شخصيتون ۽ خاڪا

سنڌ جو سيوَڪ (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

هي ڪتاب ”سنڌ جو سيوڪ“ سنڌ جي تاريخ ساز سماجي شخصيت مامي رمضان ساريو تي لکيل مضمونن جو مجموعو آهي، جنهن جو مرتب علي بخش پٺاڻ آهي.
”سنڌ جو سيوڪ“ ماما رمضان ساريو، دراوڙي نسل جو اهو باشندو آهي جنھن مسڪيني حال هوندي به سماج جي بي پھچ مارو ماڻهن جي خدمت کي پنھنجي زندگيءَ جو ”ڪُل مقصد“ بڻائي ڇڏيو آهي. هي مانجهي مڙس، وقت جو يار، اوکي سوکي ۾، سڀني سان نڀائڻ جو فن ڄاڻي ٿو. هي بي سھارن جو سھارو، دنيا جي عظيم تھذيب مُھين جي دڙي جي ڪُک (ٻلهڙيجي) ۾ جنم ورتو ۽ ان ڪُکِ جو ڀَرمُ رکڻ لاءِ سدائين سفر ۾ آهي.
Title Cover of book سنڌ جو سيوَڪ (مامو رمضان ساريو: تاريخ ساز، سماجي شخصيت)

لٽل ماسڪو جو سماج سڌارڪ: مامو رمضان : سيد جاويد شاهه

لاڙڪاڻي کان 35 ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي قديم تھذيب موهن جو دڙو جي ڪُک ۾ آباد وسندي ”ٻلهڙيجي“ جنھن کي لٽل ماسڪو به سڏيو ويندو آهي. تـَنھن جو رهواسي محمد رمضان ساريو 1955ع ۾ هن ڳوٺ ۾ ڄائو، پنج درجا پرائمري پاس ڪيائين. کيس 5 نياڻيون آهن ۽ پٽ جو اولاد ڪونھي. نياڻين کي تعليم ڏياريائين جيڪي هاڻي اسڪل ۾ ٻارن کي علم سيکارين ٿيون ۽ والد سان گڏجي خدمت خلق ۾ حصو وٺن ٿيون. هن ڳوٺ جي وڏي ماڻهوءَ انور پيرزادو 1982ع ۾ ”ڳوٺ سڌار سنگت“ قائم ڪئي جنھن ۾ محمد رمضان ڀرپور حصو ورتو. سماجي ڪمن ۾ هر ماڻهوءَ جي ڪم اچڻ سبب کيس سڀ ماڻهو عورتون، مرد توڙي ٻار ”مامو“ سڏڻ لڳا ۽ هاڻي ”مامو رمضان“ ڄڻ سندس نالو پئجي ويو آهي. هنن ڳوٺ سڌار سنگت جي پليٽ فارم تان ڳوٺ جي گهٽين ۾ مٽي مٿي تي ڍوئي وجهي گهٽيون مٿي ڪيون. ناليون ٺھرايون. ڪچي سڙڪ ۾ کڏا کوپا مٿي وجهي سنوت ۾ آندو. هن بيمار ماڻهو جو چندو ڪري علاج ڪرائڻ جو ڪم ڄڻ ٺيڪي ۾ کڻي ڇڏيو آهي. بيمار ماڻهن جي خدمت، تيمارداري ۽ ان جي بيماريءَ جي علاج لاءِ ڪراچي تائين سمورا اخراجات ڀرڻ جو ذمو کڻي ڇڏيو آهي. هن پنھنجي سماجي تنظيم ”انڊس ڊولپمينٽ ايسوسيئيشن“ جو بنياد رکيو ۽ ڊاڪٽر زبيده پيرزادو جي نالي سان ڪلينڪ قائم ڪئي. گلاب پيرزادو صدر ۽ مامو رمضان فنانس سيڪريٽري چونڊيو. مامو رمضان غريب ۽ بي پھچ مريضن جي علاج لاءِ در در وڃي رقم گڏ ڪندو آهي. سندس ڪرياني جي دوڪان ۾ سماجي ڪمن جا 800 فائيل رکيل آهن، جنھن ۾ اخبارن جون ڪٽنگز، مضمون، نيوز وغيره شامل آهن. بيمار ماڻهن کي چندو گڏ ڪري ڪراچي جي جناح اسپتال، سول اسپتال، ڊائو ميڊيڪل ڪاليج جي اسپتال ۽ انڊس اسپتال ڪورنگي توڙي اوجها اسپتالن ۾ اڄ تائين هزارن جي انگ ۾ وٺي وڃي علاج ڪرائي چڪو آهي. عورت مريضن جي تيمارداري لاءِ سندس گهر واري غلام سڪينه ۽ ڌيءَ روبينه پڻ گڏ هلنديون اٿس. بلدياتي اليڪشن ۾ چار دفعا اليڪشن کٽي ڪائونسلر ۽ زڪوات جو چيئرمين ٻه دفعا چونڊيو آهي. ڳوٺ ۾ چوپائي مال کي بيمارين ۾ مفت ويڪسين ڪرائيندو آهي. هيپاٽائيٽس ، ڪتي ۽ نانگ جي چڪ جي ويڪسين ڪرائيندو آهي.
نواز شريف جي زماني ۾ ڌاڙيلن خلاف آپريشن دوران پوليس درياء جي پتڻ تان ٻيڙيون هلائڻ تي پابندي لڳائي ڇڏي هئي جنھن ڪري ڪچي جي هزارين ماڻهن کي اچڻ وڃڻ ۾ تڪليف ٿي پئي. مامو رمضان ٻيڙي جي پابندي ختم ڪرائڻ لاءِ درخواست لکي ته خوف سبب ڳوٺ جي ڪنھن به ماڻهوءَ صحيح نه ڪئي پر مامو رمضان ان وقت جي ايس ڊي ايم علي اڪبر هڱورو کي درخواست ڏئي ٻيڙي هلائڻ جي پابندي ختم ڪرائي، جنھن تي ماڻهن کيس دعائون ڏنيون. سڄي ڳوٺ جي هر گهر ۾ مامو رمضان وڃي سگهندو آهي. ڪابه عورت هن کان پردو نه ڪندي آهي. لٽل ماسڪو عرف ٻلهڙيجي ڳوٺ ۾ بجلي اسپتال، سئي گئس، لائبريري، گرلس ۽ بوائز اسڪول ۽ مڊل اسڪول جون سھولتون موجود آهن. ماما رمضان جي حسرت/ خواهش آهي ته ڪوئي سخي يا حڪومت ايمبولينس گاڏي فراهم ڪري ته جيئن مريضن کي علاج لاءِ ڳوٺ کان تڪڙو شھر اسپتالن تائين پھچائي سگهجي.

**