آمريڪا جو مِڊوَيسٽ ريجن
آمريڪا جو چوٿون ريجن ’مڊ ويسٽ‘ سڏجي ٿو، جنھن ۾ ’اليناءِ‘، ’انڊيانا‘، ’آيووا‘، ’ڪنساس‘، ’مِشيگان‘، ’منيسوٽا‘، ’مسوري‘، ’نيبراسڪا‘، ’نارٿ ڊڪوٽا‘، ’اوهائيو‘، ’سائوٿ ڊڪوٽا‘ ۽ ’وسڪنسن‘ رياستون اچن ٿيون. هي ريجن ائگريڪلچر ۽ انڊسٽريءَ ڪري بيحد خوش حال آهي ۽ جيئن انڊيا ۾ پنجاب صوبي کي ’Bread Basket‘ سڏجي ٿو، تيئن آمريڪا ۾ هن ريجن کي ’Nation’s Breadbasket‘ ۽ ’America’s Heart land‘ چيو وڃي ٿو. هي ريجن کاڻين ۽ معدنيات خاص ڪري لوهه کان تمام گهڻو امير آهي.
آمريڪا جون مشھور جابلو قطارون ’راڪي جبل‘ ۽ ’اپالاچين جبل‘ هن ريجن جي ڪيترين ئي رياستن مان لنگهن ٿا. آمريڪا جون مشھور ۽ ڊگهيون نديون ’مسيسپي‘ ۽ ’مسوري‘ به هن ريجن مان شروع ٿين ٿيون. ياد رهي ته اهي ٻئي نالا مِسوري ۽ مِسيسِپي ندين جا آهن ته هتي جي رياستن جا به. جيئن سمجهو ته اسان وٽ ’جھلم‘ نديءَ جو نالو آهي ته شھر جو به. اهڙي طرح ملائيشيا ۾ ’ملاڪا‘ نديءَ جو نالو آهي ته اتي جي رياست ۽ ان رياست جي گادي واري شھر جو نالو پڻ ملاڪا آهي. هن ريجن (Midwest) ۾ سڀ کان وڏو شھر ’شڪاگو‘ آهي، جيڪو آمريڪا (USA) جو ’نيويارڪ‘ ۽ ’لاس اينجلس‘ بعد ٽيون نمبر وڏو شھر آهي. جيڪڏهن ڪو ان بعد وڏو شھر معلوم ڪرڻ چاهي ته چوٿين نمبر تي ٽيڪساس رياست جو شھر ’هِيُوسٽن‘ آهي ۽ پنجين نمبر تي اريزونا رياست جو ’فونيڪس‘ ۽ ڇھين نمبر تي پين سلوانيا رياست جو ’فلاڊيلفيا‘ آهي.
مِسيسپِي ندي هن ’مڊويسٽ‘ ريجن جي رياست ’منيسوٽا‘ مان شروع ٿي ڏکڻ ۾ ’ميڪسيڪونار‘ سمنڊ ۾ وڃيو ڇوڙ ڪري. اهو پهرين به لکي چڪو آهيان ته هيءَ ندي 3900 کن ڪلوميٽر ڊگهي آهي ۽ آمريڪا جي ڏهن رياستن مان گذري ٿي. مسوري ندي ان کان به وڏي 3770 ڪلوميٽر آهي، جيڪا راڪي جبلن جي قطار مان نڪري ٿي ۽ مونٽانا، نارٿ ڊڪوٽا، سائوٿ ڊڪوٽا، نيبراسڪا، آئووا، ڪنساس ۽ مسوري رياستن مان لنگهي ٿي.
