سومرو شبير احمد (هڪ خط)
جيڪب آباد
11-07-2002
مانوارا عيسيٰ ميمڻ
آس ته سرها هوندا
اوهان جو خط حاڪم مڱريو هٿان مليو. اوهان جا ويچار اوهان جي ڀاونا جي ترجماني ڪن ٿا. اها ڪا لڪيل ڳالهه نه آهي ته ورهاڱي اسان جي سماج کي به ايترو ئي ڌڪ ڏنو آهي جيترو اسان جي قومي تحريڪ ۽ سنڌي ادب کي. ۽ ان ۾ به ڪو شڪ نه آهي ته قومي تحريڪ کي زنده رکڻ، سماج جي سنوار ۽ سنڌي ادب کي اڳتي وٺي وڃڻ ۾ سنڌي ادبي سنگت جو سگهارو ڪردار رهيو آهي ۽ ان ۾ سنڌي ادبي سنگت جيڪب آباد پاڻ ملهايو آهي مان جيڪڏهن مختصر لفظن ۾ سنگت جيڪب آباد جي تاريخ / ڪردار هتي بيان به ڪريان ته شايد اها پنهنجي تعريف ٿئي بهرحال سنگت جيڪب آباد جي 1954ع کان هن مهل تائين جيڪا تاريخ رهي آهي يا جيڪو سنگت جو ڪردار رهيو آهي ان کي سهيڙي ڪتابي شڪل ۾ آڻڻ لاءِ رڌل آهيان ۽ آس اٿم ته ان ۾ ڪامياب ويندم.
اوهان منهنجي ٽرم کي ساراهيو آهي ان لاءِ اوهان جا ٿورا مڃيان ٿو ۽ مان اوهان کي اهو ٻڌايان ته سنگت جيڪب آباد منهنجي سيڪريٽري شپ ۾ جيڪي پروگرام ڪرايا انهن ۾ ڪجهه پروگرام اهڙا به آهن جيڪي سڄي سنڌ ۾ ڪٿي به ڪنهن به شاخ نه ڪرايا آهن. مون کي افسوس ان جو آهي ته مان اهڙا پروگرام وڌيڪ نه ڪرائي سگهيم ۽ هاڻي جيڪو سيڪريٽري آهي ان به انهن پروگرامن کي جاري نه رکي سگهيو. اوهان هن وقت سنگت ڏوڪريءَ جا سيڪريٽري آهيو منهنجي خواهش آهي ته سنگت جا سڀ يونٽ متحرڪ رهن ۽ تحقيقي ۽ مثبت ڪم ڪن. اوهان ڪوشش ڪيو ته دستوري گڏجاڻين ۾ تحقيقي مقالا پڙهيا وڃن ۽ خاص ڪري سماجي تبديليءَ لاءِ جيڪي ڪوششون تحريري طور ٿي سگهن ڪيو.
اسان جو سماج پستيءَ ڏانهن وڃي رهيو آهي مون کي دوستن جي ماٺار تي ارمان ٿيندو آهي اڄڪلهه سياست بدنام ٿي ويئي آهي ان جو به ڏک ٿيندو اٿم پر آس آهي ته ڪي دوست ميدان تي نڪري ايندا پنهنجو سڀ ڪجهه ڦرائي به اسان جي سماج ۽ سياست کي سنواريندا. اوهان ان لاءِ جيڪو قدم کڻي سگهو ٿا اهو ڪيو.
اڄڪلهه سنگت جو جيڪو ڪردار آهي ان کان اوهان واقف آهيو، سنگت جون شاخون اهڙيون به آهن جيڪي رڳو مرڪزي اليڪشن وقت متحرڪ يا ڏسڻ ۾ اينديون آهن ان کان علاوه جيڪي ٻيون شاخون آهن جيڪي دستوري گڏجاڻيون ڪري به رهيون آهن انهن شاخن جي گڏجاڻين ۾ جيڪو مواد پڙهيو وڃي ٿو سو ساراهڻ جهڙو نه آهي ڇاڪاڻ ته رڳو شاعري پڙهي ان تي ٽيڪاٽپڻي ڪرڻ ڪا وڏي خدمت يا مسئلو نه آهي. اصل ڳالهه آهي پيغام جي ۽ ان تي عمل جي. اسان جي ادب کي ريسرچ ورڪ جي ضرورت آهي اسان ادب کي ڪهاڻي ۽ ناول جي ضرورت ته آهي جنهن تي ڪم رڪيل آهي ۽ اهو ڪم سنڌي ادبي سنگت ئي ڪري سگهي ٿي.پر ڇا آهي ته سنگت ۾ ڪجهه اهڙا ماڻهو اچي ويا آهن جيڪي رڳو سيڪريٽري جنرل ٿيڻ لاءِ پنهنجون ڪوششون وٺندا آهن ۽ پوءِ ٻه سال ماٺ جي مونن ۾ منهن وجهيو وري اليڪشن وقت جاڳندا آهن. سو ضرورت ته ان ڳالهه جي آهي ته سنگت جو مرڪزي اڳواڻ اهڙو هجي جيڪو اسان جا مسئلا کڻي ۽ جدوجهد ڪري ته جيئن ٻين شاخن کي به اتساهه ملي.ان لاءِ اسان سڀني کي ئي سڀ ڪجهه ڪرڻو پوندو. ٻي صورت ۾ سنگت جو ڪارج فوت ٿي ويندو.
سنگت جي ڪارج کي پوري ڪرڻ ۾ ڪي نالا اوهان وٽ آهن ۽ ڪي نالا اسان وٽ به آهن انهن جون خدمتون حاصل ڪرڻ لاءِ انهن کي به اتساهڻو پوندو. هاڻي اسان سان الميو اهو به رهيو آهي ته جيڪي ماڻهو اسان کي اتساهين ها اسان انهن کي اتساهڻ لاءِ هٿ پير هڻي رهيا آهيون ۽ پنهنجي ڪارج لاءِ ائين ڪرڻو پوندو. اوهان سنگت لاءِ جيڪو ڪجهه ڪري رهيا آهيون ان جي ڄاڻ ملي پيئي. حاڪم مڱريو اوهان جي تعريف ڪندو رهندو آهي. حاڪم مڱريو اسان وٽ به اسان سان ڪم ڪري ٿو جيڪو ساراهه جوڳو عمل آهي. اسان جو رابطو جاري رهڻ گهرجي ڇاڪاڻ ته رابطي مان، اسان گهڻو ڪجهه سکي به سگهون ٿا ته ڪجهه اتساهه به وٺي سگهون ٿا. آس ته اوهان سنگت کي متحرڪ رکڻ لاءِ ۽ ان جي اصل ڪارج لاءِ وسان نه گهٽائيندا.
سڄي سنگت کي سلام
اوهان جو ٿورائتو
سومرو شبير احمد