غلام مصطفيٰ جتوئي : بزرگ سياستدان
پاڻ زندگي جي 78 سالن ۾ ڪيترائي ڀيرا قومي اسيمبلي ۽ سنڌ اسيمبلي جو ميمبر رهيو پاڻ آڪٽوبر مهيني ۾ لنڊن ويو هو علاج لاءِ جتي مٿس نومبر ۾ فاليج جو حملو ٿيو ۽ سندن دماغ جو کاٻو پاسو متاثر ٿيو هو ۽ پاڻ علاج خاطر لنڊن ايندو ويندو رهندو هو.
غلام مصطفيٰ جتوئي 14 آگسٽ 1931ع ۾ نوشهرو فيروز ضلعي جي ڳوٺ نوان جتوئي ۾ جنم ورتو هو. چئن ڀائرن ۾ سڀني کان وڏو هو. سندس ڏاڏو خان بهادر امام بخش خان جتوئي 1923/ 1927 ۽ 1931 ۾ بمبئي ليجسليٽو اسيمبلي جو ميمبر رهيو، ان دؤر ۾ سنڌ جي علائقي مان صرف 4 ميمبر بمبئي ۾ موجود هئا. غلام مصطفيٰ جتوئي پرائمري تعليم نوان جتوئي ۽ بعد ۾ ميٽرڪ گورنمينٽ مدرسه هاءِ اسڪول نوشهروفيروز هاءِ اسڪول مان ڪئي ۽ پاڻ روزاني 25 ڪلوميٽر سفر سائيڪل طي ڪري نوان جتوئي کان نوشهروفيروز هائي اسڪول ايندو هو. جنهن کان پوءِ پاڻ ڪراچي گرامر اسڪول ۾ داخلا ورتي. جتي پاڻ سينيئر ڪيمبريج پاس ڪئي.
1952ع ۾ هو بار ايٽ لا ڪرڻ لاءِ انگلينڊ ويو انهيءَ دوران سندس والد جي علالت سبب هڪ سال اڳ ملڪ موٽڻو پيو. هو 1952ع ۾ نواب شاهه ڊسٽرڪٽ بورڊ جو سڀ کان ننڍي عمر وارو چيئرمين بڻيو ۽ 1969ع وارين عام چونڊن ۾ پيپلز پارٽي جي ٽڪيٽ تان قومي اسيمبلي جو ميمبر ٿيو. شهيد ذوالفقار علي ڀٽو جي وزارت عظميٰ دوران هو مواصلات سياسي معاملا ۽ قدرتي وسيلن جو وفاقي وزير رهيو ۽ 1973ع کان 1977ع تائين سنڌ جو وڏو وزير رهيو. کيس پاڪستان جي ان وقت تائين جي سڀ کان وڏي عرصي تائين وڏ وزارت سنڀالڻ جو اعزاز حاصل رهيو. پاڻ ضياءِ الحق جي مارشلا لاڳو ٿيڻ بعد ايم آر ڊي ۾ شامل ٿي مارشلا خلاف جدو جهد ڪئي ۽ اڳڀرو رهيو 1983ع ۽ 1985ع ۾ ٻه ڀيرا جيل پڻ ويو. ايم آر ڊي جي تحريڪ جي عروج وقت مون کي ياد آهي ته 1983ع ڌاري منهنجي والد ڪامريڊ تاج محمد ابڙو جي پوسٽنگ ڊسٽرڪٽ اينڊ سيشن جج نواب شاهه ٿي هئي.
