(6)
ڪنول سان فون تي ڳالهائڻ کانپوءِ هن جيئن ئي فون بند ڪئي ته طرحين طرحين ويچار سندس من کي وڪوڙي ويا. هن سان ڪيئن ملبو؟ ڪيئن ۽ ڇا ڳالهائبو؟ ڳالهين جي شروعات ڪٿان ڪبي؟ الاءِ ڪهڙا ڪهڙا خيال هن جي ذهن ۾ آيا ۽ نڪري ويا. ۽ انهن خيالن کان به وڏو خيال هيءَ هو ته وچ وارا ٻه ڏينهن ڪيئن گذرندا؟ ٻه ڏينهن کيس ٻن صدين برابر لڳا. هن کي لڳو ته وقت بيهي رهيو آهي. وقت ڪٽجي نٿو ڪٽجي. گهڙيون چُرڻ جو نالو ئي نه ٿيون وٺن. جيتوڻيڪ رات باقي ڪو پهر کن وڃي بچي هئي، پر هن کي رات اهڙي روهه جيان ٿي ڀاسي، جنهن جي چوٽي تي پڄي نه پڄبو آهي. هيٺان لڳندو آهي ته مٿي جيڪا چوٽي نظر اچي رهي آهي، اهائي آخري چوٽي آهي ۽ جڏهن ان تي پڄبو آهي ته خبر پوندي آهي ته اصل چوٽي ته اڃا مٿي آهي. ايئن هر چوٽي پٺيان نئين چوٽي ظاهر ٿيندي آهي ۽ ماڻهو ٿڪ ۾ ٽٽي چور ٿي مٿي کي هٿ ڏيئي ويهي رهندو آهي. بيٺل وقت سانوڻ سان اها ڪار پئي ڪئي. لڇندي لڇندي آخرڪار سندس اک لڳي وئي.
هو صبح لڙئي ننڊ مان سجاڳ ٿيو. جاڳندي شرط ئي جيڪا پهرين ڳالهه کيس ياد آئي اهو ڪنول جو ساڻس ملڻ جو ڪيل انجام هو. وقت جي سستي واري جفا هڪ ڀيرو وري شروع ٿي چڪي هئي. کانئس ٿڌو ساهه نڪري ويو. کيس انتظار ڏاڍو ايذائيندڙ محسوس ٿيو. ۽ هن جو انتظار سيڪنڊن، منٽن، ڪلاڪن، پلن ۽ پهرن جو انتظار ڪو نه هو. ڄڻڪ صدين جو انتظار هو. صديون، جيڪي گذري نه گذرنديون آهن. هن کي وقت جي انهن اٿاهه وسعتن ۾ اوسيئڙي جو عذاب ڪاٽڻو هو. سندس پورو وجود اڻتڻ ۽ انتظار بڻجي ويو هو. ميلاپ جون گهڙيون جيئن جيئن ويجهيون پئي آيون، وقت جي رفتار تيئن تيئن سست ٿيندي پئي وئي.
پر وقت جي خاصيت ئي گذرڻ آهي. وقت برو هجي يا ڀلو، تيز هجي يا ڍلو- گذري ئي وڃي ٿو. انتظار جو وقت به ايئن آهي- صدين تي پکڙيل هجي ٿو ۽ پل ۾ سميٽجي وڃي ٿو.
جيڪو سانوڻ کي صدين جو پنڌ پئي لڳو، اهو نيٺ هڪڙي قدم تي اچي بيٺو. ڏينهن گذري ويا ۽ وصال جي ساعت اچي وئي. وصال جي ساعت، جنهن جي لاءِ سانوڻ توڙي ڪنول، ٻيئي ماندا هئا.
