مسيحا
”او، ھو، محبوبا، او، منهنجي زندگي، او، منهنجي بندگي.“
ماسي خيران، پنهنجا ٻئي ھٿ چيلهه تي رکيو ھن جي مٿان ايئن بيٺي ھئي، جيئن ڪو انجنيئر پل جي معائني ڪرڻ مهل بيهندو آھي.
”ابا جميل ڪجهه ھٿ کي تڪڙو ھلاءِ، مريضياڻيون ڄاڻ پهتيون“،
ماسي ٿورو تڪڙي ٿيندي چيس.
”ماسي ھاڻ ھنن پان جي داڳن کي آئون ڇا ڪريان، جيڪي مِٽجڻ جو نالو ئي نه ٿا وٺن، جهڙا رت جا چُٽا، ماسي ھنن پان کائڻ وارن ته سڄو ملڪ ڪِن ڪري ڇڏيو آھي، دل ٿي چوي ته ريمبو واري مشين گن کڻان ۽ جيڪو به پان کائيندو ڏسان، بس پورو ڪندو وڃانس“.
جميل وائيپر واري لٺ پنهنجي بغل ۾ وجهي، ريمبو وارو پوز ٺاھيندي چيو،
”چڱو ، چڱو ھاڻ جلدي ھٿ کي ھلاءِ ، ڪٿي ڊاڪٽرياڻي اچي ويئي ته اڳ ۾ ڪندي پاڻ ٻنهين کي پورو“.
ماسي ٿورو گرم ٿيندو چيو،
”ڀلا ماسي، اڄ ھڪڙي ڳالهه ته ٻڌاءِ، ھيءَ پاڻ واري ڊاڪٽرياڻي، مون واري زال جو ويم ڪرائيندي يانه؟“
جميل ماسيءَ کان ڏاڍي عاجزيءَ سان، ٿڌي ۽ مٺي لهجي ۾ پڇيو.
”مفت ۾ ته ڪا نه ڪرائيندئي، پيسن جي ڀري وٺندئي، پوءِ سيزر ڪري ٻار ڪڍي ڏيندئي،“
ماسي به سڌيون ٻڌائيندي چيس،
”پر ماسي مون واري زال جو ڪيس ته نارمل آھي، مون ھاڻ ھن جو الٽراسائونڊ ڪرايو آھي،“
”چڱو، چڱو پوءِ وٺي اچجانس، پر مون توکي سڄي حقيقت ٻڌائي ڇڏي آھي، پر ھاڻي الله کي مڃجان، منهنجو نالو نه وٺجانءِ.“
ماسيءَ اندرئي اندر ۾ ڊاڪٽرياڻيءَ کان ڪجهه ڊڄندي، ۽ ڪاوڙ جندي چيو
”پر ماسي، اھو ڪو الله جو خوف ته ڪونه ٿيو، جو نارمل ڪيسن ۾ به سيزر ٿا ڪيو، الله ڏي به ھلڻو اٿو يا نه“.
جميل جيڪو ٿوريءَ دير اڳ ۾ ڏاڍو خوش ھو، سو سيزر جي خوف ۾ ائين سُسي ويو ھو، جيئن ھوا نڪتل ڦوڪڻو سُسي ويندو آھي.
”چڱو، چڱو ھاڻي کڻ پنهنجو پوچو ۽ بالٽي ته ڪيائين نه سڌو ، وڏو آيو آ، الله کان ڊيڄارڻ وارو“.
جميل مُنهن خراب ڪري، پوچو بالٽي ۾ وجهي، چپن ۾ ڀڻڪندو، ڪاوڙ ۾ ٻاھر نڪري ويو، جميل جو ماسي خيران سان اِھو وات جو جهيڙو روز جو معمول ھوندو ھو، باقي من ٻهنين جا ڪپهه وانگر ڪنئورا، اڇا ۽ اجرا ھوندا ھئا، صبح جو روز، وري اُھڙي جا اھڙا.
