ڪھاڻيون

بوءِ

هن ڪھاڻي ڪتاب ۾ ننڍيون وڏيون 32 ڪھاڻيون شامل آهنِ. ھن ڪتاب ۾ شامل ڪھاڻين جا موضوع توڙي اسلوب ڌيان ڇڪائيندڙ آھن. انور ڪليم جي ڪھاڻين جي زمين پنھنجي ئي ديس جي آهي، هو سنڌ جو ۽ سنڌي ٻوليءَ جو ليکڪ آهي. سندس ڪھاڻين جا ڪردار سجاڳ نظر اچن ٿا. هن پنھنجي ڌرتي ۽ ڌرتي ڌڻين کي ئي پنھنجي ڪھاڻين جو موضوع بڻايو آهي. سندس لکڻين ۾ ڀرپور رس چس ۽ ڀرپور رواني آهي.

  • 4.5/5.0
  • 23
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • انور ڪليم
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book بوءِ

ڳاڙها، ڳاڙها نوٽ

هي ڪھاڻي مرزا منير عُرف ايم ايم جي ماضيءَ بابت ڪنھن ڊيگهہ کان بغير اتان شروع ڪري سگهجي ٿي جڏهن گرميءَ جي هڪ ڏينھن منجهند وقت مرزا منير عرف ايم – ايم پنھنجي دوڪان تان اُٿي گهر وڃڻ وارو هيو
موبائيل جي رنگ وڄڻ تي کيسي مان موبائيل ڪڍي اسڪرين تي لکيل نالو ڏٺو
هڪ پُراڻي دوست نياز جو نالو ڏسي سندس چپن تي مُرڪ تري آئي هئي.
”جي نياز علي“
ٻي طرف نياز علي بغير ڪنھن ڊيگهہ جي چوڻ لڳو
”يار مرزا منير .. منھنجو هڪ دوست آهي ڪنھن گورنمينٽ اداري ۾ .... ٻڌائي پيو تہ سندن اداري مان بغير وياج جي پنج سالن لاءِ پنج لک قرض ملي سگهي ٿو معذورن لاءِ ... تون وٺڻ چاهيندين؟“
نياز جي ڳالھہ پوري ٿيڻ سان گڏ، مرزا منير جي ذهن ۾ ڪيئي ڳالھيون هڪ ئي وقت اچي ويون، کيس ڄڻ اوچتو ياد آيو تہ هُو معذور بہ آهي نہ تہ هُو ايترو همٿ ڀريو هيو جو سڄي زندگي هڪ پير کان ڪجهہ معذور هوندي بہ هر ڪم عام، نارمل ماڻھن وانگر ڪندو هيو، ۽ اڪثر وساري ويھندو هيو تہ هو معذور بہ آهي ان ئي وقت کيس اهي سڀ ڪم، اُهي ضرورتون بہ ياد آيون، جيڪي پيسي نہ هجڻ جي ڪري هو ڪري ڪو نہ پيو سگهي.
”ڇا ٿيو مرزا..؟“
نياز جو آواز ٻڌائين تہ ڇرڪي وري هن سان ڳالھائين
” ها... ها ... يار نياز اهڙو ڪو ڪم ٿي سگهي ٿو تہ واھہ واھہ ..“
”تہ بس اڄ شام بيٺڪ تي روبرو اچي مِل..“
”پوءِ بہ ڪجهہ تہ ٻُڌاءِ ... هن تڪڙي پڇيو
ڄڻ تسلي ڪرڻ چاهيندو هجي
”روبرو مل تہ سمورا احوال معلوم ٿيندءِ .. ان دوست سان ملائيندوسانءِ...“
مرزا منور عرف ايم-ايم محسوس ڪيو تہ شايد نياز ڪنھن سان گڏ آهي جو ڪجهہ وڌيڪ ڪو نہ پيو ٻڌائي.
”ٺيڪ آهي .. مان شام جو ڪھڙي وقت اچان؟“
”مغرب جي نماز کان پوءِ فورن هليو آ“
”ٺيڪ .... آءُ پوري وقت تي ايندُس“
نياز وڌيڪ ڳالھائڻ بنا ڪال ڪٽي ڇڏي تہ هن بہ موبائيل کيسي ۾ رکيو
گهر لاءِ تڪڙي اُٿڻ جو خيال ڇڏي هُو اتي ئي ويھي ڪجهہ سوچڻ لڳو،
سڀ کان پھرين خيال اهو آيُس تہ اللھ ڪيڏو مھربان آهي.. هڪ دَر بند ٿئي ٿو تہ سئو دَر کولي ٿو ڏيئي.
