”ڌرا سُرنگي ڍاٽ“
(ڊنگل لهجي ۾ ڍاٽ پرڳڻي جو تاريخيءَ ۽ تهذيبي احوال)
دُوها
سُمت سَماپي سُرستي اڪت انوٺي آڻ
ڌرا سُرنگي ڍاٽ را وڌ وڌ ڪرون وکاڻ
(اي سرسوتي ديوي! اهڙِي ڪا انوکي ڏات ڏئي جو آئون ڍاٽ جي سُندر رنگن واري ڌرتيءَ جي وڌ کان وڌ ساراهه ڪري سگهان)
مُني وشيشٽ جگ منڏيو آبُو سکر اُتنگ
دانو جد ڏيدو دخل ڊاڀڻ ڪيڌو ڍنگ
(وشيثٽ مُني جڏهن آبُو جبل تي ويهي يگيه ڪيو هو، تڏهن شيطاني صفت طاقتن دخل اندازي ڪئي هُئي. انهن کان بچاءُ لاءِ مُني باهه جي ڪُن مان چار شتري پيدا ڪرڻ جو سعايو ڪيو هو. )
اگن ڪُنڊ سُون اُوپنا پهه شتري پرمار
سولنڪي چوهاڻ سم هوئا وڙي پرتهياڙ
(باهه جي ڪُن مان چار راجپوت يوڌا پيدا ٿيا، جن مان بادشاهه پرمار ٿيو. سولنڪي، چوهاڻ ۽ پوءِ پڙهيار پيدا ٿيو)
اگن ارڪ ايڪو ارٿ اَسُروِ وڌُوسڻ آک
پرماران پرٿم سوڍو سورج ونسي ساک
(باهه ۽ سج هڪڙي ئي ڳالهه آهن، باهه ۾ به تپش آهي ته سج ۾ به تپش آهي، ان حوالي سان سوڍو سورج ونس آهي ۽ پرمارن ۾ پهرين نمبر تي آھي)
وڪرم اُجيڻ نرپ وڏو پر دُک ڪاٽ پرمار
جليمو ڪُل جگديو جڻ ڏيو سيس ڏاتار
(اُجيڻ نگريءَ جو وڏو بادشاهه وير وڪرم هو، جيڪو ٻين جا ڏک ڏور ڪندڙ پرمار هو. جگديو جي ڪُٽنب ۾ جنم وٺندڙ هي وڏو ڏاتار هو جيڪو سر ڏيئي سرهو ٿيو)
ڪُل پرماران جس ڪلس ڌارا نگري ڌيس
پرکي آخر ڀوج پهه وِسُوڌا لاک وريس
(پرمار ونس جي واکاڻيل گادي ڌار نگري آهي، جتي راجا ڀوج راڄ ڪيو هو، اُن تخت جي ٻٽيهه گُڻن کي پرکيو هو. راجا ڀوج جي ساراهه صدين تائين هلندي رهندي)
پوڻا ساک پينتيس هي وڏ پرماران وَنس
سوڍ پرماڻو جگ سهي اَمراڻون اونتَس
(پرمارن جي وڏ گهراڻي جون پوريون پنجٽيهه 35 شاخون آهن جن ۾ سوڍا جڳ مشهور آهن، سوڍن جي ڪري امرڪوٽ جو ڳاٽ سڀني کان اوچو آهي)
اکي سُجس تيون آڀرڻ پرڻ راکي ڏي پراڻ
گهر آيو مُونگم گهڻي سو ڌرتي سوڍاڻ
(واکاڻ اُنهن جا ڪجن جيڪي ساهه ڏيئي ويساه ڏين ٿا پنهنجي جان ڏيئي وچن پاريندڙ ۽ گهر آيل مهمان کي وڏي عزت ڏيندڙ ڌرتي سوڍاڻ (ڍاٽ) آهي)
گور سريکي گوريان مرد جٺي من موٽ
پرهه نوڪوٽان ۾ پرٿم ڪهيجي امرڪوٽ
(جتي جون عورتون حُورن جهڙيون حسين آهن، مرد مڻيادار آهن سڀني نوڪوٽن ۾ پهريون نمبر امرڪوٽ آهي)
شِو واڙي سَچيا آڏو اِشٽ انُوپ
سوڍي ني وَر سمپيو ڀَيو ڍاٽ رو ڀُوپ
