ادبي آلاپ آلاپيندڙ اظھر امر
دنيا جو دنگل ازل کان وٺي ھر محور ۾ محو آهي. انيڪ زندگيون جنم وٺن ٿيون ۽ ختم ٿين ٿيون. مقصد حيات کان ڪير به واقف ناھي جيڪر آهين ته خاموشي جي خمار ۾ مست آهه. سڄي دنيا جو ھڪ ئي مضمون آهي. جنهن تي پوري دنيا جو ذرو ذرو ڀاڙي ٿو. اھو مضمون امن/ سک/ شانتي جو مضمون آهي. جنهن جي نچوڙ تي ھي دنيا وجود ۾ آئي، امن جي گھرائي ۾ وينداسين ته ته اھو ھڪ آئين/ دستور آهي جنهن ۾ ھر ھڪ ذري جي تقدس کي پائما ٿيڻ کان بچاءُ جا نڪتا/ شقون/ آرٽيڪلز آهن. انهن نڪتن تي عمل ڪري دنيا ۾ امن جي فضا برقرار رکي سگھجي ٿو. امن ادب ۽ اخلاق جي دائري ۾ دلاور بڻجي عمل ڪندو آهي. ابليس دنيا جو واحد فرد ھو جنهن امن جي دستور کي گستاخي جي ھوا سان لوڏي ڇڏيو ۽ دنيا ۾ پھريون مردود ۽ جاھل بڻجي ويو.
ان کان اڄ ڏينهن تائين امن جي مضمون ۾ گستاخي جي لھر نظر اچي ٿي جنهن سان مقصد حيات کان پيدا ٿيل وجود پاسيرو ٿي ويا آهن. پر اھي وجود جنهن وٽ شعور جي شھ رڳ ۾ ساھ آهي ۽ امن جي پرچار ڪن ٿا ته اھي انسانيت سان چاھ جو نعرو بلند ڪن ٿا جن سان امن جي مضمون جي آتما سڪون ۾ رھي ٿي. دنيا ۾ مختلف مضمون سوچن ۾ اچڻ کان بعد لکجن ٿا لکڻ کان بعد ان کي عملي صورت ۾ آڻڻ جو پڻ تذڪرو اچي ٿو پنهنجي زندگي کي خوبصورت بڻائڻ لاء ڪنهن نه مضمون تي عمل ڪري سک جو ساھ کڻي سگھجي ٿو. اھي لکندڙ عام ماڻھو کان سوچن ۽ عمل ۾ ٿورو مٿانھون درجو رکن ٿا ان ماڻھن ۾ اظھر امر جو نالو به سر فھرست آهي جنهن پنهنجي اڌ ڄمار امن جي مضمون ۾ اڻ ٿڪندڙ جاکوڙ ڪئي آهي.
اظھر امر جي ادبي ڪالمن ۾ محبت ۽ امن جي ڳالهه ملي ٿي سنڌ ۾ نوجوانن لکڻ کي پنهنجو ايمان سمجھي لکيو آهي. سچائي سان لکيو آهي ڀرپور عشق کي فضا قائم ڪري لکيو آهي. انهن نوجوانن ۾ اظھر امر پاڻ کي خوب مڃرايو آهي آهي اظھر زرعي يونيورسٽي ٽنڊو ڄام جو شاگرد آهي. پر مون کان ھڪ ڳالهه حيرت وجھندي آهيان به قائد عوام يونيورسٽي جو شاگرد آھيان مون ڪڏهن به يونيورسٽي ۾ پڙھڻ دوران ادب ڏانهن راغب نه ھيس لکڻ ته ٺھيو پر ڪڏهن اھڙي ادبي سوچون به نه اينديون ھيون. جنهن کي شاعري يا نثر جو رنگ ڏئي سگھجي. پاس آئوٽ کا بعد وڃي ڪجهه لکيو سين. پر اظھر امر پڙھن جي دوران پنهنجي ادبي عشق کي زنده رکيو ۽ سنڌي ادب ۾ ھن وقت تائين مجموعي تعداد ۾ ڪالم مختلف اخبارن ۾ ڇپجڻ کان بعد ھڪ ڪتاب جڏهن خيالن جاڳن ٿا جي نالي سان پڻ ڏئي چڪو آهي.
