ضميمون-1
گيت راڻا اَوتارڏي جو (پُراڻو)
(ساڻور)
اوتار راڻا پرڻيجي آتان
سج گهمساڻ اتي ڀلي ساج
چونڊي راوَ رماڙي چونئري
گهوٽيچي ڏينا ڌجراج
(وڏي ڌام ڌوم واري ڄڃ وٺي راڻو اوتار ڏي شآدي ڪرڻ آيو. راوَ چونڊاجي پنهنجي گهر ۾ چونئري ڦيرائي. گهوٽ يجمانن کي گهوڙا دان ڪيا)
سُت کيمال ٻاند سِر سهرا
سرس ڪيو جگ نام سري
ڇت منڊور ڪري ورد ڇولان
حد ريجهان اکمال هري
( کيمراج سنگهه جي پُٽ سِر تي سهرا ٻڌي پنهنجو نالو دنيا ۾ روشن ڪيو. منڊور جي ڌرتي، فخر ڪري ٿي. حد کان وڌيڪ دان ڏيئي راڻي نالو روشن ڪيو)
هوتج مال اوڌمي هاٿان.
وڏم پر ماران آنڪي وار
امر هوٿو پرٿمي ري اُوپر
هيور ڏيڌا تين هجار
(پرمارن جي وڏي ونس ۾ اهو پهرين دفعو هو جو ايڏو وڏو دان ڪيو ويو. ڌرتي تي هميشه لاءِ امر ٿي ويو، ٽي هزار گهوڙا دان ڪيا راڻي اوتار ڏي)
ويرا سُجس چئون ڏس واڌي
پراجو ڪُل پرٿماد پرماڻ
سوڍي راڻي وڏاڙن سُپاهه
انجس هوئو ڌر گڊ امراڻ
( واکاڻ جون گهڙيو چؤڏس وڌي ويون، سوڍي راڻي جي وڏائي جا جس هر طرف وڌي ويا گڊ امراڻ جي ڌرتي فخر ڪرڻ لڳي
گيت راڻا رتن سنگهه جو
(ويرڀاڻ ڏيٿا (کارچي) جو لکيل)
وڏان وڏنگان پاکران جيڻ راوتان سجوڙ ونڪا
سميڙو، امرو، رامسي، ٻنڌوان سماج
واڏ ڪري پاتساھ ڪيو سوڍ راڻ وِکو
دوکيان پڇاڙ پاڙي دُوجو کيمراج
رجواڙان سُڻي وات وِکو ڪيو ڍاٽ راڻي
جيتوادي ڀڙان گهوڙان ايهواڻي جوڙ
جوڌاڻ ساٿ ري متر دُرگو آساڻي جيهو
راڻ ري ڀوجاڻي منتري ڏيسلو راٺوڙ
اٽڪان ڪَٽڪان چڙھي اڻنداڻي کڙي آوي
ڌُوپٽان وڪٽان کڙي اران وانٽ ڌَن
ٿرڪي مچڪي ٿاڻان مليڇاڻي پڙي ٿنڊ
رات ڏي اُدرڪي بڪي او آيو رتن
لاکان دلان واڙا ليا ڪي فرنگي لُوٽ
تيگ ساهي پاتساهي ٻنڌ رو ستول
راجڌاني ڍاٽ هندواڻي ٽيڪ وير راکي
ٻوھ دامان هووي هرا وگهيرو سو ٻول
ٻاپُوڪاري بات ڪري دڪاري سجوڙ ويلي
چوڙي گهاڙي چڙھي گهوڙي لُوٽيو چيلار
ڪوپيو پڪڙي ٻانڌُو ڌڪاڙي ڏونگران ڪاڙان
پاتساھ جهان تيج سُڻي يُون پُڪار
آپري وات ري ڌرا وڏان سي وڏيري آڻي
ڪوپيو دوکيان ماٿي گهڻي جاجهي ڪروڌ
سمان ڪري ڀورا اوڪيل ميلهيان سامهان
جيترائي منائي لاوو اڻنداڻي جوڌ
جماڙي آپ ري ڌرا ارياڻ ڪيڌا جير
ورڌائي ويسي جيم نيساڻ وجاءِ
وڏون نون چڙھائي سگهه فتح ڪري ٻيا وجا
سدائي پرواڙا جيت ڏيولا سَهاءِ
(گيت سوڍا سون سنگهه ڀڏيليءَ جو)
جُوجهار ڏان ڏيٿا (مٺڙيو) جو لکيل:
ڪاڇ سنڌ ديس گُجرات ليئڻ ڪيرتي
ماڙ، ميواڙ، مارواڙ موني
ڪاٺياواڙ ني دهلي هند دُوارڪا
سوڀ جيوراج ري ڪري سوني
سَپُوتران نکتر مڻنڌر هووي سامرٿ
پيڙھيان تڻي پرتيت پالي
وهان گرهي ديس آڌاريو ڌجاٻنڌ
ڀلپڻان ڪري سو جگت ڀالي
پوترو رتن ري ڇتري ورڌ پاليو
آڏ را ورڌ امراڻ آڻيو
نياءِ نو لاک هي ڀير ڏيول سگت
جيت ڪر پٿوري ۾ جاڻيو
امر اوساڻ اُپڪار ڪر اِڙا پر
راڻ سُرتاڻ را وڏان راجان
سوڍ مهراڻ جيو وار وار سونجي
پُورڻ مرجاد ري ڪرڻ پاجان
