هڪ جپاني ليکڪا سان ملاقات
“اڄ ڪلهه توهان ڇا ڪري رهيون آهيو؟” مون پڇيومانس.
“اڄ ڪلهه آئون پنهنجي ملڪ ۽ قوم جي ماڻهن سان ئي وڙهي رهي آهيان، جيڪي ٿائلنڊ جي عورت جي ڪمزوري ۽ صبرَ مان ناجائز فائدو وٺي ان کي Exploit ڪري رهيا آهن.”
هن ٻڌايو ته جپان ۾ اڄ ڪلهه مافيا ٽائيپ ماڻهن ڪيتريون ئي لڪ ڇپ ۾ ايجنسيون ٺاهيون آهن جيڪي، ظاهري طرح ايشيائي ملڪن جي ڇوڪرين کي جپان ۾ صاف سٿرين نوڪرين جا ڏٽا ڏيئي جعلي پاسپورٽ ۽ ڪوڙين ويزائن تي گهرائين ٿيون. ان بعد کانئن هوٽلن، ڪلبن ۽ پرائيويٽ اڏن تي بار گرلس، اگهاڙن ناچن ۽ رنڊپي جو ڪم ورتو وڃي ٿو. انڪار جي صورت ۾ کين ماريو ڪٽيو وڃي ٿو يا نشي تي رکيو وڃي ٿو. اهي ڇوڪريون جيڪي سوچي سمجھي ان پيشي لاءِ اچن ٿيون ۽ اهو سوچي ته جھٽ پٽ امير ٿي وينديونسين، انهن کي به پورو اجورو ڏيڻ بدران تمام گهٽ پئسا ڏنا وڃن ٿا.
“سڄي رات لاءِ سندن جسم حاصل ڪرڻ لاءِ جپاني گراهڪ ٽيهه هزار يين (ساڍا چار هزار روپيه) ڏئي ٿو. پر ان مان به هنن کي فقط چوٿو حصو ڏنو وڃي ٿو. باقي پئسو ان جو جپاني دلال ڪوڙي پاسپورٽ ۽ ٽڪيٽ ڏيئي گهرائڻ جي حساب ۾کائيندو رهي ٿو. جيڪڏهن هو سرهي منهن سان گراهڪ جون گهرجون چڱيءَ طرح پوريون نٿيون ڪن، يا ڪم تي دير سان اچن ٿيون، يا منهن تي مرڪ نٿيون آڻين ته ان تان ٻئي ڏينهن کين ماريو ڪٽيو وڃي ٿو ۽ سندن اجوري جو حصو پتي اڃا به گهٽايو وڃي ٿو.”
جپان جهڙي ملڪ ۾ جتي ٺلهي ڊبل روٽي ۽ چانهه به مهانگي آهي اتي سندن حصي ۾ ملندڙ هي پئسا تمام گهٽ آهن. پٺيان مائٽن مٽ کي ڇڏڻ جو کين الڳ ڏک رهي ٿو ۽ وطن واپس ورڻ تي پاڻ سان ڪيتريون ئي Sexually Transmitted Diseases (جماعي بيماريون) کڻيو اچن.
ان قسم جون ڇوڪريون جيڪي جپان جهڙن ملڪن ۾ غير قانوني طور رهيل آهن، ۽ مرداني حوس جو ڪنهن نه ڪنهن ريت پورائو ڪن ٿيون. انهن ۾ ملائيشيا، فلپين ۽ ٿائلنڊ جون سڀ کان گهڻيون آهن ۽ انهن ۾ وري ٿائي ڇوڪريون سڀ کان وڌيڪَ مظلوم آهن، جو هو بيحد چئيوان ۽ غريب سڀاءَ جون آهن.”
مونکي ياد آيو ته ڪجهه ڏينهن اڳ ملائيشيا جي اخبارن ۾جپان بابت اهڙيون خبرون آيون هيون. ان کانپوءِ ملائيشيا جي حڪومت ملائيشيا جي ڇوڪرين کي جپان ۾ نوڪري ڪرڻ لاءِ سوچي سمجھي قدم کڻڻ لاءِ صلاح ڏني. ملئي ڇوڪرين لاءِ جيڪي مسلمان آهن، بار گرل جهڙي نوڪري ڪرڻ لاءِ بلڪل منع ڪري ڇڏي. باقي ملائيشيا جون چيني انڊين ڇوڪرين هروڀرو بهتر سمجھن ته انهن نوڪرين لاءِ وڃي سگهن ٿيون.
