منظر - ٻيو
(شاهي محل ۾ هڪ ڪمرو)[/b]
(ڊينمارڪ جو بادشاهه ڪيلاڊيس، راڻي گِريڊيٽيُوڊ، شهزادو هيملٽ، ڪائونسلز جا ميمبر جنهن ۾ پولونيس هن جو پُٽ ليئرٽس ۽ ڌيءُ اوفيليا ۽ ٻيا شاهي ڪملري ۾ داخل ٿين ٿا.)
بادشاهه: جيتوڻيڪ اسان جي عزيز ۽ پياري ڀاءُ جي موت اسان جي دل ۾ رنج ۽ ڏک جي زخمن کي اڃا به تازو رکيو آهي ۽ مناسب به اهو ئي آهي ته هن ڏک ڀري واقعي جو احساس برقرار رکيو وڃي ۽ اسان جي ڪُل رعايا به هن صدمي ۾ هڪ راءِ تي غمگين بڻي رهي. پر عقل فطرت سان ڪشمڪش ڪئي ۽ هاڻي اسان پنهنهجي ڀاءُ کي اهڙي رنج ۽ غم سان گڏ جنهن ۾ عقل به شامل آهي. ان سان ياد ڪندا آهيون. ۽ ان ڳالهه جو خيال ٿا رکو ته ڪٿي اسين پنهنجي ذات کي به اُن ڏک مان فراموش نه ڪري ڇڏيون. اها خاتون جيڪا پهرين اسان جي ڀيڻ هئي هاڻي اها اسان جي راڻي آهي. ۽ هن جنگي سلطنت ۾ اسان جي برابر جي شريڪ آهي. جيئن ته هِن درد ڀريل خوشيءَ ۾ جو اکين مان مسرت به ظاهر آهي ۽ ڳوڙهن جون لارون به جاري آهن. شادي، غم ۽ رنج ۾ راحت کي برابر توري اسان پنهنجي ڀاءُ جي بيواهه کي هن شادي ۾ ٻڌو آهي ۽ ان کي پنهنجي راڻي بڻايو آهي.
توهان سڀني به پنهنجي صحيح راءِ کي هن معاملي ۾ محروم نه رکيو ۽ توهان هن مقدمي ۾ هميشه اسان جا مددگار رهيا آهيو. اُن جي ڪري اسان سڀني جا ٿورائتا آهيون ان کانسواءِ جيڪو ڪجهه چوڻو آهي اهو هي آهي ته اسان سڀني کي ان ڳالهه جو علم به آهي ته ناروي جي بادشاهه جي جوان پُٽ فورٽن براس اسان جي قوت ۽ طاقت کي گهت سمجهي ڪري يا ته اهو ان خيال ۾ آهي ته اسان جي عزيز ڀاءُ جي موت اسان جي سلطنت کي ڪمزور ۽ بي ترتيب ڪري چڏيو آهي. پنهنجي نفعي ۽ فائدي کي مُرده خواب ۽ خيال کي نئين سِر زنده ڪري اسان کي پريشان ڪرڻ لاءِ بي حساب پيغام اُن بيان سان موڪليا آهن ته جيترو ملڪ ۽ زمين هن جي پيءُ اسان جي مرحوم ڀاءُ کان شڪست کائي معاهدن ۽ دستاويزن جي مطابق هُن جي حوالي ڪئي هئي. هاڻي اُها سڀ واپس ڪئي وڃي ايتري تائين جيڪو ڪجهه مون کي هن امرخاص ۾ چوڻو هيو اُهو چيو. هاڻي جيڪو ڪجهه مون کي چوڻو آهي بدولت هن جلسي جي مراد بابت، اسان ناروي جي بادشاهه کي جيڪو نوجوان فورٽن براس جو چاچو آهي، جيڪو اڄڪلهه ناساز آهي. ان جي ڀائٽي جي بابت لکيو آهي ته شاهه موصوف پنهنجي ڀائٽي کي هن ارادي کان باز رکي. نوجوان فورٽن براس ناروي جي رعايا مان فوج ڀرتي ڪري رهيو آهي. ان کي بند ڪيو وڃي. نيٺ اسان ڪارني ليوس توکي ۽ ولٽي مند توکي به هن پيغام جو حامل ڪري ناروي جي مُعمر بادشاهه ڏانهن موڪليون ٿا. هن معاملي ۾ سواءِ اسان جي پيغام جي ٻيو ڪجهه به چوڻ جو توهان کي اختيار نه هوندو. باقي جيتري قدر تائين هي تحرير جنهن ۾ تمام مضمون تفصل سان بيان ڪيا ويا آهن. توهان کي ڪجهه چوڻ جي اجازت ڏين. پر ان کان وڌيڪ ناهي. توهان کي ڪجهه به چوڻ جي اجازت ناهي.