*
مرد لاپرواهه ۽ اؤنئڙو؛ ۽ عورت محتاط هجي ٿي. مرد شين کي سرسري ۽ اڇاتري انداز سان وٺندو آهي. عورت گهرائي ۽ تفصيل سان ڏسندي آهي. ذري پرزي جي جانچ ڪندي آهي. عورت ڪيتري ئي جذباتي ڇو نه سهي، پر جڏهن تجربيڪار ٿي ويندي آهي ته ڳڻ ڳوت ڪندي آهي. ڪنول به سانوڻ سان ملڻ کان پهرين ڪجهه احتياطي تدبيرون ڪيون.
هن پنهنجي ساهيڙي صبا کي اعتماد ۾ ورتو. ساڻس سانوڻ جو ڳُجھه ڳرهيائين. صبا ڪنول جي پرڻيل زندگي وارين سماجي سرگرمين دوران واقفڪار ٿي هئي. ليڊيز ڪلب جي ڪنهن تقريب ۾ ٻنهي جي شناسائي ٿي. جيڪا وڌي دوستيءَ تائين پهتي. صبا هڪڙي وچولي درجي جي ڪاموري جي زال هئي. مڙسهنس جون هيڏانهن هوڏانهن بدليون پيون ٿينديون هيون. پر هوءَ ساڻس گڏ رهڻ خاطر ٻئي ڪنهن شهر وڃڻ لاءِ تيار نه هئي. ان ڪري هر هفتي مڙسهنس اچ وڃ ڪندو هو. هفتي جي پڇاڙي ۾ هو گهر ايندو هو ۽ موڪل گذاري وري واپس هليو ويندو هو. انهي حساب سان صبا جي زندگي ڪافي حد تائين آجي هئي. هوءَ پنهنجن سرتين ساهيڙين ڏانهن اچڻ وڃڻ ۽ گهمڻ ڦرڻ جي سلسلي ۾ ڪافي حد تائين پاڻ وهيڻي هئي. سندس سرتين جو دائرو به چڱو خاشو وسيع هو. ان جي ابتڙ ڪنول جي ويجهين سهيلين جو حلقو ڪافي محدود هو. پر انهي محدود حلقي ۾ صبا کيس ٻين گهڻين ماين کان وڌيڪ ويجهي هئي. ٻئي هڪٻئي جون حال محرم هيون، همراز هيون. ٻنهي هڪٻئي سان جوڳون ڏنيون هيون ۽ مختلف وقتن تي هڪٻئي جو سهارو بڻيون هيون. ڪنول کي ته صبا جي پاران الاءِ ڪيترا دفعا ڪوڙ ڳالهائڻا پيا هئا. البت هن سلسلي ۾ هي پهريون ڀيرو هو، جو صبا ڪنول جي ڪم اچي رهي هئي.
ڪنول گهران نڪري، سانوڻ سان ملاقات لاءِ مقرر ڪيل هنڌ ڏانهن وڃڻ بدران سڌي صبا جي گهر آئي. جتي پهچڻ بعد هن پنهنجي ڊرائيور کي گاڏي سوڌو واپس موڪلي ڇڏيو ۽ کيس چيائين ته واپسي وقت گهر فون ڪري هن کي گهرائي وٺندي. هوءَ ٿوري دير صبا وٽ ويٺي ۽ پوءِ طئي ٿيل پروگرام موجب ٻيئي ڄڻيون گڏجي ٻاهر نڪتيون. گهر واري گهٽي مان اڪري پاڙي جي مک رستي تي آيون، جتان رڪشو پڪڙيائون. هنن جي منزل بسنت هال هو. جنهن جي دروازي تي سانوڻ بيچيني سان ڪنول جو انتظار ڪري رهيو هو.