(ستن ڏينهن کان پوءِ )
صبح جا يارنهن ٿيا آھن، ماسي خيران ڊاڪٽرياڻي، جي ڪمري ۾ اچي ميز ۽ ڪرسين کي ڪپڙي سان صاف ڪرڻ لڳي، ماسي خيران اڳ ۾ سرڪاري دائي ھئي، توڙي جو ھن کي دائپي جو ھنر ورثي ۾ مليو ھو، قد، پورو پُنو، پنجاهه جي پيٽي ۾ ھلندڙ، ماسي خيران اڄ به سراپاءِ نور ھئي، ماسي ھڪ خدا ترس عورت ھئي، ھن جون ڪيل چڱايون، ھن جي چهري تي نور بڻجي چمڪنديون ھيون. اوڙي پاڙي لاءِ به ھوءَ وڏي رحمت ھئي، ڊڪٽرياڻين جي سيزر جي ڏنل ڀئو کان، آيل ماين جي نارمل ڊليوري ڪرائي ڏاڍي خوش ٿيندي ھئي، مجبور ماڻهو، اڌ اڌ رات جو پيا، ھن جو در، ڪُٽيندا ھئا، پر ھوءَ جيڪا ھميشه خدا وانگر نهايت مهربان ۽ رحم واري ھئي، ڪڏھن به ڪنهن تي ارھي نه ٿيندي ھئي، ڪڏھن به ڪنهن سان منهن خراب نه ڪيائين، ان ئي مهل وڃي، سورن ۾ ڦٿڪندڙ ماين جي مدد گار ٿيندي ھئي، ننڍڙا سهڻا، سهڻا ٻار ڄڻائي، جڏھن اُنهن کي ڏيکاريندي ھئي، ته اُنهن کان خوشيءَ مان ويم جا سور ئي وسري ويندا ھئا، ۽ ان پل ھوءَ پاڻ به وڏو روحاني سڪون محسوس ڪندي ھئي، پيسن جي ڪا به لالچ نه ڪندي ھئي، ھر ڪنهن جي حال تي ھلندي ھئي. جيڪو، جيتري به مٺائي ڏيندو ھوس، خوشيءَ سان وٺي ڇڏيندي ھئي. ڇو ته ھوءَ پئسن لاءِ گهٽ، دل جي خوشيءَ لاءِ وڌيڪ ڪم ڪندي ھئي، ڊاڪٽر فرزانا جي اسپتال جون سڀئي رونقون به ماسي خيران جي ڪري ئي ھيون، ماسي جي ھتي پگهار به سٺي ھئي، ۽ ماڻهو مٺائي به گنج ڏيئي ويندا ھئس. پر ماسي، ڊاڪٽرياڻيءَ جي مريضاڻين سان بي رحم، رويئي جي ڪري، اندران ئي اندران خوش نه ھئي، ڊاڪٽر فرزانا، جيتوڻيڪ ھيٺين وچين ڪلاس سان تعلق رکندڙ ھئي، ھن جو پيءُ پنهنجي دؤر جو ھڪ ناميارو استاد رھي چڪو ھو، استاد بچل جنهن کي سڄو شهر سائين ڪري سڏيندو ھو، سائين بچل سڄي حياتي پنهنجي ٻچن کي انسانيت سان پيار جا سبق ياد ڪرايا ھئا، پر ڊاڪٽر فرزانا کي اھڙي قسم جو ڪو به سبق ياد نه ھو، ھن جو دين ۽ ايمان صرف پئسو ھو، ڳوٺاڻا ماڻهو اٻوجهه، گگدام ، سدائين ھن جو آسان شڪار ھوندا ھئا، بس ھنن لاءِ ھن ڪجهه جملا، مثلن.
”جي سسِزر نه ٿيو ته ماءُ ۽ ٻار ٻنهين جي حياتي خطري ۾ پئجي سگهي ٿي“.
طوطي وانگر رٽي ياد ڪري ڇڏيا ھئا، جيڪي عام غريب ماڻهن جي ساهه سُڪائڻ لاءِ ڪافي ھئا،
ماسي، ڊاڪٽرياڻي جي ڪمري مان ٻاھر آئي ته ڏٺائين ته مايون ڪافي تعداد ۾ اچي چڪيون ھيون، مايون ھال ۾ رکيل صوفن، ڪرسين ۽ ڪاٺ جي بينچ تي ويٺل ھيون. ماسي وڌي وڃي ھنن کي ھٿ ڏنو، جو انهن مان گهڻيون ماسيءَ جون ڄاڻ سڃاڻ واريون ھيون. ھوريا، ھوريان رش وڌي رھي ھئي،
”ماسي، ڊاڪٽرياڻي ڪيڏي مهل ايندي؟“.