اچا الوداع .... توهان جو فرض اهو ٿيندو ته توهان هن ڪم کي سُرعت سان انجام ڏيو.
ڪارنيليوس ۽ ولٽي مند: اسان جو اهو سڀ کان وڏو فرض منصب آهي ته هن معزز ۽ ٻين بادشاهي حڪمن جي تعميل ڪريون.
بادشاهه: اسن کي اِن ۾ ذري جو به شڪ و شعبو ناهي. (اچا هاڻي توهان ڀلي وڃو) ڪورنيليوس ۽ ولٽي مند هليا ٿا وڃن.
لائرٽيس: توکي ڪجهه چوڻو هيو؟ تو پنهنجي ڪنهن درخواست جو اسان سان ذڪر ڪيو هيو. اُها ڪهڙي عرضي هوندي جيڪا تون پيش ڪندين ۽ اسان ان کي خوشيءَ سان قبول نه ڪنداسين. ڊينمارڪ جي بادشاهه کان تون ڪنهن سيءِ جي درخواست جيڪا عقل جي بنياد تي هجي، اهڙي نه ٿا ڪري سگهو جيڪا توهان جي بغير گُهرڻ جي منظور نه ڪئي وڃي. انسان جو دماغ ان جي دل سان ايترو تعلق نه ٿو رکي ۽ ان جا هٿ ان جي دماغ جا ايترا خادم نه آهن جيتري قدر شاهي گهراڻو. او ڊينمارڪ تنهجي پيءُ جو احسان مند آهي. لائرٽس تون ڇا ٿو چاهين؟
لائرٽس: منهنجي درخواست صرف ايتري آهي ته هن تابعدار کي فرانس وڃڻ جي اجازت ڏئي وڃي مان وڏي سان حضور جي جشن تاج پوشي ۾ شرڪت ڪرڻ لاءِ هتي حاضر ٿيو هيس. هاڻي جو هي سعادت نصيب ٿي چُڪي آهي ان لاءِ هاڻي منهنجا خيالات ۽ منهنجون اميدون بارگاهه عالي ۾ خواهشمند آهن ته هن ناچيز کي فرانس واپس وڃڻ جي اجازت ڏني وڃي ۽ هن تڪليف جو فائدو نهايت ئي نوڙت سان معافي جو طلبگار آهي.
بادشاهه: تو پنهنجي بزرگ والد کان به اجازت حاصل ڪئي آهي؟ ( پولونيس جي طرف اشارو ڪندي چوي ٿو) توکي ڇا چوڻو آهي؟
پولونيس: حضور هن وڏي اسرار کان پوءِ منهنجي اجازت حاصل ڪئي آهي. نهايت غور و فڪر کانپوءِ مان هن جي درخواستقبول ڪئي به اها ئي گذارش آهي ۽ هن کي فرانس وڃڻ جي اجازت فرمائي وڃي.
بادشاهه: اڇا لائرٽس جڏهن تون وڃڻ چاهين اُن لاءِ وقت مُقرر ڪري سگهين ٿو ۽ پنهنجي وقت کي بهترين ڪوشش ۽ لياقت سان جيئن مناسب سمجهين صرف ڪر ۽ هاڻي پنهنجي عزيز ڀائٽي ۽ فرزند شهزادي هيملٽ سان منهنجي گفتگو آهي.
هيملٽ: (الڳ چوي ٿو) قرب ۾ ته شڪ ناهي پر احسان ۽ شفقت ڪجهه ناهي.
بادشاهه: هيملٽ اها ڪهڙي ڳالهه ٿي جو اڃا تائين غم جا بادل تنهنجي دل تي بيٺل آهن.
هيملٽ: نه حضور مان ته خوش آهيان.
