ناول

جوڀن ٻہ ٽي ڏينھڙا

ڪتاب ”جوڀن ٻہ ٽي ڏينھڙا“ اوهان اڳيان پيش آهي. هي ڪتاب نامياري ليکڪ، شاعر ۽ قومي ڪارڪن نواز خان زئور جو لکيل ناول آهي. اسحاق انصاري مهاڳ ۾ لکي ٿو:
”ان ۾ ڪو شڪ ناهي تہ نوازخان زئور، پنهنجي ناول کي تمام سهڻي نموني نڀايو آهي. ٻولي بہ تمام سهڻي يا ايئن چئجي تہ شاعراڻا ٿيل آهي . مختصر طور تي ايئن چئجي تہ هيءَ هڪ شاعر جو، شاعراڻي دل ۽ مزاج سان لکيل هڪڙو تمام سهڻو ناول آهي. “

Title Cover of book Jobhan Ba Ty Denhra

(10)

سانوڻ هن ڀيري علي بابا ريسٽورنٽ جي ٻاهران بيٺو هو. سياري جي شام ۽ ٿڌي سڙڪ جي ٺريل هوا، هن جي انگ انگ ۾ هڪڙي امنگ ڀري ڇڏي هئي. ان کان به وڏي امنگ محبت هئي، ڪنول هئي. ڪنول، جنهن ڏانهن هو محبت جي تار ۾ ٻڌجي ڇڪجي ٿي آيو. گهڙي نه گذري ته هوءَ هن جي سامهون هئي. هن ڀيري هوءَ پنهنجي گاڏي کڻي آئي هئي. البت صبا ساڻس گڏ هئي.
هي ٽيئي علي بابا تي ويهڻ بجاءِ گاڏيءَ ۾ رڙهندا اڳتي هليا آيا ۽ اچي چيني ريسٽورنٽ جي مٿينءَ ماڙ تي نويڪلي ڪنڊ ۾ ويٺا. هلڪي ڦلڪي رفريشمنٽ کانپوءِ صبا کانئن موڪلايو. ڪنول کان ڪار جي چاٻي وٺي هوءَ اڳي وانگر ئي بي نيازي سان هلي وئي. صبا جي وڃڻ جي دير هئي. سانوڻ ڪنول جا هٿ جهليا ۽ پنهنجن چپن تي رکي ڇڏيا ۽ هو سرڪي اڃا وڌيڪ ويجهي ٿي ويٺا.
پوءِ هنن کي ويٺي ڪئين جڳ گذري ويا. جڳ جڳانتر ڳالهڙيون- جن ختم ٿيڻ جو نالو ئي نه ٿي ورتو. ڳالهڙيون، جيڪي آواز ۾ به هيون، ته آواز کانسواءِ به هيون. محبت ۾ هر ادا انيڪ ڳالهڙيون ٿي پوندي آهي. ڳالهڙيون- محبت ڀريون، لطف ڀريون، رس ڀريون، خوشبوءِ ڀريون. جن جي خوشبو هوريان هوريان فضائن ۾ پکڙجندي ويندي آهي.

