شوڪي
”سندس شادي “
ھُو سدائين پيو مختلف زالاڻا نالا کڻي، انهن سان پنهنجي شادي جا خيالي داستان ٻڌائيندو آھي، ۽ اُھي قصا ايڏا ته رنگين ۽ مصالحيدار ھوندا آھن ڄڻ ته سينسر ٿيڻ کان بچي ويل ڪا پشتو فلم ھجي، جو ڪڏھن ڪڏھن هُن جون ڳالهيون ٻُڌي منهنجو به نرڙ پُسي ويندو آھي، ”ڊاڪٽر صفيه چوي ٿي ته مان توسان ڇهن مهينن کان پوءِ شادي ڪنديس،
”ھُو چوندو آھي،“
اڙي شوڪي، اھا ته وڏي ڪوڙي اٿئي.
”مان چوانس“
نه اڙي ايئن ڪري ته اُڦٽ ماريانس،”شوڪي چوندو.
ڪڏھن ڪڏھن شهر ويندي ريلوي ڦاٽڪ تان گذرندو آھيان، ته عجيب نظارو پسندو آھيان، ريلوي ڦاٽڪ وارو پنهنجي جوئاري ۽ موالي دوستن سان، پنهنجي ننڍڙي ڪاٺ جي ڪيبن ۾ مُٺ تي سگريٽ رکي پيو تاس کيڏندو آھي، جڏھن ته اسان وارو يار شوڪي سڄو ڏينهن پيو، ڦاٽڪ کوليندو ۽ بند ڪندو آھي، مان به نظر بچائي ھن جي ڀرسان، تڪڙو تڪڙو نڪري ويندو آھيان ۽ سوچيندو آھيا ته جي شوڪيءَ ڏٺو ته پوءِ منهنجو به سج لٿو، شام جو وري هُن جو آستانو، ريلوي اسٽيشن جو پليٽ فارم نمبر ٻَه ھوندو آھي، اتي وحيد جي چانهه جي اسٽال جي پوئين پاسي، نم جي ٿڌي ۽ گهاٽي ڇانو ۾ پلٿي ھنيو پيو مفت جي چانهه جا مزا وٺندو آھي، چانهه جي دورسان گڏ، ھن جو داستانِ محبت به پيو ھلندو آھي، ۽ ھن جي چوڌاري لوڪوشيڊ جا واندا ملازم ۽ ريل گاڏي جي انتظار ۾ بيٺل مسافر به ھن جون مزيدار سيڪسي ڳالهيون ٻُڌي پيا وقت پاس ڪندا آهن، جي اوچتو مون تي نظر پيس ته پري کان سڏ شروع
”منظور او منظور، ڪاڏي ٿو وڃي يار تو ۾ ھڪڙو ضروري ڪم ھو“.
”ھا. حڪم ڪر“
يار منظور اڄ سڄو ڏينهن عبدالله وري ڦاٽڪ کولرايو ۽ بند ڪرايو پر ڀيڻ جي ........ نه ماني نه چانهه نه سگريٽ جو پڇيائين“
”اھا ڳالهه آ. پوءِ اٿ ته ھلئون ماني کائڻ، ڇو ته مون به ماني ڪانه کاڌي آهي“.
پوءِ وٺي اچانس پنهنجي بيٺڪ تي. ماني کائڻ کان پوءِ چانهه جو دور ۽ ڪچهري جو سلسلو وري شروع ڄڻ مانيءَ جو وقفو ختم ٿيو، ھجي.
”منظور! ڳالهه ٻُڌي اَٿئي؟“،
”وري ڪهڙي؟“
مان مصنوعي حيرت مان پُڇانس
”ڪلثو م کي به طلاق ڏئي ڇڏي مانئينءِ“،
پر شوڪي
”هن تي ته تو ڏاڍا پئسا به خرچ ڪيا ھئا.“
”ھا، يار سڄو ملڪ گهمايو مانس. پندرنهن ڏينهن ڪراچي، پنجاب ۾ ته سڄو مهينو گهمياسين، اٺ ڏھه لک اتي خرچ ٿي ويا، توکي ته خبر آ ته پئسن جي مان پرواھه ئي نه ڪندو آھيان، ھاڻ اسان جو دبئي ۽ شارجه جو پروگرام ھو، تون ڀاءُ ويٺو آھين ته ھن لاءِ ٻه مهينا ڪار ڪِرائي تي ورتي ھئم، اسلام آباد، ڪوهه مري، لاھور مان ڏاڍي شاپنگ ڪرائي مانس“
۽ مان حيرت مان ھن جي چهري ڏانهن ڏسندو آھيان، عجيب معصوميت ڇانيل محسوس ڪندو آھيان.