گريٽريوڊ: پيارا هيملٽ بس هاڻي پنهنجي غم جي اونداهه کي ڏور ڪر. بادشاهه کي پنهنجو شفيق ۽ نگهبان سمجهه اهڙي طرح نظرون هيٺ ڪري پيءُ کي خاڪ ۾ ڳولڻ سان ڇا حاصل تون ته ڄاڻين ٿو ته اولاد لاءِ پيءُ جو مرڻ هڪ معمولي ڳالهه آهي. جيڪي جيئن ٿا انهن کي هڪ ڏينهن مرڻو ضرور آهي. زندگي ختم ڪري سڀني کي فنا ٿيڻو لازمي آهي.
هيملٽ: ها امان، اها ته معمولي ڳالهه آهي.
راڻي: اگر معمولي ڳالهه آهي ته تون پنهنجي غم ۽ ڏک ۾ ايتري خصوصيت ڇو ظاهر ڪرين ٿو.
هيملٽ: راڻي مان ظاهر نٿو ڪيان بلڪي دل جو اصل حال اهو ئي آهي. ظاهر ڪرڻ مونکي ناهي ايندو. پياري امان نه هي منهنجي ڪاري ڪَبا دستور ۽ رواج جي مطابق ڪارو لباس ۽ نه منهن مان نڪتل دردناڪ آهُون ۽ اکين مان لُڙڪن جو درياه نه چهري تي تڪليف ۽ غم جا آثار يا رنج ۽ آزار جون علامتون ۽ نشانَ منهنجي دل جي حقيقي ۽ اصل ڪيفيت کي ظاهر ڪري سگهن ٿيون. ڇو ته اهي سڀ شيون ته اهي آهن جيڪي ظاهري ۽ ڏيکاءُ جي طور تي به انسان ڏيکاري سگهي ٿو. پر پياري امان منهنجو صدمو ته اهڙو آهي جو اهو تمام رنج ۽ غم جون علامتون ڪارن ڪپڙن کان ڪيترا دفعا وڏيڪ آهي.
بادشاهه: هيملٽ تنهنجي فطرت نيڪ ۽ طبيعت تعريف جي قابل آهي. جو تون پنهنجي پيءُ جي لاءِ ايترو غم ٿو ڪرين. پر خيال ڪر ته تنهنجي پيءُ پنهنجي پيءُ کي مرندين ڏٺو ۽ پوءِ ان جي پيءُ پنهنجي پيءُ کي مرندي ڏٺو هوندو ۽ پويَن جو اهو فرض ٿيو هوندو ته ڪجهه انهن جو غم ڪن پر هميشه پيءُ جي غم ۾ مبتلا رهڻ هڪ بي معني ڳالهه آهي. اهو غم مردن کي نه ٿو جڳائي ان جي معنا خدا جي حڪمن کان باغي ٿيڻ هوندو. ان مان ظاهر ٿو ٿئي ته تنهنجي دل مضبوط ناهي. صبر ۽ ماٺ کان اهو خالي آهي. سَمجهه ڪمزور ۽ غير ترتيب يافته آهي. مرڻ هڪ ڏينهن لازم آ جيئن، ۽ معمولي ڳالهيون آهن جن کي حواس محسوس ڪندا آهن ۽ انهن مان موت کي به معمولي ڳالهه سمجهه عقل ۽ فهم ٻڌائي ٿو جيئن دنيا ۾ پهريو پيءُ مئو هيو. اڙي طرح اُن وقت کان پٺي اڄ تائين يءُ جو مرڻ انسان لاءِ اهڙو نقصان آهي. جيڪو هميشه پيش ايندو رهندو. شهزاده اسان جي توکي درخواست آهي ته هن غم کي ڏور ڪر ۽ مونکي تون پنهنجو والد سمجهه ۽ سڀني کي اها خبر هجڻ گهرجي ته تون منهنجي تخت جو قريب ترين وارث آهين ۽ مون کي توسان اُها ئي شريفاڻي الفت ۽ محبت آهي جو هڪ جانثار پيءُ کي پنهنجي پُٽ سان ٿي سگهي ٿي. تنهنجو ارادو وٽن برگ جي درسگاهه ۾ واپس وڃڻ جو آهي اهو اسان کي گوارا نه آهي. اوڏانهن وڃڻ جو فيصلو ترڪ ڪيو. هتي اسان جي اکين جو نور ۽ دل جو سُرور ٿي رهه. تون سلطنت ۾ اسان جو بهترين مشير ۽ صلاحڪار اسان جو ويجهو عزيز ۽ پُٽ آهين.