۽ مشڪل وقت ۾ اتان ٿو ڏئي جتان کيس ڪجهہ ملڻ جي اُميد ئي نہ هوندي آهي
ٻيو خيال نياز جو آيُس..
نياز سندس پُراڻو دوست.. بلڪھ جواني جي ڏينھن جو دوست... جڏهن هو ۽ ٻيا بہ ڪيترائي دوست حاجي قربان جي اوطاق تي هر روز شام جو ۽ موڪل وارن ڏينھن ۾ گڏ ٿيندا هيا ۽ لوڊيو کيڏڻ، چانھيون پيئڻ ۾ وقت گذاري خوش ۽ مطمئن رهندا هيا.
وڏو عرصو اهو سلسلو هليو. پر هر ڪنھن جي زميدارين ۾ اضافي سان گڏ اتي ڪافي دوستن جي اچڻ وڃڻ جو سلسلو گهٽجي ويو هيو خاص طور هن جو پنھنجو..
گهٽ ويندي ويندي ڄڻ وري سال گذري ويا جو هُو اتي ڪو نہ ويو هيو پر هن جو موبائيل تي سڀن دوستن سان رابطو رهيو
هُو کيس گهڻو ئي اچڻ لاءِ چوندا هيا ۽ هُو بہ اڪثر وڃڻ جو سوچيندو هيو، واعدو ڪندو هيو پر وڃي ڪو نہ سگهندو هيو
اڄ نياز کيس فون ڪري جڏهن پنج لک قرض وٺرائي ڏيڻ جي ڳالھہ ڪئي تہ هن جي دل خوشي ۽ فخر مان ڀرجي وئي تہ سندس پُراڻي دوست کي سندس حالتن جي خبر هوندي ۽ هن ساڻس ڀلائي ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي
”دوست واقعي بہ خدا طرفان تحفو هوندا آهن“
هن فخر مان سوچيو
ننڍي پُٽ جي بار بار گهر هلڻ جي اصرار تي هُو اٿيو ۽ ساڻس بائيڪ تي ويٺو گهر تائين جي سفر ۾ هن کي ائين لڳو ڄڻ سندن بائيڪ اڄ ڀڳل ٽُٽل روڊ مٿان نہ پر پنجن لکن جي صورت ۾ مليل نوٽن مٿان هلندو رهيو هجي گهر ۾ ماني کائيندي بہ سوچيندو رهيو تہ گهرواريءَ سان اها ڳالھہ ڪريان يا نہ؟
”نہ نہ ... ڪم ٿيڻ تائين ڪنھن سان ڳالھہ نہ ڪريان تہ بهتر... متان نظر نہ لڳي وڃي..“
”پر گهراوري تہ خوشي ٿيندي .. ساڙ واري جي نظر لڳندي آهي.
ٻُڌايان؟
نہ ٻُڌايان؟؟
ماني کائي آخر گهرواريءَ کي سڏي، ڀرسان ويھاري پڇي ٿو
”ٻُڌ ... تو وٽ ڪجهہ پيسا آهن؟“
” ؟ “گهرواريءَ جو نظرن سان سوال
سوچي ٿو سٺي ڪم ۾ ڪوڙ نہ ڳالھائجي
آهستي آواز ۾ چوي ٿو
”ٻُڌايائين ٿو .. پھريان ڪجهہ پيسا اٿئي تہ کڻي آ ... صدقو ڪڍڻو آهي“
سندس گهرواري خاموشيءَ سان اندر وڃي جڏهن واپس اچي ٿي تہ سندس هٿ ۾ ڪيئي ڳاڙها ڳاڙها نوٽ هوندا آهن جيڪي هُوءَ خاموشي سان سندس حوالي ڪري ٿي.
هُو نوٽن ڏانھن ڏسي سوچي ٿو
”هي تہ گهڻا آهن.. هڪ ٻہ ئي صدقي ۾ ڏيان...
