سوڍا دولت سنگهه جا ڇَند
(اُٺ جا واکاڻ)
(ڪوي جيمل جي جهيٻا (جهانڦلي) جا لکيل)
[b]دُوها[/b]
سوڍا ڪيرت سانڀڙي ماٺا آکر ميٽ
دولت سنگهه ڏي ميلهيا پاتان گهر پاڪيٽ
(سوڍو دولت سنگهه وڏو دانيور هو، غريبن جون ڳڻتيون مٽائيندڙ هي سوڍو، چارڻن گهرين اَڻ گهريا پاڪيٽ اُٺ پهچائي ڏيندو هو. )
دانج دولت سنگهه را ڌونا گڊنگ ڌڙال
سونڍ پکيڻان سنگلي گول تڻي گوڏال
(دولت سنگهه جي دان ۾ ڏنل گهوڙن جي ڇا ڳالهه ڪجي؟ سوڍو دولت اُٺ ۽ گهوڙا اهڙا دان ڪندو هو، جهڙا سونڍ بنان هاٿي هُجن. )
[b](ڇَند رومڪند)
[/b]
(1)
تَلي گول گوڏاڙ نلي نُگٽا تُڇ پينڏاءِ جوڙ هينڏول پنٿا
ججهول لنڪول سَ منڪڙ جهاڙي مڌ ڇڪول سَ گول مٿا
سج ٽول ورول ساريکاءِ سارس ڪوساءِ رول الول ڪيئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(2)
انگيئي نگ ڪاڇيئي کيت اُپناءِ ميمت گهومئي سُڌ منا
چوهڪان ٻهون پرگگهل آنٺُوئي چاڙئي ڪونگر ٿنڀ سگهوس ڪنا
پرچنڊ ڌڙي ڪنڌ ٻاٿ پرماڻي موُنٺ مونگهئه مولويئه
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(3)
مُک گهات مهور جهيڪاڙيئي ميمت ڀيڙ پلاڻ دُتنگ ڀلا
چڙھيان سرٻنگ اُمنگ وڌي چِت چوسٺ ڪوساءِ ڏيهه چلا
راوَ راڻ سٻي سُرتاڻ سَ ريجهئي واڪاءِ ڦُوٽيئي سُم ٻيئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(4)
نو هٿ جهوڪ پسم نرمل انگ سُچنگ اڍنگ اِسا
اُڙلي بگلاءِ آريساءِ اينڏر جوهل ڏيول ٿنڀ جِسا
گهٽ گهاٽ ٺنٺراءِ هاٽ گهڙيا جم مينڍ ھستئي ميلويئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(5)
چسڙڪ ڪري مُک رو مڌ چاٽيئي هونٽ ڏَسي وڪرال هوئا
رونگهاڙ پهاڙ ديتانئي روڙاءِ جُونگ اموجهئي گروي جوئا
درياوَ گهري گگرول دهلاءِ ڪوپ نه جهلي ڪاوليئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(6)
اوناڙ ڀينساڙ گُجاڙ امانماءِ جهاڙ پڇاڙ مهي جهرتا
ڌرتي ڪروت جُهارت ڌيرت ڀاريئي ڏاڻ مرگان ڀرتا
چهوهال پنچال ڇوالگ چاواءِ ڪُونگ دُوي نَو نيس ڪيئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(7)
ٿيڙتا بگ ٻاڻ ٿڙيا نيهه ٿاڪيئي ويگ پون جيسا ويهڻان
اس مينڍ اِسا ٻل اُونٽ امولک گوڏر هيم تڻانگهڻان
وڌ واهڻ ڪي کگئيس ورولڻ ساهڻ نندءِ ساچُويئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(8)
لج ليڻ کڙا رج ليهه نه لوپئي ڌُورت صورت رُوپ ڌرا
ٻڌ مينگل ڪاچيئي تانتڻ ٻاڌاءِ سيل سُچنگ سجيان سُگرا
اونٽڀان ڌر اُونٺ نه آويو اُونڻت وياج ٻھُورانئي ٿاڪويئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(9)
کتريان گُر آڏ وڏا ورڌ کاٽڻ ڇوٽانءِ موٽانءِ ڏاڻ چڙھي
گڍ ڪوٽانءِ ڍال انگجيئي گجيئي کيل سري کترواٽ کڙي
نرڀئي نختيت وڏو نيهتاوت لوڙيئي گهوڙاءِ ورگگ ليئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(10)
بُڙڙاٽ ڪري دڌ ماٽ گهڻي ٻل جُهوٺ مُکان مڌ ڦيڻ جهڙي
ڪڙلنڪ چڙھي چک رت ڪماليئي ڀُو گگڙاٽ يُون ويج ڀڙي
سجيان سرٻنگ جهلي پنٿ ساول وي ڪڻ ڀانت وکاڻ ويئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(11)
سُڌتا ڪرون ويڪم ڀوج ساريکوءِ جاچيانئي جيون نونند جڙي
امراڻ جيساڻ ٻنهي پک اوجل ڍاٽ ڌڻي گنگڏاس ڌُڙي
درياوَ جسو چِت ڀيروَ دُوجو اُوڻنت ميٽي اول گيئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي
(12)
پرمار وڏو ڏاتار پرگٽيئي ڌار اُجيڻي انجس ڌري
کٽون ساڌار ڀلا ورڌ کاٽڻ قائم راجس راج ڪري
کگ تياگ سوڀاگ سري نوَ کنڏاءِ ونس ڇَتيسي اُوپويئي
سَج ڪيرت ڪاج ڌجاٻنڌ سوڍي دولت سنگهه جماج ديئي