مهاڳ
علي حسن چانڊيو رڳو سياسي ڪارڪن/اڳواڻ نه بلڪه سٺو ليکڪ به آهي مختلف اخبارن ۾ سندس ڪالم منهنجي به مطالعي مان گذريا آهن. سندس ڪالمن جو ڪتاب ”سنڌ جو نئون سفر“ شهيد نظير عباسي بابت ڪتاب ۽ بلوچستان تي به هڪ ڪتاب ڇپيل آهن. سندس ڪالمن جو ڪتاب ته سڀني سنڌي نوجوانن کي پڙهڻ گھرجي.
علي حسن چانڊئي جو هي ڪتاب ”نيلسن منڊيلا جي جدوجھد ۽ سنڌ جي قومي تحريڪ“ به سنڌي ٻوليءَ ۾ پنهنجي نوعيت جو پهريون ڪتاب آهي، جنهن ۾ علي حسن چانڊئي، ڏکڻ آفريڪا جي جدوجھد آزادي، نيلسن منڊيلا جي سوانح ۽ قربانين واري تاريخي ڪردار کي قلمبند ڪري ان جي روشني ۾ سنڌ جي قومي تحريڪ جو جائزو ورتو آهي.
هن ڪتاب ۾ علي حسن چانڊئي جو قلم ڀرپور نموني، سنڌ جي قومي آزادي جي تحريڪ ۽ جدوجھد جو، ماضي ۽ هال بيان ڪرڻ سان گڏ آئيندي جو نقشو به پيش ڪري ٿو. ڪتاب پڙهڻ سان معلوم ٿئي ٿو ته علي حسن چنڊئي جي نظرياتي مامرن تي گرفت مضبوط آهي ۽ هو عالمي حالتن ۽ ملڪي صورتحال جو به چڱي نموني ادراڪ رکي ٿو ۽ مطالعو به ڪندو رهي ٿو.
هن ڪتاب پڙهڻ سان محسوس ٿئي ٿو ته علي حسن چانڊيو سنڌ جي قومي تحريڪ/جدوجھد ۾ انقلابي پارٽي جي کوٽ کي محسوس ڪندي، جاگيردارانه روين خلاف احتجاج ۽ ردعمل طور پنهنجي پارٽي ٺاهي جدوجھد جي شروعات ڪئي آهي. سندس تجزيو به مارڪسي ۽ جدلياتي آهي جيڪو يقينن بهتر نتيجا سامهون آڻيندو.
هتي هڪ ننڍڙي ڳالهه ڪندو هلان ته هي ڪتاب سنڌ جي سياسي قيادتن تي هڪ چارج شيٽ به آهي ته جدوجھد جو منشور به آهي. جڏهن علي حسن چانڊيو، جاگيردارانه روين جي ڳالهه ڪري ٿو ته ان جو مطلب رڳو سياسي اڳواڻن تي تنقيد نه بلڪه سنڌي سماج جو مجموعي جائزو آهي. ڇو ته اڄ به اسان جي سماج ۽ سماجي ادارن تي گھڻي ڀاڱي جاگيردارانه رويا حاوي آهن ۽ انهن جو اثر رڳو سياسي اڳواڻن ۽ سياسي پارٽين تي نه بلڪه مجموعي سماجي جوڙجڪ ۽ ادارن تي محسوس ٿئي ٿو.
مان سمجھان ٿو ته ڏکڻ آفريڪا جي تحريڪ آزادي جي پسمنظر ۾ لکيل هي ڪتاب جيڪو ساڳئي وقت سنڌ جي قومي تحريڪ جي جائزي تي به ٻڌل آهي. نون بحثن کي جنم ڏيندو ۽ سياسي ورڪرن جي تربيت ۾ مددگار به ثابت ٿيندو. مان اميد ٿو ڪريان ته هن ڪتاب جي معرفت نئون شعور جنم وٺندو ۽ قومي/طبقاتي جدوجھد ڏانهن کڄندڙ وکون تيز ۽ تڪڙيون ٿينديون.
علي حسن چانڊئي کي گھرجي ته هن ڪتاب ۾ هُن جدوجھد لاءِ جيڪو خاڪو پيش ڪيو آهي، ان کي پنهنجي تنظيم تي لاڳو ڪري ۽ ڪارڪنن جي تربيت جو جوڳو انتظام ڪري، جنهن لاءِ نظرياتي ڪورس ٺاهي، باقائده ڪلاسن جي صورت ۾ تربيت ڪئي وڃي ته بهتر نتيجن جي اميد رکي سگھبي.
[b]سوڀو گيانچنداڻي
[/b]2012-08-01