*
سانوڻ پنهنجي ثقافت، تهذيب ۽ تمدن سان هميشه اڻمئي محبت ٿي رکي. هن کي پنهنجي پراڻي ورثي تي فخر هو. کيس جڏهن به واندڪائي جا ڪي پل نصيب ٿيندا هئا ته هو پنهنجي تهذيبي ماڳن ڏانهن نڪري ويندو هو. تهذيبي ماڳن سان ويجهڙائي کيس سڪون بخشيندي هئي. حيدرآباد به ته سنڌ جي ثقافت ۽ تهذيب جو ڳڙهه آهي. جتي اهڙا ڪيترائي تاريخي ماڳ مڪان آهن، جن مان بسنت هال به هڪ آهي. ايني بيسنت جي نالي پٺيان بيسنت هال. جيڪو ڪجهه سنڌي ٻولي جي منفرد مزاجي ۽ ڪجهه سنڌي ماڻهن جي فطرت نوازي سبب بيسنت مان بدلجي بسنت هال ٿي ويو آهي. اهو بسنت هال به سانوڻ جي پسنديدا ۽ وڻندڙ ماڳن مان هڪ آهي. ان ڪري ڪنول جيئن ئي کانئس ملڻ واري هنڌ بابت پڇيو ته هن امالڪ بسنت هال جو نالو کنيو. جنهن تي هوءَ ساڻس بلڪل متفق ٿي.
بعد ۾ جڏهن سانوڻ کي وري اها ڳالهه ياد آئي ته سندس دل خوشي سان ڀرجي وئي. هو پنهنجيءَ ڪنول سان ڪيڏي نه وڏي تاريخي جڳهه تي پهرين ملاقات ڪندو! هن سوچيو ته محبتن کي يادگار ساعتن ۽ تاريخي ماڳن سان سلهاڙي وڌيڪ اڻ وسرندڙ، وڌيڪ يادگار ۽ لازوال بڻائي سگهجي ٿو. هو بود ۾ ڀرجي ويو هئو. هو سرهو هيو ته هن اهڙي جڳهه جي چونڊ ڪئي هئي، جيڪا يادگار ۽ شاندار هئي.
۽ جنهن مهل هو بسنت هال جي سامهون پهتو ته سندس دل جي ڌڙڪڻ باقاعدي وڌيل هئي.
هو مقرر ڪيل وقت کان اڌ ڪلاڪ کن اڳ ۾ پهتو. کيس خيال ٿيو ته اڃا اڌ ڪلاڪ کن پيو آهي، يڪو اتي بيهڻ بدران چانهه ڇو نه پي وٺي. اهو سوچي هو گول بلڊنگ واري پاسي لڙي ويو. هوٽل تي ويٺي، هن جنهن مهل چانهه پي ورتي ته گهڙي ۾ وقت ڏٺائين. اڃا پندرنهن منٽ پيا هئا. وقت هڪ ڀيرو ٻيهر آفت بنجي پيو هو. هن لاءِ هڪ هڪ منٽ چين جي ديوار هو، جنهن کي اڪرڻ ايڏو سئولو ڪونه هو. الا الا ڪري نيٺ پنج ڇهه منٽ وڌيڪ گذري ويا. هو آهستي آهستي هوٽل تان اٿيو. بل ادا ڪيائين ۽ ٻاهر نڪري آيو. هو هوريان هوريان ٽهلندو جنهن مهل ٻيهر بسنت هال اڳيان پهتو ته ان مهل شام جا پورا ساڍا چار ٿيا هئا. هو هال جي ٻاهرئين پاسي هوريان هوريان اتي ٽهلڻ لڳو. سندس من بيچين ۽ بيقرار هو ۽ سندس لنئون لنئون سراپا انتظار بڻجي وئي هئي. هن جيئن جيئن وک ٿي کنئي، سندس من ٻڏو ٿي ويو. کيس انتظار اجهاڳ سمنڊ جيان لڳو ۽ سندس وجود طوفان ۾ ڦاٿل ٻيڙي وانگر هو، جنهن کي پنهنجو پاڻ تي ڪوبه اختيار ڪونه هو. نه سڙهه، نه ونجهه، نه وانجهي، نه ڪنڌي. پر نه، ايئن نه هو. هن کي سڙهه، ونجهه، وانجهي ۽ ڪنڌي- هر شئي هئي. انتظار پل کن جو معمولي طوفان هو، جيڪو اجهو ڪي اجهو گذري وڃڻو هو. انهي طوفان ۾ محبت هن جو سڙهه ۽ ڪنهن جي اچڻ جو يقين ونجهه هيو. هو پاڻ پنهنجي ناو جو ناکئو هئو، مانجهي هئو ۽ ڪنڌي- اها ته پاڻ هن ڏانهن اچي رهي هئي. پوءِ هن کي ڪهڙو کٽڪو هو؟ هو ٻوڏارن مان نڪري آيو.