هو به انهي خوشبو ۾ واسيا ويٺا هئا. کين لڳو ٿي ته سندن ڀرپاسي ۾ هر شئي ساڪن آهي ۽ وقت هڪ هنڌ ڄمي بيهي رهيو آهي. پر ايئن نه هو. اوچتو کين محسوس ٿيو ته وقت سندن هٿن مان پنهنجو پلاند ڇڏائي گهڻو پري هليو ويو آهي. هو ڇرڪي پيا. ڄڻ ڪنهن خواب مان سجاڳ ٿيا هجن. صبا سندن مٿان بيٺي هئي.
“ايڏي محويت!” هن دل ئي دل ۾ سوچيو. البت ڪڇيائين ڪجهه ڪونه. اهڙي گهري ۽ معصوم محبت کي هوءَ سدائين رشڪ ۽ حسرت سان ڏسندي هئي. هر عورت اهڙي گهري محبت جي مشتاق ٿيندي آهي. هر عورت چاهيندي آهي ته مرد پنهنجي من مندر ۾ هن جي مورتي ٺاهي ان جي پوڄا ڪري، مرد جي من مسيت جا سڀ سجدا فقط سندس لاءِ ئي مخصوص هجڻ گهرجن. ڪير ٿو چئي ته فقط مرد تسلط پسند آهي؟ عورت به تسلط پسند آهي. ٻيئي هڪٻئي جي معاملي ۾ هڪجيترا تسلط پسند آهن. فرق صرف اهو آهي ته مرد جي تسلط جون حدون عورت جي جسم کان شروع ٿي جسم تي ئي ختم ٿينديون آهن؛ پر عورت مرد جي من ۽ تن، ٻنهي تي تسلط چاهيندي آهي. ان لحاظ کان عورت مرد کان به وڏي تسلط پسند آهي. تنهنڪري مڪمل محويت ڀري محبت، جنهن ۾ مرد پوري ريت سندس اڳيان جهڪي اچي، کيس سڀ کان وڌيڪ وڻندي آهي. صبا کي به اهڙي محبت وڻي ٿي. سو هنن جي محبت کي رشڪ سان ٿي ڏٺائين.
“ايئن گهوري ڇا ٿي ڏسين!؟” ڪنول مرڪندي صبا کان پڇيو.
“توهان جي محبت کي ٿي ڏسان. سوچيان ٿي ايڏي گهرائي، ايڏي محويت! خدا ناظروئن کان پناهه ۾ رکيوَ!”
“توکان وڏو ناظرو به ڪو ٿي سگهي ٿو ڇا؟ رڳي تون نظر نه هڻجانءِ، باقي ٻين کي آئون پڄڻ جهڙي آهيان.” ڪنول کلندي وراڻيو.
هنن ٻنهي به سندس کل ۾ساٿ ڏنو.
“نه ڀائي. پاڻ دوستن جي مال تي جهپو هڻون ڪونه.” صبا بي نيازي سان وراڻيو.
سندس جملو سانوڻ کي ٿورو ناگوار لڳو. ان ڪري اکيون کڻي گهوري کيس ڏٺائين. صبا سندس گهور محسوس ڪئي.
“اڙي بابا، ايترو مذاق ته هلڻ ئي گهرجي. يا چئو ته اسان کي ايترو حق ناهي ته پوءِ نه ڪڇبو.” هوءَ سڌي سانوڻ سان مخاطب ٿي.
“ڪنول جي ناتي سان آئون توهان کي به پنهنجي دوستِ ٿو سمجهان. توهان کي بلڪل مذاق جو حق آهي. مون اعتراض ته ڪونه ڪيو آهي.” سانوڻ ششدر ٿيندي جواب ڏنو.
“گهٻرايو نه، جيڪڏهن مذاق ڪندي اوهين پاڻ ۾ اٽڪي پيا ته آئون اوهان کي ڇڏائي وٺنديس. پر پهرين ٿورو وڙهو ته سهي.” ڪنول ماحول کي وڌيڪ خوشگوار بنائڻ لاءِ وچ ۾ ٽپي پيئي.
ايئن هلڪو ڦلڪو مذاق ڪندي هو ريسٽورنٽ مان ٻاهر نڪتا. ڪنول جو خيال هو ته سانوڻ کي سندس گهر جي ويجهو ڇڏي اچي. پر ٻنهي جا پنڌ ابتڙ هئا. سانوڻ جو گهر هيرآباد ۾ ۽ ڪنول جو گهر لطيف آباد ۾ هو. سانوڻ هنن کي تڪليف ڏيڻ نه ٿي گهري. ان ڪري ڳالهه نه بڻي. ڪنول کي مجبورن ارادو بدلائڻو پيو. هوءَ سانوڻ کان موڪلائي روانيون ٿي ويون. سانوڻ حيدر چونڪ، ريشم ڳلي ۽ شاهي بازار جا پيچرا لتاڙيندو پنڌ ئي پنڌ پنهنجي گهر اچي پهتو. اهو پنڌ هن جو محبوب پنڌ هيو. هو جڏهن کان حيدرآباد آيو هيو، تڏهن کان انهن علائقن ۾ پيرين پيادو گهمندو ڦرندو رهندو هئو. ان ڪري ٿڪجڻ بدران اهو پنڌ پيادل پٽي خوش ٿي ويندو هو. هاڻي ته هن جي خوشين جا نوان سبب نڪري آيا هئا. ڪنول جي خوشبو گهر تائين ساڻس گڏي آئي هئي.