اللھ قبول ڪندو... ۽ اللھ کي تہ منھنجي حالات جي خبر آهي...“
هُو چاهي ٿو تہ صرف ٻہ نوٽ الڳ ڪري صدقي طور ڏيڻ لاءِ پر وري خيال اچيس ٿو تہ گهرواري کڻي آئي آهي تہ هاڻي رکڻ مناسب ناهي.
”تنھنجي نظر ۾ ڪو ضرورت مند، حقدار آهي جنھن کي صدقي طور هي رقم ڏجي؟“
هو گهرواريءَ کان پڇي ٿو
” ها ... پاڙي جي ماسي نصرت جي ڌيءَ جي ڊليوري آهي ... ويچاري پريشان آهي کيس ڏجي تہ بهتر ...“
گهرواري ٻُڌائس ٿي.
ٺيڪ آهي ” نوٽ واپس ڏيندي چويس ٿو
”وڃين ڏئي اچيس“
”ڀلا هاڻي ٻُڌاءِ .. ڇا ڳالھہ آهي؟“
گهرواري پڇيس ٿي
هو پنج لک قرض واري ڳالھہ ٻُڌاءِ گهرواريءِ ڏانھن ڏسي ٿو. گهرواريءَ جي اکين ۾ ڪيئي تصوير ڏسي ٿو
ڪمري جو ڏار ڏار ٿيل ڇت بدران نئين ڇت جي تصوير
پاڻي وارو نئون موٽر
وڏي عرصي کان کنگهہ ۾ ورتل ننڍڙيءَ جون دوائون....
۽ ...
اڃان اکين ۾ کوڙ تصويرون رهيل هيون جو سندس گهرواري تڪڙي اُٿي نوٽ صدقي ۾ ڏيڻ لاءِ ٻاهر نڪري وئي.
هن دل ئي دل ۾ اللھ کي عرض ڪيو
”هي رقم ان ڪم لاءِ صدقي طور قبول فرما تہ جيئن تڪڙي ۽ آسانيءَ سان اها رقم ملي.
عادت موجب ننڊ جي خيال سان سمھي ٿو پوي پر پڪ ٿيئس تہ اڄ ننڊ ڪا نہ ايندي بس انتظار هئيس تہ جلدي شام ٿئي الاءِ تہ ڇا ڇا سوچيندي ننڊ پئجي ويو هيو. جاڳيو تہ انداز ٿي ويو هئيس تہ وڃڻ لاءِ تمام ٿورو وقت بچيو اٿس. گهڻي عرصي کان پوءِ وڃي رهيو هيو ان خيال جي ڪري ڪپڙن جو هڪ ٻيو جوڙو ڪڍي جلدي جلدي پاڻ استري ڪيائين، شيو ڪري وهنجي تيار ٿيو تہ پُٽ کي فون ڪري گهرايائين ۽ ساڻس بائيڪ تي چڙهي بيٺڪ (اوطاق) تي پھتو تہ هن کان اڳ ئي سندس سڀئي پُراڻا دوست ويٺا هيا.
ڪي لوڊيو کيڏي رهيا هيا تہ ڪي ڪچهري ۾ مشغول هيا. هن کي ڏسندي ئي تقريبن سڀنن خوشيءَ مان نعره هڻي، هوڪرا ڪري اُٿي ساڻس مليا
هن کان بہ هڪ لمحي لاءِ پنج لک روپيھ وسري ويا هو پاڻ کي ملامت ڪرڻ لڳو تہ اهڙن دوستن کان هو ايتري عرصي تائين پري ڇو رهيو؟
نہ اچڻ جا سبب ٻُڌائيندي
حال احوال ڏيندي وٺندي کيس ياد آيو تہ هو پنج لک روپيھ قرض وٺڻ لاءِ آيو آهي تہ هن نياز ڏانھن ڏٺو، موقعو ملندي هن هوريان نياز کان پڇيو
”ڏي خبر منھنجي ڪم جو؟“
نياز بہ هوريان جواب ڏنس
”صبر بابا صبر ...!!!
نياز وري لوڊيو ۾ مشغول ٿيو.
