شخصيتون ۽ خاڪا

سنڌ جو سيوَڪ (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

هي ڪتاب ”سنڌ جو سيوڪ“ سنڌ جي تاريخ ساز سماجي شخصيت مامي رمضان ساريو تي لکيل مضمونن جو مجموعو آهي، جنهن جو مرتب علي بخش پٺاڻ آهي.
”سنڌ جو سيوڪ“ ماما رمضان ساريو، دراوڙي نسل جو اهو باشندو آهي جنھن مسڪيني حال هوندي به سماج جي بي پھچ مارو ماڻهن جي خدمت کي پنھنجي زندگيءَ جو ”ڪُل مقصد“ بڻائي ڇڏيو آهي. هي مانجهي مڙس، وقت جو يار، اوکي سوکي ۾، سڀني سان نڀائڻ جو فن ڄاڻي ٿو. هي بي سھارن جو سھارو، دنيا جي عظيم تھذيب مُھين جي دڙي جي ڪُک (ٻلهڙيجي) ۾ جنم ورتو ۽ ان ڪُکِ جو ڀَرمُ رکڻ لاءِ سدائين سفر ۾ آهي.
Title Cover of book سنڌ جو سيوَڪ  (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

نم جي گھاٽي ڇانوَ جهڙو ماڻھو : بھشت خاتون پيرزادو

نماڻو آواز، پيار ڀرين لفظن وارو ماڻهو، حساس طبيعت وارو، زال سوڌو جڏهن ڏس ته ڇوڪرين کي اسڪول ڇڏڻ پيا وڃن. اڳ ڇوڪرين کي ڪونه پڙهائيندا هئا، نه ڪي ڊيوٽي ئي ڪرائيندا هئاسين، هاڻي پڙهايون به ٿا ته ڊيوٽي به ڪرايون ٿا. پر اسان پاڻ انھن کي ڇڏڻ يا وٺڻ ويندا آهيون. مامي کي ڪو پٽ ڪونھي باقي ڌيئر آهن، اهي پڙهن به ٿيون ته پڙهائن به ٿيون. هڪڙا پنج اسڪول آهن جن کي هوم اسڪول چئبو آهي، هرهڪ اسڪول ۾ ٽي چار، ماسترياڻيون آهن جن جي هي سنڀال سڙي ڪندو آهي.
هڪ دفعي ماروئڙا اسڪول جي ٽيچر بيمار ٿي پئي، لاڙڪاڻي اسپتال مان دوا وٺي آئي ڪو فائدو نه ٿيو، مامو رمضان ان کي دوا لاءِ ڪراچي وٺي ويو، جتان هو صحتياب ٿي موٽي ڪنھن مھل وري اسڪول ”مھين جي جهولي“ جو امتحان آهي ته هو پنا ڪاغذ رزلٽيون کڻائي امتحان ڪرائڻ ۾ مدد ڪري ٿو ڪنھن مھل ڳوٺ ۾ اسڪول لاءِ پلاٽ ڪونھي ته هو لال بخش ملاح جھڙي دوست ماڻهوءَ کي سمجهائي راضي ٿو ڪري ته ادا پلاٽ ٽڪرو ڏي ته معصوم نياڻين جي تعليم جو ڪو اسڪول کُلي ته ٻارڙيون علم پرائن. ان اسڪول جو نالو به پوءِ ”لب دريا“ رکنداسين. ڪنھن مھل ڏس ته اسڪول ”سرهاڻ“ ۾ فرنيچر جي کوٽ آهي ته ماسترياڻين سان گڏجي وڃي فرنيچر کڻائي ايندو آهي. اسڪول ”ڀٽائي“ ۾ ٻار گهٽ آهن ته انھن جي ڀرپاسي وارن گهرن جي مالڪن سان ملي ڪري ٻار وٺي وڃي ٿو. هن پنھنجي ذاتي گهر جو اڌ اسڪول کي ڏنو آهي جتي ٽي چار ماسترياڻيون پڙهائن ٿيون.
اسڪول مان ڪنھن کي سرٽيفڪيٽ وٺڻو آهي ته اهو سولي طريقي سان مامو رمضان ئي وٺي ڏيندو. نادرا مان ڪو فارم يا شناختي ڪارڊ يا ڊوميسائل، نڪاح نامو وٺڻو آهي ته اهو ڪم به مامو ڪري سگهي ٿو. پنھنجي ڀائپي ۾ به هي غريب عزت لائق آهي. پراڻي ٻلهڙيجي ۾ رهندڙ هي ماڻهو نمن جي گهاٽن ڇانورن ۾ صاف سٿرو ماحول ٺاهيندڙ ڪڏهن به ڪنھن گهر آيل ماڻهوءَ کي ماني يا چانهه کان سواءِ نه ڇڏيندو آهي، جيڪو وٽس موجود هوندو، سو حال سارو حاضر ڪندو آهي. پاڙي جو ڪو ٻار يا اسڪول جو ٻار يا پاڙي جو ماڻهو بيمار آهي ته هن جي زال به گهر ڇڏي ان کي ويجهي اسپتال وٺي ويندي آهي ۽ بيمار جي مائٽن سان به همدردي ڪندي آهي.