راڻي: هيملٽ پنهنجي ماءُ جي چوڻ کي به نه ٽار مان چاهيان ٿي ته تون وِٽن برگ نه وڃ ۽ اسان جي ويجهو ئي رَهه.
هيملٽ: امان جيتري قدر منهنجي خيال ۾ آهي ته مان توهان جي تابعداري ڪندس.
بادشاهه: واهه واهه اهو ته وڏي عقل ۽ محبت وارو جواب آهي. جهڙي طرح اسان ڊينمارڪ ۾ رهندا آهيون. هن جواب سان منهنجي دل خوشي ٿي تون به اهڙي طرح هتي رَهه. راڻي هيملٽ جو اِهو شريفاڻو جواب ڪنهن ٻي جي تحريڪ سان نه ڏنو ويو آهي. بلڪه هن خود پنهنجي دل بس اِن خوشي ۾ هر جام شراب جيڪو مان پيئندس اُن تي قلعي جي سڀ کان وڏي توب بادلن ۾ گجندي ۽ منهنجي مئي نوشي تي توبن جي جيڪا گجگوڙ زمين تي هوندي. ان جي صدا موراجات آسمان تائين ويندي. اچو هاڻي هلو.
(هيملٽ کانسواءِ باقي سڀ هليا وڃن ٿا)
هيملٽ: اي ڪاش هي سخت ۽ مضبوط جسم پگهرجي وڃي يا برف وانگر ڳري ڪري ماڪ جي ڦڙن ۾ تبديل ٿي وڃي. نه ته قديم دور جي قادر خودڪشي جي خلاف پنهنجو قانون نافذ نه فرمائي ها. اي! خدا منهنجا خدا هن فاني دنيا جا جيترا ڪم آهن اُهي ڪيتري قدر محنت و مشقت سان بدحالي ۾ ڪرڻ وارا غير دلچسپ ۽ بي فائدي آهن. افسوس هي دنيا ته اهڙو باغ آهي جنهن جي درستگي کي وٺي ڪري لاپرواهي ڪئي وئي آهي. ڪک پن هن ۾ ڦٽي آيا آهن ۽ اُن جا داڻو چارو طرف وکريل آهن ۽ ڪوجها وڻ ان ۾ جهجها ئي سان بيٺا آهن.ک افسوس مصيبت اِتي اچي پهتي. ٻه مهينا مَس گذريا هيا نه ٻه مهينا به نه ۽ بادشاهه به ڪهڙو لاجواب ۽ ڳجهو مثال جيڪو ان بادشاهه جي مقابلي ۾ ايئن معلوم ٿو ٿئي، جيئن ڏينهن جو حسين خدا هڪ بدصورت ۽ تڪبر واري جي مقابلي ۾ نظر اچي. منهنجي ماءُ سان هُن جي اهڙي محبت هئي، جيڪڏهن هن جي نازڪ ڳل تي ڀنل هوا جو جهوٽو آهستي سان به لڳي ته ان کي ناگوار لڳي. اي! زمين ۽ آسمان توهان ئي ٻڌايو ڇا اها ڳالهه ياد رکڻ جي نه آهي. هو ڇو هُن تي پنهنجي جان قربان ڪرڻ لڳي. ڇا عشق جي خواهش جو وهڪرو اڃا به تيز ٿيو. افسوس اهو به هڪ مهيني جي اندر .... هن خيال کي دل تان ڇو ڪڍي ڇڏيان. اي! ڪمزوري ۽ بي وفائي تنهنجو نالو عورت آهي. هڪ مهيني جو وقت ته ايترو هيو جو اها جُتي به جنهن کي پيرن ۾ پائي هوءَ منهنجي پيءُ جي جنازي سان گڏ مٿي کان پيرن تائين ڳوڙهن ۾ پُسندي ويئي هئي، ته اها جتي به پُراڻي نه ٿي هوندي جو هُن .... هڪ حيوان جيڪو عقل کان خالي هوندو آهي. اهو به ڪجهه ڏينهن ته غم ڪندو آهي. پر منهنجي ماءُ ٻيو ڪنهن سان به نه پر، منهنجي چاچي سان شادي ڪئي. جيڪو منهنجي پيءُ جو ڀاءُ هيو. منهنجي پيءُ سان ايترو ئي مشابهت هيو. جيئن مان رستم سان هڪ مهيني جي اندر اڳ جي ڀيٽ ۾ اهي ڳوڙها بي وفائي سان گڏ اکين ۾ اچي ان تي شور ڪندا هيا. اهي سُڪي ويا هجن. افسوس هن جلد بازي ۾ ڪيڏي نه ناپاڪائي شامل هئي جو اهڙي شادي جيڪا مذهبن حرام هئي اها تڪڙي ڪئي وئي. اِهو سٺو نه ڪيو ويو ۽ ان جو انجام نيڪ نه ٿيندو. پر حالات ۽ وقت اهو ظاهر ڪري رهيا آهن. هن چاهي دل جا ٽڪرا ٿي وڃن پر زبان رهي.
