عشق جنين سر آيو!
ڳوٺ جي جنھن گلي / گهٽيءَ مان گذري تہ اتي هنگامو برپا ٿي وڃي. ”چريو چريو .... ڪرمون .... چريو هن ويچاري لاءِ سماج زندگيءَ جا ڏهاڙائي تنگ ڪري وڌا هئا. نہ ڏسن سندس سونھاريءَ کي جنھن ۾ ڪارن وارن جي گهڻائيءَ ۾، ڪجهہ ڪڻا اڇن جا بہ هوس نہ ئي سندس وهيءَ جو ئي ڪو ويچار هئن! بس هو تہ هئا ننگا ۽ اگهاڙا. وتيا ٿي وئرٿ نچيا ۽ ٽپيا! ڪرمونءَ جو ڌنڌو هو مال چارڻ. سج جڏهن پنھنجو چمڪندڙ چھرو مٿي کڻندو هو، تہ ڪرمون سڄي ڳوٺ جي گوهر کي تاڻي نڪري پوندو هو جهنگل ڏي. پوءِ مينھن جي ڪارين ڀنڀور ڳچين ۾ ٻڌل چڙن مان اهڙي تہ مڌر موسيقي ڇڙي پوندي هئي جو چارڻ جو چنگ ئي مات کائي وڃي. هُو انھن چڙن جي موسيقي تي گيت جهونگاري ويھندو هو. گيت مٿان گيت، ڄڻ سُرن جون ساوڻيون وسنديون هجن، جوڀن جا جلوا جلترنگ ٿيندا هجن.
ڪرمون چريو .... چريو وارا بي سُرا ۽ بي حيا آواز جڏهن ڪنين پوندا هوس تڏهن، هيڪر تہ ڇرڪي اٿندو هو. انھيءَ اچانڪ شاڪ تي، سوچن جا ڪاريھر بہ جدا وڻ ويڙهي جيان ويڙهي ويندا هوس ڇا واقعي ئي تون چريو آهين؟! جي لوڪ ائين ئي ٿو ڪوٺينئي تہ پوءِ ڪيترو بہ ڏاهو ڇو نہ چوين پاڻ کي! پر سڏبين وري بہ چريي جو چريو ....!
هو واندڪائي ويل، پنھنجي سائي، سکڻي سماج جي اڍنگيءَ چال تي خوب سوچي ويچاري، انت ۾ وڏو ٽھڪ ٻُرائي، هلڻ لڳندو هو. پوءِ ڪجهہ پل ان ڳالھہ کي ئي لنوائي ڇڏيندو هو تہ ”واقعي هُو ڪو چريو بہ آهي ڇا؟!“ ڪرمون جي زندگيءَ جي پھرين صبح جڏهن هُو ماءُ جي سائي سڀاڳي ڪُک مان گهرڪي آيو، ڪيڏي نہ سُندر ۽ سھڻي هئي. سندس ابي کيس هنجهہ ۾ کڻندي ئي، ڌڻيءَ جو شڪر بجا آندو هو، سندس ماءُ جيڪا ويم جي سُورن ئي ساڻي ڪري وڌي هئي – جڏهن سندس اوئان .... اوئان .... ٻڌائين تہ سُورن جون سڀئي سٽون ئي وسري ويس دائيءَ ۽ جيڏين سرتين جي مبارڪن جا مينھن وسي ويس، سندس ابي ۽ امان جون اکيون، خوشيءَ هاڻن لڙڪن ۾ رجي ويون. سندس ڄمڻ کي، هن جي پيءُ، ﷲ جو ڪرم ڄاڻي، کڻي نالو ئي ڪرم ﷲ رکيو. سندس ڇٽيءَ ڇهين ڏينھن، مڻين مُنھن مٺائي کائي، لوڪن ٿي لوڏون ڪيون ڪرم ﷲ جو پيءُ دين محمد تڏهن چڱي چوکيءَ وارو هو. وٽس سئو جريب زمين هئي ڪمدار ڪوٽار توڙي تر جا چڱا مٺا ماڻھو پيا سندس آڏي ٽيڏي ۾ گذاريندا هئا. مڙس هو بہ ڪو مٿير هو، جو سڀني جي منافقي کي مُنھن ڏيو بيٺو هو.
