مانيءَ جو ڀور
”ابا ھي مان ڪٿي آھيان؟“ جهوني پڇيو،
”چاچا گهٻراءِ نه تون اسپتال ۾ آھين“
”چاچا تون جلسي گاھه ۾ ڪِري پيو ھئين توکي ڪو به ھوش ڪونه ھو، آءُ توکي اسپتال کڻائي آيو آھيان“ جهوني پنهنجي پراڻي عينڪ کي نڪ ۾ ڦاسايو، عينڪ جي ھڪ ٽنگ ڀڳل ھئي، ڀڳل پاسي کان، اڳڙيءَ جي پراڻي لير ٻڌل ھئي، جيڪا ھن پنهنجي ٻئي ڪن ۾ ڦاسائي ھئي، ھن ڏاڍو غور سان ڪنهن مَهل ڊاڪٽر کي ته ڪنهن مهل خدا بخش کي پئي چتائي نهاريو، جهوني جي جسم تي ھڪ پراڻي انگو ڇي جي گوڏ ٻڌل ھئي، جيڪا ڇڪي تاڻي مس پئي اوگهڙ ڍڪي سگهي، سندس پاسريون به ڄڻ جسم مان چمڙيءَ کي چيري ٻاھر نڪرڻ لاءِ ڏاڍيون بي چين هُيون. ننڍڙي بي ترتيب چاپئين ڏاڙھي، مٿي جا وار به رڍ جي اُن جهڙا کهرا ۽ اڻڀا ھئا، ھن ھٿ ڊگهيري ھيڏانهن، هوڏانهن ڪا شئي ڳولڻ جي ڪوشش ڪئي، خدا بخش سمجهي ويو ته جهونو پنهنجي لٺ پيو ساري
”چاچا تو واري لٺ ھٿيڪي رکي آھي، گهٻراءِ نه “.
”ابا مون کي ڪٿان کڻين آيا آھيو“
جهوني جي چهري تي ٺهيل گُهنجن جو ٻيلو پريشانيءَ ۾ ويتر گهاٽو ٿي ويو.
”اي چاچا ڪالهه جلسي ۾ تو نعرا پئي ھنيا جيئي جيئي پئي پيئي، پوءِ اوچتو وڃي ڦهڪو ڪيئي ڪو ماڻهو تنهنجي ويجهوئي نه پئي آيو، گهڻن کي منٿون ڪيم ته ڪو اچي ڪراڙي ۾ ھٿ وجهرائي، پر ماڻهو چون پوڙھو الاءِ ڪير آھي، وري ڪجهه ٿي پويس، ته سڀاڻ ھرون ڀرون وتون پوليس ۾ گهلبا، نيٺ ويچاري مَمو گڏھن گاڏي واري کي منٿ ڪيم، تنهن اچي اسپتال رسايو آھي“.
خدا بخش سمورو پيرائتو احوال ٻُڌايو،
”چاچا، تون به ڪجهه حال احوال ٻُڌاءِ ڪير آهين ۽ ڪٿي ويٺو آھين“؟
خدا بخش پڇيو،
”ابا، مان ووٽر آھيان“
”اڙي چاچا ووٽر ته پاڻ سڀئي آھيون مون ته اوھان جو نالو ۽ ايڊريس پئي پڇڻ چاھي“،
”چاچا ڀلا ڪندو ڇا آھين“
خدا بخش جهوني کي ويجهو ٿيندي پڇيو،
”ابا، آءُ اعتبار ڪندو آھيان“
جهوني چپن ۾ ڀڻڪيو.