”اڙي شوڪي ڪلثوم ته ڏاڍي سٺي ھئي، پوءِ اوچتو ڇا ٿيو“؟
ھو ڪلثوم کي ماءُ ڀيڻ تي ڪچيون گاريون ڏيئي چوندو آھي.
”ڪلثوم ھاڻي استاد نيازي سائيڪل واري سان ياري رکي آھي“.
”پر شوڪي ڊاڪٽر فرزانا جو ڇا ٿيو؟“
”اڙي ھا، يار، اھا ته روز منٿون ڪندي آھي. اھا ته پنهنجي ويهين گريڊ واري مڙس کي به ڇڏڻ لاءِ تيار ٿي ويئي آھي. مون کي چوندي آھي، شوڪي منهنجي مڙس جو ڪو حال ڪونه اٿئي، شوڪي مان توسان لاھور ڀڄي ھلنديس، مون پنهنجي مڙس جا ٽيهه لک به تولاءِ لڪائي رکيا آھن، مون چيو مانس ته ھا، پوءِ ٺيڪ آهي. مان لاھور ۾ تولاءِ پڪوڙا کپائيندس، پر حالي ٿورو ترس، حالي ڪجهه ڏينهن ۾ مان اسپتال جي نرس سلميٰ سان شادي ڪرڻ وارو آھيان، ٻه ٽي مهينا ترس، سلميٰ کي طلاق ڏيان ته پوءِ تنهنجو وارو ايندو“،
ھن جي اھڙين عجيب ڳالهين تي مون کي کِل به ايندي آهي ۽ ڏک به ٿيندو آهي ۽ ھن تي رحم به ايندو آهي، ٽيهن پنجٽيهن سالن جو جانٺون جوان ريلوي اسٽيشن کان شهر ۽ شهر کان مارڪيٽ تائين ڦهليل ھن جي دنيا، ماڻهن لاءِ رڳو ڀوڳ ئي ڀوڳ ھئي. پر ڪنهن به هُن جي اندر جي دنيا ۾ جهاتي پائي ڏسڻ جي ڪوشش نه ڪئي هئي ته سندس اندر ۾ دردن جون ڪيئي ڪائناتون آباد هيون.
شوڪي ڪڏھن به ڪنهن کي ذاتي ڪم کان جواب نه ڏيندو ھو، سياري جي وسندڙ برساتن ۾، برسات جي اونداھين راتين ۾ جڏھن بجلي ھلي ويندي ھئي، جڏهن ريلوي جي عملي کي لالٽينون ٻاري ريلوي ڪيبن ۾ پهچائڻيون ھجن يا ريلوي سگنل جي پولن تي چڙھي سگنل ۾ فٽ ڪرڻيون ھجن ته شوڪي اُھي سڀ ڪم ڪندو ھو، سيءَ ۾ ٿڙڪندو هو. ۽ لالٽينون به پيون ٻاريندو ھو، ۽ پاڻيءَ جا مٽ ڀري لوهي ڏاڪڻ چڙهي ريلوي ڪيبن تي پيو پڄائيندو ھو، ريلوي جي ڪيبن مين کي سگنل وارا ڪانٽا ڇڪرائڻا ھجن، يا ريلوي جو ڦاٽڪ کولرائڻو يا بند ڪرائڻو ھجي، يا شهر جي ھوٽل واري کي ڪاٺ وارا گٽڪا ڪپرائڻا ھجن پر شوڪي ڪنهن کي به جواب نه ڏيندو هو، نه وري ڪنهن کان معاوضو طلب ڪندو هو، جيڪڏھن ڪنهن پيار سان سڏي ڪجهه کارائيس ته پوءِ خوشيءَ سان کائيندو هو. ڪپڙن تي سدائين ايڏي مير ھوندي.اٿس جو ڪپڙن جو اصل رنگ ڪير به سڃاڻي نه سگهندو آهي ته، ڪپڙن جو رنگ نيرو آھي يا ناسي. ھفتو ھفتو ته ڪڏھن مهينن جا مهينا به نه وھنجي ۽ جي ڪڏھن وھنجي به ته ڪپڙن سوڌو وھنجي. ڪو به سرڪاري نلڪو ھن جو باٿ روم ھوندو آھي ۽ ريلوي اسٽيشن جي لوھي پُل، پليٽ فارم جون پٿريليون بينچون يا ريلوي جا ٻئي پليٽ فارم ھن جو بيڊ روم ھوندا آھن.