ڪرم ﷲ اڄ ڪاني تہ سُڀاڻي ڪانو! نيٺ اچي جوانيءَ واري جوڳ کي رسيو! مُنھن تي مڇون ۽ ڏاڙهي اچي انگوريس سوچن ۽ احساسن ۾ ڪيئي مڌڀريون هوائون گهلڻ لڳيون.
هو ڪڪرن وانگر هيڏانھن هوڏانھن آواره ڦرڻ لڳو. جواني، اندران ئي اندران چڪ ٿي وڌس، تنھن سُڪون ئي تياڳائي ڇڏيس، نيڻن کي جو نياپو مليو تہ ورھہ جي ويراڳ اچي در جهليو ننڊ نيڻن کان ئي رُسي هلي وئي. تارن سان رهاڻيون ٿيڻ لڳس. ستارن جي سونھن ۾، پنھنجي پرين جا پيرا پئي تلاشائين،پرين اهڙي سان وڃي پيچ اڙايو هوس، جو ڏسندي ئي ڏوھہ ڇڻي وڃن.!
سندس سرير جي سونھن ۽ چھري جا چمڪا،ڄڻ وڄ وراڪا هئا هُو انھن اڳيان پنھنجو هوش ئي هارائي ويو. هن کي هاڻ هر شيءَ ۾ پرينءَ جو پاڇو ئي پيو سمايل محسوس ٿئي! ڇو تہ سندس تصور وارن ريشمي ڌاڳن۾ پرينءَ جا پور اڻجي ويا هئا. سندس اندر ۾ عشق واري آگ، اُلا بنجي چڪي هئي. ڪرم ﷲ جي ڪيفيتن، سندس پيءُ تي منڪشف ڪيو تہ سندس پٽڙي جون اکيون ڪٿي اڙجي ويون آهن.
دين محمد تہ دنيا جون لاهيون چاڙهيون اُڪري آيو هو. جوڀن جا اڻاوا سڻاوا لَڪَ لتاڙي هاڻ اچي هٺ کي هيٺ ڪيو هوس تنھن لاءِ ڪرم ﷲ جي ڪيفيتن کي محسوس ڪرڻ ڪو اوکو ڪم نہ هئو. پر، ” جوانن جا معاملا، جوان ئي ڄاڻن“ اهو سوچي کڻي صبر ڪيائين.
اچانڪ ابتيون هوائون اچي لڳيون، موسمن جي ان مٽ سٽ ۾، دين محمد بہ دنيا ڇڏي هليو ويو سندس وڇوڙي جو غم، ڪرم ﷲ لاءِ مختصر ثابت ٿيو. ٽي ڏهاڙا پٿر تي ويھي هن عذر خواهيون وصول ڪيون. پڻس جي ٽيجهي وارو ٽاڻو ٽاري جيئن اٿيو، تيئن وري گوڏو کوڙي نہ ويھڻو هو تہ نہ ويٺو.
هن تي نسواني نينھن کيپ چاڙهي ڇڏيا هئا. هو هاڻ پنھنجي پرينءَ کي پائڻ جي چڪر ۾ اچي ويو. پرينءَ جنھن ڪڏهن ساڻس يا هُن ٻہ ٻول بہ ڪين ٻوليا هئا. تنھن کي پائڻ بہ ائين هو، گويا پٿر ائين پيچري تي هلڻ!
