محمد عارف “صنعت”
تذڪره لطفي جو بيان آهي ته، “صنعت” ڪلهوڙن جي دؤر ۾ پيدا ٿيو، ميرن جو دؤر ڏسي، انگريزن جي دؤر ۾ 2-صفر 1266هه تي وفات ڪيائين (3) “صنعت” پنهنجي اباڻي شهر جي اوج ۽ عروج جي واکاڻ هيٺين ريت ڪئي آهي. جيڪا ترجمي سان ڏجي ٿي:
شکارپور که رشکِ رياض رضوانست،
چمن هميشه بهار و شگفته خندا نست.
هـواي غاليه سايش چو نو بهار ختن،
فضاش همچو شفق رنگِ گل برافشانست،
خيالِ جنت کويش زسينه چون گذرد،
زخلوتِ دلِ ناديد صد بهارانست،
زبيخ خارشِ زعفران عشق شگفته،
ز زير خاڪشِ شاخِ جمال رويانست،
هزار سر و سهي قامتانِ گل رخسار،
به ناز و عشوه به هر کوچـهء خرامانست،
هزار بلبلِ دستان به نــغـمــــه - دلــکـش،
ز سوج عشق محيطي زردرد طوفانست،
زارج حسن بهاري ز عالم بالاست،
ز جوش علم و ادب انتخابِ ايرانست،
زهوش و عقل و هنر بافرنگ هم پهلوست،
حصارِ او که چون دور سپهر گردانست،
چو خطهء ساغر لبريز بادهء عشرت،
سياه نرگس شهلاي اين گلستانست،
به غمزه ديدهء ليليٰ که دل زمجنون برد،
نمک به رشته آن پسته زمين نمکدانست،
به لعل خندهء شيرين که جانِ خسرو داد،
نمونه ايسـت کزين نقشها نمايانست،
نگار خانهء چيني که نقش نيرنگي است،
سوادِ سايهء گلهاي اين گلستانست،
بهار گلشن کشمير و لاله زار ارم،
نه گفتم اين ڪه ز حسن و جمال بستانست،
چون ديد مش به چنين موج و رنگ جلوه گردش،
نه گفتم اين که ز حسن و جمال بستانست،
زمانه ديد چونيرنگِ حسن خوبانش،
خيال بست که اين خطهء پرستانست،
چون ديد يوسفِ گل پيرهن هزار درو،
فلک به گفت کي اين نو عروسِ کنعانست،
ملک به گفت که اين نسخـهء بهشت برين است،
که قصر هاش مکانهاي حـور و غلمانست،
سروشِ غيبي ناگه زپردهء اسرار،
بــه خـــنـــده گــفــت نــي نــي چه عقل ايشانست،
قبول باد به حسنِ قبول از “صنعت”،
دعا ي در حقِ تو کز کمال ايقانست.
ترجمو
شڪارپور جو شهر رشڪ باغِ رضوان آه،
ســدا گــلن ســان ڀــريل ۽ شگفته خندان آه.
نــئــيــن بــهـار جــي خـوشبو رچيل هوائن ۾،
فــضــا لــطيــف شـــفــــق رنـگ گــل بــدامــــان آه.
جڏهن اچي ٿو معطر گــهـٽين جــو دل ۾ خيال،
لــڳــي ٿـــو جــلــوه نما حــسـن صــد بــهــاران آه.
ڪـنـڊو لـڳـي تـه ٽــڙي عــشــق زعفران مثال،
جــو شــاخ حـسـن جـي پــيـرن ۾ جانِ رومان آه.
گهٽي گهٽي مان خرامان هـــزار خوش قامت،
قــدم قــدم تــان ئــي جــن جــي جـهـان قربان آه.
جتان ڪٿان پيون اچن بلبلن جـون چهڪارون،
انــهــيءَ چـمـن جي ته هر شاخ ڄڻ غزلخوان آه.
آ اوج حــســن ۾ هــن جـو مٿين جهان جهڙو،
۽ مــوج عـشـق جـي گهيري ۾ دک جو طوفان آه.