(شِو واڙيءَ ۾ اِشٽ ديو شِو آهي، سَچيا ماتا جي ديا سان سوڍي کي دعا ملي ۽ هوُ ڍاٽ جو بادشاهه ٿيو)
سُت چاهڙ سوڍ سُپهه، هال رتوگڊ هيل
اگياري سؤ اڪياسئي ماهه سُڌ تيرس ميل
(چاهڙ راءُ جو پٽ سوڍو سنبت 1181 ۾ تيرس جي ڏينهن رتي ڪوٽ تي پنهنجو راڄ قائم ڪيو)
سوڍ هرو چاچگ سري پيهه امراڻو پاٽ
عُمر سومري اوُٿپيو کت پورس جس کاٽ
(سوڍي جي پوٽي چاچڪ ديو عُمر سومري کي هارائي امرڪوٽ جو راڄ هٿ ڪيو)
جئه ڀرم سُت جسهڙ جڪي ريجهه سوڍا امراڻ
ڏيٿا ڪوي جنف ني ڏيو کاروڙو جس کاڻ
(جئه ڀرم جو پُٽ جسهڙ هو، جنهن امرڪوٽ ۾ وڏو دان ڪندي، جنف چارڻ کي کاروڙي جي جاگير 1500 اڪڙ ڪروڙ پساوَ ۾ ڏني)
ٻارهي سؤ اڪراڻوي وت ٿت ڪروڙ وريس
راڻپ پڌوي ريڻوان سوڍان ڪي بگسيس
(سنبت 1291 وڪرمي ۾ ڍاٽ جي سوڍن پاران کاروڙي جي ڏيٿا چارڻن کي راڻپ واري لقب سان نوازيو ويو هو. )
ڏيول ڀليائي ڏيپي سگت وڏي سوڍاڻ
ٿانڪ کاروڙو ٿپيو پرچا جگت پرماڻ
(ڀلئي چارڻ جي ڌيءَ ڏيول شڪتيءَ کي سوڍا سچي دل سان پوڄيندا آهن جنهن جو آسٿان کاروڙي چارڻ ۾ آهي، جيڪا سڄي دنيا کي سمريا سڏ ڏي ٿي)
آوڙ ڏيوي ايٿ هي سمنڊ هاڪڙو سُوک
جيواڙيو مهرڪ جدي روي پهر هيڪ روڪ
(آوڙ ديوي اُتي آهي، جتي هاڪڙو درياءَ سُڪي ويو آهي، جنهن مهرک کي زنده ڪيو هو. سج کي هڪڙو پهر روڪي ڏيکاريو هو)
امرڪوٽ پرڻيا اُوڀي مهي ٻنڌي سِر موڙ
تونئر رامسا پير تِيُون رنگ پاٻوُ راٺور
(سِر تي سهرا ٻڌي امرڪوٽ مان پرڻجي آيل تونئر پير رامڏي ۽ پاٻوجي راٺور اوهان کي سلام آهي)
آيو سونل ري اينڏر سوڍان ونس سَڌير
مانڏڻ سُت ڌر ڍاٽ ۾ پرگٽ پٿورو پِير
(سونل جي ڪُک مان پيدا ٿيو، سوڍن جي سدير ونس جومالڪ، مانڏڻ جو اولاد ڍاٽ ۾ پٿوري جي نالي سان مشهور پير ٿيو)
پنري سؤ ڇپن پوڻان سُڌ ميگهسر ساتم
هوئو سوم ني ڀاڻهر ڄاڻ پٿورو جلم
(سنبت 1556 وڪرمي، نکشتر ميگهسر جي ساهي سَتون تي، سومر جي ڏينهن مانڏڻ ڀاڻ جي پُٽ پٿوري جو جنم ٿيو)
مُڏي اکاڙي رو مهنت وير ناٿ سِڌ ويس
ڏيو مُگٽ ڏيول مان اڻ ٿانڪ آديس
(آکاڙي مندر جو مهنتر ويرناٿ ساڌو هو، ڏيول ماتا جي آديس سان اُن جو ٿان به اُتي آهي)
هوئو سنت همروٽ ۾ جپيو جاپ اَٺ جام
ڏيو چند سُون ڏرسيا نجانند گڻ نام
(امرڪوٽ ۾ هڪڙو سنت ٿيو، جيڪو اٺ ئي پهر ايشور جي نالي ۾ مگن هوندو هو، جنهن جو اصل نالو ڏيو چند هو، پر پوءِ نجانند نالي سان مشهور ٿيو. )
