ڪاري چانهه
”اڄوڪي بجيٽ غربت جي خاتمي واري بجيٽ آهي، ھن بجيٽ ۾ ملڪ جي ھيٺين ڪلاس جو ھميشه جيان تمام گهڻو خيال رکيو ويو آهي“.
”چانهه کڻين اچان ؟“
گهر واريءَ پڇيو، جيڪا سڄي اڇي رنگ جي رئي ۾ ويڙھيل ھئي، شايد ٽپهري جي نماز تان اٿي ھئي،
”مون ھا ۾ مختصر جواب ڏنو.“
منهنجو سڄو ڌيان غربت جي خاتمي واري بجيٽ ڏانهن ھو، ھر سال جيان، ھن سال به وزير خزانا جي بجيٽ تقرير ڏاڍي وڻندڙ ھئي، نه ڄاڻ ڪيڏي مهل، صفيه منهنجي آڏو چانهه جو ڪوپ رکي به وئي ھئي، چانهه جو رنگ ڏٺم ته ڏينهون ڏينهن ڪارو ٿيندو پئي ويو،
”ڀلا اڄ چانهه صفا ڪاري لڳي پئي آھي، ڇو؟“
مون پڇيو.
”اڄ کير وارو به کير ڏيڻ کان جواب ڏئي ويو آهي، چوي پيو ته اڳيان پئسا ڏيو ته پوءِ ٻيو کير ڏيندو سانوَ، ۽ ھا، چانهه جي پتي به ختم ٿي ويئي اٿئي“.
صفيه بجيٽ تقرير جو مزو وڃائڻ جو ڄڻ فيصلو ڪري چڪي ھئي،
”چڱو، ھاڻ الله کي مڃ، ٻه منٽ ماٺ ڪر مون کي تقرير ٻڌڻ ڏي“.
”بابا، بابا منهنجو وات پچي پيو آھي“.
ننڍڙي آسيه منهنجي ھنج ۾ ويهندي چيو.
”ڇو ڀلا، منهنجي امان جو وات پچي پيو آ.؟“
مون آسيه جي پشم جهڙي ڳل تي مٺي ڏيندي چيو.
”بابا، ھاڻ مان بصرن، دال، ميهن ۽ پٽائن سان ماني کائي کائي تنگ ٿي پئي آھيان، امان، آ، نه، پاڻ ڳاڙھا مرچ پاڻي ۾ وجهي، ماني کائيندي اٿئي، مون کي وري بصرن سان ماني کارائيندي اٿئي، مون کي چوندي آھي، مرچ تکا آھن، تنهنجو وات سڙي پوندو توکي مٺا، مٺا، بصر ٿي ڪپي ڏيان، بابا مون کي بصر نه ٿا وڻن ڌپ وارا ڪنا بصر“.
آئون آسيه جي ڳالهين ۾ بجيٽ جو گهڻو حصو مس ڪري چڪو ھوس، ھن ڳالهائڻ مهل، منهنجي کاڏي کي جهلي منهنجي منهن جي رخ کي، ٽي وي کان ھٽائي، پاڻ ڏانهن ڪري ڇڏيو ھو.
”امان، امان، پگهار ملي ته مان تنهنجي لاءِ گوشت ۽ مڇي وٺي ايندس“.
مون پنهنجي ڪاوڙ کي پئيندي آسيه کي نرمي سان جواب ڏنو، بجيٽ تقرير جي حمايت ۾ ڊيسڪون، ڌڙ، ڌڙ، جي آواز سان وڄي رھيون ھيون، تاڙين جي ڦهڪن ۽ ڊيسڪن جي ڌڙ، ڌڙ جي شور ۾ ھاڻ ٻيو ڪجهه به ٻڌجڻ ۾ نه پئي آيو.
ماڻهو زور، زور سان تاڙيون وڄائي رھيا هئا. سخي جي ميلي ۾ سردار جمال خان ۽ رئيس ربنواز جي گهوڙن ۾ وڏو مقابلو ھو، ميلي ۾ گهوڙن جي ڊوڙ ۾، تر جي سڀني، وڏيرن جا گهوڙا ۽ گهوڙيون مقابلي لاءِ لٿل ھئا، گهوڙن کي ڏسڻ لاءِ ماڻهو، ھڪٻئي تي چڙھيو ٿي چڙھيا، ماڻهن جي تمام گهڻي پيهه ھئي، وڏيرا پنهنجون وِڇُون ڪٽ مُڇون وٽي رھيا ھئا، اوچتو ھڪ فائر جي ”ٺا“ جو آواز ٿيو ۽ گهوڙا ھوا سان ڳالهيون ڪرڻ لڳا، گهوڙن جي سنبن سان زمين ۾ جهڙو زلزلو آيل اچي ويو، تاڙين جي ڦهڪن ۽ سيٽين جي گونجار، گوءِ ۾ جهڙو زندگي جي نئين لهر آڻي ڇڏي ھئي، ماحول ۾ ڏاڍي گرمجوشي ھئي، ماڻهن پنهنجا ساهه روڪي ڇڏيا ھئا، ھنن کي مقابلي جي نتيجي جو سخت انتظار ھو، گهوڙن جي ڊوڙ کان پوءِ رڇ ڪتي جي بڇ شروع ٿيڻ واري ھئي. ريسٽ ھائوس جي وي آئي پي ڪمري ۾ رئيس الطاف خان پنهنجي ھٿن سان ڪتي کي بادامن ۽ پستن واري کيرڻي چٽائي رھيو ھو، حالانڪ ھونئن پنهنجي ھارين سان يا عام ماڻهن سان رئيس الطاف خان ھٿ ڏيڻ به پسند نه ڪندو ھو، جي مجبورن ڪٿي، ڪنهن ھٿ ڏئي وڌس ته اُتي جو اُتي سُرھي صابڻ سان هٿ ڌوئي صاف ڪندو ھو، اِھو ڪتو رئيس کي پنهنجي وڏي وزارت جي دؤر ۾ يو ايس اي جي سفير گفٽ ڪيو ھو، اھو ڪتو رئيس کي دنيا جي ھر شئي کان پيارو ھو، ڪراچي ۾ پاڻِيءَ جي کوٽ خلاف ھلندڙ ڌرڻي وارن سان ڳالهين لاءِ حڪومتي وفد جنهن ۾ وڏو وزير الطاف خان پاڻ به شامل ھو، جڏھن اڃا ڳالهيون ھلي رھيون ھيون ته ڪمدار فون ڪري ٻڌايس، ته
”ٽميءَ کي نڙيءَ ۾ ٻڪر جي ھڏي ڦاسي پئي آھي“.
