“هيلو” ڏانهن پنڌ ۽ “والڪينوز” جا احوال
صبح جو اسان اڃان گهري ننڊ جا مزا ماڻي ئي رهيا هئاسي ته اسان جي گهر جي ٻاهران هڪ نئين بليڪ رنگ جي شاندار ڊبل ڪئبن گاڏي اچي بيٺي. گاڏيءَ جي آواز تي مون کي جاڳ ٿي وئي، گڏوگڏ راجا به سجاڳ ٿيو.مون گهر جي ٻاهر کلندڙ دريءَ مان نهاريو، جُهوني فلپينو ۽ سندس ساهيڙي ”ميڊونا“ ٻاهر بيٺيون هيون. راجا مون کي چيو ته جلدي ڪر ۽ بنا ڪنهن ديرجي تيار ٿي وٺ ڇاڪاڻ ته هتي انهيءَ ڳالهه کي تمام گهڻو برو سمجهيو ويندو آهي ته ڪوئي مُقرر ڪيل وقت تي اچي ۽ اڳلو اڃا تيار ئي نه ٿيوهجي. بهرحال اسان تڙ تڪڙ ۾ تيار ٿياسي جلديءَ ۾ اچي گاڏيءَ ۾ ويٺاسون. جُهوني فلپينو ۽ ميڊونا سان حال احوال ڪياسي. مون گاڏيءَ ۾ ٻٽيهه ڊالرن جو پيٽرول ڀرايو جيڪي تقريباً 2688 روپيه پاڪستان ٿي رهيا هئا. اڄ اسان جو سفر “Hilo” ڏانهن هُيو. جيڪو ڪُونا جي ٻئي ڇيڙي تي لڳ ڀڳ اڍائي سؤ کن ميلن جي پنڌ تي واقع هڪ خوبصورت شهر هيو. ”هيلو“، هوائي بگ آئلينڊ جي اتر – اوڀر ڇيڙي جي آخر تي واقع هيو. جڏهن ته ڪُونا، هوائي جي اتر – اولهه ۾ واقع هُيو، اهڙي طرح اسان کي ڪونا کان هيلو، پهچندي هِڪ پوري اڌ گول جيترو سفر طئه ڪرڻو هُيو. هيلو ڏانهن ويندي اسان رستي ۾ ڪيترائي خوبصورت ماڳ مڪان ڏٺا، سمورو رستو سمنڊ جي ڪناري ڪناري سان هلي رهيو هو، جنهن ڪري سفر جو هڪ خوبصورت احساس اُڀري رهيو هو. اسان مختلف جاين تي گاڏي، روڪي فوٽوگرافي به ڪندا وياسي. ڪچهري ڪندا، کلندا ڳالهائيندا اسان تقريبا ساڍن ٽن ڪلاڪن کانپوءِ ”هيلو“ پهتاسي. رستي ۾ ”برگر ڪنگ“ نالي هڪ ريسٽورينٽ تان برگر کاڌاسي، جڏهن ته فلپينو، گاڏيءَ ۾ اڳواٽ فروٽ، جُوس، ڪولڊ ڊرنڪ ۽ ٽشو پيپر ساڻ کنيون آئي هئي. خير سان، اسان ”هيلو“ پهتاسي. سڀ کان پهريان “KAN’S” نالي هڪ فاسٽ فوڊ شاپ تان کاڌو کاڌوسي جنهن جو بل اٺيتاليهه ڊالر آيو جيڪو مون ڪريڊٽ ڪارڊ ذريعي ادا ڪيو. فاسٽ فوڊ شاپ مان ٻاهر نڪتاسي ته هڪ بورڊ نظر آيو جنهن تي لکيو هُيو ”والڪينوز، 29 ميل“. مون جُهوني فلپينو کي چيو ته ايڏانهن به هلڻ گهرجي، جهونيءَ چيو ته تون فڪر نه ڪر اسان توکي ايڏانهن به وٺي هلڻ جو اڳواٽ ئي رٿي ڇڏيو آهي. ”هيلو“ جاروڊ رستا گهمندي ۽ هِن خوبصورت شهر جون حسناڪيون پنهنجين اکين ۾ سميٽيندي اسان ”جيپنيز پارڪ“ ۾ آياسي. انتهائي خوبصورت پارڪ جيڪو جاپان جي پارڪن جي طرز تي ٺهيل هُيو (مون کي ڪئي سال اڳ ڪيل جاپان جو سفر ياد اچي ويو) ڍنڍن جي بيهڪ، آرچ نما پُليون، وڻن ۽ ٻوٽن جي ترتيب، گهڙيءَ لاءِ ايئن محسوس ٿي رهيو هو ڄڻ اسين جاپان ۾ اچي ويا هجون. سامهون پتل جي هڪ پليٽ نصب ٿيل نظر آئي جنهن تي اڪريل هيو.