تڻ گادي سامي تپيو ڌامي پنٿ ڌجال
پراڻ ناٿ سِڌ پُرش ابڌوُ ڀيک اجال
(اُنهي گاڌي تي وري سامي تپسيا ڪئي، جنهن ڌامي نالي پنٿ جو بنياد وڌو. پراڻ ناٿ نالي اهو سچو ماڻهو سدائين سامين جي ويس ۾ هوندو هو. )
پير بڙو پڇماڻ پَت سنڌ ۾ جميل شاهه
سَکر ڌڻي پوجي سهي رل مِل دُونون راهه
(اولهه ۾ وڏو پير سنڌ جو جميل شاهه آهي، جنهن کي هندو مسلم سڀئي پوڄين ٿا. )
ڀلو هُوئو روحل ڀڳت ڌر امراڻون ڍاٽ
ڪنڊڙي واڙو پير ڪهيجي پوڄي تاپس پاٽ
( امراڻي جي ڌرتيءَ تي روحل ڀڳت جهڙو ڀلو ۽ نيڪ ڀڳت ٿيو، جنهن کي ڪنڊڙيءَ وارو پير ڪري سڏيو ويندو آهي، جنهن جي پوڄا پاٽ به ڪندا آهن. )
سوڍ کينئري سَمپيا هيور ڏيڊ هجار
چونئري ويلا چاوَ سُون سُجس گائي سنسار
(سوڍي کينئري چوئنري چڙهڻ کان اڳ ساميئي وقت چارڻن، ڀاٽن ۽ ڀانن کي پنڌرنهن سؤ گهوڙا خيرات ۾ ڏنا هُئا. جنهن ڪري چوئنري وقت وڏي چاهه سان سوڍو کينئرو گيت ڳائي، هي سنسار اُن جا گُڻ ڳائي ٿو)
ڌيا چونڊ ڪمڌج ري پرڻو جان پڌار
اپيا راڻي اوتار ڏي تين سهس توکار
(چُونڊا راوَ راٺورڙ جي ڌيءَ سان شادي ڪرڻ وقت راڻي اوتار ڏي يجمانن کي ٽي هزار گهوڙا دان ۾ ڏنا هُئا)
سوڍي بانٽي سمپدا چندڻ ورس چوئيس
ڪيرت گاوي ڪاڇٻو ڍاٽ پارڪر ڌيس
( پارڪر جي سوڍي راڻي چندن چوويهه سال ڪارونجهر وٽ دان ڪيو، جنهن جو اصول هو ته دان پُڃ ڪرڻ کان اڳ ۾ ڏندڻ پاڻِي ڪو نه ڪندو هو. جنهن جا گڻ ڪاڇٻي ڳايا آهن)
سوڍ رتن مُولي سُپهه ڀلو سُپوتان ڀاوَ
پربت ميسڻ ني پرتک ڪيڌو ڪروڙ پساوَ
(سوڍو رتن چارڻن کي دان ڏيڻ ۾ مشهور هو جنهن پربت ميسڻ (چارڻن شاخ) کي دان ۾ ڪروڙ پساوَ ڪرايو هو)
سانول سُڌ چارڻ سُڪوي آکيا گيت امام
سمپي ساتُون سندڙي جس لي اُنڙ جام
( چارڻن جي بهترين شاعر، سنڌ جي ڄام اُنڙ جي ساراهه ۾ ڪيئي خوبصورت گيت لکيا آهن)
تڻ رو سُتن تماچي سنڌ تڻو پتساهه
وسُوڌا چَهُون ڪوٽان وڌي پرمل پول پرواهه
(تنهن جو پُٽ ڄام تماچي ٿيو، جيڪو سنڌ جو بادشاهه هو. جنهن جي ساراه چؤڏس ائين چمڪي رهي آهي جئين پونم جو چنڊ چمڪندو آهي)
سمان روگڊ سامئي سُڌ تاران رو سام
اُنڙ هندي اوڙ ۾ جس لي گاهو جام
(سمن جو گڊ سامئي کي چوندا آهن، جيڪو بهترين سخي سڏيو ويندو آهي. ڄام جي لقب سان سڏيو ويندو آهي ڄام اُنڙ جي ساراه هر ڪهنه ٻڌي هوندي ان جي خاندان ۾ ڄام ڳاهو به مشهور ٿي گذريو آهي)