گهڙي نه گذري جو هن هڪڙي رڪشي کي بسنت هال ڏانهن ايندي ڏٺو. هو انهي مهل طئي ٿيل پروگرام موجب هال جي ٻاهرئين دروازي تي بيٺو هو. کيس اڇا ڪپڙا پهريل هئا ۽ سندس هٿ ۾ اياز جي شاعري جو ڪتاب هو. اڇا ڪپڙا ۽ اياز جي ڪوتا جو ڪتاب سندس سڃاڻپ جي علامت هئا. رڪشو بلڪل سندس سامهون اچي بيٺو. جنهن ۾ ٻه مايون ويٺيون هيون. هن ڏٺو ته هڪڙو هٿ اڳتي وڌيو ۽ رڪشي واري کي ڀاڙو ڏنائين. جنهن کانپوءِ هوءَ ٽپ ڏيئي رڪشا مان لٿي. سندس پٺيان سندس ساهيڙي پڻ لٿي. گهڙي پلڪ لاءِ سانوڻ ٿورڙو منجهيو ته نه معلوم انهن مان ڪنول ڪهڙي ٿي سگهي ٿي؟ پر پوءِ هو يڪدم نتيجي تي پهچي ويو. ستارن ۾ چنڊ جهڙي ڪنول کي سڃاڻڻ اؤکو نه هو. ڳاڙهي وڳي ۾ هوءَ گلاب وانگر ٽڙي پيئي هئي. واءُ سان گڏ خوشبو جو جهوٽو سانوڻ جي ساهن کي واسي ويو. هوءَ سڌي اچي سندس اڳيان بيٺي. ۽ عجيب انداز سان، جنهن ۾ هڪ ئي وقت پاڻ ارپيندڙ پنهنجائپ ۽ شرميلائپ شامل هئي، سانوڻ سان مخاطب ٿي:
“توهان سانوڻ آهيو!؟”
“هائو. ۽ توهان ڪنول آهيو!” سانوڻ جي لهجي ۾ سوال به هو، ته ساڳئي وقت جواب به هو.
“الاءِ؟ سڃاڻو!” ڪنول مرڪندي شرارتي لهجي ۾ چيو.
مرڪ سانوڻ جي من ۾ لهي وئي.
“صدين جا سنڱ اکين جي سڃاڻپ جا محتاج نه هوندا آهن. توهان رڪشي مان پير هيٺ رکيا ته منهنجي دل ڌڙڪي ۽ تنهنجي قدمن هيٺيان وڇائجي وئي. جيڪي دلين تي پيرڙا رکي ايندا آهن، اهي سڃاڻپ جا محتاج نه هوندا آهن. اڃا ڪو شڪ شبهو اٿو؟” سانوڻ کيس جوهه وجهي ڏسندي وراڻيو.
“ڇا سڀ ڳالهيون هتي بيٺي پير ڪندؤ؟ ڪٿي ويهڻ جي صلاح نه هڻندؤ؟” ڪنول کيس ياد ڏياريو ته هو رستي تي بيٺا آهن.
“ها ڇو نه؟ بلڪل ويهڻ کپي. جتي چئو اتي هلي ويهون.”
“ڇا خيال آهي جيڪڏهن علي بابا تي هلي ويهجي؟”
“ها ڀلي، اهو ٺيڪ رهندو.”