ھڪ ڳور ھاريءَ مائيءَ ماسيءَ کان پڇيو.
”ائي، امان تون اُلڪو نه ڪر، بس، ھاڻي اچڻ واري آھي، “
”ماسي اڄ ڊاڪٽرياڻي ڪانه ايندي ڇا؟“
هڪ ٻي ڳورھاريءَ ماسيءَ کان پڇيو. ڄڻ انتظار ڪري ٿڪجي پئي ھجي.
”امان، تون گهٻرائين ڇو ٿي، ڊاڪٽرياڻي دير ڪئي ته به خير آھي، مان جو ويٺي آھيان“
ماسيءَ مرڪندي ھن کي دلاسو ڏنو.
”نه ماسي اھڙي ڳالهه ڪانهين، مون ۾ ته اڃا دير آھي، مون ته ايئن ئي پئي پڇيو،“
ھاڻ ھڪ ٻي جواڻ جماڻ ڇوڪري ماسي جو ھٿ پنهنجي ريشمي ھٿ ۾ جهلي ويهي رھي. ھن گلابي ڇوڪريءَ جي سڀاءُ مان لڳي رھيو ھو ته، ھن جي ماسيءَ سان گهڻي ويجهڙائپ ھئي، اسپتال ھاڻ ماين سان ڀرجي چڪي ھئي، ڳورھاريون مايون گهڻي انگ ۾ ھيون جيڪي الٽراسائونڊ ڪرائڻ ۽ پنهنجي ويم جي تاريخ پڇا ڪرڻ بابت آيون ھيون، ۽ ڪجهه پورن ڏينهن سان سورن واريون ته ڪي زالاڻن مسئلن واريون، ڪن کي اولاد نه پئي ٿيو ته ڪي ٻارن جي گهڻائي جي ڪري پريشان ھيون ۽ آپريشن ڪرائي ٻار بند ڪرائڻ آيون ھيون، ماسي واري واري سان ڪئميرا جيان، سڀني کي اک مان ڪڍندي رھي. اسپتال ڊاڪٽرياڻيءَ جي بنگلي ۾ ئي هيٺين منزل تي هئي. هُن جو مُڙس به سرڪاري اسپتال ۾ ڊاڪٽر ھو، نراڙ تي نماز جو ڪارو بدنما ٽڪو، وڏي ڇڄ جيڏي سونهاري، باقي ڪردار ۾ وڏو ظالم ھو، اُھو به سرڪاري اسپتال ۾ ويهي، مريضن کي خوفزده ڪري، پنهنجي پرائيويٽ اسپتال ۾ داخل ٿيڻ جون صلاحون پيو ڏيندو ھو، سال ۾ ھڪڀيرو حج يا عمرو ضرور ڪندو ھو.
ڊاڪٽرياڻي جي اچڻ جو رستو به بنگلي جي اندران ئي ھو، اوچتو پکين جي چو چٽ وارو بيل وڳو ته ماسي، تڪڙيون وکون کڻندي ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪمري ۾ ھلي ويئي ۽ وري اُنهن ئي پيرن تي موٽي آئي.
”ائي امان، شريفان تون اچ“.
شريفان جيڪا ڪجهه دير اڳ ۾ ماسيءَ جو ھٿ جهليو ويٺي ھئي، اُنهين جو پهرين نمبر تي سڏ ٿيو ھو، ۽ ھوءَ سونهن ۾ به پهريون نمبر ھئي، پنهنجو حسين جوڀن (جيڪو ھر ڳورھاريءَ عورت جي خاص نشاني ھوندو آھي.) کي سڀنالنيدي، ننڍيون ننڍيون وکون کڻندي، ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪمري ۾ ھلي ويئي، ماسي ڊاڪٽرياڻيءَ جي در وٽ ڪرسيءَ تي ويهي رھي، ڪجهه دير کان پوءِ شريفان، پنهنجي سَسُ سوڌو ٻاھر نڪتي، ۽ بيل وڳو، ماسي پنهنجي ڪرشماتي انداز سان ھڪ ٻي مائي کي اندر موڪلي ڇڏيو، ماسي خيران شريفان جي چهري ڏانهن نهار ڪئي ته، ھن کي چنڊ وساڻل، وساڻل لڳو.
