تاريخ، فلسفو ۽ سياست

نيلسن منڊيلا جي جدوجھد ۽ سنڌ جي قومي تحريڪ

علي حسن چانڊئي جو هي ڪتاب ”نيلسن منڊيلا جي جدوجھد ۽ سنڌ جي قومي تحريڪ“ سنڌي ٻوليءَ ۾ پنهنجي نوعيت جو پهريون ڪتاب آهي، جنهن ۾ علي حسن چانڊئي، ڏکڻ آفريڪا جي جدوجھد آزادي، نيلسن منڊيلا جي سوانح ۽ قربانين واري تاريخي ڪردار کي قلمبند ڪري ان جي روشني ۾ سنڌ جي قومي تحريڪ جو جائزو ورتو آهي. هن ڪتاب ۾ علي حسن چانڊئي جو قلم ڀرپور نموني، سنڌ جي قومي آزادي جي تحريڪ ۽ جدوجھد جو، ماضي ۽ هال بيان ڪرڻ سان گڏ آئيندي جو نقشو به پيش ڪري ٿو.
Title Cover of book نيلسن منڊيلا جي جدوجھد ۽ سنڌ جي قومي تحريڪ

سنڌ جي دانشورن جو ڪردار

نسل پرست سياست پنجابي اسٽبلشمنٽ جي سهاري سنڌ جي قومي تحريڪ لاءِ مسئلا پيدا ڪرڻ ۽ سنڌ کي ورهائڻ لاءِ پيدا ڪئي وئي. سنڌ جي باشعور طبقي، اديبن، شاعرن ۽ دانشورن جو ڪردار گهڻي ڀاڱي مشڪوڪ ۽ ڀاڙيائپ وارو رهيو آهي. سماج جي ان پڙهيل لکيل حصي کي جيڪو ڪردار ادا ڪرڻ گهرجي ها اهو نه ڪري سگهيا آهن. بلڪه انهن جو وڏو حصوجيڪو ڪالهه تائين قومي تحريڪ جو حصو هو، اُن لاءِ قومي شاعري ۽ ڌرتيءَ جا گيت ڳائيندا هئا، وطن تي سر ڏيڻ لاءِ اڳرا هوندا هئا سي معمولي رعايتن عيوض نسل پرست سياست جو حصو بڻجي ويا.
ايم ڪيو ايم جنهن ڪنهن به ريت، ڪنهن به مرحلي تي سنڌ دوست ڪردار ادا ناهي ڪيو، اهڙي صورتحال ۾ ان جي وڪالت ڪرڻ، انهن جي صفن ۾ بيهي سنڌ جي قومي، جمهوري تحريڪ جي مخالفت ڪرڻ، موقعي پرستي کانسواءِ ڪجهه به ناهي.
ٿيڻ ته ائين گهربو هو ته نسل پرستن هٿان معصوم سحرش جي قتل کان وٺي سوين سنڌين جي قتل عام تي مرثيه ۽ انقلابي شاعري لکي سنڌي نوجوانن کي ماضي قريب جي دهشت پسندي واري تاريخ کان واقف ڪن ها. جئين اڌ صدي گذرڻ باوجود اسرائيلي يهودين جي فلسطين تي قبضي ۽ نسل پرستي ذريعي فلسطينن جي قتل عام خلاف هر فلسطيني اديب ۽ شاعر محمود درويش بڻجي قومي ڏاڍ خلاف سراپا احتجاج ٿيو ۽ پنهنجي قوم سان گڏ بيٺو.
قومي تحريڪ جي ڪمزورين ۽ ساڻن ڪنهن حد تائين ٿيل ويساهه گهاتين جو پلئه سڄي سنڌي قوم کان نه وٺڻ گهرجي. هڪ جاهل هٽلر جي پوئلڳ، نفسياتي بيمار، سنڌ دشمن، عوام دشمن شخص جو پوئلڳ ٿيڻ آدرشي انسان لاءِ ٻڏي مرڻ جو مقام ٿي سگهي ٿو جيڪي ڪالهه وطن جي غلامي ۽ ذلتن خلاف مُهڙ وارو ڪردار ادا ڪندا رهيا هجن.
مونکي ياد آهي ته اُهي اديب ۽ ڏاها نه رڳو پنهنجي مزاحمتي ادب ذريعي قومي جاڳرتا جو حصو بڻيا پر ٽوڙي ڦاٽڪ تي ٿيل قتل عام، مائي جندو جي اولاد جي بي رحماڻي قتل عام، ايم آر ڊي جي تحريڪ دوران موري، ميهڙ ۽ دادو ۾ ٿيل ڪلورن تي احتجاجي ۽ مزاحمتي تحريڪن ۾ اڳواڻي جو ڪردار ڪري رهيا هئا.
سنڌ جي هڏ ڏوکي ۽ باشعور نوجوان نسل کي اهڙي لوڀي، نائومل جي پيروڪارن، ڪوڙن ۽ فريبي دانشورن جو گهيراءُ ڪرڻ گهرجي، انهن کي اڪيلو ڪري ڇڏجي ۽ غيرت مند ليکارين کي نسلي ۽ دهشت پسند سياست کان آجو ٿي وري قومي، جمهوري ۽ وطن دوست تحريڪ جو حصو بڻجڻ گهرجي.