ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي : اڙانگي راهه جو راهي
حيدر بخش جتوئي وڏيرا شاهي خلاف جنگ جوٽي اهڙو ته انقلاب مظلوم طبقي ۾ آندو، جنهن جو ڪنهن تصور به نه ڪيو هو. سنڌ ۾ مزدورن ۽ هارين جي جياپي لاءِ هلايل تحريڪ سنڌ جي تحريڪ جو اڻ کٽ باب بڻيل آهي. ڪڏهن به پاڻ سک ساڻ نه ستو ۽ هر لمحي ٻين جي ڀلائي لاءِ ئي سوچيندو رهيو. هن هر وقت پيڙهيل طبقي لاءِ آواز بلند رکيو. سندس جي هن ڪاڄ ۾ ايڏي ته وسيع محنت ۽ سچائي هئي، جنهن جو مثال شايد ئي مشڪل سان ملي سگهي. نه ته هاڻوڪي دؤر ۾ ٻاهرين ملڪن مان غربت جي نالي تي ڊالر ميڙيندڙ اين جي اوز به اهو ڪم ناهن ڪري سگهيون، جيڪو هن ڪيو. حيدر بخش جتوئي ۽ بابا ڪامريڊ تاج محمد ابڙو وچ ۾ انتهائي ويجهڙائي وارا تعلقات هئا. هر مسئلي تي پاڻ ۾ صلاح مشورا ڪندا هئا. ڪامريڊ بابا جي ڏاهپ تي ناز ڪندو هو ته اتي وري بابا، چاچا ڪامريڊ جي حوالي سان اڪثر اها ڳالهه چوندو هو ته هو سنڌ جي مظلوم طبقي جو ساٿاري آهي.
خير انهن ڳالهين کي زمانا گذري چڪا، اهي ماضي جون يادون بڻجي رهجي ويون آهن پر اها به حقيقت آهي، ته اسان جي ماڻهن ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي جي شخصيت کي هيل تائين اها موٽ ناهي ڏني، جيڪا کين ڏيڻ گهرجي ها. جيڪا اسان جي سڀ کان وڏي خامي آهي، ته اسان پنهنجي هيروز کي وساريندا پيا وڃون. اڄ هن شخص کي وڇڙي 38 سال گذري چڪا آهن پر اسان سندس پورهئي کي ڪهڙي موٽ ڏني؟ سندس نالي پويان نه ڪو ادارو قائم ڪيوسين ۽ نه ئي ڪا ٽرسٽ جوڙي سگهيا آهيون. اڄ به حيدرآباد جي شهر جو مک چوسول ’’حيدر چوڪ‘‘ اسان جي ذهن کي جهنجهوڙي هر ايندڙ ويندڙ کان ڪئي سوال ڪندو ٿو وتي. هن چوڪ تي هن جون ڪئي يادون دفن ٿيل آهن. هن شهر ۾ هن شخص پويان ڪو ادارو قائم ڪيو وڃي ها. جنهن شهر ۾ گهٽين ۽ چوراهن تي ويهي ڪري هن مظلوم طبقي جي نمائندگي لاءِ پلان جوڙيا. هن شهر ۾ ئي هن کي نظرانداز ڪيو ويو آهي. آخر ڇو..........؟!! جيڪا ڳالهه انتهائي حيران ڪندڙ ٿي لڳي. ايڏي سچي انسان جي نالي سان ٿيل ويڌن تي ڪير هجي، جيڪو ڪجهه چوڻ جي جرئت ته ڪري. اڄ هن جي 38 هين ورسي آهي پر ڪنهن به اداري وڏي پيماني تي سندس جي ورسي ملهائڻ جو اهتمام ناهي ڪيو. سواءِ چند تنظيمن ۽ دوستن جي. اهي ڳالهيون ايندڙ وقت ۾ اسان لاءِ چئلينج بڻبيون.
ڪامريڊ حيدر بخش جتوئي مست فقير، ملنگ صفت انسان دوست ۽ انسانيت جو جهر جهنگ تبليغ ڪندڙ سنڌ جو مهان انسان هو. اڄ ورسيءَ جي موقعي تي آئون سموري سنڌ جي وس وارن کي اهو عرض ڪندس ته هو باباءِ سنڌ حيدر بخش جتوئي جي ورسي جي ڏهاڙي تي سندن ياد ۾ ڏهاڙا ملهائين ته جيئن ان جي شخصيت کي ۽ سندن ڇڏيل نياپي کي عام ماڻهو تائين پهچائي سگهجي. ان سان گڏ خاص طور تي سنڌ جي مظلوم ۽ هاري طبقي کي اڄوڪي ڏينهن جي مناسبت سان پراڻين يادن کي تازو ڪندي امن، پريت ۽ محبتن جو سنديسو کڻي، امن ريليون ڪڍڻ کپن غريب ۽ مظلوم، ڏکويل انسانن سان همدردي جتائڻ کپي. اها ئي اڄوڪي دؤر جي ضرورت آهي ۽ اهو ئي ماڻهو جو نظريو هجڻ گهرجي. اهي ئي ماڻهو امر ٿي ويندا آهن. جيڪي ٻين لاءِ جيئڻ جو فن ڄاڻن ٿا.
سنڌو ڊائجسٽ، هلچل، خبرون، مهراڻ، سوڀ، هلال پاڪستان، سنڌ، سڪار، عبرت، تعمير سنڌ، فيصلو، سنڌو، شام