(20)
زندگي جو وهڪرو جڏهن به ۽ جتان به رخ موڙي ٿو، اتي نيون ڪهاڻيون جنم وٺن ٿيون، نوان داستان جڙن ٿا. ماڻهو نون دڳن ۽ پيچرن جو مسافر بڻجي ٿو. هر مسافري هڪڙو داستان آهي. نيون مسافريون نون قصن جو بڻ بڻياد ٿين ٿيون. نيون مسافريون، نوان دڳ، نيون منزلون، نوان همسفر- ۽ زندگي جو قافلو نئون موڙ وٺي اڳتي وڌندو هلي ٿو. اهو ڪٿي به رڪجي ڪونه ٿو. روڪ، ٺهراءُ ۽ جمود موت آهي. زندگي هلڻ جو نانءُ آهي. اڳتي وڌڻ جو نانءُ آهي. زندگي نين منزلن جي تلاش آهي.
انهي ڳولا ۾ ماڻهو ڪڏهن ڪڏهن ايترو اڳتي وڌيو وڃي، جو سموريون محبتون، پيار پريتون ۽ پِرتون پوئتي رهجيو وڃن. انهي ڊوڙ ۾ ڪڏهن ماڻهو پنهنجو پاڻ کي وساريو ويهي، ته ڪڏهن وري کانئس پنهنجا پيارا وسريو وڃن. هو سڀني کي پوئتي ڇڏي اڳتي نڪريو وڃي. اڳيان.... اڳيان....اڳيان....!! ڪڏهن وري ايئن ٿئي ٿو ته ماڻهن جا پيارا اڳتي نڪريو وڃن ۽ هو پاڻ پٺيان رهجيو وڃي، بنهه پٺيان. ايترو پٺيان جو سندس پيارا کيس صفا وساريو ڇڏين. انهي ڀڄ ڊڪ، انهي ڊوڙ ڊوڙان، انهي سار وسار ۾ ڪڏهن هيءَ وڌيو وڃي ۽ هوءَ رهجيو وڃي، ڪڏهن هوءَ وڌيو وڃي ۽ هيءَ رهجيو وڃي؛ پنهنجي پنهنجي دڳ تي ڪڏهن هيءَ ناهي ته ڪڏهن هوءَ ناهي. سندن جڳهين تي رهجيو وڃن ته بس رڳو اڪيلائيون، اداسيون، دوريون ۽ هڪٻئي کان شڪايتون رهجيو وڃن.
سانوڻ ۽ ڪنول جي زندگي ۽ محبت پڻ اهڙي ئي موڙ تي اچي بيٺي هئي. هڪ اهڙو موڙ، جنهن جي پرئين پاسي ڪجهه لڙڪ هئا، ڪجهه مرڪون هيون؛ ڪو وڇوڙو هئو، ڪي نوان ميلاپا هيا. ڪجهه نئون هو، جنهن جي کٽڪي کين پريشان ڪري رکيو هو. هنن نه ٿي ڄاتو ته انهن کٽڪن ۽ ڳڻتين جو انت ڪٿي ٿيندو؟ هنن جي محبت جي ناو حالتن جي وهڪري جي هٿ وس ٿي وئي هئي. حالتون جيڪي کين هڪٻئي کان پري ڌڪي رهيون هيون. ڇوليون بنهه زوراور هيون؛ پر پوءِ به هنن هٿ پير هنيا پئي. پر نيٺ ڪنهن کي ته ساڻو ٿيڻو ئي هو. هڪ ڀيرو ڪنهن جي هٿ مان هٿ ڇڏائجي ويو ته پوءِ ملڻ وري يا نصيب!!! هنن جا هٿ به هڪٻئي جي هٿن مان کسڪي رهيا هئا. حالتن جي ويِر مٿن تيزي سان وَري رهي هئي.
*
ڪنول جي ڪار سان پيش آيل حادثو فقط هڪڙو روڊ حادثو نه هو. انهي حادثي کان پوءِ جلد ئي ڄڻڪ ڪنول جي زندگي به هڪڙي حادثي جي ور چڙهي ويئي هئي. انهن ئي ڏينهن ۾ ڪانڊيري سان سندس سڃاڻپ ٿي هئي.