”امان، ڏي خبر خير ته آھي نه“؟
ماسيءَ ھمدرديءَ مان پڇيو.
”نه ماسي خير وري ڪٿي آ، ڊاڪٽرياڻي ته منهنجو ساهه ئي ڪڍي ڇڏيو آھي“.
ھن ٿوري ساھي کنئين،
”ڊاڪٽرياڻي چوي ٿي ته ٻار سولو ڪونهي، وڏو آپريشن ٿيندو، جي آپريشن نه ڪرائيندينءَ ته، ماءُ ۽ ٻار ٻنهين جي حياتي خطري ۾ پئجي سگهي ٿي“.
ھن ٻه ٽي ساهيون کڻي، ڏاڍو مشڪل سان ڳالهه پوري ڪئي، ھن جو سڄو بت رڦيو پئي. ماسيءَ ھن جو پشم جهڙو ھٿ پنهنجي هٿ ۾ جهلي ھن کي ڏاڍو پيار سان، ھڪ پاسي واري صوفا تي ويهاري، ڪن ۾ ڦُسڪن ۾ ڳالهائڻ لڳي.
”ائي صدقو وڃانءِ تون ھانءُ نه لاهه، منهنجي امان اِھا مُئي سڀني کي ايئن چوندي آھي، ويم جي ٽائيم تي سڀئي ٻار سنوان ٿي ويندا آھن. مون واري نُنهن خيرن سان، چار ٻار، منهنجي ھٿان، پنهنجي ئي گهر ۾ ڄڻيا آھن، ۽ ھيءَ اُنهين کي به، ھر ٻار تي، ايئن ئي، ڊيڄاري، ڊيجاري ساهه ڪڍندي ھئي، اِھي ساڳيون، تو واريون ڳالهيون ٻار ڏکيو اٿئي، آپرشين ضروري اٿئي نه ته ٻنهين جي مرڻ جو انديشو آھي، امان تون نه گهٻراءِ ھي، اڄو ڪيون ڊاڪٽرياڻيون رڳو پئسن لاءِ، ماين کي خوف ڏيئي پيون ساهه ڪڍنديون آھن، امان ھاڻي ڊاڪٽرياڻيون گهٽ، ڪاسائڻيون وڌيڪ ٿي پيون آھن، تون نه گهٻراءِ جڏھن اھو وقت آيو ته مان ويٺي آھيان الله چڱائي ڪندو، پر ڳالهه ٻڌ، اِھي ڳالهيون ڪنهن سان ڪجانءِ نه، متان وڃائين مون مسڪين جي نوڪري“.
ھاڻ شريفان جي چهري کان مايوسيءَ ۽ اُداسيءَ جو اڇو پردو ھٽي چڪو ھو، ۽ ھن جي چهري تان گم ٿي ويل گلابي رنگ وري موٽي آيو. ھو خوشيءَ مان مرڪنديون ھليون ويون، اُنهيءَ دوران ماسي، ماين کي، پنهنجي واري سان اندر اماڻيندي رھي، ايئن پاڻ ڏيکاريو، ڪجهه مايون وينديون رھيون ته ڪجهه اينديون رھيون.