(هُريشيو، مارسليس ۽ برنارڊو اندر ايندا آهن)
هُريشيو: سلام شهزاده
هيملٽ: هن وقت ملي ڪري دل ڏاڍي خوش ٿي. صحيح آ هُريشيو تون ئي آهين يا مان غلطي ٿو ڪيان؟
هُريشيو: حضور مان هُريشيو آهيان. حضور جو پُراڻو خادم.
هيملٽ: خادم نه - دوست چئو. تون منهنجو دوست آهين ۽ مان تنهنجو خادم آهيان. تون ته وِٽن برگ ۾ هئين هتي ڪيئن اچڻ ٿيو. اڇا مارسليس به آهي.
مارسليس: جي حضور حاضر آهيان.
هيملٽ: توسان ملاقات ڪري هن وقت منهنجو جيءُ ڏاڍو هلڪو ٿيو. برنارڊو تون ٺيڪ آهين؟ ٻڌايو ته هتي اچڻ ڪيئن ٿيو؟
هُريشيو: صرف شوق آوارگردي سواءِ ان جي ٻيو ڪهڙو عرض ڪيان.
هيملٽ: اها ڳالهه ته مان تنهنجي دشمن کان به ٻڌڻ پسند نه ڪندس. اهڙي ڳالهه چئي منهنجي ڪنن کي ڇو صدمو پهچائين ٿو. مان چڱي طرح ڃاڻان ٿو ته تون آواراگرد نه آهين. پر اهو ته ٻڌاءِ اَلسيو ۾ توکي ڪهڙو ڪم هيو جو تون آئين. اڇا هاڻي آيو ئي آهين ته آءُ توکي هتان جي شراب نوشي جي جاين ۾ شريڪ ڪري شراب پيئڻ سيکاريندس.
هُريشيو: شهزاديِ اعليٰ مان حضور جي مرحوم والد جي تدفين ۾ شرڪت جي ڪري حاضر ٿيو هيس.
هيملٽ: مڪتب جا ساٿي ڇو شرمندا ڪرين ٿو. اهو چئو ته منهنجي ماءُ جي شادي ۾ شرڪت ڪرڻ لاءِ آيو هُئين.
هُريشيو: سچ پچ حضور جي والد جي انتقال کانپوءِ جلد ئي شادي پيش آئي.
هيملٽ: سبب ڪوبه ناهي. هُريشيو بنيادي ڳالهه بچت موت جو کاڌو ٿڌو ٿي شاديءَ جي دسترخوان تي ڏنو ويو. اي! ڪاش مان پنهنجي جاني دشمن کي جنهن کي دوزخ ۾ هجڻ پسند ڪندس. ان کي جنت فردوس ۾ ڏسان ها. پر هن شرمناڪ ڏينهن کي ڏسڻو پيو جنهن کي ڏسڻ لاءِ مان زنده نه رهان ها. هُريشيو مون کي ته ايئن ٿو لڳي جو بزرگ والد سامهون بيٺو آهي.
هُريشيو: حضور ڪٿي بيٺا آهن؟
هيملٽ: اکين جي تاري ۾ هُريشيو.
هُريشيو: حضور مان هڪ دفعو مرحوم کي ڌٺو هيو. وڏو نيڪ دل بادشاهه هيو.
هيملٽ: اهو هڪ ئي سچو انسان هيو. ڪنهن به حوالي کان ڏسو ان جي برابر ٻيو ڪير به نه هيو. هاڻي ان جو چهرو ڏسڻ الائي ڪٿي نصيب ٿيندو.
