلو يا بهانو نه ڪيو. هر دفعي جڏهن توهان هن تي عمل ڪندو، توهان جو پاڻ سان تعلق اڃان به پڪو ٿيندو ويندو. هر صبح جو جڏهن توهان ننڊ مان اٿندو ته توهان جو موڊ سٺو ٿيندو، توهان جي خود اعتمادي کي جلا ملندي ۽ توهان جي روح ۾ هڪڙي چنگاري ٻري پوندي. منهنجو خيال آهي ته مان توهان ٻنهين بهترين انسانن کي اهو سمجهڻ ۾ مدد ڪري رهيو آهيان ته توهان جي ذات جي سڃاڻپ ماڻهن جي ڀيڙ ۾ نه ٿيندي.. توهان کي خلوت جي هلڪي ۽ جهيڻي روشنائيءَ ۾ مشق ڪرڻي پوندي. جڏهن توهان تنهائي ۾ هوندو ۽ توهان کي ڏسڻ وارو ٻيو ڪو به نه هجي، تڏهن توهان ڪم ڪيو، تڏهن توهان ڏسندڙن جي نظرن ۾ اهڙا ئي ماهر ٿي ويندو جو توهان کي ڪو به شڪست نه ڏيئي “.
”مون چيمپين شپ اسپورٽس Championship sports teams ٽيمن جي باري ۾ گهڻو ڪجهه پڙهيو آ“، عورت ڳالهايو. ”ان مان مون کي منهنجي ڪميٽي جي ٽيم تيار ڪرڻ ۾ تمام گهڻي مدد ملي. ان مان مون هڪڙي شيءَ سکي آهي ته ڪنهن ٽيم کي ڪامياب بنائڻ ۾، راند جي آخري گهڙين ۾ سٺي راند کان وڌيڪ ٽيم جي منظم ٿيڻ جي مشق هوندي آهي.“
”بلڪل“، ارب پتيءَ تسليم ڪيو. ”راند جي آخري گهڙين ۾ چيمپينز championship جي اپاءَ پاڻمرادوautomatic هوندا آهن. ڪلاڪن جي تربيت دوران اڻٿڪ محنت ۽ مشق ئي مشق ئي زندگي آهي“.
”تمام اهم نڪتو coop point “، آرٽسٽ پنهنجي منهن سان سوچيو.
”ان کان اڳ ۾ جو مان توهان کي اڄ صبح جو وڃڻ جي اجازت ڏيان، مان توهان کي هڪڙو ٻيو ماڊل سيکارڻ چاهيان ٿو. هن ماڊل مان خبر پوندي ته ڪنهن نئين عادت کي اختيار ڪرڻ لاءِ 66 ڏينهن عمل ڪرڻو پوندوآهي. ان کان اڳ ۾ جو مان توهان کي ان عمل جي باري ۾ ٻڌايان، مان توهان ٻنهين کي خود نظمي جون ڪجهه ڳالهيون تڪڙي تڪڙي ٻڌائڻ چاهيان ٿو“.
”واهه، تمام بهترين great “، آرٽسٽ جواب ڏنو” اڄ جو سبق مون لاءِ تمام اهم آهي، ان مان مون کي پنهنجي دير سان اٿڻ واري عادت کي ختم ڪرڻ ۾ مدد ملندي ۽ مون کي يقين آهي ته مان پنهنجي آرٽ جي معيار کي بهتر ڪري سگهندس. هونءُ مون پنهنجي جسماني صحت ڏانهن اڳ ۾ ئي ڌيان ڏيڻ شروع ڪيو آهي“.
“ها، ائين ته آهي“ عورت اک جي اشاري سان اتفاق ڪيو.
“He has”, agreed the entrepreneur with a wink
”اهو ياد رکو ته جڏهن خود اعتمادي ٿڪجي ڪمزور ٿي پوندي آهي،. سائنسدان ان کي ”ايگو ڊيپليشن ego depletion “ جو نالو ڏين ٿا. ڏسو توهان هر صبح جو سليف ڪنٽرول جي فل بيٽري سان گڏ اُٿندا آهيو. اهو ئي سبب آهي جو مان چاهيان ٿو ته.توهان اهڙي وقت ۾ صبح پنجين وڳي هنجي اندروني زمينن تي بار وجهي ڪم وٺو، جڏهن توهان جي قوت/طاقتور هوندي آهي/ ڀرپور هجي. هتي هڪڙو اهم نڪتو آهي؛ جيئن جيئن توهان جو ڏينهن گذرندو آهي، .....ميٽنگز ۾ وڃڻ، پيغام ڏسڻ/مسيجز پڙهڻ، مختلف ڪم ڪرڻ، پاڻ کي باقائدي ڪم ۾ محو رکڻ اصل ۾ توهان جي پنهنجي اهليت/صلاحيت کي ڪمزور ڪندي رهي ٿي.. ٿڪاوٽ جي باوجود ڏورا/مسل ڪمزور ٿيڻ سان، ڪارڪردگي متاثر ٿيڻ سان، حقيقت جي خبر پوي ٿي ته انتهائي ڪامياب انسان، آخر ۾ ايترو/اهو ئي سبب آهي جو ڪيترائي ڪامياب ماڻهو پنهنجي ڪريئر جي آخري حصي ۾ اهڙيون بيوقوفيون ڇو ڪري ويهندا آهن، جن مان انهن جو ڪريئير ئي برباد ٿي ويندو آهي. اصل ۾ اهي سڄو ڏينهن اهم فيصلا ڪندا رهندا آهن ۽ پوءِ ٿڪجي پوندا آهن. شام ٿيندي ئي انهن جي بيٽري ۾ جان ئي نه ٿي رهي، ته هو پنهنجي خواهشن کي قابو ڪري سگهين“.
”تمام بهترين“، عورت اشارو ڪيو. ”ان مان تمام گهڻو ڪجهه سکڻ لاءِ ملي ويو“.
”ان سلسلي ۾ اهم نڪتو اهو آهي ته وقفي سان آرام ڪجي، ته جيئن سليف ڪنٽرول مسلز جي توانائي بحال رهي“. ارب پتيءَ واضح ڪيو. ”ان کي ڪڏهن تمام گهڻو ٿڪجڻ نه ڏجو. جڏهن توهان ٿڪل هوندا آهيو، ته توهان جي خود اعتمادي ڪمزور ٿي ويندي آهي. ان مان با خبر رهڻ تمام ضروري آهي، اسان پنهنجا بدترين فيصلا ۽ گهٽ پسند جا ڪم ان وقت ڪندا آهيون، جڏهن اسان صفا ٿڪجي چُور ٿي پئون ٿا. ان ڪري پاڻ کي ٿڪجڻ نه ڏيو ۽ ڪم دوران ٿورو وقفو ڪيو. مون وٽ نهايت ئي ڪمال جي تربيت وارو سيشن آهي، جيڪو مان توهان کي ڪنهن ٻي ڀيري ٻڌائيندس ته دنيا ۾ ڪامياب ماڻهو پنهنجا انمول اثاثا مثال جي طور؛ خود اعتمادي کي ڪيئن محفوظ رکجي، ان تي وري ڪنهن ٻي دفعي ڳالهائينداسين“.
مسٽر رائلي کنگهڻ شروع ڪيو. کنگهه معمولي نه هئي، ڌيان طلب هئي.
Mr.Riley began to cough. A concerning throaty cough. Not an insigant once.
”اوهه“، هن پنهنجي آواز کي سهيڙيندي چيو.” مهرباني ڪري اها ڳالهه به ياد رکو ته تحقيق ان خيال جي تصديق به ڪندي آهي، بيروني نظم وضبط توهان جي اندروني نظم وضبط جي ڊسپلين ۾ اضافو/مددگار آهي. اهو ئي ڪارڻ آهي جو اسٽيوجوبسSteve Jobs جڏهن ”نيڪسٽ“ NeXT ۾ ملازم هو ته هو پنهنجي ڪم واري جاءِ تي گهٽ کان گهٽ شيون رکندو هو. سڄي جاءِ کي سفيد رنگ ڪرائي ڇڏيو هو. بي ترتيبي توهان جي سيلف ڪنٽرول کي تباهه ڪري ٿي ڇڏي ۽ توهان جي سوچڻ واري قوت کي چوري ڪري ٿي ڇڏي“.
