مختلف موضوع

ڌرا سُرنگي ڍاٽ

هي ڍاٽ جي منظوم تاريخ آھي، جيڪا راجستان جي چارڻ ڪوي ڊاڪٽر شڪتيڏان ڪَويا لکي لکي آهي، اُها ڍاٽ جنهن جي اَڇن ڌڙن واري ڌرتيءَ جي پنهنجي هڪڙي نرالي سُونھن، ثقافت ۽ سُڃاڻپ رهي آھي. ڍاٽ جي رجواڙن ۽ ريتن جا رکوالا صدين کان سوڍا رهيا آھن. سوڍا جيڪي سُونھن، سورهيائي، ۽ عقُل ۾ مڙني کان مٿڀرا رهيا آھن. سوڍا جيڪي سنڌُ جي سُونهن آھن. سوڍا راجپوت اقوام شاهيءَ جي 36 ڪُلن ۾ شامل پرمار ڪُل سان تعلق رکن ٿا، جن جو ونس اگني ونس آھي. راجپوتن جي تابناڪ تاريخ نہ رڳو راجپوتانا جي ريتيلن ڌڙن ۾ روشن رهي آھي، پر سنڌُ جي ڌرتيءَ تي بہ سورنھن آنا سُونھي آھي. سنڌُ جي مايا ناز شاعر شاھ عبدالطيف ڀٽائيءَ پنھنجي ست سُورمين ۾ ٽن راجپوتاڻين کي ڳايو آھي.
Title Cover of book ڌرا سُرنگي ڍاٽ