سانوڻ ٿورو پرڀرو خالي ويندڙ رڪشي واري کي اشارو ڪيو. جيڪو نسات ۾ ئي اچي سندن اڳيان بيٺو. هو ٽيئي ڄڻا رڪشي ۾ چڙهيا. ڪنول وچ ۾ ويٺي. سندس هڪڙي پاسي صبا ۽ ٻئي پاسي سانوڻ ويٺو. گهڙي نه گذري جو هو ٽيئي ڄڻا علي بابا ريسٽورنٽ جي اڪيلي ڪنڊ ۾ ويٺا هئا.
“هي منهنجي ساهيڙي صبا آهي، منهنجي تمام پياري ساهيڙي.” ڪنول سانوڻ سان صبا جو تعارف ڪرايو. اهڙي ئي نموني هن سان وري سانوڻ جو تعارف ڪرايائين.
گھڙي پلڪ لاءِ ماٺ ڇانئجي ويئي.
“توهان سان ملي خوشي ٿي.” سانوڻ روايتي انداز ۾ ڪنول سان مخاطب ٿيو.
“مون کي به.” ڪنول مرڪي اکيون جهڪايون.
هوا ۾ ٺار هو. شام ٿڌي ٿي وئي هئي. هلڪو سيءُ سندن جسمن کي ڇهي ويو هو. هنن ڪافي سان گڏوگڏ هلڪي ريفريشمينٽ جو آڊر ڏنو. ريسٽورنٽ جي پرسڪون ماحول ۾ هنن جي هلڪڙن ٽهڪڙن سان گڏ ڪوپ به کڙڪندا رهيا. صبا ڪوپ خالي ڪري اٿي کڙي ٿي.
“مون کي ريشم ڳلي ۽ شاهي بازار ۾ ٿورڙو ڪم آهي. وڌ ۾ وڌ اڌ ڪلاڪ کن لڳندو. توهان بي کٽڪا ويهي ڪچهري ڪريو. آئون هتي ئي اچي وري توهان سان گڏجان ٿي.” هوءَ هڪ ئي ساهي ۾ سڀ ڪجهه چئي وئي.
“ٺيڪ آهي. پر ورڻ جي ڪجانءِ.” ڪنول کيس تاڪيد ڪئي.
“ها بلڪل. آئون بس وڃي ٿي وران.” ايئن چئي صبا اتان ٿڙي وئي.
حقيقت ۾ صبا کي ڪو اهڙو ڪم ڪونه هو. پر هن هنن ٻنهي کي هيڪلائي ڏيڻ ٿي چاهي ته جيئن ٻيئي سڪون ۽ اڪيلائي ۾ ويهي ڪچهري ڪن. اڪيلائي ۾ محبت جي خوشبو هميشه وڌي ويندي آهي- صبا انهيءَ ڳالهه کان پوري ريت واقف هئي. اصل ۾ دل ئي دل ۾ سانوڻ به اهو ئي پئي چاهيو.
هو ٻيئي ڄڻا جيئن ئي اڪيلا ٿيا ته سندن وچ ۾ ماٺ ڇانئجي وئي.
اکيون اکين سان مليون، جهڪيون. وري مليون، وري جهڪي ويون. سانوڻ هٿ وڌائي ڪنول جي هٿ کي پنهنجن هٿن ۾ ورتو. ڪنول هٿ ڇڏائڻ جي ڪابه ڪوشش نه ڪئي. اکين ۾ محبت ڀري کيس ڏٺائين ۽ مرڪي پيئي.
“ڳالهايو!” ڪنول ڄڻ ته سرٻاٽ ڪيو.
“جڏهن ماڻهو پهرين محبت ڪندو آهي ته وٽانئس لفظ موڪلائي ويندا آهن. دل ۾ هزارين ڳالهڙيون آهن، پر ڳالهائي نٿو سگهان.” سانوڻ جي آواز ۾ التجا هئي، بيوسي هئي، محبت هئي.
“مون سان به ساڳي ڪيفيت آهي. توسان فون تي ڳالهائيندي هيم ته دل گهرندي هئي ته وقت بيهي رهي ۽ پاڻ فون تي ڳالهائيندا ئي رهون. پر هينئر تنهنجي اڳيان زبان مان اکر نٿو اڪليم.”