”شايد اهو ئي ڪارڻ آهي جو ذهين ماڻهو ڪيترن ڏينهن تائين هڪڙو ئي يونيفارم پائيندا آهن“. آرٽسٽ تبصرو ڪيو. ”اهي پنهنجي زندگي ۾ سڪون ۽ راحت قائم رکڻ چاهيندا آهن ۽ اهو سمجهن ٿا ته هر صبح جو اهي محدود خود اعتمادي ۽ گهٽ ذهني توجهه سان گڏ اُٿندا آهن. ان ڪري پنهنجي اهم خوبين جي توانائي کي ڪپڙن جي چونڊ، کائڻ پيئڻ جي پسند ناپسند تي ضايع ڪرڻ جي بجاءِ، اهي جيترو گهڻو ممڪن ٿي سگهي، بنيادي شين تي ڪم ڪندا آهن. اهي پنهنجون مضبوط قوتون پنهنجين ڪجهه اهم سرگرمين تي ختم ڪري ڇڏين ٿا. هاڻي مونکي سمجهي ۾ اچي ٿو ته ذهين ماڻهو گهڻو ذهين ڪيئن ٿا ٿين. جيڪڏهن مان سڄو ڏينهن پنهنجي آرٽ ۾ مصروف رهان ۽ ٻيا ڪم به ضرورت موجب ڪيان ته مان فيصلي جي ٿڪاوٽ جو شڪار نه ٿيندس ۽ غلط چونڊ ڪري نه سگهندس. جئين بي وقوفاڻا ٽي وي پروگرام ڏسڻ، تمام گهڻا غير صحت بخش کاڌا کائڻ، سگريٽ پيئڻ... جهڙن ڪمن ۾ ڦاسي شام وارو وقت به ضايع نه ڪندس“.
”ٺيڪ“، ارب پتيءَ چيو. ”توهان ٻيئي ڄڻا ايتري ڳالهه ته سمجهي ويا آهيو ته هر تبديلي ابتدا ۾ مشڪل، وچ ۾ ٿوري گهٽ ۽ آخر ۾ آسان ٿي ويندي آهي. جڏهن نئين عادت تي عمل ڪرڻ ۾ وقت لڳي ته هي ڳالهه توهان جي مدد ڪري سگهي ٿي. هلو هاڻي اسان اسپيل بائينڊر جي ٽن مرحلن واري ماڊل جي گهرائي ۾ هلون ٿا، جيڪا هر عادت اختيار ڪرڻ لاءِ ضروري آهي. ائين توهان صبح سوير اٿڻ واري عادت تي بيٺل رهندو. توهان جيڪو ڪجهه سکڻ وڃي رهيا آهيو، توهان کي ان ۾ سچي ۾ ڏاڍو مزو ايندو. واعدو ڪيو ته توهان ان تي مڪمل توجهه ڏيندو. پوءِ اسان ان کي حقيقي صبح چئي سگهون ٿا“.
” اسان واعدو ڪيون ٿا “، عورت ۽ آرٽسٽ ٻنهي گڏجي اقرار ڪيو.
” پڪو واعدو“ ارب پتيءَ پنهنجو سامان کڻندي چيو.
”جي ها پڪو واعدو“ عورت به ها ۾ ها ملائيندي چيو.
”جي ها بلڪل پڪو ارادو“ آرٽسٽ به اتفاق ڪيو.
”تمام بهترين“، سيٺ جوش ۾ اچي ويو.
ان موقعي تي هڪڙو چوڪيدار جيڪو ٽنهين کي هتي وٺي آيو هو هن پنهنجي پٺي تي لڙڪيل ٿيلهي مان هڪڙو چارٽ ڇڪي ڪڍيو. ان ڪاغذ تي هن قسم جو فريم ورڪ ٺهيل هو.
عادت وجهڻ جو پروٽوڪول
”ڪابه نئين عادت اختيار ڪرڻ لاءِ توهان کي پُراڻي عادت جي خاتمي جي ابتدائي دور/مرحلي مان گذرڻو پوندو“. مسٽر رائليءَ خاڪي جي پهرئين فيز ڏانهن اشارو ڪندي چيو. ”ان تي ڪم جاري رکنداسين، ته يقينن توهان هن جي اڳئين فيز تي پهچي ويندا، جتي نئين عادت جا رستا (نيورل پاٿ وي neural pathways)) ٺهڻ شروع ٿي ويندا آهن. اهو ئي سڀ کان وڌيڪ ڏکيو مرحلو آهي ۽ جڏهن توهان پنهنجي مشق جاري رکندو ۽ نئين معمول کي عمومي معمول جو حصو بڻائي ڇڏيندا ته توهان ٽين فيز تي پهچي ويندا. جيڪو نهايت ئي زبردست مرحلو آهي.؛ تڪميل (انٽيگريشن integration) ان پوري مشق ۾، يونيورسٽي آف لنڊن University college of Londonجي تحقيق جي مطابق تقريبن 66 ڏينهن لڳندا آهن. اسپيلبائينڊر پنهنجي علم موجب ان طاقتور عمل کي (دي 66 ڊي منيممThe 66 days Minimum ) چون ٿا. ڪا نئين عادت بنائڻ لاءِ توهان کي گهٽ ۾ گهٽ 66 ڏينهن جي مشق ڪرڻي پوندي. ان ڪري ڪجهه ڏينهن پوءِ ، ڪجهه هفتن کان پوءِ ۽ ويندي ٻن مهينن کان پوءِ به اهو ڪم نه ڇڏيو ۽ جڏهن معاملو فائيو اي ايم ڪلب ۾ شامل ٿيڻ جو آهي ته ان لاءِ به پنهنجي پاڻ سان واعدو ڪيو ته گهٽ ۾ گهٽ 66 ڏينهن لڳاتار ڪندا رهندو. کڻي ڇا به ٿي پوي. توهان بس، هي هڪڙو ڪم ڪري وٺو. توهان جي باقي زندگي انتهائي طور تي بهتر ٿيندي. هي مان توهان کي دل جي گهرائين سان چئي رهيو آهيان“. ارب پتيءَ چيو.
”ڏسو، هر تبديلي ابتدا ۾ ڏاڍي ڏُکي هوندي آهي، اهو ئي سبب آهي جو اسپيل بائينڊر پهرئين فيز کي ”destruction“ جو نالو ڏنو. جيڪڏهن نئين عادت کي شروع ۾ اختيار ڪرڻ ڏکيو نه هجي ته ان جو مطلب آهي ته هي حقيقي تبديلي نه ٿيندي. اها مشڪل ان ڪري هوندي آهي ته توهان پراڻي عادت کي جڙ مان ختم ڪندا هوندا آهيو ۽ نئن عادت کي نئين جڳهه ۾ منتقل ڪندا آهيو. توهان پنهنجي دل ۽ جذبن جي نئين سر سان وائرنگ ڪندا آهيو. ان دوران توهان جا پراڻي عادت وارا جذبا ۽ احساس به دم ٽوڙي رهيا هوندا آهن. ڇا توهان ڄاڻون ٿا ته جڏهن خلائي شٽل کي خلا ۾ زمين کان ڇڏيو ويندو آهي ته هو زمين جي چوڌار ڦرڻ شروع ڪندو آهي ۽ ان ۾ هن جو جيترو تيل خرچ ٿيندو آهي، ان کان وڌيڪ تيل ان کي زمين ڇڏي ڏيڻ تي هن کي ايندڙ 60 سيڪنڊن اندر استعمال ڪرڻو پوندو آهي“.
”ڇو ته جڏهن هي زمين کان مٿي اٿندو آهي ته هن کي زمين جي ڪشش ثقل کان ڇڏائڻ لاءِ، وڌيڪ قوت ۽ توانائي جي ضرورت پوندي آهي“. آرٽسٽ اعتماد سان چيو.