دنيا جي گولي تي پنج وڏيون مٺي پاڻيءَ جون ڍنڍون به هِن مڊويسٽ ريجن ۾ آهن. اهي پنج ئي ڍنڍون ڪئنالن ذريعي هڪ ٻئي سان ڳنڍيل آهن ۽ منجهن جھازراني ٿئي ٿي. هي ڪافي وڏيون ڍنڍون آهن، جن ۾ سمنڊ واريون وڏيون ڇوليون ۽ طوفان لڳندا رهن ٿا ۽ هڪ اندازي مطابق هنن ڍنڍن ۾ هيستائين 6000 کان مٿي جھاز ٻڏي چڪا آهن يا ٽڪرائڻ ڪري حادثي جو شڪار ٿيا آهن. ڪيترائي ٻڏل جھاز ٻاهر نه نڪري سگهيا آهن، جو هي ڍنڍون ڪافي اونهيون آهن. 500 فٽ ته عام طرح اونهائي اٿن، پر ڪن هنڌن تي اهي 1300 فٽن کان به وڌيڪ اونهيون آهن.
ستر هزار کان وڌيڪ مئنو فئڪچرنگ ڪمپنيون هن ريجن ۾ آهن، جن ۾ ’فورڊ موٽر ڪمپني‘ ۽ ’جنرل موٽر ڪمپني‘ ڊٽرائٽ شھر ۾ آهن، پروڪٽرائينڊ ائنڊ گئمبل، ڪئٽرپلر وغيره پڻ انهن مان آهن.
رشمَور جبل وارو قومي يادگار به هن ريجن ۾ آهي، جتي ماضي جي صدرن ’جارج واشنگٽن‘، ’ابراهام لنڪن‘، ’ٿامس جيفرسن‘ ۽ ’ٿوڊور روز ويلٽ‘ جا چھرا جبل جي چوٽيءَ تي ٽُڪيل آهن، جنھن کي ڏسڻ لاءِ ملڪي توڙي غير ملڪي سياح اچن ٿا. دنيا جو اتاهون ترين دروازو / محراب (Arch) به هن ريجن جي رياست مسوري ۾ آهي. مسوري جي شھر سينٽ لوئيس ۾ هي محراب (وَنگ) جيڪو ’گيٽ وي آرچ‘ سڏجي ٿو، دنيا جي وڏي ۾ وڏي ڪمان (محراب) آهي جيڪا 190 ميٽر اتاهين ٿيندي، جنھن کي پڻ ڏسڻ لاءِ دنيا جا ٽوئرسٽ اچن ٿا.
بلومنگٽن (منيسوٽا) جو ’دي مال آف آمريڪا‘ هڪ وڏو ڊپارٽمينٽل اسٽور آهي، جنھن اندر 500 کان مٿي مختلف شين جا دڪان آهن. دنيا جي وڏي مڇيءَ جو فائبر گلاس جو مجسمو پڻ هن ريجن جي رياست وسڪنسن ۾ آهي. هيءَ مڇي بوئنگ 757 هوائي جھاز جيڏي چار ماڙ عمارت کان به اتاهين آهي.
آمريڪا جو پنجون ريجن ’سائوٿ ويسٽ‘ سڏجي ٿو، جنھن ۾ اريزونيا، نيوميڪسيڪو، اوڪلاهوما ۽ ٽيڪساز جھڙيون رياستون اچن ٿيون. هي ريجن گرانڊ ڪئنان ۽ ڪارلسباد ڪئورن جھڙن قدرتي نظارن کان مشھور آهي. هنن غارن (Carlsbad Caverns) بابت پنھنجن شروع جي ٻن آمريڪي سفرنامن ’نيو هالا کان نيويارڪ‘ ۽ ’ڳوٺ بخشو لغاريءَ کان بالٽيمور‘ ۾ تفصيل سان لکي چڪو آهيان.
آمريڪا (USA) جو ڇھون ۽ آخري ريجن ’آمريڪن ويسٽ‘ آهي، جيڪو مارڌاڙ جي فلمن، گهوڙن ۽ Cowboys کان مشھور آهي. هن ريجن ۾ هي رياستون اچن ٿيون: ’الاسڪا‘، ’ڪولوراڊو‘، ’هوائي‘، ’اداهو‘، ’موٽانا‘، ’نيوادا‘، ’اوريگان‘، ’واشنگٽن‘ ۽ ’وائومنگ‘.