ته اوڏي مهل ئي ڳالهيون اڌ ۾ ڇڏي، ھيليڪاپٽر تي پنهنجي ڳوٺ پهتو ۽ لنڊن مان ڪامياب آپريشن ڪرائي موٽيو ھو، گهوڙي جي سنبن سان زمين لرزي رھي ھئي، زمين تان اٿيل ڌوڙ سان ڪا مهل تائين، ڪابه شئي ڏسڻ ۾ نه پئي آئي، رئيس ربنواز جي گهوڙي ھڪ ڀيرو ٻيهر ميدان ماري ويئي ھئي. ميدان جي چئني پاسن کان بيٺل خلق تاڙين سان آسمان مٿي تي کڻي ڏنو ھو، رئيس ربنواز ننڊ مان ڇرڪ ڀري اُٿيو، رئيس جون حيرت مان اکيون ڦاٽل هُيون. رئيس اکيون ھيڏانهن ھوڏانهن ڦيرايون ته چوڌاري تاڙيون ۽ ڊيسڪون وڄي رھيون ھيون، ھن ڀر واري ايم اين اي، کان پڇيو ته
”ڏي خبر ڇا تي کڻي اسيمبلي مٿي تي کنئين اٿن“.
”الاءِ يار، مان به تو وانگر ڏاڍي مٺي ننڍ ۾ ستو پيو ھوس، ھنن نڀاڳن وٺي جو ڌڙ، ڌڙ مچائي ته مان ڇرڪ ڀري جاڳي پيس. هاڻي وارو ڪر ڊيسڪ وڄاءِ اسپيڪر صاحب پنهنجي عينڪ جي شيشي مان، توکي گهوُري ڏسي رھيو آھي، ڀيڻ جا.....ننڊ جو سڄو مزو ئي خراب ڪري ڇڏيائون“.
رئيس چپن ۾ ڀڻڪيو ۽ بي دليو ڊسيڪ کي ڪٽڻ لڳو. ڌڙ، ڌڙ، جي آواز ۾ بجيٽ تقرير ھلندي رھي.
اوچتو در کڙڪيو ته ننڍڙي آسيه منهنجي ھنج مان ترڪندي، ڊوڙندي وڃي در کوليو ته، در، تي پاڙي جو، ھڪ پيرن اگهاڙو ٻار ھٿ ۾، خالي وٽي جهليو بيٺو ھو، پوءِ ھورڙيان ننڍيون وکون کڻندو، صفيه کي ويجهو وڃي، ڪنڌ ھيٺ ڪر نماڻائي سان چوڻ لڳو.
”ماسي بابا شهر مان اڃان ڀاڄي وٺي ڪونه موٽيو آھي، ٿوري ڀاڄي ھجيو ته اسان کي ڏيو، منهنجي ننڍڙي ڀاءُ کي ڏاڍي بک لڳي آھي. اھو ڏاڍو روئي ٿو“.
”ابا، اسان ڀاڄي چاڙھي ھئي، پر اسان منجهند کائي ڇڏي. ھجي ھا، منهنجا راڻا ته مان توکي ڏيان ھا“.
صفيه ننڍڙي ڇوڪري کي جواب ڏيندي چيو. ڇوڪرو ھليو ويو.
”امان پاڻ ته ٻوڙ پچايو ئي ڪونهين پوءِ تو ڇو چيو ته ٻوڙ اسان کائي ڇڏيو آھي،؟“
صفيه، آسيه جي ڳالهه ٻڌي، اڻ ٻڌي ڪري ڇڏي. غربت جي خاتمي واري بجيٽ اڃا جاري ھئي، خزاني واري وزير جي ڀرسان، خبرن واري پٽي به ھلي رھي ھئي، جنهن تي لکيل ھو.
”ھڪ ھمراهه، غربت کان تنگ اچي، پنهنجن ٽن ٻارن کي زال سوڌو ڪهي خودڪشي ڪري ڇڏي“.
”ھڪ ھمراهه غربت کان تنگ اچي پنهنجا ٻار کپائي ڇڏيا“.
”ھڪ پيرسن عورت غربت کان تنگ اچي پنهنجو پاڻ کي ھلندي ٽرين جي اڳيان ڏيئي ڇڏيو“.
خزاني وارو وزير ٻڌائي رھيو ھو، ته حڪومت غريب عوام جي سهولت لاءِ ايسِيون، ڪارون، موٽرسائيڪلون سستيون ڪري ڇڏيون آهن، مون ھڪدم ريموٽ جو بٽڻ دٻائي ٽي وي بند ڪري ڇڏي، ۽ پنهنجون نظرون، ٽي وي جي ڪاري اسڪرين مان ھٽائي، ڪاري چانهه ۾ کپائي ڇڏيون.......