”بلڪل صحيح“، ارب پتيءَ ڳالهه وڌائيندي چيو. ”هن کي زمين جي ڪشش وارين قوتن کان نڪرڻ ۽ پنهنجي رفتار تي پهچڻ لاءِ تمام گهڻي تيل جي ضرورت هوندي آهي. پر جڏهن به هو پنهنجي اسپيڊ کي تيز ڪري ڇڏيندي آهي ته جهاز هلندو رهندو آهي. ڪنهن به نئين عادت کي اختيار ڪرڻ وارو پهريون مرحلو ...خاتمي جو مرحلو... ان جو مثال بلڪل ائين ئي آهي جيئن ڄڻ ته توهان جي اندر ۾جن پرُاڻين عادتن جون پاڙيون کپي ويون آهين، پراڻيون رسمون توهان تي مسلط آهن ۽ عام رواجي نموني جيان زندگي گذري رهي آهي. توهان کي انهن کي ضابطي ۾ آڻڻ جي ضرورت آهي. توهان کي پنهنجي ثقل جي قوتن کان مٿانهون ٿيڻو پوندو. ايتري قدر جو توهان کي پنهنجي رفتار (اسڪيپ ويلاسٽي escape valacity ) تائين پهچي وڃو. شروع ۾ اهو ڪم ڏاڍو ڏکيو آهي، مان توهان سان ڪو ڙ نه ٿو ڳالهايان. توهان ٻيئي جڏهن کان مون سان گڏ آهيو، صبح جو سوير اٿڻ واري معاملي ۾ تمام سٺو نڀايو آهي. تنهن جي باوجود جيسين تائين توهان ان پهريئن مرحلي ۾ آهيو، توهان کي گهٽ ۾ گهٽ 22 ڏينهن ان ۾ لڳائڻا پوندا. گهٻرائڻ جي ڪا به ڳالهه نه آهي. هي نئين عادت کي پاڻ ۾ سمائڻ جو هڪڙو حصو آهي ۽ ان کان پوءِ ڪو به پنهنجي ڪارڪردگي کي وڌائڻ ۽ شاندار زندگي حاصل ڪرڻ جي قابل ٿي سگهي ٿو. گهڻن لاءِ هن پهريئن فيز ۾ روزانو صبح جو سوير اٿڻ تمام ڏکيو آهي. ان جي دل چوندي آهي ته اهي ان کي اِتي ئي ڇڏي ڏين. انهن کي اها شڪايت هوندي آهي ته صبح جو سوير اٿڻ هنن لاءِ فائديمند نه آهي ۽ اهُي ان معمول لاءِ نه ٺهيا آهن. ان جي ڪري ئي انهن کي اها تڪليف ٿئي ٿي. ان حوالي سان منهنجي هڪڙي ننڍڙي راءِ آهي ته اهو عمل هر قيمت تي جاري رکو. جيڪي شيون ڏکيون لڳن ٿيون، اهي ايتريون اهم به هونديون آهن. اهو ياد رکو ته دنيا جي ڪامياب ماڻهن ۽ فاتحن تڏهن ڪاميابي ۽ فتح حاصل ڪئي، جڏهن انهن پنهنجا اهم ڪم، کڻي ڪيڏا نه ڏکيا ڇو نه هجن، ڇڏي، پنهنجو ڪم جاري رکيو ۽ ان کي مڪمل ڪري ڏيکاريو. هي ڳالهه به ياد رکو ته جڏهن به توهان کي ڪنهن شيءَ جي چونڊ ڪرڻي پوي ته هميشه ان شي جي چونڊ ڪيو جيڪا توهان کي سڀ کان اڳتي وٺي وڃي. توهان جي سوچ ۾ اضافو ڪري ۽ توهان جي فطري خوبين، ٽيلينٽ ۽ شخصي قوتن کي ٻاهرڪڍي نکاري. ان ڪري جڏهن به توهان جي دل چوي ته اهو ڪم ڇڏي ڏيو ۽ توهان اهو ڪم جاري رکو. توهان پوءِ تمام جلدي اڳئين مرحلي ۾ هوندو. ان سان گڏ اهو به ياد رکو ته پاڻ کي پراڻي طبيعت وارا بيڪار خيال، ٿڪل احساس ۽ پڪا جذبا ان عمل جو لازمي حصو آهن. ان کان هٽي ڪري ناهن. هي پهريان 22 ڏينهن اهڙو ئي سمجهو ڄڻ ته توهان کي ڪنهن هلڪو ٽارچر ڪيو هجي“.
”پُراڻي عادت جو خاتمو يا تلفي پهرئين فيز ۾ ان ڪري به ضروري آهي جو ان تي نئين عادتن جي تعمير ڪري سگهجي. ائين ئي آهي نه؟“ عورت پڇيو.
”ائين ئي آهي“. مختصر طور تي ارب پتيءَ تصديق ڪئي، ”۽ اهو به ته توهان جيڪڏهن ڪو ڪم اڳ ۾ نه ڪري سگهيا ته ان جو مطلب اهو به ناهي ته توهان اهو ڪم وري نه ڪري سگهندو؟. هن حوصلي کي بلند ڪندي پنهنجي ڳالهه جاري رکندو چيو.” مون جيڪا ڳالهه اڳ ۾ ڪئي هُئي، اُها وري دهرايان پيو ته جيئن توهان ان کي پنهنجي ذهن ۾ ويهاري سگهو. جيڪڏهن اهو شروع ۾ مشڪل نه هجي ته پوءِ سمجهو ته اها حقيقي ۽ اهم تبديلي نه هوندي. معاشريءَ اسان کي اهو سيکاريو آهي ته ڪو ڪم توهان کي شروع ۾ ڏکيو لڳي ته ان جو مطلب اهو آهي ته اهو نقصانڪار آهي، ان ڪري اسان جيڪو ڪجهه ڪيون ٿا، اهو اسان کي ڇڏي ڏيڻ گهرجي ۽ واپس پنهنجن پُراڻن خيالن ۽ ساڳين ڪم ڪارين سان جنبي ونڃي. ان صورت ۾ ڪا به سوچ بهتري ڏانهن نه ويندي ته اسان کي اهو ڪم بند ڪرڻ گهرجي، جيڪو اسان ڪري رهيا آهيون ۽ اسان کي ان نارمل گهر ڏانهن موٽڻ گهرجي، جيڪو اسان لاءِ محفوظ آهي. بهترين شخصيت سازي جي عمل ۾ ٻُڙي جيتري ترقي ۽ ارتقا جو نتيجو به اهو ئي ٻُڙي نڪرندو“.
” ڪيڏو نه سچ ٿا چئو“، عورت اتفاق ڪيو. مان جن ماڻهن کي سُڃاڻان ٿي، اهي روزانو ساڳيا ڪم دهرائيندا رهن ٿا. سڀ ته نه پر اڪثر ماڻهو ، اُهي ئي خيال، اهو ئي رويو ۽ وري اُهي ئي حرڪتون“.
”سچ ته اهو آهي ته ائين ناهي ته اهي پاڻ کي بدلائي نه ٿا سگهن“. مسٽر رائليءَ چيو. بلڪ انهن پنهنجي سوچ کي مٽائڻ ۽ بهتري ڏانهن وڌڻ جو پڪو ارادو ئي ناهي ڪيو، پوءِ وري آسرو ڪيو ويٺا هوندا آهن ته انهن جي زندگي ۾ ڪو معجزو ٿئي، توهان سمجهو ٿا ته جيڪا شيءَ توهان لاءِ اڄ آسان آهي، اها ڪنهن وقت توهان لاءِ ڏاڍي ڏُکي هئي“.
پوءِ ارب پتيءَ محافظ کي چيو، ته اهي مٿين خاڪن جي ٻيئن مرحلي ۾ پنهنجي ٽارچ سان روشني وجهن. ”ڪرشنا تنهنجي مهرباني“ هن محافظ جو ٿورو مڃيو.
”هتي ڏسو.. مڙئي تبديلون وچ ۾ گهٽ تڪليفده ۽ ٿڪائيندڙ هونديون آهن. ان عمل جي خاڪي ۾ ٻيون فيز ؛(انسٽاليشن installations) جو آهي، هي بلڪل اهڙو ئي آهي، ڄڻ توهان پنهنجون اندريون شيون صاف پيا ٿا ڪيو. پراڻين بنيادن کي جيڪڏهن ڦاڙي/پٽي اڇلايو وڃي ته نوان بنياد ان کان وڌيڪ بهتر ۽ سٺا ٿي سگهن ٿا. توهان کي ائين محسوس ٿيندو ته توهان کي ٻيو ڪجهه به ڇڏڻو نه پوندو....۽ پوءِ توهان فائيو اي ايم ڪلب ۾ داخل ٿيڻ کان ڪيٻايو ٿا. توهان هن فيز ۾ گهڻو وقت پنهنجي نرم بستر تي اڃان به ليٽيل رهندو ۽ تارا ڳڻيندا رهندو ۽ پاڻ کي اهو دلاسو ڏيندو ته سڀ ڪجهه ٺيڪ آهي، پر اڃان به ائين به ٿيندو آ. ڪو فرق نه ٿو پوي. توهان کي نظر نه ٿو اچي. پر ان مرحلي تي توهان پنهنجي نئين عادت ڏانهن وڌندا رهو ٿا، پوءِ توهان سڄي زندگي صبح جو معمول بنائڻ جي قابل ٿي وڃو ٿا. شيون آهستي آهستي آسان ٿينديون وڃن ٿيون. پر ڪجهه ٿڪل ۽ تڪليفده به هونديون آهن. گهٻراهٽ به ٿئي ٿي. حقيقت هي آهي ته هن مرحلي ۾ توهان جي سوچ بهتري ڏانهن وڌندي ويندي. توهان ڪنهن نئين بلندين تي پهچڻ جي قابل ٿي رهيا هوندا آهيو، مشهور نفسيات جي ماهر ڪارل يونگ Carl Jung جي قول موجب؛ ”ڪنهن به بيترتيبي ۾ به هڪڙِي لڪل ترتيب هوندي آهي“.