ڪانڊيرو شهر جي تمام وڏي وڪيل اختر علي جي سٿ جو معمولي وڪيل هو. وڪيلن جي اها عادت آهي ته وٽن جيڪو به ننڍو وڏو ڪيس ايندو آهي، اهو انهي مهل ئي وٺي ڇڏيندا آهن، پوءِ ڀلي ڪيسن جي گهڻائي جي ڪري وٽن ان لاءِ وقت هجي يا نه هجي. بعد ۾ پيا ججن کان تاريخون وٺندا ۽ معاملي کي اينگهائيندا ۽ پيا ماڻهن کي ڪورٽن ۽ ٿاڻن جا چڪر هڻائيندا. يا وري هلڪا ڪيس سندن سٿ جي معمولي وڪيلن جي حوالي ڪريو ڇڏين.
ڪاڪي عيدن جي ٻڌجڻ شرط ئي ڪنول پهريون ڪم اهو ڪيو، جو شهر جي وڏي وڪيل اختر علي سان رابطو ڪري کيس ان ڪيس ۾ ڪاڪي عيدن جو وڪيل مقررڪيو. ڪيس جي نوعيت باقاعدي ڪيس واري هئي ئي ڪانه، رڳو روزنامچو داخل ٿيو هو. ان ڳالهه کي ڏسندي اختر علي اُن مهل ئي ٿاڻي تي هليو آيو هو ۽ شخصي ضمانت تي ڪاڪي عيدن کي آزاد ڪرائي ڇڏيو هو. ٻن ڏينهن بعد هن پنهنجي ٻالڪي (Junior) ڪانڊيري کي فيءَ جا پئسا وٺڻ لاءِ ڪنول جي گھر موڪليو هو. انهي ڏينهن کان ڪانڊيري سان ڪنول جي شناسائي ٿي هئي.
هفتي کن بعد ٻيئي متاثر ڌريون وري ٿاڻي تي هيون. ڌرين لکي ڏنو ۽ سندن وچ ۾ ٺاهه ٿيڻ سبب ڪيس ٿاڻي تي ئي ختم ٿي ويو. البت اختر علي مدد لاءِ ڪانڊيري کي به ٿاڻي تي موڪليو هو. ڪنول اخلاقي طور تي ڪانڊيري جي معرفت اختر علي کي سندس گھر تي چانهه پيئڻ جي ڪوٺ موڪلي. جونيئر وڪيلن ۾ سينيئرن جي سنهي سنهي ڪرڻ جي عادت هوندي آهي. اها “اتم خوبي” ڪانڊيري ۾ به حد درجها موجود هئي، سو هو به اختر علي سان هتي گڏيو آيو هو. اهڙي نموني انهن ڏينهن دوران ڪانڊيري ۽ ڪنول جي وچ ۾ ميل جول ٿيندي رهي. نتيجي طور ٻنهي جي وچ ۾ هڪ قسم جي شناسائي پيدا ٿي. جنهن ڪري هو ڪيس جي خاتمي کانپوءِ به ڪڏهن ڪڏهن گسين پنڌين هڪٻئي سان ملندا رهيا. هاڻي سندن شناسائي عام دوستي جي رشتي ۾ بدلجي چڪي هئي.
*
سانوڻ کي ڪراچي جي هڪڙي خانگي اڏاوتي اداري ۾ سـٺي عهدي واري نوڪري ملي چڪي هئي. جنهن ڪري هو ڪراچي منتقل ٿي چڪو هو. ساڳئي اداري ۾ منصور اڳيئي پنهنجي جڳهه پيدا ڪري ورتي هئي. گڏوگڏ رهائش وغيرهه جو بندوبست پڻ ڪيل هئس. جنهن ڪري سانوڻ لاءِ ڄڻڪ اڳواٽ ئي گهڻيون آسانيون ميسر ٿيل هيون. تنهنڪري کيس ڪنهن به قسم جي ڪابه ڏکيائي ڪانه ٿي. هو نئين ماحول ۾ سئولائي سان کُپي ويو.
