دائرن ۾ گُم ٿيل ڪھاڻيون
چوندو آهي هاڻي مون کان رواجي ڪھاڻيون لکڻ ڪونہ پڄن.
”تہ غير رواجي ڪھاڻيون لک؟“
”ها“ چئي آسمان ۾ اکيون کيپائي ڇڏيون هئين ۽ الاءِ تہ ڇا سوچڻ لڳو هو.
”ڀلا ڪھڙي قسم جون ڪھاڻيون لکڻ ٿو چاهين؟ “مون پڇيو
انھن ماڻھن جو ڪھاڻيون جيڪي عام ماڻھن کان لڪيل رهن ٿيون“
چوندي چوندي هو هوائن ۾ ڪجهہ تصور ڪري هڪ آڱر سان دائرا ڪڍندو هيو.
هڪ ڀيري سڀ دوست ويٺا ٽي وي تہ فلم ڏسي رهيا هياسين هو بہ منھنجي ڀر ۾ ويٺو غور سان فلم ڏسي رهيو هو. اچتو ٽي وي اسڪرين ڏي اڱر کڻندي چيائين.
”هو ڏسين پيو؟“
”ها... ها... هيرو ڳائيندو پيو اچي“ مون جواب ڏنو.
”نہ نھ.... هيرو نھ.... ان جي پويان... پري... تمام پري کان هڪ جهاز ظاهر ٿيو هو؟“
”ها هڪ لمحي لاءِ هڪ جهاز جي جهلڪ ظاهر تہ ٿي هئي“
”اهو ئي... جهاز.... يار سوچ تہ سهي“ چئي هو ڪجهہ پاڻ سوچيندي چوڻ لڳو
”يار سوچ تہ سهي... جنھن لمحي هن جي فلم جي رڪارڊنگ ٿي رهي هئي ان وقت ڪيترا تہ ماڻھو ان جهاز ۾ ويٺا هوندا؟ ڪو ڪارڙو ڪو ڀورو، ڪو جوان تہ ڪو پوڙهو، ڪا خوبصوت ڇوڪري تہ ڪو ننڍڙو ٻار.“
”ها يقينن هوندا“ مون ڪجهہ نہ سمجهندي چيو.
”يار ٿورو سوچ تہ سهي ان لمحي جڏهن هن فلم جي سين جي رڪارڊنگ ٿي رهي هئي ان لمحي انھن جون ڇا ڇا سوچي رهيا هوندا ؟“
آءُ پنھنجي دوست جي ان سوچ تي حيران ٿي ويس پر وري بہ کيس چيم ” ها ... ضرور ڪجهہ تہ سوچي رهيا هوندا.“
”تہ بس آءُ انھن ماڻھن جي انھن لمحن جون ڪھاڻيون لکڻ ٿو چاهيان“
”توکي ڪھڙي خبر تہ اتي ڪير ڇا ڇا سوچي رهيو هو؟“
مون کلي پڇيو
”مونکي خبر آهي تہ اهي ڇا ڇا سوچي رهيا هوندا...“
هن وڏي جوش مان چيو.
”مثال طور؟ “
”مثال طور اهو ڪراڙو ماڻھو... خوشحالي جا خواب کڻي جواني ۾ ٻئي ديس ويو، سڄي زندگي اتي ڪمائي ڪمائي هاڻي کيس وطن جي مٽي پاڻ ڏانھن ڇڪيو تہ سندس اولاد بہ واپسي کان انڪار ڪيو، هو هاڻي اڪيلي ڪجهہ ڊالر کڻي وڃي پيو ۽ پنھنجا مائٽ بہ هن سان ايستائين پنھنجائپ ڏيکاريندا جيستائين هن وٽ ڊالر رهندا“
هو شايد وڌيڪ ڪجهہ چوي ها پر مون هن جي توجهہ فلم ڏي ڪرائڻ لاءِ چيو.
”هي منظر ڏس ڇا خيال آهي؟“
هن جي چپن تي مرڪ تري آئي، آڱر سان پري کان ٽي وي اسڪرين ڏي اشارو ڪندي چوڻ لڳو.
”هن منظر کي نہ پر ان جي پس منظر تي سوچ“
”ڇا مطلب؟ “ مون وري حيرت مان پڇيو.
”منظر ۾ ظاهري طرح تہ هڪ ماڻھو هڪ هيرو واضع آهي، پر ان جي پس منظر ۾ ڏس تہ ڪيترا نہ ماڻھو نچي رهيا آهن اهي سڀ بہ هيرو ٿيڻ جي شوق ۾ گهرن مان آيا هوندا، ڪنھن گهر وارن جا پيسا چورائي ڪرايا ڪيا هوندا تہ ڪنھن هيرو ٿيڻ جي آسري ۾ دوستن کان قرض کنيو هوندو پر هتي اچي بڻيا ڇا؟ ايڪسٽرا.“
هن جي چپن تي مسڪراهٽ وڌيڪ گهري ٿي وئي هئي ۽ هو اسڪرين ڏي اشارا ڪندو دائرا ٺاهيندو ويو
”تہ پوءِ انھن تي ڪجهہ لک نہ؟ “مون چيو.