In all disorder there is a secret order
”ان ڪري جڏهن توهان پاڻ کي صبح جي معمول جي هن انمول عادت کي پاڻ ۾ سمايو ٿا ته توهان جي دماغ جو سڄو ڍانچو مخالف رستا ٺاهڻ شروع ڪري ڇڏي ٿو. توهان جو سڄو نظام نئين سر ترتيب وٺي ٿو. توهان ڪنهن ڌارئي رياست ۾ داخل ٿي ويندا آهيو. ساوا گونچ ڦٽي رهيا هوندا آهن. Sprouting green shoots نيرو سمونڊ مستيءَ ۾ آهي going blue ocean. توهان پنهنجي لڪل مهارتن جي حدن کا واقف ٿي فتح حاصل ڪري رهيا آهيو ۽ انساني قوتن جي نئين دنيا دريافت ٿي رهي آهي. ان دوران خوف جو هارمون ڪارٽيسولCortisol؛ the fear harmoneوڌي ويندو آهي. ان ڪري توهان ڪيترائي ڀيرا ڊڄي ويندا آهيون. اهو ان ڪري ٿيندو آهي ته ان دوران توهان جو دماغ پنهنجي ميڙيل توانائي کان به وڌيڪ توانائي استعمال ڪندو آهي، ان ڪري ٿي سگهي ٿو ته گهڻا ماڻهو ٻين مرحلي ۾ پهچڻ تي ٿڪجي پوندا آهن، قديم فلسفي ۽ درويش ان قسم جي تبديلي کي ”روح جي ڪاري رات“ Dark night of the soul سان ڀيٽ ڏيندا آهن. ڇا توهان نه ڏٺو ته هڪڙو صفا خصيص ڪيڙو لاروا....حيرت ۾ وجهندي پاڻ کي مٽائي ويندو آهي ۽ پوءِ اهو وري پوپٽ بنجي ويندو آهي. صوفي حقيقي تبديلي جي سفر کي هلڪن هلڪن موتن سان ڀيٽ ڪندا آهن. اسپيلبائنڊر چوي ٿو ته ”پاڻ کي عظمت جي مقام تي بلند ڪرڻ جي لاءِ، توهان کي پنهنجين ڪمزورين جي قبر ۾ لهڻو پوندو“
.For you to upgreat to greatness you must undergo an annihilation of your wakness.
تمام وڏا لفظ آهن. منهنجو گرو سچ ٿو چوي. ٻين مرحلي ۾ ٿي سگهي ٿو، ڪٿي وري توهان کي ڀلي لڳي ته سڀ ڪجهه برباد ٿي رهيو آهي. پر حقيقت هي آهي ته هاڻي توهان کي حوصلو ملندو، بلڪ تمام گهڻو حوصلو ملندو. توهان سکي چڪا آهيو ته انسان جو تصور اڪثر حقيقت نه هوندو آهي. توهان دنيا کي فقط هڪڙي انگ سان ڏسي سگهو ٿا. حقيقت اها آهي ته حفاظت جو فريب مهارت جي بلندين کان گهڻو مٿي خطرناڪ هوندو آهي. ان ٻيئي مرحلي ۾ اسان توهان تقريبن 22 ڏينهن گڏ رهيا آهيون ۽ بس، ياد رکو ته ان کان پوءِ، توهان کي اهڙا انعام Unfathomable ملندا جن جو ذڪر نه ٿو ڪري سگهجي“.
”توهان جيڪو ڪجهه چيو، اهو مون کي ڏاڍو وڻيو. آرٽسٽ مداخلت ڪئي. ”مان صبح سوير اٿڻ وارو معمول سڄي زندگي جاري رکندس... ڀلي ان ڪوشش ۾ مان مري به پوان،“. هن پاڻ سان واعدو ڪيو.
I love all that you just said, “Interjected the artist. I’ll intall the early rising ritual for the rest of my life-even if it kills me trying”. He promised.
ارب پتيءَ خاموش ٿي ويو.
”مان تبديلي جي ان عمل مان ڪيترا ئي ڀيرا گذري چڪو آهيان. هر دفعي جڏهن مان ڪا نئين عادت، وڏي مهارت، ويندي ڪابنيادي يقين به منهنجي ذهن ۾ اچي ٿو ته مون کي موت ۽ پيدائش نو جي عمل مان گذرڻو پوي ٿو. مون کي چوڻ ڏيو ته ڪڏهن ڪڏهن ته مون کي ائين لڳي ٿو ته مان موت ۽ نئين جنم واري دنيا ۾ داخل ٿي ويندو آهيان. اهو ئي سبب آهي جو تمام گهٽ ماڻهو عاليشان زندگي تائين پهچي سگهن ٿا ۽ معاشري کي ڪجهه ڏيئي سگهن ٿا. اها راند موت جا رانديگر ئي کيڏي سگهن ٿا. ان لاءِ تمام گهڻي بهادري، انتهائي اعتماد ۽ هڪڙو مضبوط ڪردار کپي. توهان جي اندر ۾ اهو سڀ ڪجهه هئڻ کپي. تڏهن وڃي توهان ان جو اطلاق ڪري سگهو ٿا. پر جيئن ته مان اڳ ۾ چئي چڪو آهيان ته اهو سڀ مشق ۽ صبر سان توهان لاءِ انتهائي سولو ۽ دلچسپ ٿيندو ويندو.“
”ها ته منهنجا ڀائرو“، ارب پتيءَ همٿائيندڙ فٽ بال جي ڪوچ وانگيان پنهنجا ٻئي هٿ ملائي، تاڙي وڄائيندي چيو. ”مون کي خبر آهي ته توهان ٻنهين کي اهي ڳالهيون سمجهه ۾ اچي رهيون آهن. ان ڪري اچو ته ان کي اڳتي وڌايون. پنهنجي پُراڻي عادت کي ڇڏيندي، نئين عادت اختيار ڪرڻ جو عمل جاري رکڻ آهي ۽ اهو پهرئين مرحلي ۾ هوندو. پوءِ پنهنجي دماغ ۾ نئين سرڪٽ جي تشڪيل جاري رکڻو آهي. جيڪو نيوروپلاسٽيسٽي ۽ نون رستن کي تعمير ڪرڻ جي ڪري ٿيندو. هي ٻين فيز جو عمل آهي. هي ڪم ڪري وڃو ته پوءِ توهان يقينن ٽيئن مرحلي ۾ داخل ٿي ويندو. توهان جي شخصيت سازي جو آخري مرحلو ”اتحاد“ integrationآهي. ياد رکو هر تبديلي شروع ۾ مشڪل، وچ ۾ گهٽ ۽ آخر ۾ وري سولي/شاندار ٿي ويندي آهي“.
ارب پتيءَ وقفو ڪيو، ٿورو کليو، پوءِ پنهنجن آڱوٺن کي ڇهيو، هن وري ٻيهر پنهنجين آڱرين جي وچ م گوشت کي چمي ڏني ۽ پوءِ وري هن ٻيهر ڳالهائڻ شروع ڪيو.
The billionaire paused, smiled gently and then touched his toes. He kissed the flesh between his fingers again. Then he went on.
”جڏهن آخري مرحلو اچي ٿو ته توهان کي فائيو اي ايم ڪلب جي تاحيات ميمبرشپ جو فائدو ٿئي ٿو. توهان جا 66 ڏينهن پورا ٿيڻ وارا آهن...جيڪو نئون معمول انساني دماغ کي ڄمائڻ لاءِ گهرجي. ان ڪري اهو هڪڙي قسم جو ڪاميابي جو وقت آهي. توهان ابتدائي انتشار کان اڳتي وڌي چڪا آهيو ۽ مضبوط قوت ارادي جا وڏا ماهر بڻجي نڪتا آهيو. هاڻي توهان جي سوچ بهترين ٿيندي. هاڻي توهان وڏي راند، گهڻن ماڻهن تي اثر وجهڻ ۽ دنيا کي پنهنجي طاقت ڏيکارڻ واري قابليت حاصل ڪري چُڪا آهيو. توهان تسلسل ۽ بهادريءَ سان جيڪي سختيون سٺيون آهن، جيڪي قربانيون ڏنيون آهن ۽ تڪليفن کي منهن ڏنو اٿو، هن مرحلي تي هڪڙي نئين عادت جي شڪل ۾ سامهون نظر اچي رهيون آهن ۽ ان جا اثر توهان پنهنجي نفسياتي، جذباتي، جسماني ۽ روحاني پهلوئن ۾ محسوس ڪندو. توهان ۾ نواڻ توهان جي عادت بڻجي چڪي آهي“.