نئون ماحول ۽ نوان مشغلا ماڻهو لاءِ نيون دلچسپيون آڻين ٿا. اها انساني فطرت آهي ته هو نين شين ڏانهن تيزي سان ڇڪبو آهي. نيون دلچسپيون کيس نون مزن سان همڪنار ڪن ٿيون، جن جي خمارن ۾ ڪڏهن ڪڏهن، بلڪ اڪثر ڪري ماڻهو پراڻيون شيون، رشتا ناتا ۽ سٻنڌ وساريو ٿا ويهن. پر سانوڻ سان ايئن نه هو. جيتوڻيڪ ڪراچي جي اکين کي کيرو ڪندڙ سونهن کيس ڇڪيو، رنگبرنگي ماحول سندس دل تي گهرو اثر پيدا ڪيو ۽ نيون دلچسپيون سندس طبيعت ۾ رچي ويون؛ پر پوءِ به هن پراڻا سٻنڌ نه وساريا. کيس ڪنول هڪ پل لاءِ به نه وسري. رنگن، روپن ۽ روشنين جي ميڙي ۾ به کيس ڪنول جي يادگيري بارها ستايو ٿي ۽ کيس ساري هو اداس اداس ٿي ٿي ويو. هن دل ئي دل ۾ سنجيدگي سان اڪيلي سر اهو فيصلو ڪري ورتو ته هاڻي هو گهڻو وقت ڪنول کان پري نه رهندو؛ ساڻس وهانءَ رچائي هو سدائين لاءِ هن کي پاڻ سان گڏ وٺي ايندو. اهو سوچڻ بعد پهرين فرصت ملندي ئي هن حيدرآباد ڏانهن رخ رکيو ۽ سڌو وڃي ڪنول سان مليو.
هاڻي سندن ملاقاتن وچ ۾ وڏا وقفا پئجي ويندا هئا. ان ڪري هو جڏهن به مليا ٿي ته ڏاڍي سڪ، اتاولائي ۽ گرمجوشي سان ٿي مليا. هن ڀيري به هنن گرمجوشي سان ئي هڪٻئي کي ڳلي لڳايو. سانوڻ ٿوري دير ۾ ئي اصل ڳالهه تي اچي ويو.
“توکي خبر آهي ته تنهنجي هيءَ دوري مون کي ڪيڏو پريشان ڪندي آهي!؟”
“ها. پنهنجي حالت کي ڏسي آئون تنهنجو اندازو به لڳائي سگهان ٿي. ٻطرفي محبت جا وڍ به ٻطرفا ٿيندا آهن. گهاءُ هڪڙي کي لڳندو آهي ۽ رت ٻئي مان وهندو آهي. پنهنجي ساجن جي حالت کان بخوبي واقف آهيان.
“پوءِ مون تي رحم ڇو نه ٿي ڪرين!؟” سانوڻ ڪنول جي اکين ۾ اکيون وجھندي چيو.
“آئون خود رحم جي قابل آهيان. آئون پڻ ساڳي آڳ ۾ پيئي سڙان، جنهن ۾ تون ڄرڪي رهيو آهين.” هن نهٺائي سان وراڻيو.
“توکي خبر آهي ته اها باهه وڇوڙي جي آهي. ان کي ميلاپ جي پاڻي سان وسائي سگهجي ٿو. هاڻي آئون تنهنجي هڪ به نه ٻڌندس. آئون چاهيان ٿو ته تون مون سان فوري طور تي شادي ڪري ڪراچي هلي هل.” سانوڻ فيصلائتي انداز ۾ چيو.
“سانوڻ! آئون توسان اٿاهه محبت ڪريان ٿي. پر جيسيتائين شادي جو تعلق آهي ته اها اڻ ٿيڻي آهي.”
“محبت اڻ ٿيڻيون، ٿيڻيون ڪري ڏيکاريندي آهي.”
“ڳالهه اها ناهي. ڳچ سارا مسئلا آهن. آئون توکان ٻه ٽي سال وڏي آهيان، ڪنواري نه آهيان. تنهنجا گهر وارا به ته مون کي نه قبوليندا. ٻيا به سماجي مسئلا رڪاوٽون کڙيون ڪندا. ان ڪري اهڙو فيصلو پاڻ ٻنهي جي حق ۾ بهتر نه ٿيندو. ان ڳالهه کان هٽي وڃ.” ڪنول سانوڻ کي سمجهائيندي چيو.
“زندگي توکي مون کي گذارڻي آهي، ماڻهن کي نه، جو انهن جي پرواهه ڪريون.”
“پاڻ جنهن معاشري ۾ رهون ٿا، اتي گهڻين ڳالهين جي پرواهه ڪرڻي پوي ٿي. اهڙا وڏا فيصلا جذباتي انداز ۾ نه ڪبا آهن. جذباتي فيصلن تي اڳيان هلي پڇتائڻو پوندو آهي. جذباتي فيصلا زماني سان گڏ نه هلي سگهندا آهن. زماني سان گڏ هلڻ لاءِ ٿهرم گهرجي.”
