هڪ ڪساري حقيقت...
هو گذريل ٻن ڏينهن کان بئنڪاڪ جي مساج گهرن ۽ شراب خانن جا چڪر هڻي رهيو هو. پاڻ ننڍي هوندي کان شراب ۽ شباب جو شوقين آهي. جيڪو ڪمائي اهو ان ۾ ئي چٽ ڪري. پنهنجي ملڪ ۾ جتي شراب ۽ جوا تي بندش آهي اتي به آفيس بعد سندس اهو شغل هوندو آهي.
“چئبو ته اڃان سڌريو نه آهين؟” مون کلندي کيس چيو:
منهنجي ڳالهه دل ۾ نه ڪندي آهستي چيائين: “مونکي ڇو ٿو ڏوهه ڏين. آئون ته آهيان ڇڙو ڇانڊ. هي جيڪي مونسان گڏ آيا آهن اهي ته مڙيئي شادي شده آهن. ڪي ته زالون به ساڻ وٺي آيا آهن هڪ همراهه ته تازي شادي ڪري هني مون ملهائڻ جي بهاني هتي آيو آهي.”
“پوءِ سندن زالون ڪيڏانهن ويون؟” مون ساڻس گڏ اڪيلن مردن کي ڏسي پڇيو.
“انهن کي هي هوٽلن ۾ ڇڏي آيا آهن.”
“هنن ضد نه ڪين ته اسين به گڏ ٿيون هلون؟”
“نه. انهن کي هو شام جو ئي شاپنگ ڪرائي آيا. هاڻ هو ويٺيون پنهنجي خريداري جاچين ۽ هي آيا آهن ٿائي عورتن جا اگهاڙا ناچَ ۽ کيل تماشا ڏسڻ. پنهنجين زالن کي اهو چئي آيا آهن ته واڪ ڪري ٿا اچون.”
جنهن هوٽل ۾ آئون رهيل هوس ان ۾ هڪ ڊاڪٽرن جو به سيمينار هلي رهيو هو ۽ مٿيون لاهور جو ڊاڪٽر پڻ ان لاءِ آيو هو. پاڪستان جي ٻين شهرن جا پڻ ڪجهه ڊاڪٽر هئا. هڪ سکر جي ڊاڪٽرياڻي پڻ هئي. پاڻ، ڊاڪٽرياڻيءَ کان علاوه، سماجي ورڪر پڻ آهي. کيس پئسي ڪمائڻ کان وڌيڪَ غريب مريضن جو گهڻو اونو رهي ٿو. هوءَ سنڌ جي ڪيترن ئي شهرن ۾ رهي آهي.
هڪ ڏينهن منجھند جي مانيءَ تي اسين هڪ ئي ٽيبل تي اچي ويٺاسين. بئنڪاڪ جي مٿين پهلوءَ تي ڳالهيون ڪندي هن چيو:
“ليکڪ آهين. هڪ ڳالهه اڪيڊمڪ پئانٽ ــ آف ـــ ويو کان ٻڌايان ٿي جيڪا تون چاهين ته نالا بدلائي، ماڻهن جي ڄاڻ خاطر لکي سگهين ٿو.”
“توهان ضرور ٻڌايو.” مون وراڻيو مانس.
“هائو ۽ اها حقيقت اسان جي عالم فاضل ۽ پڙهيل ڳڙهيل طبقي لاءِ سوچ جو سامان مهيا ڪري سگهي ٿي.”
“توهان جي مهرباني.”
“سنڌ جي جنهن شهر ۾ اڄ ڪلهه آئون نوڪري ڪريان ٿي،” ڊاڪٽرياڻيءَ ٻڌائڻ شروع ڪيو، “اتي ڀر واري ڳوٺ جي هڪ نوجوان زميندار جي نوڪرياڻي علاج لاءِ آئي. هوءَ غير شادي شده هئي پر هن کي S.T.D (جماع ذريعي پکڙندڙ بيماري) ٿي پيئي هئي. علاج لاءِ هوءَ تعويذ، ڳوٺ جي پوڙهين جا ڏس پتا، ٽوڻا ڦيڻا ۽ پسار ڪيون شيون کائيندي رهي. مون وٽ جڏهن پهتي ته سندس بيماري ڪافي پراڻي ۽ خطرناڪ حد تائين پهچي چڪي هئي.
“علاج دوران هن سڄي حقيقت ٻڌائي. جنهن بيماريءَ کي هن معمولي ڦٽ ڦرڙي يا نظر لڳت سمجھيو پئي اها کيس ان نوجوان زميندار سان جنسي تعلقات رکڻ سان ٿي هئي جنهن جو بئنڪاڪ جهڙن شهرن ۾ عيش عشرت لاءِ اڪثر اچڻ وڃڻ ٿيندو رهيٿو. مون ان نوڪرياڻيءَ کي ٻڌايو ته اها بيماري نه فقط ان همراهه کي هوندي پر ان جي زال کي به منجھانئس لڳي چڏڪي هوندي.نوڪرياڻيءَ اقرار ڪيو ته بلڪل ائين آهي پر هوءَ ۽ زميندار پنهنجا ديسي علاجَ ڪندا رهن ٿا. نه رئيس ٿو ڪنهن ڊاڪٽر سان ڳالهه ڪري ۽ نه سانئڻ کي علاج لاءِ موڪلي ٿو. هو ان ۾ پنهنجي بي عزتي سمجھي ٿو.”
“پوءِ ڇا ٿيو ـــ؟” مون تجسس مان پڇيو.
“ڪجهه عرصي بعد جڏهن ان بيماريءَ سخت تڪليف ۽ پيڙا پئدا ڪئي ۽ جيئڻ جنجال ڪيو ته اها زميندار جي زال، مڙس کي ٻڌائڻ بنا، لڪ چوريءَ مون وٽ علاج لاءِ آئي. ننڍي نيٽي معصوم، پريءَ جهڙي سهڻي نينگري پر سفليز ڪري ختم ٿي ويئي هئي. هڪ وڏو عرصو علاج ڪرائڻ بعد، سو به هوءَ خوش نصيب هئي، کيس وڃي ڪجهه شفا حاصل ٿي آهي. پر هن جي منهن جي اها ملوڪائي موٽي نه آئي آهي، جنهن جي برباديءَ ۾ هن جو ڪو پنهنجو هٿ نه هو.”
۽ پوءِ ٿڌو ساهه کڻي ان ڊاڪٽرياڻيءَ چيو: “وري به هن همت ڪئي. خبر ناهي ڪيترون اهڙيون معصوم جانيون ڪوٽن اندر ڪڙهنديون رهن ٿيون جن جا عياش مڙس ڪا جوابداري محسوس نٿا ڪن. اهڙيون اسان وٽ ڪيتريون هونديون جيڪي پنهنجن مڙسن کي تنبيهه ته هي جو توهان هزارين رپيا ٿائلنڊ جهڙن ڌارين ملڪن ۾ چٽ ڪريو اچو، ان مان پاڻ ۽ ڪٽنب کي ڇا ٿو هڙ حاصل ٿئي؟ بدنامي، سور، عذاب ۽ بيماريون!”