*

صبا جو گهر ڪنول جي گهر کان پهريائين ٿي آيو، تنهنڪري ڪنول پهرين صبا کي سندس گهر وٽ اچي لاٿو. دير ٿي وئي هئي، انهي ڪري هن صبا جي صلاح هڻڻ جي باوجود ويهڻ بدران هلڻ کي بهتر ڄاتو. سو کانئس بيٺي پير موڪلائي پنهنجي گهر ڏانهن رواني ٿي.
صبا گهر جي در تي بيهي هن کي ويندي ڏسندي رهي. جيتوڻيڪ هوءَ ليڊيز ڪلب جي ميڙاڪن دوران ئي سندس واقفڪارٿي هئي. پر پوءِ به ٻنهي ڄڻين هڪٻئي جي بار ي ۾ خوب واقفيت ٿي رکي. ٻنهي کي هڪٻئي جي پوين ڏينهن جي ذري پرزي جي ڄاڻ هئي. هوءَ هڪٻئي جي جيون جي المين، حادثن، محرومين، مزاج، خوبين ۽ خامين کان بخوبي آگاهه هيون. صبا کي خبر هئي ته ڪنول ڏاڍي هـٺيلي، مغرور، ضدي ۽ ٻئي تي اک نه ٻوڙڻ واري هئي. هوءَ دليون جوڙڻ نه، ٽوڙڻ واري هئي. مغرور عورتون سدائين دليون ٽوڙي خوش ٿينديون آهن- ۽ پوءِ ٽوڙ ڦوڙ واري انهي راند ۾ هڪ ڏينهن هوءَ پاڻ ٽٽي پرزا پرزا ٿي پونديون آهن ۽ ايئن ٽٽي وکرنديون آهن، جو کين ٽاڪو به نه لڳندو آهي. عورت اڄ به مغرور آهي. حسن اڄ به جلاد آهي. عشق جي اکين ۾ اڄ به ڳوڙها آهن. ڪنول به ته غرور جي راڻي هئي. هاڻي ڪنول جي گاڏي گهٽي جو موڙ مڙي صبا جي نظرن کان غائب ٿي وئي هئي. پر هن جون نظرون اڃا به اوڏانهن کتل هيون. هوءَ اڻ لکي اچرج ۾ هئي ته ڪنول جهڙي شاهه مغرور عورت سانوڻ کي ڪيئن دل ڏيئي ويٺي هئي؟
ايئن نه هو ته هن نه ٿي ڄاتو. هن سڀڪجهه سمجهيو ٿي، هوءَ پاڻ به وڏي زماني ساز مائي هئي- ڪنهن حد تائين ڪنول کان به وڌيڪ. پر ڪڏهن ڪڏهن ماڻهو ڄاڻندي به اڻڄاڻ ٿيندو آهي. هوءَ پڻ ڄاڻيندي به اڻڄاڻ ٿي رهي هئي. کيس عورت جي فطرت جي گوناگاني جي خبر هئي. کيس پتو هو ته عورت هارائي به کٽيندي آهي. سندس کٽڻ جا انيڪ گر آهن. هوءَ جڏهن فطرت جي واهڙ ۾ وهي ۽ لڙهي رهي هوندي آهي، تڏهن دل هارائي دل کٽيندي آهي، جسم آڇي جسم کٽيندي آهي. عورت زندگي جي جيت آهي. ان ڪري هوءَ هر ميدان تي جيتڻ چاهيندي آهي. عورتن هارائڻ نه سکيو آهي. عورتن جي معاملي ۾ مرد کٽي به هارائيندو آهي. سندس جيت ۾ به مات آهي. جڏهن ته عورت هارائي به کٽيندي آهي. دنيا جي گولي تي عورت ازلي ابدي فاتح آهي. مرد کان وٺي موت تائين هوءَ هر شئي کي فتح ڪري ٿي. عورت زندگي جي جيت آهي- جُڳ جُڳ جي جيت. عورت فطرت آهي، عورت زندگي آهي؛ ان ڪري عورت محبت آهي. محبت غرور تي سدائين فتح ماڻي ٿي. عورت غرور هارائي محبت کٽي ٿي.
فطرت جي وهڪ ۾ ڪنول جو غرور به وهي لڙهي ويو هو. اڪيلائي جا غوطا کائيندي هن محبت جو ڪنارو ڳولي لڌو هو. هن ڇا هارايو، ڇا کٽيو هو؟ صبا کي اها خبر ڪيئن ٿي پئجي سگهي؟ پر پوءِ به هوءَ عورت هئي. ان ڪري گهڻو ڪجهه ڄاتائين ٿي. ۽ پوءِ پراسرار مرڪ چپن تي سجائي هوءُ گهر اندر هلي ويئي.
*