”معمول Normal “، آرٽسٽ حيراني مان پڇيو. ”زندگي آسان ٿيندي پئي وڃي“،.
ارب پتي هڪدم تاج محل جي فرش تي ڪري پيو ۽ وڌيڪ پش اپ push up شروع ڪري ڇڏيا.
هو اهڙو باڪسر نظر اچي رهيو هو، ڄڻ هو ڪنهن سان هينئر مقابلي لاءِ تيار هجي.
”اڙي توهان هي ڇا ڪري رهيا آهيو“، عورت سوال ڪيو. ”هي ته منهنجي تصور کان به وڌيڪ احمق آهي“. عورت دل ۾ سوچيو. ”پر هي مون کي پسند آهي“.
” زندگيءَ جو بنيادي مقصد اڳتي وڌڻ/ترقي ڪرڻ آهي؛ پنهنجي طاقت کي عملي شڪل ڏيڻ لاءِ مسلسل ڪوشش، منهنجا روزانا ڏنڊ ڪڍڻ /پش اپ ڪرڻ، پاڻ کي ورلڊ ڪلاس لاءِ پنهنجي جسماني درستگي/ باقائدگي سان بهترين تربيت جو ڪارڻ بڻجي ٿو. بلڪ مان ان مشق جي ڪري پاڻ کي جوان به محسوس ڪيان ٿو، خوش ۽ زندگي سان ڀرپور، پنهنجن لڪل صلاحيتن کي مادي شڪل ڏيان ٿو. منهنجا روز جا تجربا نه فقط مون کي غير معمولي ڪرڻ ۾ منهنجي مدد ڪن ٿا. بلڪ ان جي ڪري ئي مان پاڻ کي نوجوان، خوش ۽ زنده محسوس ڪيان ٿو جڏهن ته بوريت انساني روح جو خون ڪري ٿي ڇڏي /بيزاري ته انساني روح کي ختم ڪري ٿي ڇڏي“.
صنعتڪار اُٿي بيٺو.
”ڪامياب رانديگر جڏهن ڪنهن جبل جي چوٽيءَ تي پهچي ٿو، ته اُتان وري ٻي چوٽي هن جي اوسيئڙي ۾ هوندي آهي. هڪ نئين عادت جي پالنا، هڪ ٻي سُٺي عادت اختيار ڪرڻ جو موقعو مهيا ڪري ٿي. ڇا توهان کي خبر آهي ته مان روزانو هڪ هزار پُش اپ لڳائيندو آهيان. تمام بهترين مشق آهي هي. بلڪ ڪجهه بهترين مشقن مان هڪ آهي ۽ تمام سولي به. هي مون کي سنهڙو ۽ چست رکي ٿي. هي منهنجي ڪمن لاءِ ضروري آهي. ورزش سنڌن کي چست ۽ صحتمند رکي ٿي“. ارب پتيءَ پنهنجي هڪڙي مخصوص انداز ۾ چيو.
”روزانو هڪ هزار پش اپ ڪرڻ سان مون کي اهو به ياد رهي ٿو ته مون کي اڳتي وڌڻ گهرجي. پاڻ کي ڪامياب ڪرڻو آهي. پنهنجي مائنڊ سيٽ mind set ، هارٽ سيٽ heart set ، هيلٿ سيٽ health set ۽ سول سيٽ soul set کي بلنديءَ تي پهچائڻو آهي. ته جيئن مان بهترين کان بهترين ٿي سگهان. سچ اهو آهي ته مان ڪِرڻ/ناڪامي کان نه ٿو ڊڄان. Honestly, I am not afraid of failing. هي ته اڏام سکڻ لاءِ لازمي آهي. هي شيءَ مون کي سوچڻ کان نه ٿي ڊيڄاري“.
”جي، مان توهان جي ڳالهه سمجهي ويس Got you “، ڪاروباري عورت پنهنجي نوٽ بوڪ تي تيزيءَ سان لکندي چيو.
ارب پتيءَ پنهنجي اشهد آڱر خاڪي ڏانهن موڙي ۽ هڪڙي جاءِ تي رکي ڇڏي، جتي لکيل هو،”پاڻمراديت جي جاءِThe automaticity point “، (دي آٽوميٽيسٽي پوائنٽ). پاڻ مراديت واري جاءِ جو حسُن اهو آهي ته، جڏهن توهان هڪ دفعي ان جاءِ تي پهچي ويو ته پوءِ توهان کي صبح جو پنجين وڳي اٿڻ جي لاءِ، اڃان به وڌيڪ خود اعتمادي ۽ پڪي ارادي جي ضرورت نه پوندي. توهان جي آپريٽنگ سسٽم ۾ نئين عادت جي داخل ٿيڻ وارو عمل هاڻي مڪمل ٿي چڪو . سج اڀرڻ کان اڳ ۾ اٿڻ توهان جي عادت بڻجي چڪي آهي. تمام سولو. 66 ڏينهن جي مشق ۽ خلوص جو انعام آهي. ته توهان جي اندر واري قوت توهان کي صبح جو سوير اُٿڻ کان منع ڪري رهي هُئي. پر هاڻي توهان ان کان آزاد ٿي چُڪا آهيو ۽ نئون غير معمولي ورتاءُ اختيار ڪري چُڪا آهيو. ان ڪري توهان وٽ وڌيڪ ڪارڪردگي ڏيکارڻ، وڌيڪ محنت ڪرڻ، وڌيڪ خوش رهڻ ۽ ڪامياب ڪرڻ جا گهڻا موقعا اچي ويندا. اهو سڀ انهن سڀني غير معمولي فاتح رانديگرن جو هڪڙو ڳجهو راز آهي. صرف اهو نه ته ان جي اندر ۾ عام ماڻهن جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ خود نظمي ملندي آهي. پر هو 66 ڏينهن تائين پنهنجي اندر ۾ اها عادت پيدا ڪرڻ جي جستجو به ڪري ٿو، جيڪا ان کي راند ۾ ڪامياب ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿي. ان کان پوءِ هو پنهنجي خود اعتمادي کي ڪنهن اهڙي شي ڏانهن موڙين ٿا، جيڪا انهن جي مهارت کي بهتر کان بهتري ڏانهن وڌائي ٿي. مشق کان مشق تائين جو سفر انهن کي اڳتي وڌائڻ ۽ فاتح ڪرڻ جي عمل ۾ مددگار ثابت ٿئي ٿو. وقت سان گڏو گڏ انهن جو فاتحاڻو ورتاءُ ۽ فاتحاڻو ڪردار، خودڪار ٿي وڃي ٿو. اهي هڪڙي ڊسيپلين، ۽ هڪڙي سسٽم مطابق ڪم ڪرڻ شروع ڪري ڇڏي ٿو. تڏهن انهن کي ڪنهن به اضافي ڪُوشش ڪرڻ جي ضرورت نه ٿي پوي. هي سپر اسٽار فاتحن جي عادتن جي مشق، ايتري وڌيڪ ڪن ٿا جو، هو اهو وساري ويهن ٿا ته ڪيئن ان عادت تي عمل نه ڪجي“.
”اهي هڪ اهڙي اسٽيج تي پهچي ٿا وڃن جو، جتي انهن لاءِ ڀڄڻ، نه ڀڄڻ جي ڀيٽ ۾ وڌيڪ آسان ٿي ويندو آهي. ٺيڪ؟“ عورت تبصرو ڪيو.
They got to a point where it was easier to run them than not to run then, right?
”بلڪل درست“ absolutely correct، ارب پتيءَ جواب ڏنو
آرٽسٽ کي به جوش اچي ويو. ”اها ڳالهه مون لاءِ هڪڙي فرد جي حيثيت رکي ٿي ۽ منهنجي ڪم جي لحاظ کان وڏي فائديمند آهي. مان ان پروسيس process کي مڪمل طور تي سمجهي چڪو آهيان. ٽي مرحلا آهن. ....ڊاهڻ، (ڊيسٽرڪشن destruction)، ٺاهڻ (انسٽاليشن installation ) ۽ تڪميل (انٽيگريشن integration ) ۽ هر مرحلي ۾ تقريبن 22 ڏينهن لڳن ٿا. ائين ئي آهي نه“؟.