“توهان ڀلاٻين ملڪن جي ڇوڪرين سان همدردي رکو ٿيون يا رڳو ٿائلنڊ جي ڇوڪرين سان؟” مون کانئس پڇيو.
“هن وقت گهڻي مصيبت ۾ ٿائي ڇوڪيون آهن، جيڪي گهٽ تعليم، دور دراز ڳوٺن جون ۽ سادي طبيعت واريون هجڻ ڪري ٻاهر جي چالبازين کان اڻ واقف آهن. اهي جپان جهڙن ملڪن ۾ پهچي ڦاسيو وڃن ۽ ڀڄڻ جي واهه نٿي ملين. جيڪي خوش نصيب ظالم جي چنبي مان بچي پنهنجي ملڪ موٽن ٿيون انهن سان سندن حڪومت همدردي ڪرڻ بدران بئنڪاڪ جي هوائي اڏي تي ئي کين ڪوڙي پاسپورٽ جي ڏوهه ۾ جھلي جيل اندر ڪري ٿي. يعني اصل ظالم ۽ ڏوهاري ته وريو وريو بچيو وڃي ۽ سکيو ستابو ويٺو آهي پر هي غريب ۽ مظلوم ڇوڪريون ڦاسيو وڃن. گذريل سال به فقط ٽوڪيو جي ناريتا ايئرپورٽ تان چار هزار ڇوڪريون موٽايون ويون، جن مان ٻارهن سؤ کن ٿائي هيون، جن تي ٿائلنڊ ۾ ڪيس هلي رهيا آهن اسان جي “ايشيائي عورتن جي ائسوسيئيشن” چندا گڏ ڪري انهن عورتن جي قانوني مدد ڪري رهي آهي، جيئن هنن جو ڏوهه معاف ٿئي ۽ کين جيلَ ۽ غلاميءَ کان آزادي ملي. ساڳي وقت هن پاسي جي عورتن کي اڳتي جي جوکائتي زندگي کان اسين واقف ڪري رهيون آهيون، جيئن هو ڪوڙن ايجنٽن معرفت ڦاسي نه پون.”
“ٿائلنڊ يا ٻين ملڪن مان ڇوڪرين کي ڌتاري وٺي وڃڻ جو ڪم رڳو جپاني ڪري رهيا آهن يا انهن سان ٻيا به شامل آهن؟” مون يايوريءَ کان پڇيو.
“اهي ڪم بين الاقوامي گئنگون ڪري رهيون آهن، جن ۾ وڏو حصو جپان ۽ جپان کان ٻاهر رهندڙ مافيا ٽائيپ ياڪوزا Yakuza گئنگ جو آهي. ڪجهه ٿائلنڊ جي پوليس ۽ اميگريشن به اندران ئي اندران ساڻن مليل لڳي ٿي.”
“ڇوڪريون پاڻ، يا سندن مائٽ، ان ڏس ۾ ڇا ٿا ڪن.” مون پڇيومانس.