“چوندا آهن ته محبت لفظن جي محتاج نه هوندي آهي؟”
“ها، ڪنهن حد تائين ايئن آهي. پر پوءِ به لفظ محبت جو آئينو هوندا آهن.”
“پر جي وقتي طرح لفظ رسي وڃن ته پوءِ؟ يا جملا ٺهي نه ٺهن ته پوءِ؟” سانوڻ سوال ڪيو.
“پوءِ محبت کي محبوب جي اکين ۾ ڏسڻ گهرجي، چپن جي ڪنارن تي رقص ڪندڙ مرڪ ۾ ڳولڻ گهرجي، دل جي ڌڙڪڻ ۾ چتائڻ گهرجي.” ڪنول وارفتگي واري اندا ز ۾ وراڻيو.
“پوءِ منهنجين اکين ۾ ڏس. منهنجن چپن جي اڃ ۾ ڏس. منهنجي دل جي بي ترتيب ڌڙڪڻن کي ڦلهور! توکي اتي هر اهو حرف ملي ويندو، جيڪو تون ٻڌڻ ٿي چاهين. هر انهي سوال جو جواب ملي ويندو، جيڪو تون پڇڻ ٿي چاهين.”
“نه، ان ڏس ۾ مون وٽ ڪو سوال ناهي. ڪو مونجهارو ناهي. تنهنجي دل مون سان اڳ ۾ ئي ڪلام ڪري چڪي آهي. دل کي دل سان راهه هوندي آهي. انهي راهه تان هلي ئي آئون تو وٽ پهتي آهيان ۽ هينئر تنهنجي اڳيان ويٺي آهيان. منهنجا هٿ تنهنجن هٿن ۾ آهن، رڳو هٿ نه، پر منهنجو سڀ ڪجهه تنهنجي دل جي هٿن ۾ آهي. تون منهنجو ڪوهيارل آهين، جيڏانهن کپئي تيڏانهن موڙ؛ منهنجي واڳ تنهنجي وس ۾ آهي.” ڪنول ايترو چئي بس ڪئي، سندس ڳل ڳاڙها ٿي ويا.
سانوڻ ڪنول جي هٿن کي کڻي پنهنجن چپن تي رکيو. چمي جو تاثير هن جي روح ۾ لهي ويو- ۽ سانوڻ حيران هو ته منجهس ايتري همٿ ڪٿان اچي وئي هئي؟
هن کي ڪهڙي خبر ته بي همٿ ۽ بزدل ماڻهو محبت ڪري ئي نه سگهندا آهن. محبت به باهمٿ ۽ بهادر ماڻهن جو شيوو آهي. البت ڪڏهن ڪڏهن ايئن به ٿيندو آهي ته محبت ئي ماڻهو کي بهادر ۽ باهمٿ بنائيندي آهي.
گهڙي سوا لاءِ وري به ٻنهي جي وچ ۾ ماٺ ڇانئجي وئي.
“ڇا پيا سوچيو؟” ماٺ کي ڪنول ئي ٽوڙيو.
“سوچيان ته ڪجهه ڪونه پيو. بس توکي ڏسان پيو. ۽ دل چئي ٿي ته ايئن ڏسندو ئي رهان.” سانوڻ ٿڌو ساهه ڀريو. “تون واقعي ڏاڍي سهڻي آهين. ايڏي سهڻي جيڏي مون سوچيو هو، پاڻ ان کان به وڌيڪ.”
“جن سان محبت ڪبي آهي، اهي سهڻا ئي هوندا آهن. محبت ۾ اکيون دل جي طابع هونديون آهن. دل اکين کان وڌيڪ طاقتور آهي.” سانوڻ جواب ڏنو.
“ها، شايد تون صحيح ٿو چئين. محبت ۾ اکيون واقعي دل جي طابع هونديون آهن. تڏهن ئي ته محبوب جا اوڳڻ ۽ خاميون نظر ڪونه اينديون آهن.” ڪنول سانوڻ سان سهمتي ڏيکاري.