”ائين ئي آهي ۽ وڃي 66 ڏينهن کان پوءِ توهان جو نئون معمول پڪو ٿئي ٿو. اها آئي آٽوميٽيسٽي پوانئٽThe automaticity Point ، ڇو ته عادت کي جڙ پڪڙڻ ۾ تقريبن 9 هفته لڳي ٿا وڃن. ان ڪري هڪڙي هفتي کان پوءِ صبح جو پنجين وڳي اُٿڻ نه ڇڏيو ۽ جڏهن انهيءَ دوران توهان ڪراهت ۽ بوج محسوس ڪرڻ لڳو ته ان کان جان نه ڇڏايو. کڻي توهان جي رستي ۾ ڪيتريون ئي رڪاوٽون ۽ چيلينج ڇو نه اچن. مسلسل پنهنجي مشق ۽ محنت جاري رکو. جيئن شاهه جهان Shah Jahan ۽ هن جي ڪارڪنن تاج محل Taj Mahal تعمير ڪرڻ وقت ڪيو. ان ڪري ئي تاج محل دنيا جي ستن عجوبن مان هڪڙو عجوبو wonders بڻجي ويو. ڪنهن به شيءَ عجيب و غريب بنائڻ لاءِ صبر کپي. ذهانت لاءِ وقت کپي. صبح سوير واري هڪڙي ڪلاڪ دوران، جڏهن دُنيا سُتل هوندي آهي ته توهان پنهنجي پڪي ارادي سان پنهنجي چئن زمينن جي تياري جي لاءِ، پنهنجي محنت جاري رکو. پنهنجي ڀرپور ٽيلنٽ جي ترقيءَ لاءِ جيڪا توهان جي اندران توهان کي صدا هڻي رهي آهي ان کي نظرانداز نه ڪيو. پنهنجي شان ۽ صلاحيتن کي اڃان به وڌايو. پنهنجي خوشي کي به ٻيڻو، ٽيڻو بلڪ ڪيترا ڀيرا وڌايو ۽ توهان جي اندر ۾ جيڪا سڪون جي جنت آهي، ان کي ائين دريافت ڪيو، جيئن ڪو بيروني واقعو ان شيءَ کي ڪمزور نه ڪري سگهي. اهڙي ريت منهنجا دوستو، توهان کي ڪو به شڪست نه ڏيئي سگهندو undefeatable ۽ ڪو به ٽوڙي نه سگهندو unbreakable توهان ميدان ۾ لهي شهسوارtrue master of your domain بڻجي ويندو. ان سان گڏ پنهنجي منفرد رستي تي عجوبه به as weel as a wonder of the world, in your own unique way“.
”مزو اچي ويوlove it “، عورت مزو وٺندي چيو. ”تمام گهڻو فائدو ٿيو، اڄ خبر پئي ته ڇو چند ماڻهو ئي اهڙيون عادتون اختيار ڪن ٿا، جيڪي مهارت جي ڪمال جي حاصلات لاءِ ضروري آهن. اڪثر ڪري گهڻا ماڻهو، وڏي عرصي تائين ان ڪم لاءِ پرعزم ۽ ثابت قدم نه ٿا رهي سگهن، جيڪا شيءَ ڪنهن مهارت جي گهرج آهي. حالانڪ اُهي ائين ڪري سگهن ٿا. پر اُهي ائين نه ٿا ڪن“.
”ها“. ارب پتيءَ اتفاق ڪيو.
”اهو ئي سبب آهي جو معلومات information ۽ تعليم educationi ، سکڻ learning ۽ اڳتي وڌڻ growing ايترو ضروري ڇو آهي. دُنيا ۾ انسانن جي اڪثريت Majority ، زندگي بدلجڻ وارا ماڊلlife chaning model ۽ عملي ادراڪ practical insights کان واقف نه آهن، جيڪو مان توهان سان هيل تائين ذڪر ڪري چڪو آهيان. پر جيئن ته هنن کي خبر ڪانهي، ان ڪري ان تي عمل نه ٿا ڪري سگهن ۽ جنهن معلومات کي عملي شڪل نه ڏني وڃي. ته اهڙي خوبيءَ مان سرمائيڪاري نه ٿي ڪري سگهجي. اسان سڀ تخليق لاءِ ويا آهيون. جيتُوڻيڪ هر ڪنهن ماڻهو وٽ ان جي وصف الڳ الڳ آهي. افسوس ان ڳالهه جو آهي ته گهڻن ماڻهن کي اهو فلسفو ۽ طريقو سيکاريو ئي نه ٿو وڃي. جيڪو اسپيل بائنڊر مون کي ٻڌايو يا وري سيکاريو. هاڻي مان اها ساڳي ڄاڻ توهان تائين منتقل ڪريان پيو. توهان به جيترو ٿي سگهيوَ، وڌ کان وڌ ماڻهن تائين اسپيل بائينڊر جي علم کي ڦهلايو. خدارا!، جيڪو ماڻهو بي وسي جي انڌيرن leave the darkness of apathy، اوسط حيثيتmediocrity ، خوف scarcity کان ڪڍي اعليٰ ڪارڪردگيءَ لاءِ ضروري آهي ته موروثي طاقت جي استعمال ۾ مدد مهيا ڪري سگهن ٿا. اسان هن دنيا کي بهتر better ، صحتمندhealthier ، محفوظ safer ۽ محبت ڪرڻ واري جاءِ more loving place بنائڻ چاهيون ٿا“.
”يقينن“، عورت ۽ آرٽسٽ گڏ چيو.
پوءِ هو ان منظر ۾ گم ٿي ويئي جيڪو هُن جي سامهون هو. هو دنيا جي ستن عجوبن مان هڪڙي عجوبي جي اندر بيٺي هُئي. جتي سڄي دنيا جا ماڻهو، هن جي فقط هڪڙي جهلڪ ڏسڻ لاءِ اچن ٿا ۽ هن جي خوش قسمتي جو هو هن وقت ان عظيم تعمير جي اندر موجود پنهنجي اکين سان ڏسڻ جي قابل هُئي. هو پنهنجي عام دنيا جي باري ۾ سوچڻ لڳي. هيراڦيريmanipulations, ، ڦرلٽ thievery ، خيانت disloyalties ۽ بيوفائي treachery . ان گهڙي هن کلي ڏنو. ان ڪري نه ته ڪو هن کي ڪنهن مجبور ڪيو هجي، جئين اسان اڪثر ڪري دفتري ميٽنگ ۾ ڏسون ٿا ته ماڻهو اندر کان ٿڪل، غمگين ۽ پريشان هوندا آهن. پر پاڻ کي خوش، مطئمن ۽ شادان ظاهر ڪرڻ جي لاءِ، لطيفا ٻڌائڻ، ۽ ٽهڪ ڏيندا آهن. ائين اُهي پنهنجي مٿان سماجي ٻوٿاڙو چاڙهي ٿا ڇڏين. نه، هي هڪ اهڙي فرد جي خوشي هُئي، جنهن تي هاڻي جو هاڻي، ڏاهپ واري انداز سان زندگي جيئڻ جو سچو راز کُلي پيو هو.
ڪاروباري عورت اچانڪ محسوس ڪيو ته هُن تي هِن وقت ڪيڏيون نه رحمتون نازل آهن.
ڪمپني تي قبضي ڪرڻ واري ڪوشش پاڻ ئي حل ٿي ويندي، ڇو ته زندگي پنهنجي اندر پاڻ کي بهتر ڪرڻ واري راهه ۾ گامزن هوندي آهي. هُن پنهنجي ڪاوڙ، مايوسي ۽ ڪڏهن ڪڏهن ڏک جي فطري احساسن کي نه دٻائڻ سکيو هو. جڏهن هو پنهنجي صورتحال جي باري ۾ سوچيندي هُئي ته اهي احساس هن جي اندر ۾ وقتن به وقتن پيدا ٿيندا هُئا. اهو ته هن جي حقيقي ۽ بهادر انسان هئڻ جي ناتي سان ٿيندو هو، نه ڪي ان جي ڪمزوري جي علامت. ان سان گڏ هُن اهو سمجهي ورتو هو ته هن دنيا ۾ دولت، شهرت ۽ عزت کان وڌيڪ اهم شيون به آهن ۽ ڪيترائي معاشي طور تي امير ماڻهو حقيقت ۾ انتهائي حد تائين غريب هوندا آهن.
And that many financially rich people are actually desperatedly poor.
”منهنجي خوشيءَ کان وڌيڪ ڪا به ٻي شي اهم نه آهي ۽ منهنجي ذهني سڪون کان وڌيڪ ٻي ڪا به شي نه آهي“، عورت سوچيو.
“nothing’s as valuable as my happiness. Nothing’s as priceless as my peace of ming”.