LIL’DOKLANI GARDENS
Dedicated in 1917
To the memory of
Queen lil’uokoloani
and
Her Eduring Love
For Hawai’s People
هن خوبصورت پارڪ ۾ اسان تمام گهڻي فوٽو گرافي ڪئي. ”ميڊونا“ مونکي چيو ته فوٽو ڪڍرائڻ مهل تون ايڏو سيريس ڇوٿو ٿي وڃين؟ جنهن تي راجا کيس چيو ته هِن کي ان وقت پنهنجي گرل فرينڊ ياد اچي رهي آهي، جنهن تي ”ميڊونا“ ٽهڪ ڏيندي چيو ته جيڪڏهن اِهڙي ڳالهه آهي ته اڄوڪي ڏينهن لاءِ توهان ٻئي اسان ٻنهي کي ئي کڻي پنهنجي گرل فرينڊس سمجهو. سندس انهيءَ جملي تي اسان جا ٽهڪ جاپاني پارڪ جي خوبصورت ماحول ۾ گلن جيان ٽڙي پيا. ”هيلو“ هوائي بگ آئيلينڊ جي اوڀارين پاسي جو ڪاروباري مرڪز آهي. جڏهن ته هيلو، پنهنجي باغن، تاريخي جاين، ميوزمن، پارڪن ۽ خاص ڪري ”والڪينو نيشنل پارڪ“ جي ڪري سموري دُنيا جي سياحن جي دلچسپيءَ جو مرڪز رهندو پئي آيو آهي. هتي هر سال منعقد ٿيندڙ “Merrie Monarch Festival” پڻ ”هيلو“ جي زندگيءَ ۾ زندگيءَ جا رنگ ڀري ڇڏيندو آهي.هيلو جو ايئرپورٽ سدائين مصروف رهندو آهي جڏهن ته سياحن لاءِ هيليڪاپٽر سروس به موجود رهندي آهي. تڪڙين برساتن سبب ”هيلو“ ۾ ساوڪ ۽ گُلن جي پيداوار جام ٿئي. اسان جنهن جاپاني پارڪ ۾ پيرَ ڌريا هئا اهو تقريباً ٽيهه ايڪڙن تي ڦهليل هُيو جنهن ۾هوائي ۽ ٻاهران گهرايل وڻ ٻوٽا، پنڌ گهمڻ لاءِ Walk Ways، هٿرادو تلاءَ ۽ پُليون هِنَ پارڪ جي خوبصورتيءَ کي وڌائيندا رهيا هُئا ۽ پارڪ جي خوبصورتيءَ کي ته اهي چهرا به وڌائي رهيا هُئا جيڪا هيڏانهن هوڏانهن گهمي ڦري رهيا هئا.
