انصاف جو نظام
(صحيح مسلم)
عدل ۽ انصاف سان حڪومت ڪرڻ وارا حاڪم قيامت جي ڏينهن الله کي ٻين سڀني ماڻهن کان وڌيڪ محبوب ۽ پيارا هوندا ۽ کين الله جو سڀني کان وڌيڪ قرب حاصل ٿيندو ۽ بي انصافي سان حڪومت ڪندڙ قيامت جي ڏينهن الله تعاليٰ وٽ سڀني کان وڌيڪ ڏمر ۽ سخت ترين عذاب ۾ سوگها هوندا.
(جامع ترمذي)
ٽن شخص کي سڀني کان وڌيڪ عذاب ٿيندو. هڪ اهو جنهن ڪنهن نبيءَ کي قتل ڪيو. ٻيو اهو جيڪو ڪنهن نبيءَ جي هٿان قتل ٿيو. ٽيون ظالم حاڪم. (طبراني)
الله تعاليٰ فرمائي ٿو ته اي منهنجا ٻانهؤ! مان پنهنجي لاءِ ناانصافيءَ کي حرام ڪيو آهي، سو توهان تي به ناانصافي حرام آهي. ڏسو ڪنهن سان به ناانصافي نه ڪجو. (ترمذي- ابن ماجه)
قاضي جيستائين عدل ۽ انصاف تي پابند هوندو آهي تيستائين الله تعاليٰ ساڻس گڏ هوندو آهي (يعني ان جي مدد ۽ توفيق ساڻس گڏ رهندي آهي.) پوءِ جڏهن هو (عدل ۽ انصاف جي پابندي ڇڏي) بي انصافيءَ جو رويو اختيار ڪندو آهي ته الله تعاليٰ ان کان الڳ ۽ بي تعلق ٿي ويندو آهي ۽ پوءِ شيطان ان جو همدم ۽ رفيق ٿي ويندو آهي. (جامع ترمذي)
حاڪم جيڪڏهن ڪنهن معاملي جو فيصلو ڪرڻ گهري ۽ حق جي مطابق صحيح فيصلو ڪرڻ لاءِ، غور و فڪر ۽ ڪوشش ڪري صحيح فيصلو ڪري وٺي ٿو ته کيس ٻيڻو اجر ملندو. (هڪ صحيح فيصلي ڪرڻ جي نيت ۽ ڪوشش جو ٻيو صحيح فيصلو ڪرڻ جو.) ۽ جيڪڏهن هن حقيقت کي ڄاڻڻ، سمجهڻ ۽ صحيح فيصلو ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي. ان جي باوجود فيصلو غلط ڪري ويٺو ته به کيس هڪ اجر ملندو (يعني حق جي مطابق فيصلو ڪرڻ جي نيت جو.)
(صحيح بخاري- صحيح مسلم)
جيڪو شخص قاضي (فيصلي جو سرپنچ) بڻايو ويو تان ته ماڻهن جي جهڳڙن ۽ مقدمن جو فيصلو ڪري ته اهو بنا ڇريءَ جي ذبح ڪيو ويو. (يعني اهڙي ذميداريءَ ۾ پئجي ويو جو ان کي انصاف سان نباهڻ ۾ اذيت مان گذرڻو پوندو.)
(مسند احمد، جامع ترمذي، ابي دائود)
الله کي سڀ کان وڌيڪ عادل چڱو مڙس محبوب هوندو آهي. اهڙا ماڻهو الله جي ويجهو ويهڻ وارن مان هوندا. (ترمذي)
اهڙو ڏينهن به ايندو جو توهان ماڻهو حڪومت ۽ ان جي عهدن جو حرص ڪندؤ ۽ اهي عهدا (انصاف سان نه نباهڻ ڪري) قيامت ڏينهن اوهان جي ندامت ۽ پشيمانيءَ جو ڪارڻ هوندا. (صحيح بخاري)
ڪو به قاضي ۽ حاڪم ڪنهن معاملي جو فيصلو ان حالت ۾ هرگز نه ڪري جو هو غصي جي حالت به هجي.
(صحيح بخاري- صحيح مسلم)