چڙهندي جواني ۽ لهندي جواني ۾ اهو فرق آهي ته پهرين جذباتي ٿيندي آهي ۽ ٻي ڳڻ ڳوت ڪندي آهي. سانوڻ ۽ ڪنول جي عمرين ۾ ٿورو فرق هو، پر سندن تجربي ۽ زماني کان واقفيت جي وچ ۾ تمام وڏو فاصلو هو. جنهن ڪري شين کي ڏسڻ وارن سندن اندازن وچ ۾ وڏو فرق هو. تنهنڪري هن معاملي تي ٻيئي هڪٻئي سان ٽڪراءُ ۾ بيٺا هئا.
“منهنجو اهو جذباتي فيصلو ناهي، پر سوچيل سمجهيل فيصلو آهي. پر جيڪڏهن هڪ گهڙي لاءِ توسان سهمت ٿيان، تڏهن به ايئن ناهي ته هر جذباتي فيصلو غلط هوندو آهي.” سانوڻ ڳالهه تي زور ڏيندي چيو.
“توکي معاملن کي سمجهڻ گهرجي. ضد بيسود آهي.” ڪنول ورندي ڏني.
“ڪوبه معاملو ناهي. سڌي ڳالهه ڪر ته آئون توسان شادي ڪرڻ نه ٿي گهران.” سانوڻ ناراضگي وچان وراڻيو.
“اهو ته آئون توکي اڳ ۾ به اهڙي ذڪر نڪرڻ تي هر ڀيري چئي چڪي آهيان ته آئون ٻي شادي ڪرڻ نه ٿي گهران. سو آئون واقعي به شادي ڪرڻ لاءِ تيار ناهيان. آئون توسان اڻمئي محبت ڪريان ٿي، ان جو مطلب اهو ٿورئي آهي ته توسان شادي به ڪريان. آئون هاڻي شادي ڪنهن سان به نه ڪنديس. محبت ۽ شادي ۾ فرق آهي.” ڪنول بنهه سڌي ڳالهه ڪئي.
آخرڪار هن سانوڻ کي شادي کان ٺڙهه ڦڙهه جواب ڏيئي ڇڏيو. سانوڻ جي دل ٽٽي چڪي هئي. هو اداس اکين، ناراض چهري ۽ روئندڙ دل سان پنهنجي جڳهه تان اٿيو. هڪ گهڙي لاءِ گهرين نگاهن سان ڪنول کي ڏٺائين ۽ پوءِ اتان تڪڙو تڪڙو هليو ويو.
اهو سڀ ڪجهه ايڏي سيگهه سان ۽ بنهه غير متوقع انداز سان ٿيو، جو ڪنول پريشان ٿي وئي ۽ هن کي روڪڻ لاءِ ڪجهه ڪڇي ئي نه سگهي. هوءَ بت بڻي پنهنجي جڳهه تي ويٺي هئي، ڄڻڪ منجھس ساهه ئي نه هجي ۽ سانوڻ کي پٺيان ويندو ڏسندي رهي. اوستائين ڏسندي رهي، جيستائين هو سندس نظرن کان لڪي نه ويو.
*
همير کي پڻ نوڪري ملي چڪي هئي. سندس مائٽن کيس گهڻو وقت اڳي ئي منڱائي ڇڏيو هو. سو جيئن ئي کيس نوڪري ملي ته هو شادي جو ڪاٺ سندس ڪلهي تي کڻائڻ لاءِ سنجيدگي سان سوچڻ لڳا. مائٽ جڏهن اولاد جي سلسلي ۾ ڪنهن معاملي تي سنجيدگي سان سوچيندا آهن، تڏهن عمل۾ دير نه لڳندي آهي. سو نيٺ همير جي به انهن ڏينهن ۾ شادي ٿي وئي.