ماسي خيران جي موبائيل فون ڪافي دير کان وڄي رھي ھئي، پر ماين جي شور ۽ ايندڙ، ويندڙ ماين ۾ ڌيان ھجڻ ڪري ماسي فون نه ٻڌي ھئي، ٻه مايون،سڀني کان منفرد، ۽ بي حد حسين ھيون، ھڪ ته ھنن جو سڄو وجود ئي ڄڻ قدرت واري جهڙو، سون جي پاڻي سان ڳوھي ٺاھيو ھو، ھنن جي ڊريسنگ به ڏاڍي شاندار ھئي، ھو ڄڻ ڪنهن سون جي نمائش ۾ شريڪ ٿيڻ آيون ھجن، ٻنهين جون ٻئي ٻانهون سونين چوڙين سان ڀريل ھيون، ڳلي ۾ سونو ھار، جنهن جو وڏو سونو پُتلو لڏي ڌيان پاڻ ڏانهن ڇڪائي رھيو ھو، اوچتو اُڀري آيل نئين دولتئي پوڍائي ٽرڙي ڪلاس جو خوبصورت نمونو نظر اچي رھيون ھيون، ماسي به ڪافي دير کان انهن ۾ گم ھئي، اوچتو ڪنهن مائي ماسيءَ کي چيو ته
”ماسي تنهنجي فون ڪافي دير کان وڄي رھي آھي“.
يڪدم فون کنيائين ته پريان پنهنجي اسپتال جي سوئيپر جميل پئي ليلايو،
”ماسي ڪٿي آھين وارو ڪر جلدي اچ، مون واري زال کي رات کان ڏاڍا سور آھن، سوير کان پيو، توکي فون ڪيان، فون ئي ڪانه پئي کڻين، ماسي وارو ڪر، نه ته مون واري زال مري ويندي“.
ماسي ھن جون درد ڀريون دانهون ٻڌي پريشان ٿي ويئي ھئي،
”ابا ھتي ڏاڍي رش لڳي پئي آ، ٿورو ترس، ڀلا مان ڏسان ٿي“.
ماسي ھن کي دلاسو ڏنو پر ماسي سوچن جي طوفان ۾ اچي ويئي ھئي، ھنيئر ڊاڪٽرياڻيءَ کان موڪل ملڻ جو ته سوال ئي پيدا نه پئي ٿيو. اھڙيءَ رش ۾ موڪل گهرڻ معنيٰ عزت ۽ نوڪري ٻئي خطري ۾ وجهڻ برابر ھو. اوچتو ماسيءَ محسوس ڪيو ته ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪال بيل به ڪافي دير کان وڄي رھي ھئي، ماسي پاڻ سنڀالي ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪمري ۾ داخل ٿي،
”ماسي ڪچهريون پئي ڪرين ڇا، اِلاھي دير کان گهنٽي پئي وڄايان؟“
ڊاڪٽرياڻيءَ دوڏا ڦوٽاريندي چيو،
”نه، امان فون آئي ھئي، گهران اُھا پئي ٻڌم.“
ماسي ڊپ ۾ سچي ڳالهه به سلي نه سگهي،
”ماسي توکي ڪيترا ڀيرا سمجهايو اٿم، ھتي اچين ته فون بند ڪري ڇڏيندي ڪر“
”ھا، امان بند ٿي ڪيان مئي کي“.
تڪڙ ۾ ڪمري مان نڪرڻ جي ڪيائين
”ميڊم ڪلثوم ۽ نجمه اچن.“
سون ۾ ڳاڙھيون ٻئي عورتون، اعتماد واريون وِکون کڻنديون ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪمري ۾ داخل ٿي ويون. جيستائين اھي ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڪمري ۾ داخل نه ٿيون ھيون، تسيتائين سڀئي اکيون ھنن جو پيڇو ڪنديون رھيون، ماسيءَ جي فون وري مسلسل وڄي رھي ھئي .