”پر چاچا ڪنهن تي اعتبار ڪندو آھين؟“
”ابا، ڪوڙن واعدن، ڏٽن ، فريبي نعرن ۽ منافقتن تي“،
ايئن چئي جهونو ڪجهه دير لاءِ چپ ٿي ويو. ٿوري ساھي کان پوءِ وري ڳالهائڻ لڳو،
”ابا، ڀلا اوھان جو نيشان ڪهڙو آھي،“
”اڙي چاچا، ڇا جو نشان، اسان ڪو اليڪشن جا اميدوار ٿورئي آھيون، اسان مان ھڪڙو ھي ڊاڪٽر اٿئي ۽ ٻيو مان آھيان ڀرواري اسڪول جو ماستر خدابخش ”خيالي“. استاد خدابخش جهوني کي سمجهائيندي چيو.
”پر، ابا موالي، ھتي سڀ ڪنهن جو ڪو نه ڪو نشان ضرور ھوندو آھي، ڪنهن جو چاڪو، ڪنهن جو خنجر، ڪنهن جو تير، ڪنهن جو تلوار ڪنهن جو گهوڙو ڪنهن جو گڏھه پر ابا اسان ته سدائين گڏھن کي ئي ووٽ ڏيندا آھيون ۽ هاڻ ته سالن کان وٺي گڏھن کي ووٽ ڏيڻ جي عادت پئجي ويئي آھي، سو انشاءَ الله اڳتي به ووٽ گڏھن کي ئي ڏبو“.
ڊاڪٽر سمجهي رھيو ھو ته ھاڻ ھي ڪيس سائيڪالاجي شعبي جو آھي، بظاھر جهوني کي ڪابه بيماري ڪانه هئي، جلسي گاھه ۾ به جهونو بک ۽ اڃ جي ڪري لو، بلڊ پريشر ٿي وڃڻ ڪري ڪِري پيو ھو، گلو ڪوز جون ڪجهه ٿيلهون جن ۾ ڊاڪٽر ملٽي وٽامنس جا ڪجهه انجيڪشن به ملايا ھئا، جنهن جي ڪري جهوني جي بت ۾ ڪجهه ساھه پيو ھو ۽ جهونو اکيون ڇنڀڻ جهڙو ٿيو ھو.
”ابا مون سان ٻيا به ھمراھه ھئا، اھي ڪاڏي ويا“
جهوني کي اوچتو پنهنجي ساٿين جي سنڀار ٿي.
”چاچا ماڻهو ته جلسي ۾ ھزارين ھئا، سڀني پئي، جيئي جيئي ڪئي، تون به اُنهن سان جيئي جيئي پئي ڪئي پوءِ اوچتو اسٽيج تان آواز آيو ته سڀني لاءِ ماني تيار آھي، سڀئي ماني کائي پوءِ وڃجو، پوءِ ته ماڻهن ۾ اھڙي وٺي ڀاڄ پئي جهڙو رڇ ڪتي جي بڇ ۾ ھوندي آھي. ماڻهن ته ذري گهٽ لتاڙي ماريو ھو توکي مان نه ھجان ھان، ته الاءِ ڪهڙو حال ٿئي ھا تنهنجو “. ماستر سڄي ڪٿا جهوني کي ٻڌائيندي چيو،
”ابا، ڀلا ڀت ڪيڏي مهل رجهندو، ڀت، ٻت کائي پوءِ ٿا ھلئون ووٽ ڏيڻ“،
”ابا ماستر ھيل گهڻو دير سان پيا ووٽ ٿين اڳي ته ٻئين ٽئين سال پيا ووٽ ٿيندا ھئا، ڏاڍا ڀت کائي پيا ڍَوَ ڪندا ھئاسين، ۽ ھر شناختي ڪارڊ تي پنج پنج سئو ملندا ھئا “.
ڊاڪٽر ۽ ماستر کلڻ سان گڏ پنهنجي اکين جا لڙڪ به اُگهي رھيا ھئا، ۽ گهڻو ڪجهه سوچي به رھيا ھئا،
”ابا، ماستر تون به اڳي آيو ھئين نه اسان جي ڳوٺ ووٽن لاءِ“،
”اي چاچا آءُ ھتان گهڻو پري ٻئي شهر ۾ ويٺو آھيان، اسان غريب مسڪين ماڻهو، بابو سائين وتي سڄو ڏينهن ٿانون ٺاھڻ لاءِ مٽي ڳوھنيدو، ھن کي دلن، مٽن ۽ ٻارن جي رانديڪن ٺاھڻ مان ئي واندڪائي نه آھي، آءُ ڪنهن جي لاءِ ووٽ پنڻ ايندس“. ماستر جهوني کي جواب ڏنو.