“نه رڳو ايترو پر ڪڏهن ڪڏهن ڪي ڪي اکيون، جو اندر ۾ لهندي محسوس ٿينديون آهن ته اها به دل جي قوت آهي. محبت ۾ دل اکين کي اها روشني، اها قوت عطا ڪري ٿي، جيڪا نيڻ کڻڻ سان سامهون واري جي اندر ۾ لهي ويندي آهي.”
“اها روشني تنهنجي اکين ۾ به آهي. آئون ان کي بلڪل محسوس ڪري ۽ ڏسي سگهان ٿي.”
“اهو سڀ ان ڪري آهي، جو مون کي توسان محبت آهي.”
“پر ٻڌ! اڻ ڏٺي محبت به ٿيندي آهي ڇا؟ واقعي ايئن آهي؟” ڪنول جي لهجي مان ايئن ٿي لڳو ته هن کي خود به ان سوال تي ڀروسو ڪونه هو يا وري مڙيئي ايئن ئي پڇيو هئائين.
“ها، محبت ازلي ابدي سٻنڌ آهي. ان سوال جو جواب تون پنهنجي دل کان به پڇي سگهين ٿي.”
“دل کان ڇا پڇان؟ اسين سڀ دلين جا ڪُٺل آهيون.” ڪنول سانوڻ جي هٿن کي هورڙيان ڇڪي پنهنجي چپن تي آڻي ٿي. هٿن کي چمندي عجيب سرور وچان سندس اکيون ٻوٽجي ٿيون وڃن.
سانوڻ پنهنجن هٿن کي کولي ڪنول جي منهن کي ٻڪ ۾ جهلي ٿو ۽ پوءِ ڏسڻي آڱر کي هن جي ڳل سان گسڪائيندي هن جي ڳاڙهن چپن تائين کڻي ٿو اچي. هو نرمل انداز سان هن جي هيٺئين چپ کي ڇهي ٿو. گرم ۽ گداز چپ. ڇهاءَ سان هن جي چپن ۾ هلڪي ڦڙڪڻي اڀري ٿي. هن جون اکيون وري ٻوٽجي ٿيون وڃن. سانوڻ کي لڳو ته ان گهڙيءَ ۾ ڪنول اڃا وڌيڪ سهڻي ٿي پئي آهي ۽ سندس سونهن جا انيڪ روپ آهن. واقعي ئي عورت جي سونهن جا انيڪ روپ آهن ۽ هر روپ کي پنهنجي سونهن آهي. سونهن، جيڪا اپار آهي، لامحدود آهي، جنهن جو ڪو به ڇيهه ڪونهي- ۽ سونهن جو سڀ کان وڻندڙ ۽ دلڪش روپ عورت آهي.
“ڪنول! مون کي توسان محبت آهي، ازلي ابدي محبت. تون منهنجو پهريون عشق آهين، پهريون پيار آهين، منهنجي پهرين محبت آهين.” سانوڻ بي اختياري وچان چيو.
“آئون سڄي تنهنجي آهيان. پنهنجي پوري وجود سان، وجود جي سڀني گهراين سان، من جي سمورين محبتن سان. سانوڻ مون کي به توسان محبت آهي- ازلي ابدي محبت. تون ئي منهنجي محبت آهين، تون ئي منهنجي منزل آهين. ٻيو ته سڀ ڪجهه توتائين پهچڻ جو وسيلو هو. منزل ته تون آهين سانوڻ!” ڪنول جي آواز ۾ سندس دل جون سموريون ڪيفيتون ۽ گهرائيون مِڙي آيون هيون.
۽ هو ٻيئي انهن گهراين ۾ ٻڏي ويا هئا.
گهڙي کن لاءِ وري چپ چپات ٿي وئي. انهي چپ چپات ۾ اکيون وري هڪٻئي سان ٽڪرايون. ٻنهي جي اکين ۾ عجيب مرڪ هئي.
