شخصيتون ۽ خاڪا

سنڌ جو سيوَڪ (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

هي ڪتاب ”سنڌ جو سيوڪ“ سنڌ جي تاريخ ساز سماجي شخصيت مامي رمضان ساريو تي لکيل مضمونن جو مجموعو آهي، جنهن جو مرتب علي بخش پٺاڻ آهي.
”سنڌ جو سيوڪ“ ماما رمضان ساريو، دراوڙي نسل جو اهو باشندو آهي جنھن مسڪيني حال هوندي به سماج جي بي پھچ مارو ماڻهن جي خدمت کي پنھنجي زندگيءَ جو ”ڪُل مقصد“ بڻائي ڇڏيو آهي. هي مانجهي مڙس، وقت جو يار، اوکي سوکي ۾، سڀني سان نڀائڻ جو فن ڄاڻي ٿو. هي بي سھارن جو سھارو، دنيا جي عظيم تھذيب مُھين جي دڙي جي ڪُک (ٻلهڙيجي) ۾ جنم ورتو ۽ ان ڪُکِ جو ڀَرمُ رکڻ لاءِ سدائين سفر ۾ آهي.
Title Cover of book سنڌ جو سيوَڪ  (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

موتيءَ جهڙو مامو رمضان ساريو : وحيد سولنگي

مامو رمضان هڪ انسان دوست ۽ غريب ساڃاهه وند ماڻهن جي خدمت ۽ انھن سان محبت ڪندي سڪون محسوس ڪندڙ انسانن مان آهي. مامو رمضان فرشته صفت رکندڙ هڪ سچو ۽ نيڪ خيالن جو مالڪ آهي. هن هميشه غريب ۽ بيوس، بي سھارا يتيم ماڻهن جي مدد ڪرڻ کان ڪين ڪيٻايو آهي، پوءِ ڀلي ڏينھن هجي يا رات، هن پنھنجي ڳوٺ ٻلهڙيجي ۽ ڀرپاسي جي ڳوٺن، جن ۾ بنيادي سھولتون، جھڙوڪ بجلي، روڊ رستا، صحت، تعليم، صفائي جھڙن ڪمن ۾ ۽ ٻين ڪيترن ئي ڪمن ۾ سماجي ورڪر طور ڪم سرانجام ڏنا آهن. انھن ڳوٺن جا ماڻهو مامي رمضان جي خدمتن، محبت جي ساراهه ڪندي ناهن ٿڪيا. اڄ به مامي رمضان جي ڪيل محنت، خدمتن جا سھڻا لفظ پنھنجي زبان تي آڻيندي فخر ڪندا رهن ٿا.
ڳوٺ ٻلهڙيجي، بگي، ٻنڊي، برادي ساريه، الھيار ساريو، غلام محمد ساريو، فتح محمد اعواڻ، ليماڻي ساريا، ملان ساريا، حاجي مشوري، ڍنڍ، جمن اعواڻ، امام بخش ملاح، ڀلي ڏنو بيھڻ سميت ٻين ڪيترن ڏوڪري تعلقي جي مختلف ڳوٺن جي هر ذات، هر طبقي، هر مذهب، هر فرقي جي ماڻهن جي خدمت ڪئي آهي.
تعلقي ڏوڪري جي مختلف يونين ڪائونسلن جي ٻھراڙيءَ وارن ڳوٺن ۾ ڪيترا ئي منجهيل مسئلا مختلف طريقي سان حل ڪرائيندو رهيو آهي، مامو رمضان هر ڪم ۾ سچائي، ايمانداري ۽ بنا ڪنھن لوڀ لالچ جي غريب ماڻهن جي ڏکئي وقت ڪم اچڻ ۾ پٺتي ناهي هٽندو. هن سدائين غريب بي سھارن جي ڀلائيءَ لاءِ ڪم ڪيا آهن ۽ هڪ دفعي مامي سان ملڻ لاءِ دل چيو، مامي جي گهر جي ڳليءَ تي بيھي سڏ ڪيم ته ”مامي پنھنجي گهر واري کي مونکي گهر وٺي اچڻ لاءِ چيو، پوءِ مان مامي سان مليم. ان وقت مامو رمضان هيپاٽائيٽس سي جي موذي مرض ۾ مبتلا هيو. مامي کي ڪاري سائي جي ويڪسين ڪورس بلڪل ڪمزور ڪري ڇڏيو هيو. پر پوءِ به مامي کي ڳوٺ جي غريب ماڻهن جو تمام گهڻو فڪر هيو. ان وقت ڳوٺ ۾ بجليءَ جو وڏو بحران هو. تيز گرميءَ جي ڪري ڳوٺ ۾ بجلي جو ٽرانسفارمر سڙي ويل هئا. ڳوٺ ڪافي ڏينھن کان اوندهه ۾ هيو. ڳوٺ جي بجلي ٽرانسفارمرن کي ٺھرائڻ لاءِ ڏهه هزار روپيه گهربل هئا، تنھن تي مامي رمضان ڳوٺ ۾ سرنديءَ وارن ڏي وڃڻ لاءِ چيو، انھن کي اهو چئو ته ”مامي رمضان چيو آهي ته ڪجهه ڏوڪڙ هٿ ڪري ڳوٺ جي بجلي بحال ڪرايو ۽ ڳوٺ کي روشن ڪريو.“
مامو رمضان پنھنجي دوستن جي مدد سان سماجي ڪمن ۾ نمايان رهيو. دوستن جو سٺو رويو ۽ گهڻي ساٿ مامي کي ڪڏهن به اڪيلو ڪونه ڇڏيو. مامو رمضان ڀٽائيءَ جي پارکو سنڌ جو سھڻو شاعر اديب ليکڪ، ڏاهو انسان انور پيرزادو کان گهڻو ڪجهه پرايو ۽ ان سان تمام گهڻي محبت ڪندو رهيو آهي. اڄ به مامو رمضان ان عظيم انسان جي ساراهه ڪندي نٿو ٿڪجي. مامو رمضان ٻين دوستن سماجي ورڪرن جن ۾ محبت حسين پيرزادو، ڪامريڊ ٺارو خان ماڇي، گلاب خان پيرزادو، طالب حسين چنو، اديب ليکڪ محمد علي پٺاڻ جن جي خدمتن ۽ محبت جا ڳڻ ڳائيندو رهندو آهي.
سماجي ڪم ڪرڻ جي حوالي سان مامي رمضان وٽ هڪ انسان دوست آيو ۽ مامي کي چيائين، ”ماما رمضان هاڻي توهان انسان ذات جي تمام گهڻي خدمت ڪئي آهي، سو توهان عمري جي سعادت ڪرڻ جي تياري ڪريو.“ مامو لکندو رهيو ۽ چيائين ته،”توهان کي الله سائين خوش رکي، پر ايتري مون ۾ قوت ڪاٿي آهي. هڪ ته مان مس بيماريءَ مان اٿيو آهيان ۽ ٻيو ته مان پنھنجي گهر جو اڪيلو سربراهه آهيان. اهو خرچ مان ڪٿان آڻيندس؟“
ان ئي ساڳي دوست مامي رمضان کي جواب ڏيندي چيو ته، ”ماما توهان کي خرچ ڪرڻ جي ڪابه ضرورت ناهي ۽ توهان پنھنجي تياري ڪريو. تنھن تي ان عظيم انسان دوست جو شڪريو ادا ڪندي لفظ دعا جا زبان تي آڻيندي چيو ”الله سائين توهان کي خوش رکي، توهان سدائين شاد ۽ آباد رهو.“
**