تاريخ، فلسفو ۽ سياست

سنڌ جي سماجي ۽ طبي تاريخ

جيئل اوڏ جي ھن تحقيقي ڪتاب ۾ سنڌو ماٿر جي بڻ بڻيادي ۽ اوائلي ويدڪ ۽ سناتن ڌرم جي ڄاڻ، جوهر ۽ سَتي ٿيڻ جي سبب، مذهبن جو تقابلي جائزو، مختلف مذهبن مُردن کي ٿانيڪو ڪرڻ جا طريقا، مشھور شخصيتن جا اصلي ۽ عرفيت وارا نالا، ذاتين جون پاڙون، شھرن جي نالن جي پٽاڻ، وڻ ٽڻ، ٻوٽن جو تعارف، فائدا ۽ حڪيماڻي ڄاڻ جي واکاڻ ڪيل آهي.

  • 4.5/5.0
  • 92
  • 0
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • جيئل اوڏ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Sindh Ji Samaji aen Tibbi Tarekh

بڙ (Banyan Tree)

هي مشھور عظيم الشان وڻ آهي، لاطيني زبان ۾ هن کي (Ficus Bangalensis) اردو ۾ بڙ فارسي ۾ برگد، بنگالي ۾ بٽ، هندي ۾ بڙھہ، عربي ۾ ذات الذوانب چيو وڃي ٿو. هن وڻ جي ٽارين مان سنھا باريڪ قسم جون تندون نڪري هيٺ زمين ۾ داخل ٿي وينديون آهن ۽ اهي سنھيون تارون اڳتي هلي وڏا بنڊ بڻجيو پون، انھن ريشن کي ريش برگد، بڙ جي ڏاڙهي چون. زيادہ تر هن جو کير ۽ ان جا نرم گونچ دوا طور استعمال ۾ آندا وڃن ٿا. پتاشي کي ٿورو ٽنگ ڪري ان ۾بڙ جو کير وجهي پتاشو وات ۾ وجهي ڇڏيو ۽ اهو ماڻھو صبح جو سوير باغ ۾ اچي بڙ جا پن پٽي پتاشي کي کير سان ڀري کائي ويندو هو. برگد جو کير بواسير، احتلام، جريان ۽ سرعت انزال ۾ مناسب ترڪيب سان کارايو ويندو آهي. نرم نازڪ گونچن ۽ ڏاڙهي جو سفوف ٺاهي جريان ۽ احتلام ۾ استعمال ڪيو ويندو آهي.
پستانن جي سخت ڪرڻ ۾ ريش برگد کي مٿان ضماد ڪرايو ويندو آهي. دستن کي بند ڪرڻ ۾ مدد ڪري ٿو. ڪنن ۾ ڪينئان هجن تہ بڙ جو کير ڪنن ۾ وجهڻ سان ڪينئان مري ويندا آهن. بڙ (Ficus benghalensis) هندوستان جو قومي وڻ آهي ۽ هن کي پاڪ وڻ ڪري ليکيو وڃي ٿو هن وڻ جي ڀرسان اوهان کي مندر بہ نظر ايندا. وڻ جي جسامت ۽ پکيڙ ڪري گرميءَ جي مند ۾ ڇانورو نصيب ٿئي ٿو ۽ ان وڻ ۾ ڪيترن پکين جا بسيرا بہ ٿيندا آهن.

مختلف ملڪن ۾ نالا ۽ اهميت

ملڪ نالو ثقافتي ۽ طبّي اهميت
ڀارت برگهت (बरगद) روحانيت، هندو ڌرم ۾ پوڄا، آيورويدڪ دوائون
پاڪستان بڙ ڇانوَ لاءِ مشھور، رواجي جڙي ٻوٽين ۾ استعمال
بنگلاديش Bot Gaach (বট গাছ) روايتي دوائن ۾ استعمال
ٿائيلينڊ Sai Rong مذهبي ۽ روحاني لحاظ کان اهم
انڊونيشيا Pohon Beringin بدروحن جي رهائش جو علامتي وڻ
نيپال Bar بدھہ مت ۽ هندو ڌرم ۾ مقدس
سڌارت گوتم ٻڌ هن وڻ جي هيٺيان ويھي نرواڻ (Enlightenment) حاصل ڪئي، تنھنڪري ان کي “ٻوڌي وڻ” بہ چيو وڃي ٿو. ٻڌ ڌرم جا پوئلڳ هن وڻ کي عزت ڏين ٿا ۽ ان جي هيٺيان ڌيان (Meditation) ڪندا آهن.
ٿيگور بڙ وڻ (The Great Banyan Tree) – انڊيا جڳتيشور بنگال، انڊيا ۾ موجود، دنيا جو سڀ کان وڏو بڙ وڻ، جيڪو 250+ سال پراڻو آهي. جنھن جي ايراضي 4 ايڪڙن تي ڦھليل آهي.
ٻيو ڪبير وڊ بہ ڀارت شھر جي گجرات ۾ واقع آهي، جنھن جي ايراضي 3 ايڪڙن تي پکڙيل آهي، تاريخ مطابق سنت ڪبير هتي رهندو هو. ٽيون وڏو بڙ جو وڻ پڻ بنگلور انڊيا ۾ دودا الادا مارا جي نالي هيٺ مشھور آهي جيڪو 400 سال پراڻو آهي ۽ جنھن جي ايراضي پڻ 3 ايڪڙن تي مشتمل آهي. سنڌ ۾ پڻ اهڙو قديم 150 سال قديم وڻ آهي جيڪو پڻ جريب کان وڏو ڦھليل آهي جيڪو زرعي يونيورسٽي ٽنڊوڄام ۾ داخل ٿيڻ سان ئي نظرجي ٿو. جيڪو ڪراپ پراڊڪشن فيڪلٽي جي سامھون آهي. ان کان علاوہ لاڙڪاڻي شھر جي بلڪل ويجهو ئي ڳوٺ دودائي ۾ پڻ بڙ آهي جيڪو پڻ هڪ ايڪڙ تي مشتمل ٿيندو.