“آءِ لو يو”.
“آءِ لو يو”.
ٻنهي ڄڻڪ هڪ ئي وقت ساڳيا لفظ اچاريا. جنهن جي ڪري ٻنهي کان هلڪي کل نڪري وئي. اِنهيءَ وڻندڙ کِل سان هڪ ڀيرو وري هڪ ئي وقت ٻنهي ڄڻن “آءِ لوَ يوُ ٽُو” جهڙا لفظ چيا.
هو ٻيئي هڪٻئي جي موجودگي سان سرشار هئا. سندن دليون خوش هيون. سندن من ٻهڪيا پئي. محبت ڀري پهرين ملاقات هنن جي جيءَ ۾ جُڳ جُڳ جو جادو بڻجي لهي رهي هئي. هو ان ۾ محو هئا. هو دنيا و مافيها کان بيخبر ويٺا رهيا.
کين خبر ئي نه پئي ته ڪيتري دير ٿي وئي آهي. صبا کي وئي به ڪلاڪ کان ڪافي مٿي ٿي ويو هو. پر هنن کي ڪجهه ياد ڪونه هو. ٻيو ته ٺهيو پر کين صبا به ياد ڪانه هئي، هنن کي رڳو اهو ياد هو ته هو هڪٻئي جي سامهون ويٺا آهن.
اوچتو سندن منڊ ٽٽي پيو.
“مون گهڻي دير ته ڪانه ڪئي آهي نه!؟” صبا ڄڻڪ کين اوچتو ڇرڪ ڀرايو. هوءَ سندن مٿان بيٺي هئي ۽ سندن محويت تي مرڪي رهي هئي. محويت، جيڪا سندس ڳالهائڻ بعد ٽٽي پيئي هئي، صبا ان کي ڏاڍي رشڪ سان ڏٺو.
“نه، نه. تون صحيح وقت تي آئي آهين.” ڪنول ڏانهنس ڏسندي جواب ڏنو.
اها ڳالهه الڳ آهي ته هن دل ۾ ايئن سوچيو ته اڃا نه اچين ها ۽ اسان جي هن سپني ۾ خلل نه وجهين ها ته ڪر ڪيڏو نه چڱو ٿئي ها. دل ئي دل ۾ سانوڻ به ايئن ئي سوچيو. پر ٻنهي مان ڪنهن به هن کي ايئن چيو ڪونه. چئي به ڪونه ٿي سگهيا.
صبا اڃا تائين بيٺي رهي هئي.
“ڀلا هلڻ جو پروگرام اٿو يا نه؟” صبا بيٺي ئي سوال ڪيو.
“ها بلڪل هلون ٿا” ڪنول وراڻيو- ۽ هوءَ سانوڻ سان مخاطب ٿي “منهنجي خيال ۾ هاڻي اٿڻ گهرجي. وري ٻئي ڀيري وڌيڪ ڪچهري ڪنداسين.”
“ٺيڪ آهي”.
سانوڻ جي انهي جواب بعد ٻيئي ڄڻا اٿي بيٺا. سانوڻ ڪنول جي هٿن کي پنهنجن هٿن ۾ جهلي پيار سان زور ڏنو. ٻنهي جي چپن تي مرڪ پکڙجي وئي.
سانوڻ هن جا هٿ ڇڏيا ته صبا ٿوري پرتي هٽي سانوڻ کي جڳهه ڏني ته جيئن هو ٻنهي جي اڳيان ٿئي.
هو ريسٽورنٽ مان نڪري چؤنڪ تي پهتا. جتان هنن ٻنهي سانوڻ کان موڪلايو ۽ رڪشو پڪڙي هليو ويون.
هو هنن کي ويندو ڏسندو رهيو، تان جو اهي سندس نظرن کان اوجهل ٿي ويون.
حيدرآباد جي سانجهي ويلا پنهنجي پوري سونهن سان ٻهڪي رهي هئي.
* * *