شادي کانپوءِ همير ۽ صبا جي وچ ۾ جدائي جون ديوارون کڄي ويون. هنن جو ملڻ جلڻ بلڪل بند ٿي چڪو هو. نئين عورت نئين دنيا آهي؛ مرد ان ۾ وڃائجي ويندو آهي. شادي ته شروعات ۾، صرف شروعات ۾ ئي، اڃا وڌيڪ رنگتون ۽ رنگينيون آڻيندي آهي. سو همير ان ۾ سُڪ ٿي چڪو هو. مرد جي دل جي ڦرهي تي نئين عورت ميٽ وانگر چڙهندي آهي. جنهن سان اڳيون سڀ عبارتون ميٽجي وينديون آهن. همير جي دل تي به شادي هڪڙو نئون تهه چاڙهيو. جنهن ڪري سندس دل جي ڦرهي تان صبا جو نالو ميٽجي چڪو هو. هن جي نئين زندگي کل خوشي ۽ مؤج مستي سان گذرڻ لڳي.
اهو سڀ ڪجهه هڪ ڏينهن ٿيڻو هو، صبا کي انهي جو پتو هو. انهي ڪري شعوري يا لاشعوري طور هوءَ ان لاءِ ڄڻڪ تيار هئي. تنهن ڪري کيس ڪو ذهني ڌچڪو (Shock) نه لڳو. هن ان تبديلي کي کليل دل سان قبولي ورتو.
هو سٺن دوستن وانگر مليا هئا ۽ سٺن دوستن وانگر وڇڙي ويا. ماڻهو کلندي ملندا آهن ۽ روئندي وڇڙندا آهن. پر هي کلندي مليا ۽ کلندي ئي وڇڙيا. سندن دلين ۾ وڇوڙي جي هلڪي درد سان جيڪا ٿورڙي اداسي ۽ اٻاڻڪائي اڀري، اها انهي کل ۾ لڙهي وئي. هنن هڪٻئي کي خوشين ۾ ڳوليو هو ۽ خوشي مان ئي هڪٻئي کان موڪلايائون. هنن لاءِ اهو ئي خوب هو ته هنن هڪٻئي جي سنڱ سياپي ۾ سنگ ساٿ ۾ جيڪو وقت گهاريو هو، اهو ڀرپور محبتن ۽ خوشين سان ٽٻٽار هو. هنن محبت کي هڪٻئي لاءِ زنجير نه بنايو. هنن جي محبت آزاد فضا ۾ بيپرواهه پکيئڙن جي اڏار وانگر هئي. ٻه بيپرواهه پکيئڙا، جن جي پنهنجي پنهنجي دنيا هئي، جن جا پنهنجا پنهنجا آکيرا هئا؛ اهي رڳو محبت جي انهي اڏار جي گهڙين ۾ گڏ هئا. انت ته کين پنهنجون پنهنجون دنيائون وسائڻيون هيون. تنهنڪري جڏهن پنهنجي پنهنجي دنيا وسائڻ جو موقعو آيو ته ڪنهن جي به دنيا اجاڙ نه ٿي. دنيا اجاڙ به ڪيئن ٿئي ها؟ هنن پنهنجي دلين جي دنيائن ۾ دردن کي دخل جي اجازت نه ڏني هئي. هو هڪٻئي جي خوشين ۾ خوش هئا ۽ هڪٻئي جي دنيا کي خوشين سان ٽمٽار ڏسڻ ٿي گهريائون. هنن وٽ محبت خوشين جي حاصلات جو ذريعو هئي- ۽ هڪٻئي جي خوشين جو احترام به ته محبت جو اهڃاڻ آهي. ان ڪري همير ۽ صبا جڏهن موڪلايو ته کليل دل ۽ خوشي سان موڪلايو.
هنن کي ڪو به ملال ڪو نه هو، ٻيئي پنهنجي پنهنجي دنيا ۾ خوش هئا.
*
سانوڻ ڪنول سان ڪاوڙجي ٻئي ڏينهن ئي ڪراچي هليو آيو، جتي هو پنهنجن ڪمن ڪارين ۾ جنبي ويو. هن ڪنول سان سڀئي رابطا ٽوڙي ڇڏيا ۽ ڪنول جي بيرخي جي درد کي مصروفيتن ۾ ٻوڙڻ گهريو. ان لاءِ هو اڳي کان به گهڻو ڪم ڪرڻ لڳو. ڪم جي گهڻائي سبب هو نستو ٿي ٿي پيو. ذهني ٿڪاوٽ جو اثر سندس پوري جسم کي وڪوڙي ويندو هو. پر پوءِ به جنهن مهل هو واندو ٿي ٿيو، تنهن مهل ڪنول جي بيوفائي جو درد اجگر بڻجي سندس سامهون اچي ٿي بيٺو. هن ان درد کان بچڻ لاءِ وڏا وس ڪيا، پر کيس ان ۾ ذري برابر به ڪاميابي نه ٿي.
