سنڌ شناسي

پراڻو پارڪر

ھن ڪتاب ۾ تاريخي ۽ روايتي ٻنھي طريقن سان بھتر انداز ۾ پارڪر خطي کي پيش ڪرڻ سان گڏ پارڪر جي علائقائي ۽ جاگرافيائي حالتن، ثقافت، ريتن رسمن ۽ تاريخ کان سواءِ اتان جي گاهن، ٻوٽن، جانورن ۽ ماڳن مڪانن جو بہ تفصيلي احوال ڏنو ويو آهي. هيءُ ڪتاب پارڪر جي تاريخ جو هڪ جزوي اڀياس آهي، جيڪو تاريخ سان دلچسپي رکندڙ حضرات لاءِ ڪارائتو آھي.

Title Cover of book پراڻو پارڪر

پارڪر جا گيت

پارڪر جا گيت دل لـُـڀائيندڙ ۽ روح کي راحت ڏيندڙ آهن. زالون شاديءَ جي وقت ۽ ٻين خوشيءَ جي موقعن تي گڏجي ڳائينديون آهن. نموني طور، هڪڙو گيت هيٺ ڏجي ٿو.
هڪڙيءَ سس پنھنجيءَ نـُـنھن کي، مڙس جي غير حاضريءَ ۾ ماري ختم ڪري ڇڏيو آهي، مڙس جڏهن پرديس ڪمائي موٽي اچي ٿو، تہ ماءُ کان پنھنجيءَ زال جي پڇا ٿو ڪري:
گيت ۾ ماءُ ۽ پٽ جا ان بابت سوال ۽ جواب ڏنل آهن.
ماڙي، ٻارهن ورس آويو -- ماڙي، نہ ڏسي پاتلي پرمار رِي،
جاڙيجي مان:
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙ ري کيجڙي.
(اي امڙ، آءٌ ٻارهن سالن کان پوءِ آيو آهيان، پر هوءَ ڪٿي بہ نظر نٿي اچي، پرمار راجپوتن جي ڌيءُ، حاڙيجن راجپوتن جي ڪنيا. کائڙ جي وڻ تي پپيو ٻولي ٿو!)
بيٽا، ايھن پاڻي بھوُ گئي -- بيٽا، ڇوٽوڙو ڏيور ساٿ:
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙ ري کيجڙي.
(پٽ، ڪنوار تہ پاڻي ڀرڻ ويئي آهي، ساڻ ننڍو ڏير بہ اٿس. کائڙ جي وڻ تي پپيو ٻولي ٿو.)
ماڙي، جل ٿل سڀ ديکيا، پڻ نھين ديکي پاتلي پرمار ري،
جاڙيجي مان:
(اي اما، آءٌ کوھہ ۽ تلاءَ سڀ ڏسي آيو آهيان، پر هوءَ ڪٿي بہ نظر نٿي اچي، پرمارن جي پـُـتلي ڌيءَ......)
ڏيڪرا، ٻيٺئي ويس ني هٿيار ڇوڙيئي، ڏلئا ڏري آوسي،
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙري کيجڙي.
(پٽ، ويھہ هٿيار لاهه، هوءَ اَن ڏرڻ ويئي آهي، اِجها آئي ڪـِـي آئي!)
ماڙي، گهنٽيون ني رئڙا جوئي رهيو، ماڙي نہ ديکي پاتلي پرمار رِي،
جاڙيجي مان:
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙ ري کيجڙي.
(امڙ، سڀ چـَـڪيون ڏسي آيو آهيان، پر هوءَ ڪٿي بہ نظر نہ آئي، پرمارن جي پوپري جاڙيجن جي ڄڻيل.)
ڏيڪرا، ٻيس هٿيار ڇوڙيئي، ڪليا ڪنور، ويس ڌوڪ ني آوسي ري،
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙ ري کيجڙي.
(منھنجا پيارا ڪنور، هٿيار ڇوڙي آرام ڪر، تنھنجي ڪنوار ڪپڙا ڌوئڻ ويئي آهي، ڄاڻ تہ آئي.)
ماڙي، نديون نالا جوئي ديکي ري، ماڙي نھين ڌيءَ پاتلي پرمار ري،
جاڙيجي مان:
ٻاٻيو ٻوليو، کائڙ ري کيجڙي.
(اي اما، سڀ نديون نھاريم، پر هوءَ ڪٿي نظر نہ آئي: اُها پرمارن جي پياري ڌيءَ، جاڙيجن جي جوانڙي.)
اينا ٻـُـچڪا مان ڪورِي بانڌنـِـي ري، اي بانڌني ديک ني بادر هاوَري،
اي گوجارن مان.
انٻلو ورک سوکي ڳيو ري.
(هن بجڪيءَ ۾ سندس نئين ساڙهي پيئي آهي. سندس ساڙهي ڏسي، دل ٿي گهريم تہ ساڌو بڻجي وڃان. او هـَـتياري امان، اڱڻ ۾ انب جو وڻ سڪي ويو!)