مان اڪثر جڏھن پنهنجي نوڪري جي سلسلي ۾، رات جو ٽرين ۾ سوار ٿيڻ لاءِ ايندو آھيان، ته ھُو مون کي ڪٿي نه ڪٿي ستل نظر اچي ئي ويندو آھي، مون ھن کي سدائين گهري ۽ پرسڪون ننڊ ۾ ئي ستل ڏٺو آھي، ۽ اھائي گهڙي ھن جي خاموش رھڻ جي ھوندي آھي، نه ته جاڳ ۾ ھن کي ڪير ماٺ ڪرائي. ھو ننڊ ۾ ايڏو پرسڪون ھوندو آھي، ڄڻ سڄي دنيا جي بادشاھي ھن جي مُٺ ۾ ھجي، يا ڪو عاشق پنهنجي محبوبا جي ھنج ۾ ستل ھجي ۽ شايد ھُو به پنهنجي محبوبا سڪينه جي ھنج ۾ مٿو رکي ستل ھجي. جنهن سان ھُن ننڍي لاڪون مٽي جا گهرڙا ٺاھي رانديون ڪيون ھيون ۽ ھن ڪيترائي سُندر سپنا ڏٺا ھئا، ۽ اُنهن سندر سپنن ۾ ھن ڪيترائي ڀيرا سڪينه کي پنهنجي لال ڪنوار ٿيندي ڏٺو ھو ۽ سپنن ئي سپنن ۾ ھو سڪينه جي محبت ۾ ڏاڍو ڏور ھليو ويندو ھو، ايترو ڏور جتان ھن کي ڪائنات جي ڪا به ھستي واپس، موٽائي نه سگهندي هجي. ننڍي ھوندي به ھو، ڪاغذ جون ٻيڙيون ٺاھي، سانوڻيءَ جي مينهن ۾ پار پڄائڻ جي ڪوشش ڪندو ھو، پر اُھي ٻيڙيون سدائين اورين ڪناري تي ئي پُسي ۽ ٻڏي وينديون ھيون.
ھڪڙي ڀيري ھڪڙي ٽرين پليٽ فارم تي اچي بيٺي ۽ ھڪ بوگي جنهن ۾ ڪنهن شادي وارن جي بڪنگ ٿيل ھئي، بوگيءَ مان ماين جي لاڏن جا آواز آيا پئي، اُنهيءَ بوگي مان ڪجهه ماڻهن شوڪيءَ کي سڃاڻي ورتو ۽ پاڻ ۾ ڳالهائڻ لڳا،
”اڙي ھو ڏسو، شوڪي بيٺو آھي.“
پوءِ ته سڄي گاڏي ۾ شوڪي، شوڪي گونجڻ لڳو هو. آواز شوڪي جي ڪنن تائين پهتا، شوڪي به ٽرين جي بوگيءَ کي ويجهو آيو، ھن ٽرين جي بوگيءَ جي دريءَ مان نهاريو ته هڪ ڪنوار جو گهونگهٽ به مٿي ٿيو. ڪنوار جون اکيون ڳوڙهن سان ڀرجي آيون. شوڪيءَ ڏٺو ته ھن جي سڪينه ڪنوار بڻجي ڪيڏانهن پرڻجي وڃي رھي ھئي. ٽرين ھوريان ھوريان رڙھڻ لڳي، هُن کي ايئن محسوس ٿيو ته ڄڻ ٽرين اڄ هُن جي مٿان گذري رهي هجي. ٽرين جي رفتار تيز ٿيڻ لڳي، ھو به ٽرين سان گڏ ڊوڙڻ لڳو، ٽرين پليٽ فارم ڇڏي چُڪي هئي. آھستي آھستي اکين اڳيان گم ٿي ويئي، ۽ شوڪي به ڊوڙندو ڊوڙندو ٽرين جي پويان گم ٿي ويو.
ڪجهه ڏينهن کان پوءِ شوڪي وري پليٽ فارم تي نظر آيو، هُو سڄو ڦٽيل هو. اندران توڙِ ٻاهران ڏاڍو گهايل هو. هُن جا ڪپڙا ليرون ليرون هئا. پر هاڻي شوڪي چپ ٿي ويو ھو، ماڻهو هُن تي کلندا ھئا ۽ ڀوڳ چرچا ڪندا هئا. پر ھو اھڙو چپ ٿي ويو ھو، ڄڻ ٽرين سڪينه سان گڏ ھُن جون ڳالهيون ۽ ھن جا ٽهڪ به پاڻ سان کڻي ويئي ھجي.