جميل جي زال ھاڻي صفا ھمت ھاري چڪي ھئي، سور کائي، کائي ھن جو بت صفا ساڻو ٿي چڪو ھو، ھن جي اکين جي جوت به جهڪي ٿيڻ لڳي ھئي، ھن جا هٿ پير ٿڌا ٿيندا پئي ويا، جميل ڏاڍو پريشان ھو. پنجن سالن جي دوائن ۽ دعائن کان پوءِ ھن جي گيتا اميد سان ٿي ھئي، گيتا جيڪا رڳو ھن جي زال ئي ڪا نه ھئي. پر هُن سان ڏکن، سُکن ۾ گهاريندڙ هُن جي بهترين دوست به هئي. ھو ٻئي صبح جو سويل گڏجي، چانهه پاپن جو ناشتو ڪري، گهران نڪرندا ھئا، ھوءَ هُن کي پنهنجي سائيڪل تي کڻي ڊاڪٽر ڪالونيءَ ۾ ڇڏيندو هو ۽ پوءِ پاڻ به ڪجهه پرائيوٽ اسڪولن، اسپتالن ۽ ڊاڪٽرن جي گهرن ۾ پوچو ٻهاري ڪندو هو. منجهند جو گيتا ھن لاءِ ڪالونيءَ مان طرح طرح جا طعام آڻيندي ھئي، ۽ جميل به اسپتالن مان مريضن کان مليل فروٽ ھن لاءِ آڻيندو ھو، پوءِ منجهند جي ماني گڏجي کائيندا ھئا، ھنن جي گهر ۾ ڪو به قيمتي سامان ڪونه ھو، صاحبن وٽان مليل پراڻي ٽي وي ۽ بيگمن جا لٿل جوتا ۽ ڪپڙا پايو گيتا جميل سان ڏاڍي خوش ھئي، ھنن جو گهر قيمتي سامان سان نه، پر خوشين سان ڀريل ھو، شام جو جميل، گيتا کي تيار ڪري، ڪڏھن بخاري جي درگاهه تي ته ڪڏھن، لئيبريري پارڪ ۾ گهمائڻ ضرور وٺي ويندو ھو، ھاڻي ھو اڳي کان به گهڻا خوش ھئا، ۽ ھو ٻئي پنهنجي نئين مهمان جي آجيان ڪرڻ لاءِ ڏاڍا بي چين ھئا، گيتا پنهنجي ٻار لاءِ رلڪا، توڙي سوئيٽر ڏاڍي چاهه سان تيار ڪري رکيا ھئا، ھن جميل کي وري ماسيءَ ڏانهن فون ڪرڻ لاءِ چيو، جميل ھر، ھر ماسيءَ کي ڪال ڪري رھيو ھو، ماسيءَ به بس ھڪڙو دفعو ٺلهو آسرو ڏيئي وري فون ئي نه پئي کئين، گيتا جا پساهه پورا ٿي رھيا ھئا.
”نجمه گهڻو انتظار ته ڪرڻو نه پيو،“
ڊاڪٽرياڻي ٻنهين کي ڀاڪر ۾ ڀري خوشي سان ملي، کين ويهڻ جو چيائين، کير جي رنگ جهڙي ڇوڪريءَ کي پنهنجي ويجهو ڪري ويهاريائين، پوءِ پنهنجي پيشوراڻي خوش اخلاقي سان گفتگوءَ جو آغاز ڪيو.
”نه، ادي، اڃا پنج ڏهه منٽ مس ٿيا ھوندا، اسان کي آئي باقي اِھا تو واري ماسي، ھن عمر ۾ به فون جي پچرئي نٿي ڇڏي.“
ھنن ھمدرد، ماسيءَ تي پنهنجين گندين سوچن جو گند اڇلايو، ھنن جي بي تڪلفيءَ مان ظاھر ٿيو پئي ته ھنن جي پاڻ ۾ ڄاڻ سڃاڻ ڪافي پراڻي ھئي،
”ڇڏيو انهن ڳالهين کي، ڀلا ڏيو خبر ڪيئن اچڻ ٿيوآھي، اڄ؟“
ڊاڪٽرياڻيءَ جي بنهه سادي سوال پُڇڻ تي، ٻنهين جي چهرن تي ڪيترائي رنگ آيا ۽ لهي ويا، ۽ ٻئي ماءُ ڌيءُ ھڪٻئي جي مُنهن ۾ ڏسڻ لڳيون. نيٺ ميڊم ڪلثوم پنهنجي حواسن کي ڪنٽرول ۾ ڪندي چيو، ”امان ھن جو وقفو ڪرائڻو آھي،“