وِيڪو پُنوئاڻي وَروي گڊوان نون گجراج
جاڙيچو جس جاڻ گر سُڌ تاران رو سرتاج
(ويڪو پنهوئاڻي چارڻن کي هاٿي دان ۾ ڏيندو هو، اُهو جاڙيجو سڀني ڏاتارن جو سرتاج هو، جنهن جا گڻ صديون ڳائينديون)
سپڙ ڇهوٽاڻي سمون هتوان پورڻ هام
پنگ چڙهايا پالڪيان نج ڪُل چاوون نام
(سپڙ ڇهو ٽاڻي سمون وڏو ڏاتار ٿي گذريو آهي جنهن جي هاڪ هر هند هلي ٿي، جنهن چارڻن کي پالڪين ۾ چڙهايو هو)
هيڙائو گاوي هُلس ڌن اوجڙي ڌر ڍاٽ
ڪانٽي موتي پوويان ٻنون ويهنتي واٽ
( ڌنڪار ڍاٽ جي ڌرتيءَ کي جيڪا هيڙائو جا گُڻ ڳائي ٿي، جنهن واٽ ۾ ڪنڊن جي جاءِ تي موتي وڇائي ماڻهن جي آڌرڀاءُ ڪئي هُئي. هيم هيڙائو ڄام اُنڙ ۽ لاکي ڦُلائي کان به مٿي ڏاتارهو).
سُڻ ناگوڌر سومرا انتس وَڌي الوڙ
رنگ ڀيڻي اڌ رين ۾ گهڻ مونگي هلي گهوڙ
( اي ناگوڌر سومرا ٻُڌ ! اندر ۾ وڏي اُڪير اُٿي آهي! رنگن ۾ ٻُڏل اڌ رات جو اندر ۾ پيار جو درياءَ پلٽي پيو آهي، دل تو تان نڇاور ٿيڻ لئه تڙپي اُٿي آهي)
مِهاجڙ جايو مينڌرو گهِر رَسالُو گيت
محل هُوتا امراڻ مهي پر تک نشاني پريت
(”مهاجل جايو مينڌرو“ نالي رس ڀريو لوڪ گيت امراڻي جون عورتون ڳائينديون آهن، جيڪو سچي ۽ پڪي پيار جي پوري نشاني آهي. امراڻي اهڙي پيار جي نشاني طور هڪ محلات هوندي هُئي. )
ميڙي تج آئي ملڻ ڪيا پراڻ قربان
گونجي مُومل گيت ۾ امر پريت اُهناڻ
( ماڙيون ڇڏي، محلاتون ڇڏي، صرف محبوب سان ملڻ لئه آئي ۽ جان قربان ڪري ويئي. اهڙي سچي پيار جي نشاني مُومل گيت ذريعي اڄ به ڍاٽ جي دڙن تي گونجي ٿي)
ڀيري سانگڙيئي ڀلي ٻالوچڻ گائي
ڪلي رتنُو ڪوڏ سُون پُتري پرڻائي
(سانگڙ ڳوٺ (راجسٿان ۾) جي ڀيري نالي چارڻ ڪلاڪار اهڙي بهترين نموني ”ٻالوچڻ“ ڳائي جنهن کان متاثر ٿي ڪَلي رتنوُ چارڻ پنهنجي ڌيءَ پرڻائي ڏني)
باتان جلال بُوبنان ٿٽي بکر رو ٿاٽ
واٽ پريت چاوي بي حد هيٿارت ري هاٽ
(جلال بُوبنان جو ڳالهيون صديون ڪنديون آهن جتي بکر جو ٺٺ هو پيار ۽ محبت جو ڳالهيون هونديون هيون. )
ساهه رسالو سانڀڙو سنڌي سات سنيهه
گاوي منگل گوريان آپي ڪنٺ اڇيهه
(اي سنڌيو! شاهه جي رسالي کي سڪ ۽ محبت سان ٻُڌو، جنهن کي خوبصورت ڇوڪريون شُڀ ڏيهاڙن تي پنهنجي ڪوئل جهڙي آواز ۾ آلاپين ٿيون. )