اسان هِنَ خوبصورت باغ ۾ مزي سان گهمي ڦري، والڪينوز ڏانهن رُخ ڪيوسي. ”والڪينوز نيشنل پارڪ“ جتي سڄي دنيا جا سياح آتش فشان جبلن مان نڪرندڙ لاوو ڏسڻ ايندا آهن. پارڪ ۾وڃڻ کان اڳ اسان هڪ انفارميشن سينٽر ۾ آياسي جتي هڪ سئنيما هال ۾ مُني ڪلاڪ جي هڪ دستاويزي فلم ڏيکاري وئي جنهن ۾ والڪينوز جي تاريخ ۽ انهن جي موسم تي پوندڙ اثرن بابت ڄاڻ ڏني وئي. هتي ئي گفٽ سينٽر به هُيو جنهن ۾ والڪينوز جي حوالي سان لکيل ڪتاب، سي ڊيز، وڊيو ڪئسٽون ۽ ٻيون يادگار شيون وڪامي رهيون هيون. مون هڪ ڪتاب هٿ ۾ کنيون جنهن جو نالو هيو “Hawai Land of Volcano” نيشنل پارڪ ۾ گاڏي جي داخلا لاءِ فيس هُئي پر جيئن ته فلپينو وٽ معذورن وارو ڪارڊ هيو جنهن ڪري کائنس فيس نه ورتي وئي. پڇا ڪرڻ تي هن ٻُڌايو ته سندس ٽي دفعا خطرناڪ ايڪسيڊنٽ ٿيو آهي جنهن ۾ سندس الاهي جسماني نقصان ٿيو آهي اهو ئي سبب آهي جو هُنَ ڊاڪٽرن کان اِهو ڪارڊ جاري ڪرايو آهي جنهن ڪري کيس ماهوار ٻارنهن سؤ ڊالر الائونس پڻ ملندو آهي، جنهن مان هوءَ گذر سفر ڪندي آهي. والڪينوز ڏانهن ويندي اسان کي چؤ طرف دونهان نظر آيا. ”هوائي والڪينوز نيشنل پارڪ“ دُنيا جو خوبصورت، قدرتي ۽ متحرڪ والڪينو آهي جتي سموري دنيا جا سياح ايندا آهن. هي پارڪ وسيع ايڪڙن تي ڦهليل آهي۽ سمنڊ جي سطح کان 13677 فٽن تي واقع آهي. “Kilauca Caldera” هِن پارڪ جي دل آهي. پارڪ ۾ ئي “Volcano House” جي نالي سان هڪ خوبصورت قديمي هوٽل واقع آهي. اوچائيءَ طرف چڙهندي، جڏهن اسان آخري ٽڪريءَ تي پهتاسي ته چوٽيءَ تان هيٺ نهاريندي هڪ وڏي کڏ مان دونهون نڪرندي نظر آيو، هتي ئي هڪ ميوزيم قائم ٿيل هيو جنهن جو نالو “Thomas Jaggar Museium” هيو. ميوزيم ۾ اندر والڪينوز جي مختلف دؤرن جا پٿر، هتان لڌل نادر شيون، والڪينوز جي قسمن جي حوالي سان دستاويزي فلمون ۽ ٻيون شيون نظر آيون. ٻاهر هڪ فلاحي اداري جي چندي لاءِ لڳل پيٽي نظر آئي جنهن ۾ مختلف سياح ڪجهه نه ڪجهه وجهي رهيا هئا. واپسيءَ تي روڊ جي هڪ ڪنڊ وٽ اسان کي زمين مان دونهون نڪرندي نظر آيو ۽ ان ڪنڊ جي چوڌاري لوهي گرل لڳل نظر آئي. اسان گاڏي بيهاري ان جي ڀرسان وڃي ويٺاسي. هيٺان، مٿي ايندڙ دونهون جيئن ئي اسان جي جسم کي لڳو ائين محسوس ٿيو ڄڻ ڪنهن پچندڙ ديڳ مان گرم ٻاڦ نڪري رهي هجي، يا وري ائين لڳي رهيو هو ڄڻ اسان ”اسٽيم باٿ“ وٺي رهيا هجون. واپسيءَ تي اسان ”والڪينوز هائوس“ تي به ڪجهه دير رُڪياسي، هن قديمي هوٽل جي پهرين فلور تي شاپنگ سينٽر ٺهيل هُيو جتي ”والڪينوز“ جي حوالي سان مختلف يادگار شيون وڪامي رهيون هيون. ٻُڌايو پئي ويو ته هتي سدائين موسم “Confused” رهندي آهي. ”هوائي والڪينوز نيشنل پارڪ“ جون مختلف دلچسپيون ڏسي اسان واپس ورياسي. واپسيءَ تي الاهي دير ٿي وئي هئي رستي ۾ هڪ قديمي ماڳ “The Hawaiian Heian” تي ڪجهه گهڙيون ترسياسي. ”هيلو“ ۾ جيڪي ٻيون جايون سياحن جي دلچسپيءَ جو مرڪز آهن انهن ۾ هوائي ٽروپيڪل باٽنيڪل گارڊن، اميلوئا ايسٽرانامي سينٽر آف هوائي، ليمان ميوزم، ناني مائو گارڊن، پئسفڪ تاسونامي ميوزم، اڪاڪا فالس اسٽيٽ پارڪ، ڪائومانا ڪيتو، رينبو فالس، سينڪ ڊرائيو ۽ ڪجهه ٻيا ماڳ شامل آهن. سموري ڏينهن جو ٿَڪُ ساڻ ڪري اسان رات جو واپس ڪونا موٽي آياسي. اسان جي سفرجي ساٿياڻين جو ڪنهن سُٺي جاءِ تي ماني کائڻ جو موڊ هُيو، سو اسان علي ڊرائيو جي شروعات ۾ ئي هڪ شاندار هوٽل ۾ اچي ويٺاسي. سڀني ماني کاڌي ۽ والڪينوز جي دلچسپ سفر کي ساريو. پنجاهه ڊالر بل آيو. ماني کائڻ کان پوءِ ٻنهي مايُن اسان کي گهر ڇڏيو. اَڄُ “Denny’s” تي هڪ خاص ڏينهن سيلبريٽ ٿيڻو هو جيڪو ڪجهه سببن جي ڪري نه ٿي سگهيو هو. اصل ۾ اڄوڪي ڏينهن تي ريسٽورينٽ جي سڀني سرورس کي موڪل تي موڪلي انهن جي جاءِ تي ڪُونا جي پوليس کي ويٽرز جو ڪم ڪرڻو هيو، هُو چوويهه ڪلاڪن تائين اِها سروس ڏين ها ۽ ان مان حاصل ٿيندڙ معاوضو ۽ ٽپ روٽري ڪلب کي ڊونيٽ ڪن ها. هي ايوينٽ روٽري ڪلب کي ئي منعقد ڪرڻو هيو. جيئن ته مان روٽري جو ميمبر آهيان ۽ جيڪڏهن اها ايڪٽوٽي هتي ٿئي ها ته مان هتان جي روٽري ميمبرس سان پڻ ملي سگهان ها. اڄوڪي ڏينهن تي ”امينڊا“ مون کي آئوٽنگ لاءِ وٺي وڃڻ جو چيو هو پَرَ صُبح سان جهونين سان گڏ ”هيلو“ طرف هلي وڃڻ سبب مون فون ڪري صبح سان ئي ”امينڊا“ کي ٻُڌائي ڇڏيو هو ته مان اڄ ساڻس هلي ڪونه سگهندس.
اڄوڪو سفر منهنجي لاءِ ڏاڍو يادگار سفر ثابت ٿيو. زمين جي سيني تي صدين کان لاوو ۽ دونهون اوڳاڇيندڙ ”والڪينوز“ کي اکين سان ڏسي سچ پچ مان حيران ٿي ويو هُيس. قدرت واري هن ڪائنات کي عجب رنگن سان سينگاريو آهي ۽ هي رنگ پڻ ان جو حصو هُئا. رات جو مون کي جلد ننڊ اچي وئي ان ڪري مان ننڊ جي نيرين وادين ڏانهن نڪري ويس.