هنن ٻنھي جي نيڻن ئي هڪ ٻئي سان نينھن جو نياپو سليو هو ۽ بس!! پوءِ تہ پُورن مٿي پور پيا پونس. ”ڪيئن بہ ڪري، محبوب سان ملڻو آهي.! انلاءِ ڪيتري ئي ڀاري قيمت ڇو نہ چڪائڻي پويم؟!“ پوءِ تہ پڻس واري دولت کي اچي لٽائڻ بيٺو. پئسا پنجڙ جيڪي پونجي ۾ هئاسي تہ سکڻا دلاسا ڏيڻ وارا ويا ڳڙڪائي. باقي بچيس وڃي پڻس واري ڇڏيل ٻني! جيڪا ونيءَ وانگر مردن کي عزيز هوندي آهي. پر اها بہ سندس هٿن مان وڃڻي هئي، سا هلي وئي. وڏيري عليءَ جي ڪنن ۾، ڪنھن وڃي ڀُڻڪو ڪيو تہ ”دين محمد جو ڇورو سندس ڌيءَ تي مفتون ٿي، پڻس واري دولت برباد ڪري چڪو آهي. هاڻي اچي ٻني ٻاري وڪڻڻ جا سانڀاها ڪيا اٿس“ وڏيرو علي ٻنيءَ تان سر ساھہ ڏيڻ وارو شخص هو. تنھن جو اهاڳالھہ ٻڌي تہ مُڇن کي کڻي موڙو ڏنائين، پنھنجي بوسڪيءَ واري پٽڪي کي ور ڏئي، ٻنيءَ حاصل ڪرڻ لاءِ اٿي کڙو ٿيو! ڪنھن راز واري سان ڪرم ﷲ ڏي سنيھو مُڪائين ” تہ جيڪڏهن زمين تان هٿ کڻندين تہ آءٌ بہ ڏيندس پنھنجي ڌيءُ تنھنجي رشتي ۾“.
ڪرم ﷲ، پاڻ لاءِ اهو سودو سوايو سمجهندي، ها ڪري ويٺو. پر شايد هو اڻ ڄاڻ ئي هو تہ وڏيرو علي ”مطلب جو يار آهي جڏهن مطلب نڪريس ٿو تہ اڳلي کي ائين ٿو مٿان ڪري هڻي، جو چاليھہ سال سندس چيلھہ ئي سنئي نہ ٿي ٿئي! هُن پنھنجي ٻني لکي ڏني، ونيءَ لاءِ اها ئي ٿيندڙ ونيءَ جنھن سان پريت جا پيوند اڙائي چڪو هو. ڪرم ﷲ مُڪو پنھنجي ماءُ کي وڏيري عليءَ وٽ سڱ ڪاڻ! تہ سندس رشتو پڪو ڪري اچي. هُن جي اکين ۾ اميدن جا الماس پئي جرڪيا تہ اجهو ٿي کيس خوشخبري ملي. سندس جيجل ماءُوڃي عليءَ جي اڱڻ تي پير پاتا. مرحبا تہ موچاري ڪيائونس عليءَ جي گهر واري اٿي کلي کيڪاريس وڏيري عليءَ بہ پنھنجا چپ چوريندي، کيس ڀليڪار ڏني. پر جڏهن سليائين ساڻن پنھنجي ڇوڪري لاءِ رشتي وارو راز! تہ وڏيرو علي شھپر وٽي، مُنھن ۾ گهنج وجهي لڳو کيس گهورڻ، وڏيري جي زال وضعداري کان ڪم وٺندي، کيس خاموش رهڻ جو اشارو ڏنو. هوءَ پاڻ ويٺي ڪرم ﷲ جي ماءُ کي ڪن ۾ ڀڻڪو ڪرڻ ؛ ”ادي! ڳالھہ سچي اها اٿئي تہ منھنجو مڙس، تنھنجي پٽ کي سڱ ڪونہ ڏيندو .... باقي سکڻو دلاسو ڏئي،توکي سهڪايو اٿس ان لاءِ آءٌ توکا معافي جي طلبگار آهيان؟!“ ڪرم ﷲ جي جيجل جا سڀ ڇيھہ ئي ڇڄي ويا، اهڙي جواب تي!! هوءَ جڏهن موٽي ماڳ آئي تہ ڪرم ﷲ سندس ويجهو اچي، وراڻي ورتس....! ماڻس کيس کُتو جواب ٻڌايو تہ موم بتيءَ جيان سڄو ئي وسامي ويو. اکين جي اڳيان ڪاريون چادرون اچي ويس. پنھنجو پاڻ وڃايل وڃايل محسوس ڪيائين ماءُ سندس اڳيان مجبور بڻي بيٺي رهي ماءُ ڀلا ڪھڙي آٿت ڏئيس ها؟! هن وٽ هو بہ ڇا .... سڀ ڪجهہ ئي تہ سندس حوالي هو جيڪو بہ هاڻ سندس نہ رهيو هو. بدحواسيءَ جي عالم ۾، اکين جا تارا ڦيرائي ماءُ کي مخاطب ٿي چوڻ لڳو ؛ ”امان هي سڀ ڪجهہ ڇا ٿي ويو ....؟! مون سان تہ وڏيري نسورو ناحق ڪيو آهي. ان سڱ عيوض ئي تہ مون کان زمين ....“
احساس جي شدت سبب هُو وڌيڪ سلي نہ سگهيو. ماڻس تہ سندس اڌوري گفتگوءَ مان ئي ساڃاهي وئي ؛ ”ڇورا ....! زمين جو ٽڪرو بہ وڃايئي ڇا ....؟!“ ورھہ جي ويراڳ جو ماريل ڪرم ﷲ ڪو بہ جواب نہ ڏئي سگهيو. ماڻس بہ وڏيري جا پرڪار ڏسيو ويٺي هئي، جنھن حشمتن ۽ هرفتن سان ڪيترن جا ڀاڻ ڀينگيا ڪري ڇڏيا هئا. سا اندر ۾ سڄي اڌ ٿي وئي، پنھنجي دين دنيا جي اڪيلي پٽڙي جي اهڙن ڪرتوتن ۾، هوءَ ڏينھون ڏينھن ويئي ڳرندي .... پر کيس اُف بہ چيائين ڪين!!