ساهه هُمايون لي سرڻ جلميو اڪبر جيٿ
بانٽي ڪستوري وڙي امراڻون ڌر اُيٿ
(دهليءَ جي شهنشاهه هُمايون جڏهن شاهه سُوريءَ کان شڪست کائي راڻي پرشاد وٽ جتي پناهه ورتي هُئي اُها امرڪوٽ جي ڌرتي آهي، جتي بادشاهه اڪبر جو جنم ٿيو هو. جڏهن اڪبر ڄائو هو تڏهن راڻي پرشاد پوري شهر ۾ کٿوريءَ جي خوشبوءِ ڦهلائي هُئي)
ڀاماسا تڻون ڀون ڪروڙي ڌج ڪينڪاڻ
هُوتا سهر همروٽ ۾ ساک ڀري سوڍاڻ
(ڀاماسا راجا جو محل هوندو هو. جتي ڪروڙن جي ملهه وارا ڀلا گهوڙا هوندا هئا، اهو امرڪوٽ شهر هو. جنهن جي شاهدي سوڍن جي سموري ڌرتي ڏئي ٿي)
سنڌ ديس سوڍاڻ هي رتناڪر رو روُپ
ڏڌي مٿڻ جم درسيا چوڏهي رتن چُونپ
(سوڍن جي ديس سنڌ سمنڊ وانگي آهي جنهن ۾ رهندڙ سوڍا ائين خوبصورت لڳن ٿا ڄڻ سمنڊن مان نڪتل چوڏهن رتن (هيرن) هُجن)
رنڀا جسهڙي رمڻيان چندر مُکي من چاوَ
مڻين گهڻا گج گامڻي ويس سُرنگا وڻاوَ
(رنڀا (سرڳ لوڪ جي اپڇرا جو نالو) جهڙيون خوبصورت وينگسون، چنڊ جهڙن وڻندڙ چهرن سان، ڪيئي زيور پائي، هاٿي وانگي ڌيميون ڌيميون هلندي سُندر ويس وڳن ۾ من کي موهي مارين ٿيون. )
گهرت امرت ڌيڻا گهڻا وڻ وينيوجن وڌ وڌ
ڌينان وهي سُرڌين جَيُون سڌن رما رِد سِڌ
(کير، مکڻ، گيهه جون نديون هلن ٿيون. ڍاٽ جي ڌرتيءَ تي رِڌي سِڌي جي ڪرپا سان ليلا لهر لڳا پيا آهن)
وڏ گهڊنبر ڪَلپ ورڇ هئي روي جَيُون ورهاس
سري ڌار سوڍاڻ ري رنگ روُپ گُڻ راس
( سوڍن جي خوبصورت ڌرتي ڍاٽ سڀني کان وڌيڪ گُڻن، رنگن ۽ رُوپن سان رچيل آهي جتي جا گهوڙا سج جهڙا سُندر ۽ تيجوان آهن)
هر گهر ۾ اوطاق هلي ٿِروُ هٿيان ٿاٽ
دپٽ اُڙي گيهه ڏُوڌ ري ڌر اوپجائوُ ڍاٽ
( هر گهر ۾ اوطاق هلي ٿي. سدائين ٺٺ ٺاٽ لڳا پيا آهن، گيهه ۽ کير جي خوشبوءَ ڍاٽ جي اُجري ڌرتيءَ تي مهڪي رهي آهي)
طور انوُٺي تريوَٽي پيچ موليو پاڻ
تن ڪَسيا جرڪس تُري سُڀٽ جڪي سوڍاڻ
(انوکي طريقي سان تريٽو پائي، مٿي تي ڦينٽو ٻڌي، سينگاريل گهوڙن جا لغام ڇڪي سنواري صرف سپوٽ سوڍا ئي ڪري سگهندا آهن،جن جي لوڏ جي هوڏ ڪوبه نه ٿو ڪري سگهي)
لال ريسمي لُنگيان خاص نصرپوري کيس
چنگا نر هيور چَوان وڙي سُرنگا ويس
(ڳاڙهيون ريشمي لُنگيون ڪُلهن تي، ٻيا خاص نصرپوري کيس کڻي گهوڙن تي سنوار ٿيندڙ خوبصورت سوڍن جا رنگ برنگي ويس وڳا موهندڙ آهن)
