چترڪار مينگهراج تلريجا جو شري نند جـويـريءَ ڏانـهـن خـط
چوندا آهن ته هر شاخ جا ڪوي، ڪلاڪار/ رچناڪار خالق جا خاص خلقيل عيوضي ٿين ٿا، جي سندس ئي رچنائن جو ڀِنِ ڀِنِ طريقن سان اظهارڪن ٿا ۽ انڪري هو ايشور جي وڌيڪ اوڏو آهن. ان سبب ڪري ئي هو عام جي دلين ۾ پڻ جڳهه جوڙن ٿا. هو ڪائنات جي سونهن مان پڪون ڀري پاڻ ته پيئن ٿا، پر ان جو واس خلق کي به وٺائين ٿا. ۽ سچ پچ تڏهن ئي آنند جو مزو سندن لاءِ ٻيڻو ٿيو پوي.
مون توهان جو ”چؤواٽي تي“ ڪاويه سنگرهه باريڪيءَ سان پڙهيو آهي. خيال جي اُڏام بيشڪ عرش کي ڇهي. خيال کي آڪار ڏيئي، لفظن ذريعي ظاهر ڪرڻ، ڪا رواجي ڳالهه ناهي. لفظ ته مڙيوئي لفظ ٿيندا آهن پر ساڳين لفظن کي بي انتها شڪتي بخشي عام جي دل ۾ درد ۽ آنڌ مانڌ پئدا ڪرڻ، آنند جي لهرن ۾ لوڏا کارائڻ شاعر جي وصف آهي. گل جي خوشبوءِ سڀني کي واس ڏيندي آهي، پر ان سڳند جو لفظن ذريعي اظهار ڪري خود لفظنن مان خوشبوءِ پئدا ڪرڻ شاعر جو ئي ڪم آهي. نظارو ساڳيو پر نظريو هرهڪ جو جدا جدا. ساڳئي نظاري يا ساڳئي وشيه کي شبدن وسيلي عظمت ۽ بلندي بخشڻ، اهو ڪم شاعر جو ئي آهي.
شهر شڪارپور لاءِ توهان جو بي پناهه پيار (سڪ ۽ سوز جو چشمو) ان جي هر واٽ، رستي جي پٿر ۽ سر سان عشق پاٺڪ جي روح کي پڻ لوڏي ٿو. بي جان چؤواٽي کي وجود بخشي، زبان ڏيئي، نرجيو مٽيءَ مان به اکرن وسيلي هڳاءُ حاصل ڪرڻ، اهي وصفون توهان جي ڪوتا ۾ ملن ٿيون.
گول جي گهيري ۾ مرڪز هڪ ئي ٿيندو آهي. پر مرڪز کان گهيري ڏانهن، انيڪ واٽون ٿي سگهن ٿيون. ٺيڪ ان ريت توهان جي ڪوتا جي وشين ۾ مون کي ڏسڻ ۾ آيو. وقتي پاٺڪ / پانڌيئڙو شايد مرڪز تاءِ پهچڻ جي واٽ وڃائي ڇڏي، ان ڪري رهنما جي اوس درڪار ٿئي ٿي. ڇو ته ڪويءَ جي خيال جي اڏام جي مرڪز کي جهٽڻ هرهڪ پاٺڪ جي وس جي ڳالهه ناهي. ڏکيو نه پر ناممڪن آهي. ساڳئي ويچار کي اکري جامو پهرائي، انکي ڪنڊون پاسا ڏيئي مقدار پئدا ڪري وجود بخشڻ، ۽ پوءِ ان خيال جي سوکيم مرڪز تائين خاص نظريعي جي ضرورت آهي.
خيال ته لامحدود، بنا ڀت، ڇت ۽ ٻني جو ٿئي ٿو. خيال کي پنک لڳائي آڪاش ۾ پرواز ڪرڻ شاعر جو ڪم آهي. جنت کي عرش تي آڻي ڌرتيءَ تي درشن ڪرائڻ شاعر جو ڪم آهي. لفظن کي آتما جو اَمرُ پد بخشڻ شاعر جو ڪم آهي. توهان جون ڪويتائون ان آتمڪ آوازن جو پراڏو آهن جي روح کي ڇهڻ بنا رهي نٿيون سگهن.
بس آءُ ته ايترو ئي چوندس ته توهان جي خيال جي ڪشتيءَ کي پنهنجو واهڻ ڪري، انيڪ لهرن تان لوڏا کارائي پنهنجي هن ڪوتا سنگرهه کي جسماني قوت بخشي آهي ۽ ڪن کي دل جي چنگه چورڻ لاءِ مجبور ڪيو آهي.
خيال جي مرڪز کي اُهو ئي رسندو، جيڪو دنيا جي سڀني گهيرن کي لتاڙي، ايڪاگرتا سان يڪ ٽڪ مرڪز لڪشيه تي ئي نظر رکي وهندو.پوءِ ئي هو ارجن وانگر جهڙڪيءَ جو فقط تارو ئي ڏسي سگهندو. ”جتي ....... پلئٽفارم ...... نجه ...... سڃاڻپ ....... پاليل نانگه ..... مائي پائي ..... ڪڇي ڏانهن اشارو ...... انسانيت ...... شاهوڪاري غريبي مان سمجهان ٿو ته توهانجون اِهي ڪويتائون سماج ڏانهن پوشيدهه خندهه آهي ۽ ساوڌانيءَ ڏانهن لڪل اِشارا.
مونکي لڳي ٿو ته توهان ڪوتا جي چٽيءَ سمجهاڻيءَ کي مبهم ۾ رکي ، محدود دائري ۾ قيد ڪرڻ کان آزاد رکيو آهي ته جيئن پاٺڪ خود پنهنجي ويچار شڪتي، سمجهه ٻوجهه موجب سوچڻ لاءِ مجبور ٿي، نظاري يا گهٽنا کي وسيع روپ ۾ ڏسڻ جو طريقو سکن. توهانجي نظرئي جا غلام بڻجي، هروڀرو توهان جي راءِ سان شامل نه ٿين. ڇو ته پاٺڪ هروڀرو ڪويءَ خيال / تصور سان سهمت نه به هجي. انڪري هو ڀل ته وشيه کي مختلف ڪنڊن تان ڏسي، پرکي الڳه الڳه آنند ماڻي، نه ته ته نظارو به نظر جو ئي محتاج بڻيو رهندو. هيءُ توهاجو شايع ڪيل پستڪ ڪاويه سنگرهه جي ذخيري ۾ اضافو آڻيندو، اها خاطري اٿم.