عڪس
ذهن ۽دل ٻئي هم آهنگ ٿي، سندس دوستي واري ظاهري روپ کي مڃڻ لاءِ تيار نہ هئا. پر مون کي تہ اوس ساڻس نڀائڻو هو .... جو سياڻن جو اهو قول مون کي وري وري پئي ياد آيو تہ ”گل جو جواب گل سان ئي ڏيڻ کپي ....“ سو هن پنھنجي رويي مان دوستيءَ جا مھڪيل گلاب آڇيا تہ مون وري بهار جي مند ۾ ٽڙندڙ گلن جي ڪلين جهڙا، دل جي دنيا مان چورايل جذبا کيس ارپن ڪيا. هو ڏينھو ڏينھن منھنجي ويجهو پوندو ويو. سندس رويي جي ڪشش مون کي بہ سندس ويجهو ڪندي آئي. اهو سڄو عمل، جيڪو منھنجي طرفان ٿي رهيو.
هو سو دل جي منشا بنان هو. ڪشش صرف سندس ظاهري رويي جي ڪمال جي هئي. اندر ۾ منھنجي لاءِ کيس محبت هئي يا نہ ....؟! اهو منھنجي منطق لاءِ اهم سوال هو! هن ۾ مردن واري مردانگي بہ هئي يا يوسف ۽ زليخا واري عشق جو سندس اندر ۾ ڪو اهاءُ هو؟! سو تہ آءٌ سوچي نہ ٿي سگهيس، جو منھنجو ذهن سندس باري ۾ اهڙو سوچڻ ۽ مڃڻ کاءِ مانع هو. پر وري بہ منھنجي مجبوري هئي تہ آءٌ دل ۽ دماغ کي مڃائي وٺان تہ “هيءُ دراصل انساني معاملو آهي ان لاءِ سنجيدگيءَ سان ويچارڻ کپي....“ هاڻ هن ۽ منھنجو ملڻ جلڻ ائين هو جيئن پاڇو پنھنجي اصلي وجود سان هوندو آهي ۽ رات ستارن سان هوندي آهي، جيئن چند چانڊوڪيءَ سان هوندو آهي. ان ملڻ جلڻ جي تسلسل ۾، هڪ لمحي هن مرڪندڙ نگاهن سان مون ڏي ائين گهوريو ڄڻ پڇي رهيو هجي “ويساھہ جون سرحدون اڃا دور آهن ڇا.؟!” ۽ مون ڄڻ ۽ جواب ڏنو تہ “هيءُ سراسر دل جو معاملو آهي. دماغ کي تہ مڃائي سگهان پر دل تان بي اعتماديءَ جو ڳورو پٿر ڪير ٿو هٽائي ٿو سگهي ....؟! هن جي مرڪ منھنجي غلام ذهن جو مسئلو حل ڪري ڇڏيو. ذهن ۾ هڪ اڄاتل ويساھہ جون هوائون گهلڻ لڳيون. ذهن جي تاريڪي روشنيءَ ۾ بدلجڻ لڳي ... ويساھہ جا واچوڙا منھنجي ذهن جي چؤگرد ائين ڦيرا پائڻ لڳا ڄڻ ذهن ۾ ڪو انقلاب اچي ويو هو ....؟!