ورهاسان ناسان وجي پوهمي ٿرڪي پوڙ
گجب ڍاٽ گڻگور ري ڏيٺي واھ گُهڙ دوڙ
(گهوڙن جي وڄندڙ ٽاپولين سان، ڌرتي ڌُٻندي آهي، گڻگور (وِرت) جي ڏينهن گهوڙن جي ڊُوڙ ڍاٽ ۾ غضب جي هوندي آهي، جيڪا مون اکين سان واهه جو ڏٺي آهي)
ڍاٽ ڌرا ري ڌيوڙي گجب سُرنگو گات
جَيُون سورج ري جُوت ۾ پويڻ کِليو پرات
(ڍاٽ ڌرتيءَ جي ڌيئاري غضب جا سُندر گيت ڳائيندي آهي ۽ هوءَ ائين ٽڙندي آهي جئين سُورج جي ڪرڻن تي پرهه ڦُٽي جو ڪنول جو گُل ٽڙندو آهي)
اوکاڻو آڏُو اِڙا پرتک گُڻ پرماڻ
جي سُک چاهو جيو رو ڌڻ ڍاٽيجي آڻ
(سموري ڌرتيءَ تي اهو ئي پُراڻي ڪهاوت مشهور آهي ته جيڪڏهن زندگيءَ جا سمورا سُک صحيح نموني ماڻڻ چاهين ٿو ته، زال ڍاٽ جي ڍاٽياڻي وٺي اچ)
گهاٽ انوکي جس گهڙت هئي هيت ري هاٽ
جُونو تِلڪ لِلاٽ جگ ڌُرو تاري جَيُون ڍاٽ
( مالڪ سائين ڍاٽ کي انوکي نموني سان ٺاهيو آهي، محبت جي هاڪ آهي جئين قُطب تارو هن جهان جي نرواڙ تي جهوني تِلڪ جيان خوبصورت لڳي ٿو ائين ئي ڍاٽ سُهڻي آهي)
سانڀڙ ڪيرت سنڌڙي نرمل ڀڙڪي نوُر
سوڍا ريجهاڙُو سڪل پرمل جَس ڀرپُور
(سنڌ جو تعارف ٻُڌو! هي اُها ڌرتي آهي جتي نرمل نور وسي ٿو. جتي سڀني سان محبت ڪندڙ سوڍا رهن ٿا. جن جي ساراهه سڄو ڏيهه ڀرپور نموني سان ڪري ٿو. )
ڌن ڌن جهوني ڍاٽ ۾ جبر سوڍ جونجهار
گائيجي گيتان گُڻي دل پريمي ڏاتار
(ڍاٽ جي سڀاڳي ڌرتيءَ تي ڪيئي سپوٽ سوڍا، زوردار بهادر، سخي ڏاتار ۽ محبت ڪندڙ مرد پيدا ٿيا آهن، جن جا گڻ گيتن ۾ ڳائجن پيا)
گيت رتن راڻو گجب ڦهليو جس چهون ڦير
ايڪر سُون امراڻي ۾ گهوڙلو پاڇو گهير
(راڻي رتن جي باري ۾ رچيل لوڪ گيت ”هڪ وار امرڪوٽ گهوڙو وٺي اچ“ چوڏس غضب جو ڦهليو آهي)
رڻمل کاوڙيو رُوچي گائي رائچند گيت
جلو هنجلو جگت ۾ پُڻ وائريو پريت
(ضلعي هنجلي جو رڻمل کاوڙيو به مشهور هو جنهن جي باري ۾ رائچند گيت ڳايو ويو. )
واگهو ڪوٽڙيو وڙي لاکو ڦُلاڻيهه
جسمان آيل جوڙ ري سروڻ رنگ ماڻيهه
( هن دُوهي ۾ ڪڇ جي مشهور ڌاڙيل ۽ سخي ڏاتار لاکي ڦلاڻي ۽ راجستان جي مشھور سخي واگهي ڪوٽڙئي جي وڏائي بيان ڪئي ويئي آهي)
ڪاڇي ڪريو ڪوڏسُون گڻ توڏڙلي گائي
سيڻان ري واڙي سرس جِت مورُوڙو جائي
(ڪڇ پرڳڻِي جا ڪاڇي ماڻهو شوق سان ڪرهليو ۽ توڏڙلي ڳائيندا آهن. سڄڻ جي سرزمين سڀنيءَ کان ڀلي آهي جتي مورُوڙو وڃي ٿو)