ڪو نانگ سراپي ويو؟ : سهيل ابڙو
مگر اڄ! مون کي ائين لڳو ڄڻ هي ان جو ضد هجي، اڄ مون کي هُو اماوس رات ۾ درد جي قلم ۽ لڙڪن جي مس سان لکيل ڪنهن حساس دل شاعر جي درديلي مضمون جهڙو لڳو. سندس هيءُ اجاڙ روپ ڏسي منهنجو من ملول ٿي ويو ته هن منهنجي ڪلهي تي پنهنجو ٻاجهارو هٿ رکيو ۽ هڪ اهڙو مهربان ۽ طلسماتي آواز فضائن ۾ تحليل ٿيڻ لڳو، جنهن جو سحر سڌو دل تي اثر ٿو ڪري. مون پنهنجي وجود کي يڪجاءِ ڪيو ۽ خدا منهنجي ڪنن کي شڪتي ڏني ۽ مون ٻڌو؛ هو چئي رهيو هو: ”پٽڙا! تون پريشان ٿي وئين، ائين جڳن کان ٿيندو آيو آهي، ماڻهوءَ جي فطرت انهن ٻڪرين جهڙي ٿيندي ٿي وڃي، جيڪي اڃ اجهائي اتي ئي گندگي ڦهلائينديون آهن. اڄ محسن ۽ منافق برابر آهن، راهبر ۽ راهزن جو فرق ختم ٿيو. ڪالهه جيڪي منهنجي سيني تي پتڪڙن پيرن سان ڊوڙون پائيندي ٿاٻڙجي ڪري پوندا هئا ۽ آءٌ انهن کي هڪدم ڀاڪر ۾ ڀري وٺندو هوس، اڄ جڏهن پنهنجي پيرن تي بيٺا ته مون کان نا آشنا ٿي ويا. ڪالهه جن لاءِ بهار ۾ منهنجي انبن جي ٻور جي خوشبوءِ واريون هيرون پرينءَ جون صدائون هونديون هيون، اڄ مهانگن ڊرائنگ رومن جي آرامده صوفن تي ويهي، اي.سيءَ جون آرائشون وٺندي، مون تي افسوس جو دم ٿا ڀرين.“ هُو ٿڌو ساهه ڀري جهونگاري ٿو:
بي سبب ڇا کان ڀلا بيزار ٿيندا ٿا وڃن،
ڇو ڀلا هي يار سڀ اغيار ٿيندا ٿا وڃن.
ماضي جا بادل هُن مٿان ڇانوَ ٿا ڪري بيهن، يادن جي برسات ۾ هُو ٻڏندو ٿو وڃي ۽ هن جي ڊائريءَ ۾ ساروڻين جا پنا اٿلبا رهن ٿا. هُو حضرت غلام حيدررح کي ساري ٿو، ڪاليج جي جوڀن جا ڏينهن، ادبي نشستون، علمي بحث، شاهڪار تخليقون، رانديون ۽ ٻيا اسٽيج جا تماشا. هُو هاسٽلن جي رونقن کي ياد ڪري کلي پوي ٿو، چانڊوڪي رات ۾ سُرن جي ورکا، سا.... ري.....گا....ما.....پا......ڌا......ني.....سا، طبلي جي ٿاڦ ترچڪ ڌاتر چڪ ڌا......ڌا......ڌا....، مچ جي چوڌاري يارن جون ٽوليون، ٽهڪ، ڪوڪرا، هل، هنگاما، روز جشن، روز پروگرام. هن کي پنهنجيون گهٽيون ياد ٿيون اچن، چپي چپي تي کڏون آهن، ڪوري پيار جو پورهيو ڪري پنهوارن لاءِ پوشاڪون پيا تيار ڪن، آڏاڻي جي ٺڪاٺڪ ۾ ڪا موسيقي آهي، جيڪا ٻڌندڙن کي جهومائي ٿي ڇڏي، بافتي تي پور ڇپجن پيا، ڇيڻن جي بوءِ ساهه ۾ رچي وئي آهي ڄڻ ته سڄي ثقافت اندر ۾ سمائجي وئي آهي؛ جنڊيءَ جي پاون ۾ ڪاٺ جون ايسئون آهن، واهولي جي ٺڪ ٺڪ ٿئي ٿي، دل تي مانوس محبت جي دستڪ ٿئي ٿي.
”هُو ڳالهائيندو ٿو رهي ۽ آءٌ هوا کان به هلڪو ٿيندو ٿو وڃان.“ هُو حضرت طالب الموليٰرح کي ساري ٿو، مشاعرن جون محفلون، موسيقيءَ جون محفلون، گهڙي ۽ گهاگهر تي استاد فنڪار، مهان ڳائڻا، امر گائڪ، حق موجود جا نعرا، اميري غريبي ختم، سماجي معيار پوئين پاسي، مڙني سان محبت جو ڪلام، پيار پياس، پيار ئي جام......
هُو اٿي ٿو ۽ اٿي جهومي پوي ٿو. ” جنهن دل پيتا عشق دا جام، سا دل مستئون مست مدام“ ۽ ڪا مهل گذرڻ کانپوءِ هو گنڀير ٿيندي چوي ٿو: ”مگر اڄ ڇا آهي“ هيءُ ڪهڙو نانگ سراپي ويو آ، ڪنهن بد نظرجي نظر لڳي وئي، نه ڪا محفل ياران، نه ڪا مستيء رندان، ڪجهه به ته ڪونهي، علمي جمود، ادبي جمود، سماجي جمود. هر طرف هوٽل، ئي هوٽل، هر سو بي سرن جون هڪلون، نئين ٽهي لاءِ بس ڪئبل جو ڪنو شغل، ڪِيم تي ٻار به کريل ته پوڙها به ڪريل، گهٽين ۾ گٽڪن جون ٿڪون آهن، مهڪ بدران مونجهه آهي، زندگيءَ بدران گندگي آهي، هر هنڌ درندگي آهي.
هي ڇا ٿي ويو آهي خوابن جي شهر کي ۽ گلابن جي شهر کي، شاعرن جي شهر کي، ماهرن جي شهر کي، ڪاشيگرن جي شهر کي ۽ رانديگرن جي شهر کي؟
علم ادب ۽ موسيقي کي گڏ ڪري
هڪ مرڪز تي آندم ته هالا ٿي پيو.
مون کي ٻڌايو! ڪٿي آهي هالا؟ ڪيڏانهن ويو هالا؟ ڪيڏانهن ڪيؤ هالا؟ ڪيڏاهن ڪيؤ هالا؟
منهنجو ڪلهو هلڪو ٿي وڃي ٿو، آڪاش تي نيراڻ ڦهلجڻ لڳي ٿي ۽ مون کي ياد ٿو اچي:
ڪيترا گل هئا، ڪالهه املتاس ۾،
ڦوهه جوڀن جيان، پيار جي پياس ۾.
اڄ سرء واء ۾، سڀ ڇڻي ٽاريون،
چنڊ ڏي ٿيون ڏسن، ڪيئن نه ويچاريون،
ڇمڪڻيون ڇيڄ لاءِ هو وڌائن پيون،
۽ اڳين پيار کي آزمائين پيون،
چنڊ ويندو رهي ٿو سرء واء ۾،
ڇيڄ کيڏي نه ٿو ڪو سرء واء ۾.
ڊائمنڊ امپورٽس ڪلب هالا
پاران 2003ع ۾ ”يادگار سوکڙي“
۾ شايع ٿيل