ٺاڪُر جيوراج سنگهه جو خاندان

ٺاڪُر جيوراج سنگهه جو خاندان

ٺاڪر ڀيرجي ۽ سون جي وستُت ڍاٽ تي راڄ ئي ڪيو هو. اُنهن مڪمل ڪوششن سان 2000 ايڪڙ زمين پوکڻ لائق بنان ڪنهن ڍل ۽ لوازمي جي حاصل ڪئي ۽ وڏيلي(ڀڏيلي) ڳوٺ جو بُنياد رکيو. تُرت ئي پاليٽيڪل ايجنٽ تروٽ جيو راج سنگهه کي ڍاٽ جو بينچ مئجسٽريٽ مقرر ڪيو. جيوراج سنگهه جي ننڍي پُٽ سون سنگهه کي انگريز سرڪار پاران معزز پوليس پٽيل مقرر ڪيو ويو. سون سنگهه 1927ع ۾ گُّذاري ويو. جيوراج سنگهه جو وڏو پُٽ ٺاڪر ڀيروسنگهه هندي، سنڌيءَ ۽ گجراتي ٻولين تي مڪمل عبور رکندڙ هو. اُن کي راجسٿان ۽ امرڪوٽ جي راجپوتن جي تاريخ جي باري ۾ وڏي معلومات هُئي. ٺاڪر ڀيرجي گورنر جو درٻاري ۽ لوڪل بورڊ آف امرڪوٽ جو ميمبر هو. سوڍا سماج جو معزز هُئڻ ڪري راڄنيتي طور سماج هن جي وڏي عزت ڪندو هو. سن 1959ع ۾ هي ڳڻوان سوڍو سرڳواس ٿي ويو. ان جو ڀائيٽو ٺاڪر سوائي سنگهه سنڌي، هنديءَ ۽ گجراتي ٻولين جو ماهر هو. 1952ع ۾ هو سنڌ اسيمبلي جو ميمبر ٿيو ۽ ”جسٽس آف پيس“ به رهيو. هي سن 1961ع ۾ گذاري ويو. هن جا چار پٽ ۽ ٽي ڌيئر هُيون. پُٽ سروپ سنگهه، هري سنگهه، رُگهورير سنگهه ۽ دليپ سنگهه هُئا. وڏو پُٽ سروپ سنگهه ٻه ڀيرا ٿرپارڪر ضلع ڪائونسل جو ميمبر ٿيو. پاڪستان مان ڀارت اچڻ کانپوءِ هي چارئي ڀائر جوڌپوُر ۾ رهندا آهن. ٺاڪر ڀيرجي جي وڏي ڌيءَ جي شادي چتلواڻا (سانچور) جي راوَ رڙمل سنگهه سان ۽ ننڍي جي شادي جيسلمير جي مهاراول گرڌرسنگهه سان ٿي. ٺاڪر سون سنگهه جي ڌيءِ جي شادي ڪنور چمن سنگهه داسپان (ڀينمال) سان ٿي. ٺاڪر ڀيرجي جو هڪ پُٽ ۽ ٻه ڌيئر هيون. وڏو پُٽ کُماڻ سنگهه وڏو زميندار هو. ٺاڪر ڀيرجي جي حياتيءَ ۾ ئي هي 1949ع ۾ گُذاري ويو. کماڻ جا ٻه پُٽ ٿيا. پرٿوي سنگهه ۽ جيتمال سنگهه، پرٿوي سنگهه 1975ع ۾ گُذاري ويو. پرٿوي سنگهه جي شادي گڊسيسر (بيڪانير) جي ٺاڪر شودان سنگهه جي ڌيءَ سان ٿي. هن جا چار پٽ ٿيا. رڻويرسنگهه، رامچند سنگهه، مهاوير سنگهه ۽ دليپ سنگهه، رڻويرسنگهه چارٽرڊ اڪائونٽنٽ آهي، دليپ سنگهه مائينگ انجنيئر آهي ۽ برلا وائيٽ سيمينٽ (کاريا) ضلع جوڌپوُر ۾ نوڪري ڪري ٿو آئون (ٺاڪر جيتمال سنگهه سوڍا جنم 1927ع) ايم-اي (انگريزي ادب)، بي-ايس-سي، ايل-ايل-بي اولهه پاڪستان سپريم ڪورٽ (سنڌ ڪراچي) ۾ وڪالت ڪرڻ سان گڏ امرڪوٽ تعلقه ۽ ٿاڻا ڪائونسل کاروڙو جو چئرمين ۽ فيڊرل ايڊوائيزري ڪائونسل آف منارٽي افيئرس گورنمينٽ آف پاڪستان اسلام آباد به رهيو آهيان. آئون سنڌ ايگريڪلچرل پاليسي ڪميٽي گورنمينٽ آف سنڌ ڪراچي جو ميمبر به رهيو آهيان. آئون نان ٽريڊيشنل آئل سينڊرس جو وشيشگيه به آهيان مُنهنجي شادي راجسٿان شيشن ڪورٽ جي جج شري ڀڳوت سنگهه جي چماوت( هراڍاڻا) جي ڌيءَ سان ٿي. آئون ”ڍاٽ ڌرا“ انٽرپرائيز جي آسٿا اسپتال جو بنيادي چئرمين آهيان ۽ سوڍا شوسل ويلفيئر جوڌپوُر جو ميمبر آهيان. پنهنجن ٽن پُٽن مهيپال سنگهه، پرهلاد سنگهه ۽ ڊاڪٽر ڪيلاش سنگهه سان گڏ جوڌپوُر ۾ رهان ٿو. مُنهنجي ٽن ڌيئرن ۾ وڏي جي شادي مهاراجا چندر ويرسنگهه راٺوڙ (رتلام ايم-پر)، وچيٽ جي شادي شري يادويندرسنگهه راٺوڙ گهنٽيل (بيڪانير) ۽ ننڍيءَ جي شادي مهاراجا شري ڪرڻ سنگهه جي جهالا بڙي سادڙي (ميواڙ) سان ٿي آهي. وڏو پُٽ ڪونر مهيپال سنگهه آسٿا اسپتال جو مالڪ آهي وچئين پُٽ ڪنور پرهلاد سنگهه ڪمپيوٽر سسٽم ۾ بي-اي- ڪئي آهي، هن وقت هي پنج محل اسٽيل لميٽيڊ ڪلول (بڙودا) ۾ اي-جي-ايم ڪمپوٽر سسٽم جي عهدي تي براجمان آهي. ڊاڪٽر ڪنور ڪيلاش سنگهه (عُرف ڊاڪٽر ڪشورسنگهه سوڍا) لياقت ميڊيڪل ڪاليج حيدرآباد (پاڪستان) مان ايم-بي-بي ايس ڪيو آهي، هن وقت آسٿا اسپتال پاوٽا (جوڌپور) ۾ ايڊمنسٽريٽو ۽ مئنيجر آهي.

جيتمال سنگهه سوڍا