”ڇو ماسي، اڃا ھنيئرئي وقفو، اڃا ته شاديءَ کي ٻه ٽي سال ئي مس ٿيا اٿس، هڪڙو ٻار مس ڄائو، اٿس، گهٽ ۾ گهٽ جوڙو ته ٿيڻ ڏئي ھا ۽ ھن جو ته مڙس به ھتي ڪونهين، اھو به چئن پنجن سالن لاءِ ڪمائڻ سعودي عرب ويل آھي، پوءِ ھن کي وقفي جي ڪهڙي ضرورت؟“
ڊاڪٽرياڻيءَ جي ڳالهه ھنن کي ڪجهه دير لاءِ پنڊ پهڻ ڪري ڇڏيو ۽ نجمه ڪافي دير تائين، ٿڌا ۽ ڪوسا ساهه کڻندي رھي. ھن جو رنگ شرم وچان، اڇي مان ڦري گلابي ٿي پيو ھو، ڄڻ ڪنهن کير ۾ روح افزا ملائي ڇڏيو ھجي، ۽ ھن جڏھن پنهنجون خماريل اکيون ڊاڪٽرياڻيءَ ڏانهن کنيون ته ڊاڪٽرياڻي به ڪجهه دير لاءِ ھن جي نيڻن ۾ گُم ٿي ويئي ھئي، نجمه جي نيڻن جا، اوجاڳيل اکين جهڙا، ڳاڙھا ڏورا، ھن جي جوڀن جي التجا بڻجي ھن کي گهڻو ڪجهه ٻڌائي رھيا ھئا،
”ادي، واقعي منهنجو مڙس ته ٻاھر ويل آھي، پر ڪيڏي مهل به اچي ته سگهي ٿو نه.“
نجمه نظرون چورائيندي پنهنجو دفاع ڪيو.
”ادي نجمه منهنجو ته ڪم ئي ماين جا وقفا ڪرڻ آھي، مون ته رڳو ائين ئي پئي پڇيو، مون وٽان ته اھڙيون مايون به وقفو ڪرائي وينديو آھن جن جي اڃا شادي به ڪانه ٿي ھوندي آھي، ۽ اھڙيون به جن جا مڙس لاڏاڻو ڪري چڪا ھوندا آھن، مان ته ڊاڪٽرياڻي آھيان، منهنجو ته اھو فرض آھي ۽ پروفيشن به، ته مان ماين کي وڌ ۾ وڌ زندگيءَ جو سک وٺرايان.“
ڊاڪٽرياڻيءَ ھڪ ڀيرو وري پنهنجي پشيوراڻي ۽ معنيٰ خيز مرڪ مرڪندي چيو، اِھا مرڪ سدائين ان وقت ھن جي چهري تي رقص ڪندي ھئي، جڏھن اھڙيون سڻڀين آساميون ھن جي ڄار ۾ ڦاسنديون ھيون، تڏھن ھوءَ ھنن کي مرڪن جي ڄار ۾ ڦاسائي ھنن کي ڪڏھن وقفي لاءِ، ڪڏھن سيرز لاءِ آماده ڪندي ھئي، ۽ آپريشن ٽيٽر ۾ اُنهن ڳورھارين جي ڀريل ۽ سُڄيل پيٽن تي ائين پيار سان ھٿ ڦيرائيندي ھئي، ڄڻ اھي پيٽ ٻارن سان نه بلڪ نيرن، نيرن نوٽن سان ڀريل ڪا ڳوٿري ھجن،
”چگو ھاڻِ ھل اندر تون به ڇا ياد ڪندينءَ. وڃين موجون ماڻ.“
ڊاڪٽرياڻيءَ نجمه کي ٻانهن ۾ چهنڊڙي ھڻندي چيو، ڊاڪٽرياڻيءَ جي چهنڊڙي جي رد عمل ۾ نجمه جي ڳلن مان خوشيءَ ڳاڏڙ باکون ڦٽڻ لڳيون.
ڊاڪٽرياڻيءَ ماسيءَ کي گهرائڻ لاءِ بيل وڄائي، بيل ڪافي دير تائين وڄندي رھي، بيل جو آواز سڄي اسپتال ۾ ڦهلجي ماسيءَ کي ڳوليندو رھيو پر ماسي اسپتال مان مسيحا بڻجي گم ٿي چڪي ھئي.