شخصيتون ۽ خاڪا

سنڌ جا املهه هيرا (مضمون)

هي ڪتاب سنڌ جي اهم شخصيتن تي لکيل ڪالمن يا تاثرات تي شامل آهي. هن ڪتاب جو ليکڪ محترم مير نادر علي ابڙو صاحب جن آهن. پاڻ سنڌ جي علمي ۽ ادبي گهراڻي سان تعلق رکن ٿا.
اسين ٿورائتا آهيون مير نادر علي ابڙو جا جنهن نه صرف هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي ڏني پر ان سان گڏ هي ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت به ڏني.
Title Cover of book سنڌ جا املهه هيرا (مضمون)

شاهن باڊاهي : ناليواري ليکڪ جو وڇوڙو

دنيا ۾ هر ماڻهو اچي ۽ پنهنجي حصي جو ڪم ڪري هليو ٿو وڃي پر اهي ماڻهو ياد رکيا ٿا وڃن، جيڪي پنهنجي ملڪ ۽ قوم جي خوشين لاءِ جاکوڙين ٿا. انهن جو مان مرتبو به ٻين ماڻهن کان تمام مختلف هوندو آهي. اهڙا ماڻهو پنهنجي پنهنجي شعبي ۾ پاڻ مڃائڻ جي ڪوشش ڪندي قوم اڳيان سرخرو ٿيڻ جي ڪوشش ڪندا آهن ۽ هي زمانو اهڙن ڪردارن کي وساري ناهي سگهندو. سنڌي ادب جو اهڙو ئي هڪ لازوال ڪردار شاهن باڊاهي به اسان کان وڇڙي ويو، سندس ادبي خدمتون تمام عمر ياد رهنديون سندس شاعري ۾ لفظ رقص ڪندي نظر ايندا آهن ۽ ائين محسوس ٿيندو آهي ڄڻ اسان ڪنهن سان ڪچهري ڪري رهيا آهيون. منجهس تمام وڏيون خوبيون هيون، پاڻ مثالي ڪردار جا مالڪ هئا. شاهن باڊاهي شاعري سان گڏ ٻين به کوڙ اشوز تي پنهنجو قلم هلايو. شاهه محمد ميمڻ عرف شاهن باڊاهي ڪيترو ئي وقت بيمار رهيو ۽ 63 سالن جي ڄمار ۾ لاڏاڻو ڪري ويو. پاڻ 1999ع کان وٺي دماغي بيماري ۾ ورتل هيو، جنهن ڪري کيس ٻيون به بيماريون وڪوڙي ويون، سندس پونئرن ۾ ٻه پٽ هڪ نياڻي ۽ بيواهه سوڳوار ڇڏيون آهن. شاهن باڊاهي زندگيءَ جا 26 سال ريڊيو کي ڏنا، 1950ع ۾ جنم ورتائين شروعاتي تعليم پرائمري کان مئٽرڪ تائين باڊهه مان حاصل ڪيائين. جڏهن ته انٽر ۽ سي ٽي ڪورس لاڙڪاڻي ۾ حاصل ڪيائين پاڻ شاعري جي شروعات 17 سالن جي ڄمار ۾ ڪئي ۽ باڊهه جي مشهور شاعر ارباب غمزده جي صحت ۾ رهي ڪري ڪئي. ادبي سرگرمين جي شروعات سنڌي ادبي سنگت شاخ باڊهه کان شروع ڪيائين. هن ڪيترائي گيت، غزل، وايون، بيت، نثري نظم لکيا 10 سالن تائين بطور سنڌي ٽيچر جي پنهنجون خدمتون ڪراچي ۾ سرانجام ڏنيون.
هن ريڊيو پاڪستان تي بطور ڊپٽي ڪنٽرولر نيوز طور 26 سال خدمتون سرانجام ڏنيون جيڪي ريڊيو حيدرآباد، لاڙڪاڻي ۽ ٻين مختلف اسٽيشنن تي نڀايون، سندن شاعري فوزيه سومرو، سينگار علي سليم، غلام شبير سمون ۽ ٻين ناليوارن راڳين ڳائي. سندس شاعري جا ٻه مجموعا ’’جيون سارو ڳوڙها‘‘ ۽ ’’کل ته سهي‘‘ شايع ٿيا. زندگي ۾ اهڙي قسم جا ماڻهو تمام گهٽ نظر ايندا آهن جيڪي سماج جي غمن کي ويجهائي کان وٺي لفطن جي مالها ۾ پروئي عوام تائين پهچائيندا آهن. شاهن باڊاهي جو ادبي دنيا ۾ تمام وڏو نالو هو پاڻ سنڌي ادب لاءِ جيڪي خدمتون سرانجام ڏنيون، جيڪا محنت ڪئي سا لاجواب رهي ڪنهن موڙ تي به ٿڪ نه مڃين. هر وقت تيار ۽ چست نظر آيو هن جديد تقاضا موجب ادب کي تخليق ڪيو، سندس اندر ۾ ادب سان لڳاءُ ۽ لکڻ جي چاهت هئي جڏهن لکڻ لاءِ ويهندو هو ته تمام لاجواب تحريرون گهڙي پل ۾ لکي وٺندو هو، پاڻ لکڻ جو سلسلو زندگي جي آخري ساهه تائين جاري رکيو ۽ پنهنجو ادب جي دنيا ۾ الڳ مقام بڻايو، سنڌي شاعري ۾ نواڻ کي متعارف ڪرايو. سندن ادبي ڪاڄ کان وڏا وڏا اديب متاثر هئا ۽ سندس تمام وڏو احترام ڪندا ۽ دلين ۾ جايون ڏيندا هئا. سندس لاڏاڻي بعد سنڌي ادب ۾ تمام وڏو خال پيدا ٿيو آهي. سندس لاڏاڻي تي تعزيتن جا ميڙاڪا ڪيا پيا وڃن ۽ سندن شخصيت کي لفظي ڀيٽا ڏني پئي وڃي جيڪر اها ڀيٽا کيس زندگي ۾ ملي ها ته ڪيڏو نه ڀلو ٿي ها پر بدقسمتي سان اسان وٽ جيئري ماڻهو جو قدر ناهي هوندو، مرڻ بعد هرڪو هن جا گيت جهونگاريندو آهي. شاهن باڊاهي به پنهنجو وارو وڄائي ويو. هي جهان هونءَ به فاني آهي هتي هر ڪو مهمان آهي هر ڪو پنهنجو ڪردار ادا ڪري هليو ويندو.


خبرون، هلال پاڪستان، سنڌ، فيصلو، سڪار، عبرت، مهراڻ، هلچل، سنڌو، سنڌ عوامي آواز، تعمير سنڌ