هو جو مون سان پھرين دفعي مليو هو تنھن مرڪ جو ڪمال هو يا منھنجي نظرن جو دوکو هو پر بھرحال انساني مرڪ هئي. انڊلٺي رنگ هئا ان مرڪ ۾! دل جيڪڏهن مڃي تہ واقعي ئي دوستاڻي مرڪ هئي اها، جنھن مرڪ سان هن مون ڏي ڏٺو هو. ٻئي هڪ حسين لمحي اسان وري ملياسين هن ڀيري سندس چپن تي مرڪ تہ نہ هئي البتہ سندس ڳالھاءُ واري سنگيت ٻڌڻ جي حس ذريعي دل جي تارُ کي ڇيڙي ڇڏيو. دل پنھنجي محبوب کي سڃاڻي ورتو. دل کي تمنا ۽ آرزو ٿيڻ لڳي تہ “آءٌ کيس پائي وٺان” مون تہ سچ پچ پنھنجي ليکي چوکي ۾ اڳ ئي پنھنجو سمجهي کيس پائي ورتو هو هو چوڻ لڳو.” آءٌ ڪيترا سال توڏي پھچڻ لاءِ پنڌ ڪندو رهيو آهيان پر نزديڪ هوندي بہ محسوس ٿئيم ٿو تہ ڪيئي صديون توکان دور آهيان.”
“ها ....! سچ ٿو چوين، تون واقعي ئي مون کان دور هئين پر هاڻي جڏهن ويساھہ جي سرحد منھنجي من اندر ۾ کلي آهي تہ ائين ٿو ڀانيان تہ تون منھنجي قريب تر آهين!” مون کيس پنھنجي من جي وارتا ٻڌائي، بس ڪئي تہ سندس نيڻن مان ٻہ لڙڪ لڙي زمين دوز ٿي ويا. مون تھائين وڌيڪ پاڻ کي ويساھہ جي گهاٽي بڙ جي ڇانوَ ۾ ساھہ کڻندي محسوس ڪيو ۽ يقين ٿيڻ لڳم تہ هن جي دل تي بہ منھنجي دل وانگيا حقيقي ويساھہ جا پاڇا پئجي رهيا آهن. سندس اکين جي ڍنڍ مان ڪريل لڙڪ ان جي گواهي ڏيڻ لاءِ ڪافي هئا.
مون پھرئين وار کانئس سندس نالي پڇڻ جي زهمت ڪئي. چيائين “عڪس”! “عڪس، ڪڏهن ڳالھائيندا بہ آهن ڇا....؟!” چيائين “ڇو نه” هر عڪس کي پنھنجي زبان هوندي آهي. آءٌ تنھنجو عڪس آهيان تون منھنجو عڪس آهين آءٌ تنھنجو جنم آهيان تون منھنجو جنم آهي” (ڪوثر ٻرڙو)
“عڪس، شاعري بہ ڪندا آهن ڇا؟! اهي جملا شاعري وانگيان محسوس پيا ٿين.”
مون چيو “جي شاعري نہ ڪندا آهن تہ شاعرن کان ڳايا ضرور ويندا آهن.” عڪس ورندي ڏني. هاڻي سندس ان نانءُ کي نہ وسھڻ لاءِ مون وٽ تہ باقي ڪو بہ جواز نہ بچيو هو. ڇاڪاڻ تہ مون ڪيترن شاعرن جي شاعري پڙهي هئي جنھن ۾ عڪس ئي عڪس هئا. اها شاعري نہ آهي جنھن ۾ عڪس بندي نہ هجي. هاڻي عڪس مون سان بي حجاب ٿي ڳالھائڻ لڳو هو. آخر تہ اسان ٻنھي دلين جو سودو ڪيو هو ڪڏهن آئينو کڻان تہ اتي عڪس ئي مون سان مخاطب ٿئي. ڪڏهن منھنجا ٻار منھنجي اڳيان اچي بيھن تہ گويا منھنجو دوست مون اڳيان هڪيو تڪيو حاضر آهي. فطرت جي هر رنگ ۽ منظر ۾ عڪس ئي عڪس نظر پيا اچن. سمنڊ جو ڪنارو دريائن جا ساحل، ڍنڍن جون ڪنڌيون عڪس ئي عڪس بنجي منھنجي اکين اڳيان ڦرڻ لڳيون ۽ بي حجاب ٿي ڳالھائڻ لڳيون. آءٌ حيراني جي عالم ۾ هر منظر کي تڪيندو رهجي ويس.