هن هڪ ڀيرو وري سڀئي ويٺلن کي ڏٺو
سڀئي سندس پُراڻا دوست هيا سواءِ هڪ ماڻھوءَ جي مرزا کي لڳو تہ پڪ سان هُو ئي اهو آهي جنھن لاءِ شايد نياز چيو هيو تہ هڪ ڪنھن اداري ۾ آهي جٿان کيس پنج لک قرض ملڻو آهي هو هاڻي بي چينيءَ مان سوچڻ لڳو تہ آخر نياز کيس جنھن ڪم لاءِ گهرايو آهي ان بابت ڇو نٿو ڳالھائي؟
هو بار بار ان اوپري ماڻھوءَ ڏانھن ڏسندو رهيو
ان وچ ۾ ڪيئي رانديون پوريون ٿيون
ڪيئي چڪر چانھيون گهرايون ويون.
جڏهن بي چيني ۽ ٿڪاوٽ وڌي ويس
تہ هُن نياز کي چيو
”ڀلا آءُ هلان؟.
”ويھہ يار ڇو پيو وڃين؟“
”طبعيت ۾ مزو نہ آهي وڌيڪ ويھي نٿو سگهان“
هن سوچيو هيو تہ کيس ويندو ڏسي متان نياز قرض بابت پاڻ ئي ڳالھائي
پر موڪلائيندي نياز صرف ايترو چيسَ
”ايندو رھہ نہ يار ... توکي ڏاڍو ياد ڪندا آهيون“
جواب ۾ هُو صرف مرڪي پيو هيو
سڀن کان موڪلائي، پُٽ سان گڏ بائيڪ تي چڙهي واپس آيو تہ پاڻ کي ڏاڍو ٿڪيل ۽ الجهن ۾ محسوس ڪيائين
”آخر نياز قرض بابت ڇو نہ ڳالھايو؟؟“
هو سوچيندو رهيو
” ڪٿي سڀنن جي سامھون نہ ڳالھائڻ چاهيند هجي ...“
”پوءِ بہ ڪجهہ تہ چوي ها .. ڪو اشارو تہ ڏي ها ..؟“
ائين سوچيندو رهيو
آخر هن پاڻ کي دلاسو ڏيڻ واري انداز ۾ سوچيو
”خير ... صبح جو کيس فون ڪري معلوم ڪندس“
هُو ڪجهہ مطمئن ٿي ويو
ٻي ڏينھن تي هن نياز جو نمبر ملايو.
ڪال اٽينڊ ڪرڻ ۽ ٻہ چار رسمي ڳالھين کان پوءِ هن پڇيس
”يار نياز .. تو ڪالھہ گهرايو هيو تہ ڪنھن دوست سان ملائڻو هُئي .. پنج لک قرض جي سلسلي ۾؟“
”اڙي يار ...“ نياز کي ڄڻ اوچتو ياد آيو هيو
”يار ايم.. ايم .. ڳالھہ اها آهي تہ ڪافي عرصي کان سڄي سنگت توکي ياد پئي ڪري ۽ تون اچين ڪو نہ پيو .. ان ڪري بس قرض وارو مذاق ڪري تو کي گهرايو هُيم ..“
ان کان پوءِ بہ نياز ڳالھائيندو رهيو پر هُو ڄڻ ٻوڙو ٿي ويو هيو.
ڪجهہ ٻُڌڻ ۾ ڪو نہ پئي آيسُ... جي ٻُڌو هيائين بہ تہ سمجهي ڪو نہ سگهيو هيو کيس ائين لڳو ڄڻ هُو غربت جي ڪري ننگو ٿي ويو هجي ۽ ڪجهہ دوست مٿس کلي رهيا آهن.
اوچتو کيس ياد آيو
”مون تہ ان ڪم جي ٿيڻ لاءِ صدقو بہ ڏنو هو ..“
صدقي ۾ ڏنل ڳاڙها ڳاڙها نوٽ ..
پاڻ کي ڏُک ۽ ڪاوڙ جي عجيب ڪيفيت ۾ ورتل محسوس ڪيائين.
پر فيصلو نہ ڪري سگهيو تہ کيس گهڻو ڏک ۽ ڪاوڙ نياز جي مذاق تي ٿيو آهي يا صدقي ۾ ڏنل ڳاڙهن ڳاڙهن نوٽن جي ڪري ...؟؟