لڳي ٿو هوش ۾ ڏاهــپ ســان جـهڙو خود انگريز،
۽ جـوش - عــلم و ادب ۾ حـــريــفِ ايــــــران آه.
وري جــي ســاغــرِ لــبــريــز بــاده عــيـش ڏسو،
تـــه ان جـي دور جــو ڇــيــهـه آسـمــانِ گــردان آه.
ادا کان جــن جــي ٿــيــا نـيـڻ ليليٰ جا مجنون،
اُنـهـن ئـي نــرگـسـي نـيـڻ جــو هيءُ گلستان آه.
ســو شــيــرين خـنـده ڪـئي جـنـهـن تــان جان خسرو نثار،
انهيءَ جي لوڻ جي رشــتي جو هيءُ نمڪدان آه.
جهــان ۾ نــقــش آ جــيــڪو نـگار خانهء چين،
اهـــو تــــه هـــن جـــو نـــمـــونـــو آ، هـي نمايان آه.
ارم جـي باغ ۽ ڪشمير جي چمن جي بهار،
آ عڪس جنهن جي گــلن جو اهو هي گلستان آه.
ڏٺم جي رقص ۽ هت موج ۽ رنگ جا جلوا،
چــيـم اُنهن سان ئي حسـن و جمالِ پرستان آه.
هزاري در تــي ڪـنـهـن يـوسف جمال کي ڏسندي،
فلڪ چيو هي شهر نــئـون نڪورو ڪنعان آه.
مـــلائڪن به چيو، آ نـئـيــن بــهــشــت بــريــن،
جــو هــت هــجــومِ مــحــلاتِ حــور و غـلمان آه.
۽ پــوءِ غــيــب جـي پـردي مـنجهان پيو پڙلاءُ،
کــلـي چــيــائون ٿي، بس عقل هتڙي حيران آه.
پــوي قــبــول بــه حــســن قــبــول “صـنـعـت” کان،
هيءُ تنهنجي حق ۾ دعا جنهن لئه انت ايهَان آه.
مترجم : “آذر” ناياب صديقي
خواند هست جنت اکبر شکارپور،
واز هشت در بهشت نکوتر شکارپور.
احرام طوف کعبه ء کوي بتانِ شوخ،
بستند حاجيانِ حرم در شکارپور.
اي طيفانِ کعبه ء صد حج اکبر است،
باسعي و عمره کردن بردر شکارپور.
از نور عارضِ رخِ خوبان ماهِ رو،
چون بزم انجم است منور شکارپور.
بامردم بصارت کلهم الجواهر است،
در چشم خاکپاي سمن بر شکارپور،
از قندِ شهد خنده شيرين لبانِ مصر،
بردند کاروان ز سُکر شکارپور.
“صنعت” به رنگِ بلبلِ خوش خوان به وصف يار،
آمد به خوش سخنور شڪارپور.
ترجمو
سڀ ٿا چون آ جنتِ اڪبر شڪارپور،
تسنيم سلسلبيل ۽ ڪوثر شڪارپور.
ڪعبه سمان بتن جي گهٽين جي طواف لاءِ،
عاشق اچن ٿا شوق سان هر هر شڪارپور،
قبلو آ اهلِ علم و هنر لاءِ اصل کان،
مرڪز آ علم و هنر جو برتر شڪارپور.
سهڻن جي منهن مان روشني چوڌار ٿي پوي،
ٿيو جنهن کان ڪهڪشان جان منور شڪارپور،
ماڻهن جي ديد واسطي ڪهل الجواهر آهه:
سهڻن جي خاڪ پاء سان تونگر شڪارپور.
شيرين لبن جي خنده جي ماکيءَ جي ميٺ مان،
پهچائي ديس ديس آ شڪر شڪارپور.
“صنعت” پرين جي وصف سان بلبل جان خوش نوا،
وڻندڙ ادا سان آيو سخنور شڪارپور
مترجم: “آذر” ناياب صديقي