هوريشيو: مان ۽ شان وارا شهزاده اعليٰ مان مرحوم بادشاهه کي ڪلهه رات ۾ ئي ڏٺو آهي.
هيملٽ: ڏٺئي ڪنهن کي؟
هُريشيو: حضور جي ماهه ڪامل بزرگ والد کي.
هيملٽ: منهنجي والد تخت الاهي کي؟
هُريشيو: حضور ٿوري دير لاءِ پنهنجي حيرت کي گهٽايو ۽ غور سان ٻڌو جيئن ته مان جيڪو ڪجهه هنن ٻنهي صاحبن جي موجودگيءَ ۾ ڏسي چڪو آهيان. حضور جي سامهون بيان ڪيان هي واقعو حيرت انگيز آهي.
هيملٽ: خدا جي واسطي جلد ٻڌاءِ اهو ڪهڙو واقعو آهي؟
هُريشيو: ٻڌو - ڪالهه کي ڇڏي ڪري پهريان ٻه راتيون برابر هنن ٻنهي صاحبن يعني مارسليس ۽ برنارڊو جيڪي اڌ رات جي وسيع اونداهه ۾ پهرو ڏيندا هيا. ڏٺن ته هڪ صورت بلڪل توهان جي مرحوم والد جهڙي. مٿي کان پيرن تائين هٿيار لڳائي انهن جي سامهون ايندي آهي ۽ شاهي انداز ۾ آهسته قدم کڻي انهن جي ڀرسان گذرندي آهي. ٽي دفعا اها صورت هنن ٻنهي جي خوفزده نظرن جي سامهون گذري آهي. ۽ ايترو ويجهو اچي ويندي آهي. جو هي هٿ کڻڻ تي به مجبور ٿي ويندا آهن. خوف جي ڪري هي ٻئي برف جي مثل ڄمي ويا. زمين بند ٿي وئي ۽ ان سان ڳالهاءِ به نه سگهيا. ڪالهه هي واقعو هنن ٻنهي مان هڪ راز اچي مونکي ٻڌايو ٽيئن رات مان هنن سان گڏ پهرو ڏنو جيتوڻيڪ جيڪو ڪجهه هنن مونکي ٻڌايو هيو. هاڻِ اهو لفظ لفظ صحيح ثابت ٿيو. ٺيڪ اُن ئي وقت ۽ ان ئي شڪل ۾ جيئن هنن مونکي بيان ڪيو هيو. اها صورت ظاهر ٿي. مان حضور جي والد مرحوم کي سڃاڻيندو هُيس. منهنجا هي ٻئي هٿ ايترا هڪجهڙا نه آهن، جيتري هو شڪل مرحوم بادشاهه جي صورت سان مُشابهت هئي.
هيملٽ: هي واقعو ڪٿي پيش آيو؟
مارسليس: حضور ان چبوتري تي جتي اسان پهرو ڏيندا هئاسين.
هيملٽ: ڇا تو ان سان نه ڳالهايو؟
هُريشيو: حضور مان ڳالهايو هيو پر هن ڪوبه جواب نه ڏنو. پر ايترو ضرور ڏٺو ته هن پنهنجي مٿي کي ڦيرائي اهڙي طرح اشارو ڪيو ڄڻ هو ڪجهه چوڻ وارو آهي. پر ايتري ۾ ڪُڪِڙ ٻانگ ڏني ۽ ٻانگ کي ٻڌن سان ئي هُو جلدي جلدي قدم کڻي اسان جي نظرن کان غائب ٿي وئي.
هيملٽ: اها ته عجيب ڳالهه ٻڌايئي.
هُريشيو: حضور هي ڳالهه ايتري ئي سچ آهي، جيئن ته حضور توهان مونکي زنده ڏسي رهيا آهيو. حضور کي هن واقعي جو اطلاع ڏيڻ اسان پنهنجو فرض سمجهو.
هيملٽ: ان ۾ ڪهڙو شڪ آهي. پر مونکي هي واقعو ٻڌڻ سان وڏي تڪليف ٿي آهي. ڇا اڄ رات جو به تون ئي پهرو ڏيندين؟
مارسليس+برنارڊو: حضور؛ اڄ به اسان پاس باني ڪنداسين.