ڪرمون کي وڏيري خلاف اندر ۾ اُلا اُٿڻ لڳا هاڻ هُن اڳيان وڏيري جو نالو بہ جنھن ٿي اچاريو تہ اتي چھرو ئي بدلجي ٿي ويس. هڪ رات پاڻ مرادو طئه ڪيائين ته”اڄ هُو ان حويليءَ ۾ داخل ٿيندو. جتي فاطمہ جي جوڀن جي حسين رُت سندس انتظار ۾ آهي. هن جون وکون وڏيري جي حويليءَ ڏي وڌڻ لڳيون. ان سمي آڪاس ۾، تارا ٽم ٽم ٽمڪي رهيا هئا. جيڪي انڌيرن ۾ روشنين جا رازدان هوندا آهن. هن ٻانھن ۾ پيل گهڙيءَ تي ٽائيم ڏٺو ؛ ”رات جو هڪ وڄي رهيو آهي. ڪير اچانڪ ڏسي وٺي تہ .....؟! جيڪڏهن ڪنھن ڏٺو بہ تہ ڇا ٿيندو ....؟! آءٌ پنھنجي فاطمہ سان ٿو ملڻ وڃان ..... نہ ئي ڪنھن جو ڌاڙو هڻن ٿو وڃان“ هُو اهڙيون سوچون سوچيندو اچي وڏيري جي حويليءَ وٽ پھتو. رات جي خاموشيءَ ۾، حويليءَ جي ديوار ڏي هڪ نظر اڇلايائين. سندس اڳيان ڄڻ هماليہ جبل ڳاٽ کڻيو بيٺو هو.حويليءَ جي ديوار کي چوڌاري چڪر هنيائين تہ اڀرندي طرف کان، ديوار ۾ هيٺ چڱو چوکو سوراخ نظر چڙهيس. پڪ ٿيس تہ سندس سُوتليءَ جھڙو سنھو سيپڪڙو وجود منجهائنس پار پئجي ويندو. هو همت ڪري اهو لڪ لنگهي ويو. فاطمہ جي بہ جوڀن جوانيءَ، ننڊ ڦٽائي کڻي رکي هئي تنھن پريان کان ئي سندس پاڇي کي پرکي ورتو ..... همت ڪري هوءَ بہ هلي آئي ڏانھس ..... طالب ۽ مطلوب، پاڇو ۽ وجود ونگجي ويا!! پيار جو پرڪيف پيالو پيتائون، تہ زندگيءَ ڀر ائين ئي ملڻ جا وچن ويھي ونڊڻ لڳا.
پرھہ جو پوتر چھرو اڃا پرار ئي هو. تہ هڪ ٻئي کان موڪلاڻي ڪيائون ليڪن ڪرم ﷲ سماج جي ماڻھن جي نظر ۾ ڪرمون چريو ..... ٿي چڪو هو. جو هُن زر، زمين وڃائي ڳوٺ جي گوهر چارڻ شروع ڪئي هئي.