درد کان فرار ممڪن ناهي- هڪ ڏينهن هن سوچيو؛ جڏهن درد کان ڀڄي نٿو سگهجي، تڏهن بهتر آهي ته دل ۾ ان جي شمع روشن ڪري ڇڏجي. شمع پاڻ جلائي ٿي، وگهري ٿي- پر جلڻ، وگهرڻ ته زندگي جو حصو آهي. جلڻ روشني آهي، جلڻ زندگي آهي. پوءِ ڇو نه دل جي جاري ۾ محبت جي درد جي شمع کي روشن ڪري رکجي. هو، جنهن کي ڪنول جي انڪار ٽوڙي رکيو هو، جيڪو اُٻاڻڪائي، اداسي ۽ مايوسي جي پاتال ۾ گوتا کائي رهيو هو، جنهن جا پنهنجي ئي زندگي سان موهه جا سمورا لاڳاپا ٽٽي چڪا هئا ۽ جيڪو ويڳاڻپ جي ور چڙهي ويو هو ۽ جنهن جي اندر ۾ اروڪ طوفان ۽ زلزلا تباهي مچايو بيٺا هئا؛ اهو اوچتو ئي اوچتو پرسڪون ٿي ويو. سڀئي طوفان رڪجي ويا، زلزلا هٽي ويا، اٻاڻڪائي، اداسي ۽ مايوسي جو سمونڊ بلڪل ماٺو ٿي ويو. هو ڪنهن نتيجي جي ڪناري تي لنگر انداز ٿي ويو هو.
هن ڪنول جي وڇوڙي جي درد کي پنهنجي سيني سان لڳائي ورتو. محبت جي هر حاصلات عظيم آهي- پوءِ ڀلي کڻي اها درد جي صورت ۾ ئي ڇو نه هجي. ڀاڳوند آهن اُهي، جيڪي محبت جي درد کي به پنهنجي سيني سان لڳائين ٿا. وِرهه ۽ وڇوڙو به ماڻهو کي زندگي جي نين معنائن سان آشنا ڪري ٿو. هن محسوس ڪيو ته سندس اندر ۾ هڪڙي قسم جي وسعت اچي وئي آهي.
انهيءَ احساس سانوڻ جي اندر جي دنيا ۾ انقلاب برپا ڪيو. جيتوڻيڪ هن ڪنول سان ڪاٽا ڪيل رابطا وري ٻيهر ڪڏهن به بحال ڪرڻ جي ڪوشش نه ڪئي، پر هن جي ڪنول تي ڪاوڙ، ناراضگي ۽ رسامو ويندو رهيو. هن پنهنجي من ۾ هن لاءِ اڳي کان به گهڻو پيار محسوس ڪيو. ٿهرم ڀرئي انداز سان هن سوچيو ته اسان جي وچ ۾ ڀلي کڻي زماني جي ديوار کڄي وڃي، پر ان سان هن لاءِ منهنجي دل ۾ موجود محبت جي روشني ختم ٿي نه ٿي سگهي. محبت ۾ فاصلا ڪا به معنيٰ نٿا رکن. هوءَ ڪالهه به مون سان گڏ هئي، اڄ به مون سان گڏ آهي ۽ سڀاڻي به گڏ هوندي. منهنجي دل ۾ هن لاءِ هڪڙي مستقل جڳهه آهي، جيڪا مفاصلن کان ماورا آهي. آئون زندگي جي جنهن به شاهراهه تي هوندس، هوءَ محبت جي ڇانءُ بڻجي مون سان سنگ سنگ هلندي رهندي. هُئڻ جو احساس موجودگي کان وڌيڪ طاقتور آهي. هوءَ ڀر ۾ هجي نه هجي، دل ۾ هن جي هئڻ جو احساس هميشه رهندو. هوءَ دل کان ڪڏهن به ڌار ٿي نه سگهندي.
احساسن جي انهي ڌارا سانوڻ جي اندر ۾ نئين روشني پيدا ڪئي. انهي روشني جي آڌار تي هاڻي هو زندگي جي ڪنهن به شاهراهه تي پير رکي سگهيو ٿي. ڄڻڪ هن محبت ۾ پاڻ وڃائي، پاڻ پائي ورتو هو.
* * *