هن کي محبت ملي هُئي، هوءَ هاڻي تمام گهڻي صحتمند هُئي، هوءَ تمام گهڻين شين جي ڪري، جيڪي هن وٽ هيون، وڏي ٿورائتي هُئي. ٻه اکيون جنهن جي ڪري هُو هن حسين دنيا کي ڏسي سگهي پئي. ٻه ٽنگون جن سان مختلف جايون دريافت ڪري سگهي پئي. هر ڏينهن رات دسترخوان تي کاڌي تي هجڻ، جڏهن ته اربين انسان بکي پيٽ سُمهي پون پيا، گهر جي ڇت ۽ بهترين رهائش. هن جي لائبريري ۾ معياري ڪتاب ڀريل هئا ۽ جيئن ارب پتي اڪثر ڪري ڪندو هو جو مهارت جي ڪمال جي لاءِ، صرف پنهنجو فائدو حاصل ڪرڻ ناهي، بلڪ معاشري جي خدمت ڪرڻ آهي ۽ هن عظيم مقبري جي اندر جنهن ۾ سڄي دنيا کان ايندڙ لاتعداد سياحن کي راحت بخشي، هن عورت به پنهنجي دل ۾ اهو جوهر سوچي ڇڏيو، جيڪو اسان مان هر ڪنهن جي اهم ضرورت آهي.
هن معاف ڪري ڇڏيو She forgave.
هُن پنهنجي سرمائيدارن جي باري ۾ پنهنجي اندر موجود مخالف جذبن کي ختم ڪري ڇڏيو ۽ هن کي جنهن کان به ٿوري گهڻي مايوسي ٿي هُئي يا ڪا شڪايت هئي، هن اها ڇڏي ڏني. زندگي تمام مختصرآهي/ايڏي وڏي ناهي جو، هتي معمولي معاملن تي سنجيده ٿيڻ جي ڪا به ضرورت نه آهي ۽ زندگي جي پڄاڻي تي ان ڳالهه جي ڪا به اهميت نه هوندي ته پنهنجي ڪمپني لاءِ ڪيڏو پئسو گڏ ڪيو. پر اصل هي هوندي ته ڪيڏو سٺو انسان آهي ۽ اهو ته هن ڪهڙي معيار جو ڪم ڪيو ۽ اهو ته هن ڪيترن ماڻهن کي زندگي ڏني. اهو ته هو پاڻ ڪيڏي خوش آهي ۽ اهو ته هن ڪيڏي سُٺي زندگي گذاري.
ارب پتيءَ بلڪل صحيح چيو هو؛ هر فرد پنهنجي باري ۾ جيترو ڄاڻي ٿو، ان سطح جي مطابق پنهنجي زندگي گذاري ٿو. پرجيڪڏهن هن جي باري ۾ سرمائيدارن کي بهتر ڄاڻ/علم هجي ها ته اهي بهتر عمل ڪن ها/بهتر انسان ٿي سگهن ٿا. انهن ماڻهن هن لاءِ تڪليف، مصيبت پيدا ڪئي. ڇو ته انهن جي لاشعور جي گهرائين ۾ اهي پاڻ تڪليفن ۾ رهيا آهن/يا اهو درد لڪل آهي. ڇو ته اهي پاڻ اذيت ۾ مبتلا آهن. جيڪو ماڻهو ٻين کي تڪليف ڏيندو آهي، اهو خاموشي سان پاڻ کي اذيت ڏيندو آهي. /اها هن کي به ڄاڻ نه هوندي آهي ته هو پاڻ کان نفرت ڪندو آهي. پر ان سوچ جا ماڻهو اسان جي معاشري ۾ تمام گهٽ آهن/يا زندگي کي ان رخ سان ڏسڻ اسان جي معاشري ۾ عام ناهي. شايد اهو ئي سبب آهي جو اسان جي دنيا ۾ ايتريون جنگيون، ايترا ڊپ ۽ ايترن نفرتن سان ڀريل آهي. هن سوچيو، ٿي سگهي ٿو ته اهي لٽيرا هن کي سيکارڻ لاءِ هجن/هن جا استاد هجن. هنن حالتن کي ان حد تائين پهچائي ڇڏيو جو، جنهن کان پوءِ هو ان ڪناري تي پهچي ويئي، جتي هو زندگي ۾ تبديلي جو سوچڻ لڳي. اڳتي وڌڻ جو سوچڻ لڳي، شايد اهو به هيو جو هن جيڪو تجربو حاصل ڪيو هو، اهو بقول ارب پتي جي ڪاروباري عورت جي اندرين طاقتن ۾ ترويج ۽ اڃان به وڌيڪ ترقي جي بهترين تياري هئي. اهڙي ريت انسانيت جي به خدمت ٿيندي ۽ شايد اهو ئي اهو لمحو هوندو آهي، جڏهن اسان هر شي وڃائي، پنهنجي عظيم ترين سيلفز کي جاڳائيندا آهيون.
هڪ انتهائي عجيب، هوشيار ۽ ذهين استاد هن جي سامهون موجود هو. .... مسٽر اسٽون رائلي،... جنهن هن جي دل وڏي ڪري ڇڏي هُئي. هن ٻڌايو هو ته توهان خالي فائيو اي ايم ڪلب جا ميمبر ٿي ڪري، چند آسان ۽ بنيادي ڪم ڪري، ڪو به ماڻهو پنهنجي ڪارڪردگي ۽ صحت کي بهتر ڪري سگهي ٿو. اسپيلبائنڊر جي سحر انگيز ڪانفرنس جي موقعي تي پهريئن ئي نظر ۾ هو انتهائي عجيب و غريب لڳي رهيو هو. پر هن ثابت ڪري ڏيکاريو ته هي هڪڙو وڏو سورمو آهي... نه صرف هڪ صنعت جو پر وقار جو به ۽ نفاست جو به.
”اسان کي هن جهڙن ٻين ماڻهن سان ملڻ جي به ضرورت آهي.“. عورت سوچيو. ”اهي مرد ۽ عورتون جيڪي خاص ڪري ليڊر هجن، اهڙا ماڻهو جيڪي محض پنهنجي وڏن نالن ۽ عهدن جي ڪري، ٻين کي متاثر ڪندڙ نه هجن، پر انهن جو ڪردار ئي متاثر ڪندڙ هجي، انهن جي مهارت مٿانهين هجي، انهن جي دلين ۾ شفقت ڀريل هجي ۽ هر ملڻ واري ماڻهو کي بهتر کان بهتر ڪرڻ جي جذبي جي موج ۾ مست هجي، ليڊر پنهنجي خود غرضي ۽ انا جي علت جي تحت ڪم ڪرڻ جي بجاءِ، بغير ڪنهن غرض، لالچ، لوڀ جي زندگي گذاريندو هجي.
ڪاروباري عورت کي مايا اينجلو Maya Angelou جا الفاظ ياد آيا؛ ”منهنجي خواهش آهي ته توهان جاري رکو، ايسيتائين پنهنجو ڪم جاري رکو جو توهان کي خبر پئجي وڃي ته توهان ڪير آهيو ۽ پنهنجي شفقت ڀريل عملن سان بيڪار دنيا کي حيران ڪري وجهو.“.
“My wish for you is that you continue. Continue to be who you are, to astonish a mean world with your acts of kindness”.
مڌر ٽريسا Mother Teresa جون هدايتون به هڪدم عورت جي دماغ ۾ گهمڻ لڳيون؛ ”جيڪڏهن هر ڪو ئي پنهنجي گهر جي اڱڻ کي صاف ڪري ڇڏي ته سڄي دنيا صاف ٿي ويندي“.
“If everyone would only clean their own doorstep, the whole world would be clean”.
۽ اهڙي طرح، هڪ خاص صبح مهل دنيا کي حيرت ۾ وجهندڙ لمحي تي هن نه صرف پاڻ کي معاف ڪري ڇڏيو... پر هن پنهنجي پاڻ سان هڪڙو واعدو به ڪيو. هو هن کان اڳ ۾ اهو نه سمجهي سگهي هُئي ته دنيا کي بهترحالتن ۾ آڻڻ لاءِ هن کان بهترين طريقو ڪو ٻيو به ٿي سگهي ٿو. هڪ فرد پاڻ کي درست ڪري وٺي ۽ هن جي اندر ۾ جيڪا ذهانت موجود آهي ان سان پنهنجو تعلق مضبوط ڪري ڇڏي، ته جيئن بيروني دنيا سان هُن جو تعلق بهتر ٿئي. عورت پاڻ سان هڪڙو معاهدو ڪيو هيو. هن پاڻ سان هڪڙو واعدو به ڪيو ته هاڻي هو ڪڏهن به خودڪشي نه ڪندي/پنهنجي جان نه وٺندي. هُن پاڻ سان اهو به وچن ڪيو ته هو هر صبح جو اٿي پاڻ کي اهو ياد ڏياريندي ته هو صبح جو سوير پنجين وڳي اُٿندي ۽ پاڻ کي فتح واري ڪلاڪ ۾ ذهني انتشار، غير اهم مداخلتن ۽ غير ضروري پيچيدگين کان آزادي جو تحفو ڏيندي. هو پنهنجي مائينڊ سيٽ mind set سان ٻڌل رهندي. پنهنجي هارٽ سيٽ heart set کي بهتر ڪري صاف و پاڪ ڪندي، پنهنجي هيلٿ سيٽ health set جي آبياري ڪندي ۽ پنهنجي سول سيٽ soul set کي توانائي ڏيندي/بخشيندي.