“هو مجبور آهن، ٿائلنڊ جي ڳوٺن ۾، خاص ڪري اتراهن ڳوٺن ۾، جتي تمام گهڻي غربت ۽ بي روزگاري آهي، ڳوٺاڻا ويچارا قرضي ٿيل آهن. هنن وٽ پنهنجي اولاد جي پيٽ پالڻ لاءِ ڪجهه به ناهي. پوءِ هو قرض جي ادائگيءَ ۾ پنهنجون ڌيئرون وڪڻن ٿا، جيڪي خريد ڪندڙ مالڪ يا مالڪياڻي وٽ غلام ٿي ڪم ڪن ٿيون. مالڪ کي وڻي ته کين ڪارخاني ۾ ڪم لڳائي. وڻيس ته پنهنجي دوڪان يا گهر ۾ پورهيو ڪرائي. وڻيس ته ڪنهن چڪلي يا مساج پارلر ۾ ڪمائيءَ لاءِ ويهاريس. ٿائلنڊ جي مختلف اڏن تي ڪم ڪندڙ اسي سيڪڙو ڇوڪريون اهڙيون غلام زرخريد ٻانهيون آهن، جيڪي پنهنجي جسم جي ڪمائي پاڻ نه پر پنهنجي آقا کي ڏين ٿيون. ڪڏهن ڪڏهن انهن غلام ٿائي ڇوڪرين جا مالڪ، گهڻي پئسي جي لالچ ۾ کين ملائيشيا، سنگاپور يا جپان وڪري لاءِ موڪلين ٿا. ڪي ڇوڪريون پنهنجي پوڙهي ماءُ پيءُ جي پرورش لاءِ ٻاهر جي دنيا ۾ اچن ٿيون. ان ۾به ڪيتريون غريب اڻ پڙهيل ڳوٺاڻيون آهن، جيڪي تعليم نه هجڻ ڪري ٻي ڪا نوڪري ڪرڻ بدران مساج گهرن ۽ چڪلن ۾آيل گراهڪن کي زور ڏين ٿيون يا پنهنجو جسم وڪڻن ٿيون. جيتوڻيڪ ٿائلنڊ هاڻ معاشي طرح بهتر ٿي ويو آهي ۽ حڪومت کي هنن جي باعزت روزگار مهيا ڪرڻ ۾ مدد ڪرڻ کپي، پر اها به ماٺ ۾ آهي...... شايد اهو سوچي ته رنڊي بازي بند ڪرائڻ تي ملڪ ۾ ٽوئرسٽ اچڻ بند ٿي ويندا ۽ پئسي جي ريل پيل ۾ فرق اچي ويندو.”
ڇا ايڪانامي جو مدار اخلاق سان آهي؟ اسان جو ٿائي يار مسٽر سووت خونڪٿي، جيڪو هتي جي پارليامينٽ جو ميمبر آهي، تنهن کي هڪ ڏينهن چيم: “ماڻهو توهان (ٻڌن) لاءِ چون ٿا ته توهان جي ملڪ ۾ عورت سان جيڪي ڪجهه ٿي رهيو آهي، ان کي عيب نٿا سمجھو. گوتم ٻڌ جي چوڻي آهي ته: “هيءَ دنيا تڪليفن ۽ سورن جي دنيا آهي.” ۽ دنيا ۾ جي سور ئي سور آهن ته جيڪي گهڙيون عيش جون ملن، سي عيش ۾ ئي گهارجن! ڪجهه ان فلاسافيءَ تي ئي توهان يقين رکو ٿا. معاف ڪجو! ڪيترن ڌارين ماڻهن جوڳ توهان لاءِ اهو تاثر آهي.”
“نه اها ڳالهه ناهي. ٿائلنڊ جي ٻڌ ڪلچر ۾ به ان ڳالهه کي غير اخلاقي سمجھيو وڃي ٿو ۽ اسان هرگز نٿا چاهيون ته ٿائلنڊ ۾ ڪا رنڊي بازي هلي پر ملڪ جي معاشي مسئلن ڪري هي خرابيون پيدا ٿيون آهن. امير ماڻهو هر دور جي حڪومت ۾ موج مزا ڪيو ويٺا آهن. غريب ان ئي غربت جي زندگي ۾ رهندو اچي. وچئين طبقي به ڪا خاص ترقي نه ڪئي آهي. اهو به ڄڻ اتي ئي بيٺو آهي. ٻه ويلا پيٽ لاءِ ۽ اڇا لٽا پائڻ ۾ ئي سندس پگهار پورو ٿيو وڃي. جيڪڏهن وچيون ۽ هيٺيون طبقو خوشحال ٿي پوي ته هي جسم جو واپار پنهنجو پاڻ مرادو گهٽجي وڃي. جيتوڻيڪ بنهه بند ٿيڻ مشڪل آهي. جپان ۾ به ساڳيا ڪم هئا. ساڳيو حال ڪوريا ۽ تائيوان جو هو. پوءِ جيئن جيئن انهن ملڪن جي ايڪانامي سڌري تيئن تيئن ماڻهن اهي ڌانڌا گهٽائي ڇڏيا.”