ڇَند سوڍا سوائي سنگهه ٺاڪُر (ڀڏيلي)
(کُومڏان لانگيڏان ٻارٽ (ڀيماويري) جا لکيل)
دُوها
اڙ سُڀ ڀڏيلي اُوپر سوڍا نرپ سَوِنيس
اُڊگ ڏيس جامين امل وڌتي ڀاڳ وِسيس
(ڀڏيليءَ جي ڀاڳوند ڌرتيءَ تي سون سنگهه جو پُٽ سوائي سنگهه سوڍو راڄ ڪري ٿو. امل ڪسونٻا ڪندي هن ڀوميءَ جو مان جڳ ۾ مشھور ڪري ٿو)
اُوپي نيلي اڙا پر ٿانڪ سوڍان ٿير
آپڪا سنڌُو اوجلا نهران کڙڪي نير
(سائي سرزمين سنڌُ تي سوڍن جو راڄ سُونهي ٿو، توهان جو سنڌُو ڪيڏو نه صاف ۽ شفاف آھي، جنهن جو نير نهرن ۾ ڇُلڪي رهيو آھي)
(ڇَند ريڻڪي)
(1)
اڙ پر جل نهر وڌت نت اُولگ، گوم اُڏڪ سمتو گيهرا
مودڪ انب ڪيل پنگت اُپون مهه، ڌن ڌن سنڌ رمڻيڪ ڌرا
سُڀ ڪر نرپ واس وسي سونيسور، ڪويان دت سُڌ تار ڪري
اڌپُت ڌر سنڌ ڀڏيلي اُوپر سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(2(
پراڪرم جس سوڍ وڌت انگ پورس، ڪنور سون سنگهه رو چڙھت ڪلا
ڪيسر لنڪا رتن رو ڪُلوڌر، اوپي سڌن جن سُجس اِڙا
ڀِن ڀِن سب بات جوتل بهادر، ڌن رجپُوت ورڌ ڌري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(3(
آرس اُوپر ميلاتان اُوپت، گگن کروڪا اُڊگ گرهي
ون ڦُول سمان گليڇا مخمل، رِڌ سِڌ جيوتي واس رهي
پن گهٽ جد ڪوس سُورڻ انپورڻ، ڪيرت ڏسون چهونڪار ڪري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(4(
ڪر ڪر تهان سمر سُتن ڪر ڪبجي، ڊر ڊر ارگڻ داٻ ديا
ڀر ڀر تَن من سروج ڀُجاٻل، ڪرڙا ڀڙڪي جير ڪيا
پڙ پڙ اري پاوَ ڀيٽ ڌر پُوجت، پرسڻان سر پر ٿاپ پري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(5(
اِڙا پد نت اُڪت اتي اوچل، رڻوَ بهادر ڏيڻ رٿا
پرمارٿ ڪاج سُڌارڻ پبلڪ، ڪر سُک ڏيڻ يٿا ڪٿا
دل سُون آسيس ڏيئي سب دُنيا، ڪروڙ شٻد سُوراج ڪري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(6(
پُورڻ ان ديگ ميماڻان پُشڪل، ٿال امرت سم اسنکيه ٿيئي
ڪڍيان پوساڪ سجائت ڪريان،دل جد ڪويان موج ديئي
تاڪٻ ورڻ آڻ ڪيا من ترپتا، هيم ردان جيوراج هري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(7(
مَرُوڌر، جيساڻ، ارٻڌ، گرمالوَ، ڍونڍاڙ ويڪاڻ جيتاڻ اپي
اِڙ پر دهلي، آگري، الور، جونجهاڻون بُوندي سُجس جپي
سنڌ واو ڍاٽ ڪارونجهر سهتا، ڪڇ ڪاٺي مُک سُجس ڪري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
(8(
هنگول ساٿ ڏيول نت اوپر،جنگل رائي اتي سوائي تڻي
پڪش ماتول شڪتي سهاءِ هو، نوي لاک نت سهاءِ بڻيا
اوني پر راج سوڍ رهي اوچل، آشيش ڪوي کُومون اچري
اَڌپُت ڌر سنڌُ ڀڏيلي اُوپر، سمرٿ ڀڙ سونيس سري
دوها
جُگل سُتن جيوراج را سون ڀير سُريند
دُوئو داتاور رنگ ديان ڪرمي ڀڙ سُک ڪند
سُتن سوائي سنگهه رو سروپ سنگهه سُڄاڻ
داني اديڪ دلير ڀڙ وڌ وڌ رنگ وکاڻ
ڇتري برڌ ڌاري ڇاڇري اکجي سوڍ انُوپ
اُگتي روي رنگ آپون رتن سُتن ڪُل رُوپ
مُغل رتي ني ماريو جبر کيل رڻ جنگ
ڪوٽ رتو قبجي ڪيو راجن سوڍا رنگ