اظھر امر مسلسل درد جي دروازي ۾ گذري ٿو درد جو دروازو دل جو درمان ھوندو آهي جيڪو ٻه رخ پسيندو آهي. انهن ٻن رخن کي قائم رکڻ اظھر امر جي مھارت آهي. اظھر امر جي ھن ڪتاب ۾ 20 کن مضمون شامل آهن. جيڪي مختلف سنڌ جي شاعرن ليکڪن جي آيل ڪتابن تي تبصرن ۽ مقالن جي شڪل ۾ آهن. ھن ڪالمن ۾ ڀرپور نڀاء ڪيو آهي. مسلدل لکڻ جي سور کان آءُ چڱي ريت واقف آھيان ۽ پنهنجو پاڻ لکڻ ۽ سمجھڻ ۽ سنڌي گرامر سان گڏ بيھڪ کي سھڻو ڪري پيش ڪرڻ جو اظھر ڄاڻو گر آهي. جيتوڻيڪ ھڪ ڏک جي ڳالهه اھا آهي ته نوجوانن وڏن اديبن جو الائي ڪھڙو ڏوھ ڪيو آهي جو ادبي جوھر ھجڻ جي باوجود ادبي گفتگو ڪرڻ ڪيٻائيندا آهن. اڃان به ويتر مايوس ڪن گفتگو ڪري سکن واري عمل کي تنقيد جي تيرن سان دل مان نڪتل اڌ گاڀرن اچارن کي چيري چاڪ ڪري ڇڏين ٿا سيکارڻ ته پري رھيو. ھن گذريل ڏھن سالن ۾ نوجوان ليکڪ پنهنجي وت وس آھر پاڻ علم جي سج کي جوت بخشي آهي. باقي اميد ڪنهن مان به نه ٿي رکجي سگھي.
اظھر امر جي ھن تازي آيل ڪتاب جي مطالعو ڪندي مون کي مضمونن ۾ مستقبل جي ادبي رت کي قائم ڪري ان تي عمل جو وظيفو پڻ شامل آهي جنهن تي ايندڙ نوجوان ڪتاب کي ھان سان سانڍي گھڻو ڪجهه سکي سگھن ٿا. ادب ۾ ڪم ڪرڻ سان ۽ مواد کي شايع ڪرڻ سان ٻين کي سکڻ جو موقعو ملي ٿو اظھر امر جي ھن ڪتاب ۾ اھو موقعو موجود آهي جنهن مان ھر شوق رکندڙ کي مضمون لکڻ جي چڱي ريت شناسائي حاصل ٿي سگھي ٿي. جن اديبن تي ھن لکيو آهي اسان ھنن کي پڙھي ڪري ئي لکڻ شروع ڪيو ھو. اڄ الله جي فضل سان ھن وسيع سمنڊ ۾ قطري جيان شامل آھيون. اظھر امر به ھن وسيع سمنڊ جو مطالعو رکي ٿو. جنهن پنهنجي ڪتاب ۾ ادب جي گلدستي کي کولي بيان ڪيو آهي. ان جي خوشبو وستي وستي واھڻ واھڻ مضمونن جي صورت ۾ پھچائي آهي. اظھر امر جي ڪتاب اچڻ جي مون کي بي حد خوشي ان ڪري به آهي ته اظھر سان گھٽ وقت ۾ صدين جو ناتو قائم ٿي ويو ھو ۽ دوست ڀاءُ جيان ھوندا آهن. ان جي محنت جو رنگ ۾ مان به رڱجي ويو آھيان.
دوستن جي ڪاميابي حقيقت ۾ پنهنجي ڪاميابي ھوندي آهي. خدا کان دعا آهي ته اظھر امر پنهنجي ادبي عشق جي آتش کي لفظن جي ھڳاءُ سان درد سان ڀريل آلاپ آلاپيندو. جنهن سان سنڌي ادب ۾ پنهنجي وس آھر تاريخ جي سنھري لفظن ۾ نالو سرجيندو.