”چاچا، ھڪڙي امانت اڃا ٻي به تنهنجي اسان وٽ رکيل آھي، ڀلا ياد ڪر ڪهڙي ؟“
ماستر جهوني کي ڪجهه ياد ڪرائڻ جي ڪوشش ڪئي.
”ابا اسان ته سڀ ڪجهه وڃائي چڪا آھيون، ديس، درياھه ٻنيون ٻوليون ڇا ڇا ياد ڪريان بابل“.
ماستر بيڊ جي ڀرسان رکيل ڪٻٽ مان، پلاسٽڪ جي ھڪ شاپر جو، جنهن مان ھڪ قميص ڪڍي، جنهن جا سڀ رنگ جهوني جي زندگي جي رنگن وانگر اڏامي چڪا ھئا. جيڪا سڄي چتيون چتيون ھئي. جنهن جي ساڄي پاسي کان ھڪ کيسو ھو، ۽ ان کيسي ۾ سڪل مانيءَ جو ڀور ھو، قميص صفا کٿل ھئي.
”اچي وٺ ھيءَ پنهنجي قميص، جي اڄ مان نه ھجان ھا ته تنهنجو به ھن قميص وارو حال ٿئي ھا.“
ماستر جهوني کي قميص کولي ڏيکاريندي چيو.
جهوني قميص پاتي جهوني جي قميص ايمرجنسي ۾ چيڪ اپ دوران لاٿي وئي ھئي، قميص پائڻ کان پوءِ جهوني ماني واري سڪل ڀورکي ھڪ ھٿ سان قابو ڪري ڇڏيو ھو، ماستر ڏٺو پئي ته جهوني جي منهن تي تمام گهڻي ٿڪ جا آثار ھئا، ھن جا پير سڳل ھئا، ڄڻ ڪو صدين جو رڻ جهاڳندو رھيو هجي، ٻنهين پيرن جون تريون لڦون لڦون ۽ پيرن جون کڙُيون ڦاٽي ڦارون ڦارون ٿيل ھئس، ماستر کي ايئن محسوس ٿي رھيو ھو، ڄڻ جُهوني جي دل به ڦارون، ڦارون ٿيل هئي. جنهن تي اَجهي، ڪپڙي ۽ مانيءَ جهڙن ڪوڙن نعرن جا رانڀوٽا آيل ھئا، ھڪڙن واعدن جا رانڀوٽا سُڪي ڪڙيون مس ٻڌندا ھئا، ته مٿان ٻيا رانڀوٽا ھنيا ويندا ھئا، جن واعدن تي اعتبار ڪري سڀ ڪجهه لٽجي چڪو ھو، بس ھڪ قميص ۽ انگوڇي جي گوڏ وڃي بچي ھئي، جيڪا به انگ ڍڪڻ کان لاچار ھئي،
”ابا، ماستر آءُ ٿورو سمهان ٿو، ڀت رجهي وڃي ته مون کي به اٿارجان ته پاڻ ٻئي ڀت ٻت کائي ھلي گڏهه کي ووٽ ڏيون“،
ايئن چئي جهونو پاسو ورائي سُمهي رھيو ۽ سُڪل مانيءَ جي ڀور کي ائين سانڍي رھيو ھو، ڄڻ ھن کي خوف ھجي ته کائونس اھو به ڪو کسي نه وڃي. جهوني وري پاسو ورايو، ماستر اُٿيو جهوني جي انگوڇي جي گوڏ سولي ڪري جهوني جي اوگهڙ ڍڪي ڇڏي.