هن اهو به طئي ڪيو ته هو پاڻ پنهنجي شخصيت کان اهو گهرج به ڪندي ته هن جي شخصيت کي ڪمزور ڪرڻ جي لاءِ، هن وٽ ڪيترا نه بهانا موجود آهن. پر هو انهن مان ڪنهن تي به زور نه ڏيندي. ڇو ته عظمت جو تجربو ڪرڻ هن جو حق آهي ۽ هو پاڻ کي سورمو بنائڻ جي اميد سان آهي. جنهن جو اسان سڀني کي انتظار آهي.
”بهرحال“، ارب پتي چيو، ”ٽي حتمي ۽ انتهائي عملي ڳالهيون جيڪي نئين عادتن کي مسلسل اختيار ڪري رکڻ جي لاءِ، توهان کي تمام گهڻو ڪم اينديون. مون هن تي هڪڙو سڄو دور خرچ ڪيو، ڇو ته اهي توهان جي ڪاميابي لاءِ نهايت ئي ضروري آهن، مان توهان کي جلدي جلدي اهي ٽيئي ٽيڪنيڪس ٻڌائيندس. تحقيق به اهو ثابت ڪري ٿي ته صبح پنجين وڳي اٿڻ واري معمول ۾ هي تمام مددگار ثابت ٿينديون. پوءِ اسان ٻاهر هلنداسين“.
هن هڪڙي فليش لائيٽ هنئي ۽ ان جي روشني ڪمري جي ڇت ڏانهن بيهاري ڇڏي. اُتي هي لکيل هو؛
پهريون؛ ڪنهن به عادت کي گهڻُ وقت جاري رکڻ لاءِ ان کي ڪڏهن به اڪيلي سر اختيار نه ڪيو.
To make a habit last, hnever install it alone.
ٻيون؛استاد ئي سڀ کان وڌيڪ سکندو آهي.
The teacher learns the most.
ٽيون؛ جڏهن توهان کي تمام گهڻو اهو محسوس ٿيڻ لڳي/توهان جي دل چوي ته توهان ڪم مان هٿ ڪڍي ڇڏيوته اصل ۾ اهو ئي وقت هوندو آهي، ته ان وقت پاڻ کي بهتر بنائڻ لاءِ مضبوط رکڻو پوندو.
When you most feel like quitting is the time you must continue advancing.
ارب پتي ٻيهر مسڪرايو،”تمام سادي ڳالهه آ، آهي نه ؟، انتهائي سادي ڳالهه، ڇو ته توهان ۾ سادگي ڏاڍي آهي. پهريون نڪتو توهان کي اهو ٻڌائيندو ته ڪنهن به ڪم جي جڙ کي پڪڙڻ لاءِ اهو ضروري آهي ته ان کي گروپ جي شڪل ۾ ڪيو وڃي. اهو ئي ڪارڻ آهي جو فائيو اي ايم ڪلب جو ميمبر ٿيڻ تمام گهڻو فائدي واري ڳالهه آهي. توهان صبح سوير اٿڻ وارو معمول تنها/اڪيلا پاڻ تي حاوي نه ڪري رهيا آهيو، اسان سڀ هن گروپ ۾ گڏ آهيون ۽ توهان ٻنهين کي منهنجي گذارش آهي ته جڏهن به توهان ٻئي پنهنجي پنهنجي گهر وڃو ته ان لاءِ جيترا وڌ کان وڏ ماڻهو گڏ ڪري سگهو ڪيو. جيڪي ماڻهو اصل ۾ صبح جو سوير اٿڻ لاءِ تيار هوندا ۽ اهُي ئي دنيا ۾ غير معمولي ڪم ۽ هنر پيدا ڪري سگهن ٿا. ڪنهن به ڪم کي گهڻي دير تائين جاري رکڻ جي لاءِ، سپورٽ گروپ جو طريقو لاجواب آهي. ان ڪري مهرباني ڪري، هن تصور کي باقائدي جذبي سان اڳتي وڌايو“.
ارب پتي کنگهيو، پوءِ هن پنهنجو سينو مهٽيو، ڄڻ ته هن کي سينيءَ ۾ سور پيو هجي، هن ائين ظاهر ڪيو ڄڻ ڪنهن به هن کي نه ڏٺو هوندو، پوءِ وري هن پنهنجي گفتگو جاري رکي.
”ٻي پوانٽ اها ڳالهه سمجهائي ٿي ته توهان جيڪو فلسفو يا طريقو مون کان سکيو آهي، اهو ٻين کي به سيکاريو ۽ پڙهايو، جڏهن توهان ائين ڪندو ته خود توهان جو فهم ان شيءِ تي گهرائي ۾ لهندو ويندو. مون توهان کي جيڪو ڪجهه پڙهايو آهي، اهو توهان ٻين کي پڙهائيندو ته توهان کي هر لحاظ کان ان جو فائدو ٿيندو“.
”مون ڪڏهن به ان جي باري ۾ سوچيو ناهي“، عورت چيو.
”هي سچ آهي“، ارب پتيءَ ڄاڻ ڏني. ”۽ آخري سٽ جيڪا توهان ڇت تي پڙهي، اها سڀني کان اهم آهي. ياد رکو ته هر قسم جي مهارت جي لاءِ، ثابت قدم رهڻ انتهائي ضروري آهي. جنهن لمحي توهان اها ڳالهه محسوس ڪندا آهيو، ته هاڻي اڳتي نه ٿو وڌي سگهجي ته ان وقت توهان کي پنهنجي خود اعتمادي کي اڳتي وٺي وڃڻ جو بهترين موقعو ملي ويندو آهي. جڏهن توهان اهو محسوس ڪيو ٿا ته هاڻي مان اڳتي ڪم نه ٿو ڪري سگهان ته سوچ ڪجهه وڌي ويندي آهي. توهان جا جذبا اڃان به وڌيڪ مضبوط ٿيندا ويندا ۽ توهان جي سوچ ۾ پختگي سان گڏ وڏو اضافو به ٿيندو. ثابت قدمي، پنهنجي شعبي ۾ اڳواڻي ۽ من پسند زندگي لاءِ وڌيڪ ڪجهه شيون اڃان به ضروري آهن“.
”توهان ٻيئي پنهنجي بهترين سيلف کي ظاهري ۽ مادي شڪل ڏيڻ ۽ اعليٰ ۽ وڌ کان وڌ ڪاميابيون ماڻڻ جو حق رکو ٿا“. ارب پتيءَ اهو چئي واپس هيٺ زمين تي اچي ويو. ”توهان جي اندر ۾ جيڪي قوتون ننڊ ڪري رهيون آهن، انهن کي نرم بستر تي ليٽي گهڻي دير تائين ننڊ ڪرائي برباد نه ڪيو. دنيا جا عظيم مرد ۽ عورتون ان ڪري ائين نه ٺهيا جو اهي نرم بستر تي ليٽل رهن. پر ان ڪري ان جاءِ تي پهتا جو انهن پنهنجن ارادن کي انتهائي مٿي رکيو، ان لاءِ ئي ڪم ڪيو....ڀلي اڪثريت ان کي پاڳل يا ڌوپار چوندي رهي. غيرمعمولي ۽ بهترين بڻجڻ لاءِ وقت، عزم ۽ قرباني ۽ صبر کپي. ... جيئن اسان کي هن تاج محل ۾ نظر اچي رهيو آهي. سورمائي (جوانمردي) هڪڙي ڪنهن خاص موسم جي پيداوار ناهي، صبح پنجين وڳي جي عادت کي اپنايو، ان پراسيس سان گڏ قدم وڌائيندا رهو ۽ جڏهن توهان کي اهو محسوس ٿئي ته توهان کي ڪو روڪي رهيو آهي ته ان وقت اڃان به زور لڳائي اڳتي وڌو، ائين ڪرڻ سان توهان جو ارادو ۽ عزم اڃان به پختو ۽ اڻٽر بڻجي ويندو“.
پوءِ اسٽون رائلي اُٿي بيٺو، پنهنجن ٻنهي شاگردن کي ڀاڪر پاتو ۽ سنگ مرمر سان ٺهيل هڪڙي راهداريءَ ۾ گم ٿي ويو.
Stone Riley then stood up. Hugged his two students. And disappeared down a marble passageway.