تاريخ، فلسفو ۽ سياست

تاريخ جي تعليم جا اصول

ھي ڪتاب علم تاريخ جي شعبي سان تعلق رکندڙ شاگردن لاءِ گائيڊ بڪ آهي. هن ڪتاب ۾تاريخ بابت مختلف سوالن جين:  تاريخ ڇا آهي؟ تاريخ ۽ سائنس ۾ ڪهڙو فرق آهي؟ تاريخ ڪيئن پڙهجي، ڪيئن لکجي؟ تاريخ لکڻ جي طريقن بابت ليک شامل آھن.

Title Cover of book تاريخ جي تعليم جا اصول

4. حال کان ماضيءَ ڏانهن وڃڻ وارو طريقو

جيڪڏهن تاريخ پاڙهڻ جو مقصد حال جي زندگيءَ بابت ٻارن کي سيکارڻو آهي ته پوءِ تاريخ جي سکيا حال کان شروع ٿي ماضي ڏانهن هلڻ گهرجي، ڇاڪاڻ ته موجوده زندگيءَ ۾ جيڪي حالتون، سماجي ادارا ۽ سياسي ۽ اقتصادي مشڪلاتون پيدا ٿيون آهن، انهن سڀني جا اسباب ماضيءَ ۾ ملي سگهن ٿا. درحقيقت هي طريقو زماني وار طريقي جهڙو آهي. فرق ايترو آهي ته زماني وار طريقي ۾ ماضيءَ کان حال ڏانهن ٿا اچون ۽ هن طريقي موجب حال کان ماضيءَ ڏانهن ٿا هلون. هن طريقي جو بنياد هڪ مشهور تعليمي اصول تي رکيل آهي، يعني ته استاد کي ڄاتل ۽ ڏٺل شين کان اڻ ڄاتل ۽ اڻ ڏٺل شين ڏانهن وڃڻ گهرجي. پر عملي طور حال کان ماضيءَ ڏي وڃڻ واري طريقي تي عمل نه ڪيو ٿو وڃي بلڪ هيءُ طريقو فقط سبق جي شروعاتي ڏاڪي جي لاءِ ڪم آندو وڃي ٿو. شروعاتي ڏاڪي کان پوءِ استاد هڪدم پنهنجي مقصد يعني نئين سبق تي اچي ٿو. هيءُ نئون سبق حال جي بابت به ٿي سگهي ٿو ۽ ماضيءَ بابت به حال ۽ ماضيءَ کي پاڻ ۾ ڳنڍي هڪ ٻئي سا گڏ ڪري پاڙهڻ تاريخ جي سکيا جو مکيه اصول آهي، تاريخ هڪ سماجي ۽ پنگتي علم آهي ان جي پڙهڻ مان اسان کي خبر پوي ٿي ته اسان جي موجوده زندگيءَ جون سياسي، سماجي، اقتصادي، ۽ مذهبي سڀ ڳالهيون گذريل زماني جي حالتن جي ڪري پيدا ٿيون آهن. اسان جي لاءِ موجوده زماني جي تاريخ جي اهميت وڌيڪ هجڻ گهرجي ۽ گذريل زماني جي تاريخ جي اهميت ان کان گهٽ.