هڪ لمحي لاءِ هن ڪجهہ سوچيو پر ڪنڌ انڪار ۾ ڌوڻيندي چيائين
”نھ... هي سڀ بہ رواجي ماڻھو، رواجي ڪردار آهن... مان تہ اڃان ٻيو ڪجهہ پيو ڳولھيان“
ايتري ۾ وحيد کيس ڇڙٻ ڏيندي چيو:
”يار اديب خان... هاڻي فلم ڏسڻ ڇڏ...“
هو ٿورو مرڪي پيو هو. مون کي اک سان اشارو ڪندي چيائين
”پوءِ ڳالھايون ٿا.“
ان کان پوءِ بہ فلم جي منظرن تہ هو دائرا ڪڍندو ۽ ڪجهہ سوچيندو رهيو هو.
هڪ ڀيري سڀئي دوست بازار مان گذري رهيا هياسين هڪ پاسي هڪ پٺاڻ فٽ پاٿ تي رکي ڪجهہ استعمال ٿيل بوٽ وڪڙندي نظر آيو هيو.
اسان مان ڪو هڪ دوست بوٽ ڏسڻ لڙي پيو تہ سڀ لڙي پياسين.
مون ائين ئي هڪ لانگ بوٽ کنيو تہ پٺاڻ پشتو ۽ گڏڙيل اردو ۾ چيو ”داخو، روسي هي“
مون واري اديب دوست بوٽ منھنجي هٿن مان ورتو ۽ ان کي ڏاڍي غور سان ڏسڻ لڳو.
”ڇا پيو ڏسين ؟“مون هن کان پڇيو.
ٿڌو ساھہ کڻندي چوڻ لڳو.
”يار ڏس تھ... هي لانگ بوٽ يقينن ڪنھن روسي فوجي جو هوندو... جيڪو الاءِ تہ ڇا ڇا سوچي افغانستان آيو هوندو؟ جڏنھن هن کي پنھنجو ملڪ ڇڏي ڌاري ملڪ وڃڻ جو حڪم مليو هوندو تہ هي بوٽ پائي هن جا پير هلڻ وقت ڏڪيا هوندا؟ يا هو فتح جي اميد ۾ جوش ڀريا قدم کڻندو ويو هوندو. يا جڏنھن هي بوٽ پائي هن پھريون ڀيرو افغان زمين تي قدم رکيا هوندا تہ ڇا ڇا سوچيو هوندو...“
سچ پڇو تہ جيئن جيئن هو ڳالھائي رهيو هيو مونکي ائين پئي لڳو ڄڻ آءُ پاڻ اهو روسي فوجي آهيان ۽ هي لانگ بوٽ منھنجا ئي آهن.
ڪجهہ خريد ڪرڻ بنا ئي موٽياسين.
ٻئي ڀيري بہ ائين ڪجهہ دوستن سان گڏ گهمي رهيا هياسين، مون محسوس ڪيو تہ مون وارو اديب دوست پوئتي رهجي ويو آهي.
منھن ورائي پوئتي ڏٺم تہ هو گند جي هڪ ڍير ڀرسان بيٺو هيٺ زمين تي پيل ڪنھن شئي کي غور سان ڏسندو نظر آيو مون هن جي ويجهو اچي پڇيو.
”ڇا ٿيو؟ ڇا پيو ڏسين؟“
هن عادت موجب هيٺ زمين ڏانھن آڱر سان اشارو ڪندي دائرو بڻائيندي چيو.
”هو ڏسين پيو؟“
”ڇا؟ “
”هو رنگ گورو ڪرڻ واري ڪِريم جو خالي دٻو؟“
”ها “ مونکي خالي دٻو نظر آيو هو.
” يار اها ڪِريم جنھن عورت يا ڇوڪري ورتي هوندي ڇا ڇا سوچي ورتي هوندائين؟“ هن هوريان هوريان پڇيو.
”الاءِ يار... ڇا سوچيو هوندئين؟“
”يار اها ڪِريم ڪنھن ڇوڪري يا عورت ٽي وي ۽ اخبارن ۾ اشتھار ڏسي ڏسي اهو سوچي ورتي ۽ هر رات سمھڻ کان اڳ اهو سوچي هڻندي هوندي تہ ان ڪِريم جي هڻڻ کان پوءِ جڏهن صبح جو اٿندي تہ ان جو چهرو دنيا جي سڀني عورتن کان وڌيڪ خوبصورت ٿي چڪو هوندو“
مون کان وڏو ٽھڪ نڪري ويو.
”۽ ائين بہ ٿي سگهي ٿو تھ....“
ايتري دير ۾ هڪ اجنبي ماڻھو بہ اچي اسان جي ڀر ۾ بيھي زمين ڏي هيٺ غور سان ڏسڻ لڳو.
”ادا ڇا پيا ڏسو؟ “نيٺ اجنبي پڇيو.
آءُ سوچ ۾ پئجي ويس تہ کيس ڇا جواب ڏيان پر منھنجي دوست آڱر سان دائرو ٺاهيندي خالي دٻي ڏي اشارو ڪيو.
”او... هو“ اجنبي منھن خراب ڪندي چيو.
”مون سوچيو گند جي ڍير تي ڪنھن لاوارث يا ناجائز ٻار جو لاش آهي“
اجنبي ڄڻ تماشو ڏسڻ جي شوق ۾ آيو هو، خالي ڪريم جي پيڪٽ تي هڪ نظر وجهي اهو ماڻھو منھن خراب ڪري هليو ويو.
منھنجي دل ۾ خيال آيو تہ ليکڪ دوست کي چوان ”چريا... ايتري گهيرائي سان نہ سوچ .... هي احساس ڀريل ڪھاڻين جو نھ، پر چچريل لاشن ۽ ناجائز ٻارن جو تماشو ڏسڻ جو دور آهي“