مختلف موضوع

ڌرا سُرنگي ڍاٽ

هي ڍاٽ جي منظوم تاريخ آھي، جيڪا راجستان جي چارڻ ڪوي ڊاڪٽر شڪتيڏان ڪَويا لکي لکي آهي، اُها ڍاٽ جنهن جي اَڇن ڌڙن واري ڌرتيءَ جي پنهنجي هڪڙي نرالي سُونھن، ثقافت ۽ سُڃاڻپ رهي آھي. ڍاٽ جي رجواڙن ۽ ريتن جا رکوالا صدين کان سوڍا رهيا آھن. سوڍا جيڪي سُونھن، سورهيائي، ۽ عقُل ۾ مڙني کان مٿڀرا رهيا آھن. سوڍا جيڪي سنڌُ جي سُونهن آھن. سوڍا راجپوت اقوام شاهيءَ جي 36 ڪُلن ۾ شامل پرمار ڪُل سان تعلق رکن ٿا، جن جو ونس اگني ونس آھي. راجپوتن جي تابناڪ تاريخ نہ رڳو راجپوتانا جي ريتيلن ڌڙن ۾ روشن رهي آھي، پر سنڌُ جي ڌرتيءَ تي بہ سورنھن آنا سُونھي آھي. سنڌُ جي مايا ناز شاعر شاھ عبدالطيف ڀٽائيءَ پنھنجي ست سُورمين ۾ ٽن راجپوتاڻين کي ڳايو آھي.
Title Cover of book ڌرا سُرنگي ڍاٽ

”پرمار ونس جون ديويون“

”پرمار ونس جون ديويون“

دُوها

وَڏ پرماران وَنس ۾ کَٽ ڏيويان وِکيات
پُوجيجي پَڇماڻ ۾ ڏيو ڪَلا ڏرسات
(پرمارن جي وڏي پيڙهيءَ ۾ ڇهه ديويون مشهور آهن، جيڪي اولهه جي ڌرتيءَ تي ديومالائي طور پُوجيون وڃن ٿيون)

وانڪل مالڻ ويدنگان ڀلي پَنوران ڀال
رُوپان هي اِڻ روُپ ۾ اُڀئه ونس اجوال
(ويدنگ چارڻن ۾ وانڪل مالڻ ۽ رُوپان نالي ديويون ٿيو ۽ اُنهن ئي نالن سان پرمار ونس ۾ به ديويون ٿيون، جن ونس اُجاگر ڪيا)

سُت سوڍو اور سانکلو ڌن ڪلياڻ ڌياهه
تينون چاهڙ راوَ تڻان ڏيوان اَنس ڏيياهه
(چاهڙ راوَ جا پُٽ سوڍو ۽ سانکلو ٿيا، ڀاڳوند ڌيءَ ڪلياڻ ڪَنور (سچياءِ) ٿي، ٽيئي اولاد ديوتائن جو ڦل هُئا)

ڪنيا راجا ڪلنگ ري سگت وڏي سچياءِ
سِوواڙي سُون اوسيان ٿان پرسند ٿياءِ
(راجا ڪَلنگ پرمار جي ڌيءَ مهاشڪتي سچياءِ ٿي جنهن جا آسٿان سِوواڙي ۽ اوسيان ۾ مشهور ٿيا)

مالڻ دُولائي مُدي ٿپيو ٻرائي ٿان
ڌن مالڻ ويروُ ڌياهه مات جانري مان
(دُولاجي چارڻ جي ڪَنيا مالڻ ديوي جو ٿان ٻرائي ڳوٺ ۾ آهي ۽ ويرو پرمار جي ڌيءَ مالڻ جو پاٽ آسٿان جانري ۾ آهي.)

مگي راوَ ري ڏيڪري جڪي جوگ ماتاهه
تَوان ٿان تاراتري سَمپي سُک ستاهه
(مگي راوَ جي ڌيءَ جوگ ماتا جو پاٽ آسٿان تاراتري ۾ آهي سُک سمپتي ڏيڻ واري ديوي آهي)

ٻيٽي نرپ بدريس ري روپان ڏي راڻيهه
ٿت ڏُوڏئي ٿاپنا جگ ساري جاڻيهه
(بادشاهه بدريس جي ڌيءَ روپاڏي راڻيءَ جو پاٽ آسٿان ڏُوڏئي ۾ آهي، سڄي دُنيا سڃاڻي ٿي)

وانڪل نرپ ڄڳديوي ري، ونس پرماران ويهه.
وانڪل مادائي وڙي آوڙ ڀُئا اکيهه
(راجا ڄڳديو جي ڌيءَ وانڪل پرمار ونس ۾ ديوي ٿي ۽ مادوُجي چارڻ جي ڌيءَ وانڪل ڏيوي چارڻ ونس ۾ ديوي ٿي جيڪا آوڙ جي ڀُئا يعني ڦُڦئ هُئي)

”ڇپايو“
(ڇهه سٽو)

دُهيتا نرپ ڄڳديو مات وانڪل مهمائي
پُتري ڪلنگ پرمار ڪَلوُ سچياءِ ڪهائي
ٿپيو جانري ٿان ويروُ ڌيءَ مالڻ واجي
ٻيٽي نرپ بدريس روپان ڏوڏئي راجي
ڌن مگي راوَ ري سارڌوُ، جوگ ماتا تاراتري
ڪلياڻ ڪُنور چاهڙ تڻي سِوواڙي ٿانڪ سري.

(راجا جڳديو جي ڌيءَ وانڪل ڏيوي مشهور ٿي، ڪَلنگ پرمار جي ڌيءَ ڪَلوسچياءِ نالي سان سڏجي، ويروُ جي ڌيءَ مالڻ جانري ۾ ڄائي، راجا بدريس جي ڌيءَ روپاڏي ڏُوڏئي ۾ راج ڪيو، مگي راوَ جي ڌيءَ جوگ ماتا تاراتري ۾ ڄائي، چاهڙ راوَ جي ڌيءِ ڪلياڻ ڪُنور (سچياءِ) جو ٿان سِوواڙي مشهور ٿيو)