ڪاري پاڻيءَ وارو بندرگاهه ـــ پورٽ بليئر
انگريز راڄ ۾ خليج بنگال واري سمنڊ جا هي ٻيٽ انڊامان ۽ نڪوبار خوف جي نشاني سمجهيا ويا ٿي ۽ هي ٻيٽ “ڪارو پاڻي” سڏيا ويا ٿي، جتي ننڍي کنڊ جا خطرناڪ ڏوهاري ۽ انگريز حڪومت خلاف بغاوت ڪندڙ قومپرست ۽ سياستدان قيدي بنائي موڪليا ويا ٿي. انهن کي پورٽ بليئر ۾ ٺهيل جيل ۾ رکيو ويو ٿي. هن جيل مان ڀڄي نڪرڻ هڪ ته آسان ڪم نه هو ٻي ڳالهه ته ڪنهن ڀڄڻ جي ڪئي ٿي ته هو چوڌاري گهاٽي جهنگل ۾ رهندڙ خونخوار جانورن ۽ آدم خور قبيلن جي ماڻهن جي ور چڙهي ويو ٿي جيڪي هتي جا اصلي رهاڪو هئا. اڄ به هنن قبيلن جا ڪجهه ماڻهو گهاٽن جهنگلن ۾ آگهاڙا هلندا وتن ٿا. مطلب ته هن طرف “ڪاري پاڻي” ڏي، جيڪو موڪليو ويو ٿي اهو وري موٽي نٿي آيو. دبئي، دوحا، سريلنڪا يا ايران کان ته پئي ٻيڙيون هليون جو بندرگاهه ويجها ويجها هئا پر هنن ٻيٽن جي چوڌاري اٿاهه سمنڊ هجڻ ڪري ڪا به آمدرفت نه هئي. مهيني ڏيڍ بعد ڪو انگريزن جو سڙهن وارو يا ٻاڦ انجڻ وارو جهاز برما، بنگال يا ڪلڪتي ۽ مدراس (چنائي) کان انگريز آفيسر يا هندستاني قيدي کڻي آيو ٿي. اڄڪلهه هنن ٻيٽن کي ماڊرن ۽ ٽوئرسٽن جي لاءِ اهڙو سهولت وارو بڻايو ويو آهي جو دنيا جا ٽوئرسٽ (گهمڻ جا شوقين) باءِ ايئر ۽ باءِ سي روزانو پورٽ بليئر پهچن ٿا. انڊيا جي ڪيترن بندرگاهن: مدراس، ڪولڪتا، ويشاڪاپتنام کان انڊين ۽ ڌاريان ٽوئرسٽ کڻي “مسافر جهاز” پورٽ بليئر پهچن ٿا. هندستان جي سرزمين کان پورٽ بليئر تائين چئن ڏينهن جو سامونڊي سفر آهي. ڪي مسافر ينگون کان به اچن ٿا جيڪي ڏيڊ ڏينهن ۾ پهچيو وڃن. ان کان علاوه دهلي، حيدرآباد دکن، ممبئي، چنائي (مدراس)، ڪولڪتا، ڀوڀنيشور جهڙن شهرن کان ريگيولر هوائي اڏامون آهن جيڪي مسافرن کي “وير سوارڪار” انٽرنيشنل هوائي اڏي تي لاهين ٿيون. دنيا جا ٽوئرسٽ هتي جي سٺي موسم، گل گلڪاريون، پکي پکڻ ۽ جانور ڏسڻ ۽ آرام ڪرڻ کان علاوه خاص هتي جو جيل ڏسڻ اچن ٿا جتي ڪئين وڏن سياستدانن ۽ اهم ماڻهن کي قيد رکيو ويو- يعني ڪاري پاڻيءَ جي سزا ڏني وئي.
پڙهندڙ شايد پڇن ته، انڊامان ۽ نڪوبار ٻيٽ جيڪي اتي جي سخت قسم جي جيل ڪري “ڪاري پاڻي” وارا ٻيٽ به سڏجن ٿا- اهي ڪٿي آهن؟ انهن ٻيٽن جي پوزيشن معلوم ڪرڻ لاءِ ايشيا جو نقشو سامهون رکڻ ضروري آهي جنهن ۾ انڊيا بنگلاديش کان علاوه ڏکڻ اوڀر جي ايشيائي ملڪن جو نظر اچڻ ضروري آهي. ان نقشي ۾ انڊيا جي ساڄي پاسي وارين رياستن بنگال ۽ بهار، ان سان گڏ بنگلاديش جي هيٺين حصي وارو سمنڊ خليج بنگال سڏجي ٿو ۽ انڊيا جي ٻئي پاسي گجرات، مهاراشترا، ڪڇ ۽ سنڌ جي هيٺان وارو سمنڊ عربي سمنڊ سڏجي ٿو. عربي سمنڊ توڙي خليج بنگال هندي وڏي سمنڊ جا حصا آهن. خليج بنگال سريلنڪا کان سمجهو ته ملائيشيا جي پينانگ تائين پکڙيل آهي. هن خليج بنگال واري سمنڊ ۾ برما جي رنگون (ينگون) ۽ ٿائلينڊ جي پکيٽ جي سامهون هي ٻيٽ انڊامان ۽ نڪوبار آهن. ٻين اکرن ۾ هنن ٻيٽن کان پينانگ تائين وارو سمنڊ انڊامان (Andaman) سمنڊ سڏجي ٿو. ايتري قدر جو ملائيشيا جو ٻيٽ لنگڪوي ـــــ جنهن کان اسان جا اهي پاڪستاني ٽوئرسٽ جيڪي ملائيشيا گهمڻ وڃن ٿا، چڱي طرح واقف آهن ۽ هو لنگڪوي ٻيٽ جي سامونڊي ڪناري تي ٻه ڏينهن کن گذارين ٿا- انهن جي معلومات لاءِ لکندو هلان ته لنگڪوي ٻيٽ به انڊمان سمنڊ ۾ اچي ٿو ۽ ان سمنڊ جو پاڻي لنگڪوي ٻيٽ جي ڪنارن کي ڇهي ٿو.