هيملٽ: ڇا توهان اهو چيو هيو ته اها صورت هٿيارن سان هئي؟
هُريشيو: حضور اها بغير ڪنهن فرق جي هر هڪ قدم بلڪل درست هئي.
مارسليس + برنارڊو: حضور هوءَ مٿي کان پيرن تائين هٿيارن ۾ هئي.
هيملٽ: ڇا توهان ان جو چهرو غور سان نه ڏٺو هو؟
هُريشيو: ان جو مُنهن مٿي هيو ۽ چهرو صاف نظر اچي رهيو هيو.
هيملٽ: چهري تي ڪاوڙ هيس؟
هُريشيو: ڪاوڙ جي بجاءِ چهري تي ڏک گهڻو هيس.
هيملٽ: چهري جو رنگ ڦهو هيس يا ڳاڙهو؟
هُريشيو: نه حضور بلڪل ڦڪو هيس.
هيملٽ: ڇا هن نظر کڻي توهان جي طرف ڏٺو هيو؟
هُريشيو: برابر اسان جي طرف نهايت غور سان ڏسندي رهي.
هيملٽ: ڪاش مان ان وقت اتي هجان ها.
هُريشيو: حضور کي سخت حيرت ٿي.
هيملٽ: ان ۾ ڪهڙو شڪ آهي. ڇا ڪجهه دير تائين اها صورت بيٺي هئي؟
هُريشيو: ايتري دير تائين، جيتري دير ۾ ڪير تيزيءَ سان سئو ڳڻي.
مارسليس + برنارڊو: نه ان کان ڪجهه وڌيڪ قيام ڪيو هو.
هُريشيو: ان وقت نه جڏهن مان ان کي ڏٺو آهي.
هيملٽ: ڇا ڏاڙهي ۾ ڪارا ۽ اڇا وار مليل جُليل هيس؟
هُريشيو: ڏاڙهي بلڪل اهڙي هيس، جيئن بادشاهه جي زندگيءَ ۾ مان ڏٺي هئي. وار جيڪي ڪارا هيس اهي وڌيڪ ڪارا هيا ۽ جيڪي اڇا هيس اهي چانڊوڪي جي مثل چمڪي رهيا هيس.
هيملٽ: اڄ مان به توهان سان پهري تي گڏ هوندس. ممڪن آهي اها صورت وري ظاهر ٿئي.
هُريشيو: مان سمجهان ٿو ته ضرور ايندي.
هيملٽ: جيڪڏهن هن منهنجي پيءُ جي شڪل اختيار ڪئي آهي ته مان هن سان ڳالهائيندس چاهي دوزخ منهن ڦاڙي منهنجي پيرن جي هيٺيان اچي مون کي منع چو نه ڪري. پر مان ان سان گفتگو ضرور ڪندس. هاڻي منهنجي توهان سان التجا آهي ته جيڪڏهن توهان هينئر تائين هن واقعي جو ڪنهن کي ناهي ٻڌايو ته اڳتي لاءِ به هن کي پاڻ تائين محدود رکجو ۽ بلڪل خاموش رهجو - ۽ اڄ رات به جيڪو ڪجهه پيش اچي ان کي پنهنجي دل ۾ رکجو ۽ ڪنهن کي به نه ٻڌائجو. مان توهان کي هن محبت ۽ توجهه جو سلو ڏيندس. اڇا الوداع اڄ رات يارنهن جي وچ ۾ مان توهان سان قلعي جي چبوتري تي ملندس.
هُريشيو: حضور جي حڪم جي تعميل ڪرڻ اسان جو فرض آهي.
هيملٽ: فرض نه بلڪه اها محبت جيڪا مونکي توهان سان آهي ان ئي محبت جي مان توهان ۾ اميد ڪيان ٿو. الوداع! منهنجي پيءُ جو اصل روح ظاهر ٿيو آهي. ان مان خيريت معلوم نه ٿي ٿئي. مونکي شڪ آهي ته قتل ڪيو ويو آهي. اي! ڪاش رات جلدي ٿي وڃي جيستائين هُو اچي. اي! منهنجا روح تون سُڪون سان ويهه. خراب ڪم چاهي سڄي دنيا ملي ڪري لِڪ ۾ ڪري پر، اهي ظاهر ٿيڻ کانسواءِ نه رهي سگهندا.