چاندني (Nandhiyavatti)
ڌرمي ڪتابن ۾ Nandi گل بابت چيوويو آهي تہ هي گل لارڊ شيواجو پسنديدہ آهي.
Flower is believed to be favourate of Nandi, the sacred bull and mount of lord Shiva Nandi giving Joy, giving delight devotees after these blossoms in worship to seek blessings symbolizing purity and devotion. The frangrant blooms are an intergral part of religions rituals and ceremonies spirituals with devine. Blooms used in temples during celebrations.
Blooms مٺائي ۽ مشروبات ۾ ڪتب اچن ٿا هن مان هاضمي جون دوائون ۽ هر قسم جي سور لاءِ دوائون ٺاهيون وڃن ٿيون Skin conditions ۾ استعمال ٿين ٿا.
جناح باغ ۽ گيان باغ لاڙڪاڻه ۾ چاندني جا تمام گهڻا وڻ پوکيا ويا آهن، جناح باغ جو مين دروازو ٽپي اندر داخل ٿيندا تہ اوهان جي کاٻِي پاسي واري هٿ تي روڊ جي ڀر ۾ لان اندر چاندني جا وڻ اوهان کي ملي ويندا. گيان باغ ۾ سيتا ديوي پارڪ (عورتن واري حصي ۾ چاندي جا ڪافي وڻ لڳايا ويا آهن هن وقت هن باغ کي ذوالفقار علي ڀٽو پارڪ سڏيو ٿو وڃي). ڪافي ڏينھن ٿيا حيدرآباد کان موٽياسي ۽ محرابپور وڃڻو هو، پير وسن واري موڙ کان محراب پور ڏانھن آياسي (ڪاٽن فيڪٽري واري روڊ سان) محرابپور جيڪا ڳڙ ۽ مٺائي جي مشھور منڊي طور ڄاتي ۽ سڃاتي وڃي ٿي هتي هندوستاني Settlers تمام گهڻا رهن ٿا جن ۾ آرائين ڪمبوه ۽ منھاس ذاتين وارا رهن ٿا. گرمي جي موسم هئي جون يا جولاءِ جا گرم ترين مھينا هئا، ساريال فصل رونبي جي مند هئي ۽ زمين ۾ پاڻي ڇڏيل هئو، واٽ تي مھاجر محنت ڪشن جي بستي آئي، ان بستي جي آمھون سامھون باغ هيو جتي انبن، ليمن ۽ نارنگين جا وڻ هئا، وڻ ننڍا هئا ۽ ان باغ ۾ بہ پاڻي ڇڏيل هو.
وڻن کان پرڀرو وٿيرڪو چاندي گلن سان ٽمٽار وڻ نظر آيو اسان کي سج لٿي اڌ ڪلاڪ کن ٿيو هيو اوندھہ هئي پر آسمان تي چنڊ جي روشني هيٺ چاندي جي وڻ مٿي هيٺ تائين گلن سان ڀريل ان ٻنيءَ ۾ پاڻي بہ ڇڏيل هو ۽ گلن جو عڪس پاڻيءَ کي چانديءَ جي چادر بڻائي چمڪائي رهيو هو، ڇا تہ خوب صورت منظر هيو جيڪو بيان نہ ٿو ڪري سگهان. ها ذهن تي زور ڏيڻ سان ياد پيم تہ 1962ع ۾ ميٽرڪ پاس ڪري لاڙڪاڻه آرٽس ۽ ڪامرس ڪاليج ۾ داخلا ورتي هئي اهو ڪاليج جناح باغ جي ڏکڻ طرف ۾ هيو هن وقت ننڍڙن ٻارن جو اسڪول آهي، ان اسڪول جي اتر ۾ وڏو ٻارو آهي جتي هينئر واڪنگ ٽريڪ ٺاهيو ويو آهي ان ٻاري جي وچ واري حصي ۾ گل مھر جو تمام وڏو ڇٽي نما وڻ هو.
گل مھر کي انگريز ي ۾ چون Delexoregia سڄي دنيا جي ملڪن ۾ جام ٿئي اوچائي ۾ 30 کان 50 فٽ ٿئي، گلن جي مند اپريل کان جون تائين گلن جو رنگ انڊلٺ وانگر ست رنگن ۾ نظر ايندو پر حقيقت ۾ مکيہ ٽي رنگ آهن Fiery red، Pink ۽ Orange۔
جڏهن موسم ۾ هي وڻ گل ڪندو هو تہ سمورو وڻ گلن سان ڇانئجي ويندو هو ۽ هيٺ تائين وڻ جون ٽاريون گلن سان ٽمٽار ٿي ويدنيون هيو، ڪاٺيون ۽ پن نظر ڪونہ ايندا هئا صرف گل ئي گل هئا. ان کان علاوہ جهرڪيون ۽ بلبليون بہ هنن گلن سان ڄڻ پيار ڪنديون هيون پکين جا وڏا وڏا ولر اچي هن وڻ جو طواف ڪندا هئا ان کان پوپٽ ۽ ڪارا ڀئونرا بہ گلن تي اچي ويھندا هئا. نيچر سان پيار ڪرڻ وارا شوقين بہ تمام گهڻا اچي هن وڻ جو ديدار ڪندا هئا.گل مھر جو هڪ وڏو وڻ ٿئي ۽ لان لاءِ ننڍڙي قد وارو بہ گل مھر ملي وڃي ٿو، پر گل ڪرڻ ۾ وڏو فرق ٿئي، ننڍڙو ٻوٽو اهڙا وڏا گل ڪونہ ڪري ۽ نہ وري گلن سان اهڙو ڇانئجي ٿو وڃي، مون ان گل مھر جھڙو وڻ پنھنجي حياتي ۾ ٻيو ڪونہ ڏٺو. جيڪڏهن هڪ وڻ پنھنجي حياتي عمر پوري ڪري سڪي سڙي وڃي ٿو تہ سنڀال ڪرڻ وارن کي گهرجي تہ ان جاءِ تي وري ٻيو اهڙو ئي وڻ پوکڻ گهرجي. هونءَ بہ اسان وڻن ڪٽڻ جا ڏاڍا شوقين آهيون ۽ وڻ پوکڻ م اسان کي موت ٿو اچي.
روڊن ۽ رستن جي ڀر ۾ وڻ ۽ ٻوٽا پوکڻ کپن شھر جي سونھن وڌي ٿي، جتي جتي وڏيون وٿيون آهن اتي سايه دار وڻ هڻون، جن ۾ پکي پکڻ بہ اچي پنھنجا آکيرا ٺاهن ۽ جنگلي جيوت بہ وڌي سگهي.
لاڙڪاڻو باغن جو شھر هيو، ڪاڏي ويا باغ، باغن کي اجاڙي رهڻ لاءِ ڪالونيون ٺاهيون ويون آهن گهمڻ لاءِ ڪابہ جاءِ ڪانھي، ٿورو آرام ۽ سڪون وٺڻ لاءِ ڪابہ لاڙڪاڻي ۾ جاءِ ڪانھي پوڙها ۽ عمر رسيده ماڻھو ڪاڏي وڃن. دانھن ڪنھن کي ڏجي؟
ويا مور مري، هنج نہ رهيو هيڪڙو!