(2)

اڪيلائي جتي وڏي نعمت آهي، اتي اُها هِن دنيا جو شايد سڀ کان وڏو عذاب به آهي. اها اڪيلائي ئي آهي، جنهن صوفين، درويشن، بزرگن، اوليائن، رشين، اوتارن، پيغمبرن، مفڪرن، فيلسوفن ۽ تخليقڪارن کي نين دنيائن سان آشنا ڪيو، دل جون اکيون عطا ڪيون، پاڻ سڃاڻڻ جي ساڃاهه بخشي ۽ خدا کي سڃاڻڻ جو وجدان ڏنو. ڪنهن پٿر جي اوٽ هجي، ندي جو ڪنارو هجي، گهر جي هيڪلي ڪنڊ هجي يا پپر جي ڇانو هجي- جتي به اڪيلائي جي سڳنڌ پکڙيل رهي ٿي، اتي غور فڪر، الهام، وجدان، ساڃاهه ۽ عشق جون نيون دنيائون آباد ٿين ٿيون. اڪيلائي تخليقڪاري آهي. اڪيلائي پيغمبري آهي. اڪيلائي نرواڻ آهي. پر ڇا ڪجي؟ هي دنيا ته ويچارن عام ماڻهن جي دنيا آهي. سادا، ماندا، اٻوجهه ۽ اٽي، لٽي، اجهي ۽ محبتن جا طالبو عام ماڻهو. اڪيلائي کين اڻيهئي ماندو ٿي ڪري. انهن لاءِ اڪيلائي اداسي آهي؛ اڪيلائي ڊپ آهي. ان ڪري اهي سدائين ڪنهن ساٿ لاءِ واجهائين ٿا؛ وصال لاءِ واجهائين ٿا. وصال، جيڪو سدائين ويراڳ کي ڄڻيندو آهي. ويراڳ.... ويراڳ..... ويراڳ.......!! ڪائنات جي چئني ڪنڊن کان ويراڳ هر پل وسندو رهي ٿو. ويراڳ اڪيلائي جي علت آهي، ويراڳ اڪيلائي کي جنمي ٿو ۽ اڪيلائي وري اداسي، پيڙا، ڏک ۽ ڪَرب کي جنم ٿي ڏئي. هڪڙو مسلسل عذاب؛ هڪڙي نه اجهامندڙ آڳ. ويچارن عام ماڻهن جا جيئڙا اڪيلائي جي انهي آڳ ۾ جلندا رهن ٿا، جلندا رهن ٿا. هي اهڙي آڳ آهي، جيڪا اجهامي نه ٿي اجهامي. بس، اجهاميو ٻري ٿي ۽ ماڻهو نه جيئي ٿو، نه مري ٿو. ان سڙاند ۾ ڪوبه سڪون ڪونهي. پر ان ۾ موت به ڪونهي. پر جي موت آهي، ته اهڙو آهي جيڪو ماري نٿو، بس رڳو ڏيکائي ڏيندو ٿو رهي- ڪنهن ڪنهن مهل ماڻهو جي شاهه رڳ کي ڇهي وري هٿ هٽائي ٿو وٺي. ماڻهو مرڻ لاءِ اکيون پوري ٿو ۽ پاڻ کي موت جي هنج ۾ اڇلائڻ لاءِ تيار ٿئي ٿو ته موت پٺتي هٽيو وڃي. اکيون کلن ٿيون ته ماڻهو پاڻ کي وري جيئرو ڏسي ٿو ۽ کيس حيرت ٿئي ٿي پنهنجي جيئري هجڻ تي. انهيءَ پل اڪيلائي هلي وڃي ٿي، موت به هليو وڃي ٿو- رڳو عذاب رهجيو وڃي. ماڻهو جي پنهنجي وجود جو عذاب. عذاب جي انهيءَ درياهه ۾ گوتا کائيندي ماڻهو ڪک پن ۾ به هٿ وجهي ٿو ـــ متان ڪنڌيءَ لائي وجهي. وجود جي انهي عذاب جي درياهه ۾ فون به هڪڙو ڪک پن ئي آهي، جيڪو ڪڏهن ڪڏهن ٻڏندڙ کي واقعي به ڪنڌي لايو وجهي.
اڄوڪي رات به اهڙي رات هئي. اڪيلائي جي رڻ ڀري رات، وجود جي عذاب ڀري رات، زهر ڀري رات. جنهن ۾ اداسي موت وانگر ڪنول جي سر مٿان چڙهي بيٺي هئي. پر عذاب ۽ ڪرب جي انهي درياهه ۾ گوتا کائيندي، هن پنهنجي بچاءُ ۾ ڪک پن لاءِ هٿڙا هنيا ۽ کيس فون جو ٻُوڙو هٿ چڙهي ويو. ان ٻُوڙي جي سهاري تار ۾ ترندي، ڳالهڙين جي ڇولين کيس هينئر ڪنڌي تي اچي اڇلايو هو. ٿوري دير پهرين هوءَ صفاساڻي هئي، ماندي هئي، موت جي مُنهن ۾ هئي. خلا ۾ ڪنهن ٽٻڪي وانگر بي وزن هئي- ڄڻڪ منجهس ساهه ئي ڪو نه هئو. پوءِ اوچتو الائي ڪيئن الائي ڪهڙي طرح هوءَ بستري تان اٿي فون تائين پهتي. پر هن بيخياليءَ ۾ ته بار بار پنهنجو ئي نمبر پئي گهمايو. نمبرن تي هٿ هلائيندي سندس آڱر هڪڙي ٻئي انگ کي ڇهيو. پَريان گهنٽي وڄڻ لڳي. اهو آواز کيس وڻيو ۽ ڪجهه ساعتن پڄاڻان هڪڙو ٻيو آواز سندس ڪنن سان ٽڪرايو- مرد جو آواز. رڳو ڪنن سان ئي نه، ڪڏهن ڪڏهن عورت مرد جو آواز پنهنجي پوري وجود سان ٻڌندي آهي- ۽ جڏهن هن جو پورو وجود ٻڌڻي ٿي ويندو آهي ته هوءُ ان کان لنوائي نه سگهندي آهي. سانوڻ جي ڳالهين به سندس پوري وجود کي وڏڦڙي وانگر ڌوئي ڇڏيو هو- ۽ ٿوري دير اڳ تائين جيڪا اڪيلائي ۽ اداسي جي لٽ مٿس چڙهيل هئي، اها لهي ويئي هئي. هينئر هوءُ ڪينجهر جي ڪؤنر وانگر ڌوتل پوتل هئي، نوريءَ جي اک وانگر شفاف، اجري ۽ گهري بڻجي پيئي هئي ۽ ڪينجهر جيئن ماٺيڻي ۽ سانتيڪي هئي- اوجل، نرمل ۽ پرسڪون.
هن رسيور رکڻ کانپوءِ فون کي ڏاڍي پيار سان ڏٺو - ۽ جنهن مهل هوءَ سمهڻ لاءِ پنهنجي هنڌ ڏانهن مڙي ته سندس اندر ۾ اڄاتيِ سَرهائي جون گهنڊڻيون پئي وڳيون ۽ سندس وجود هوا کان هلڪو ٿي پيو هو.
* * *

ناول

جوڀن ٻہ ٽي ڏينھڙا