(ل)
“آريجا”، هڪ قوم آهي، جنهن جي پٺيان “آريجا” نالي سان ڳوٺ آهي، جو تعلقي ڏوڪري، ضلعي لاڙڪاڻي ۾ آهي. انهيءَ ڳوٺ مخدوم شهاب الدين نالي بزرگ، ڪلهوڙن جي آخرين دور ۾ رهندو هو، جو پنهنجي وقت جو ڪمال ولي هو. مخدوم صاحب، غير شرعي ڪمن جي پاڙ ئي پٽي ڪڍي. ايتريقدر جو، آريجن ۾ شاديءَ تي به، نه دُهل وڄندو هو ۽ نه وري محفل ۾ ناچ وغيره ٿيندو هو. ڳوٺ ۾ هندن جو ٺڪاڻو به هو، ليڪن اُتي به نغارا، ڌُڪڙ وغيره نه وڄايا ويندا هئا.
اتفاق سان، اتي هڪڙو لَنگهَن جو گهر اچي ويٺو، جن کي حقيقت معلوم ڪانه هئي. هُنن رات جو شرناءِ ۽ دُهلن جو واڄو ڪيو. قدرتاَ َ سندن شرناءِ ڀڄي پيئي ۽ دُهل ڦاٽي پيو! جڏهن بزرگ جي قصي جي خبر پين، تڏهن مخدوم صاحب کان وڃي معافي ورتائون. اتي بيٺل ماڻهن مان ڪنهن چين ته:
لاهي لَنگها ويههُ، آريجن مان آسرو،
پِني پرائو ڏيههُ، اچي کاءُ آريجن ۾.
109. لَک کَٽيا ڏومڻيءَ، جو ڏُوم سلامت آيو:
هڪڙو ڏُوم (لنگهو)، ڪمائڻ جي خيال کان، پرديس ويو. ڪيترا ڏينهن گذري ويا، پر موٽيو ئي ڪين. تنهن تي ڪنهن وٺي هُلايو ته: فلاڻو ڏُوم مري ويو آهي. ڏُومڻيءَ (لَنگهيءَ _ لَنگهي جي زال) به ائين ئي ٻڌو، جنهنڪري ويچاري، روئي پِٽي، صبر ڪري ويهي رهي. ٿورين گهڻين ڏينهن، اهو ڏُوم ماڳ موٽيو، پر پئسو آندائين ڪونه! هڪڙيءَ پاڙيواريءَ، ڏُومڻيءَ کان پڇيو ته، “ادي، تنهنجو مڙس ڇا ڪمائي آيو آهي؟” وراڻيائين، “لَک کَٽيا ڏُومڻيءَ، جو ڏُوم سلامت آيو!”
مطلب: ڪنهن شيءِ يا واپار ۾، کڻي فائدو نه هجي، پر جيڪڏهن موڙي سلامت آهي، ته به لکُ ٿيو.
__________