هن دؤر ۾ بابا سان گڏ لڪي ڇپي غلام مصطفيٰ جتوئي ساڻ ڪچهريون ٿينديون هيون ۽ پاڻ بابا ڪامريڊ تاج محمد ابڙو کان ملڪي سياست تي وڏا وڏا بحث ڪندو هو. غلام مصطفيٰ جتوئي پيپلز پارٽي سان اختلاف ٿيڻ بعد 1986ع ۾ ملڪ جي ناليوارن سياستدانن سان گڏجي نيشنل پيپلز پارٽي جو بنياد وڌو، جنهن۾ غلام مصطفيٰ کر، حنيف رامي، ايس ايم ظفر، حامد رضا گيلاني، ملڪ حامد سرفراز، غوث بخش رئيساڻي، ڪمال اظفر، ميان ساجد پرويز، نفيس صديقي، آفتاب شاهه جيلاني ۽ ٻيا ساڻس گڏ هئا. 1988ع ۾ پيپلز پارٽي جو اميدوار حاجي رحمت الله بهڻ کان قومي اسيمبلي جي چونڊ هارائڻ بعد 1989ع ۾ کيس ڪوٽ ادو جي ضمني چونڊ ذريعي قومي اسيمبلي جو ميمبر چونڊرايو ويو. هن ٻين پارٽين سان گڏجي اسلامي جهموري اتحاد جوڙيو، غلام مصطفيٰ جتوئي سياست جي ميدان ۾ سهپ ۽ رواداري واري اصول جو علمبردار هو. پيپلز پارٽي کان ڌار ٿيڻ باوجود به هن ڪڏهن پيپلز پارٽي جي خلاف نه ڳالهايو.
1958ع ۾ اولهه پاڪستان جو صوبائي اسيمبلي جو ميمبر چونڊجي پنهنجي سياست جي شروعات ڪئي هئي 1990ع ۾ تڏهوڪي صدر غلام اسحاق خان طرفان وزير اعظم بينظير ڀٽو جي حڪومت بر طرف ڪرڻ بعد غلام مصطفيٰ جتوئي کي نگران وزيراعظم مقرر ڪيو ويو ۽ پاڻ 6 آگسٽ 1990ع کان 6 نومبر 1990ع تائين نگران وزير اعظم رهيو. غلام مصطفيٰ جتوئي 1962ع کان 1965ع تائين ٻه ڀيرا گڏيل قومن ۾ پڻ پاڪستان جي نمائندگي ڪئي ۽ پاڻ 1952ع ۾ ڊسٽرڪٽ بورڊ نواب شاهه جو چيئرمين چونڊيو ويو ۽ کيس اهو اعزاز حاصل ٿيو ته هو ننڍي کنڊ ۾ سڀني کان ننڍي عمر ۾ ڊسٽرڪٽ بورڊ جو چيئرمين چونڊيو ويو.
غلام مصطفيٰ جتوئي هر سال ڪيٽي جتوئي ۾ پنهنجي ساٿين غلام مصطفيٰ کر، مجيب پيرزادو، قانوندان عبدالحفيظ پيرزادو ۽ ٻين سان گڏ شڪار ڪندو هو. هن ڀيري به ٻڌڻ ۾ اچي ٿو ته پاڻ دوستن کي شڪار لاءِ دعوتون ڏنيون هيائين پر طبيعت جي ناچاڪي سبب هو شڪار تي نه وڃي سگهيو.
غلام مصطفيٰ جتوئي ٻه شاديون ڪيون جن مان هڪ ڏاڏي پوٽي مان ۽ ٻي شادي پيار جي پرڻي وسيلي ڪئي. هو نوجوان پٽ طارق جتوئي، جيڪو 2001ع ۾ سنڌو درياءَ ۾ وهنجڻ دوران ٻڏي فوت ٿيو هو، تنهن جو صدمو ڪڏهن وساري نه سگهيو. غلام مصطفيٰ جتوئي، ايم اين اي غلام مرتضيٰ جتوئي، ايم پي اي مسرور جتوئي ۽ ايم پي اي عارف مصطفيٰ جتوئي سميت چار پٽ ۽ ٽي نياڻيون سوڳوار ڇڏيون آهن.
غلام مصطفيٰ جتوئي جي لاڏاڻي بعد سياسي ميدان ۾ پيدا ٿيل خال شايد ڪڏهن پُر ٿي سگهي.
سنڌو ڊائجسٽ، خبرون، مقدمو، فيصلو، عوامي فورم، تعمير سنڌ، مهراڻ، سنڌو، سُڪار، هلچل، هلال پاڪستان