ڪنول ۽ سانوڻ جي ميل جول هاڻي روز جو معمول هئي. ڪڏهن مانجهاندو، ته ڪڏهن سانجهاندو گڏ ٿي ڪيائون. ڪڏهن وري شام ويلا دوران ڪنهن سٺي هنڌ تي ويهي هلڪو ڦلڪو چاٻو ٿي ڪيائون. اهي مانجهاندا سانجهاندا ته مڙيئي بهانا هئا. اصل ڳالهه ته سندس ملڻ هئي- ۽ جڏهن ٻه پيار ڪندڙ اڪيلا اڪيلا هڪٻئي سان ملندا آهن، ته سندن بک مري ويندي آهي. پيٽ کين ياد ئي نه رهندو آهي. هو هڪٻئي جي اکين ۾ وڃائجي ويندا آهن. هتي به ايئن ئي هو. باقي مانڙيون ته محض گڏجي گرانهه کڻڻ جي تمنا هيون، گڏ گهاريل پلن کي يادگار بنائڻ جي آرزو جو حصو هيون. اصل شئي ته وري به وصال جي تڙپ هئي، جيڪا کين ڇڪي ٿي آئي.
هو ٻيئي روزاني وانگر جيئن ئي اڄ مليا ته فاران هوٽل ۾ ڏُپهرو ڪرڻ جي صلاح بيهاري ان پاسي هلي پيا.
“روز روز کليل هنڌن تي ٿا ملون. ڇا بهتر ناهي ته ڪنهن ڏينهن پنهنجي ئي ڪنهن جڳهه تي ملجي؟“ سانوڻ گرانهه کڻندي ڪنول کي چيو.
“اڪيلائي ته پاڻ کي هتي به ميسر ٿئي ٿي. گوڏو گوڏي سان گڏي ويٺا آهيون.” ڪنول وراڻيو.
“پر هِن اڪيلائي ۽ هُن اڪيلائي ۾ فرق آهي. ٻه محبت ڪندڙ جڏهن بنهه نجي اڪيلائي ۾، ايڪانت ۾ پاڻ ۾ ملندا آهن، ته سندن وچ ۾ ڪوبه حجاب يا ويڇو نه رهندو آهي. سموريون وڇوٽيون ختم ٿي وينديون آهن.” سانوڻ ڪنول جو هٿ پنهنجي هٿ ۾ جهليندي چيو.
“پنهنجي دلين جي وچ ۾ ڪي به وڇوٽيون ڪينهي. ڇا ڪا وڇوٽي رهجي وئي آهي، جيڪا تون اڪيلائي ۾ ختم ڪرڻ ٿو گهرين؟” ڪنول ظاهري پڪائي کان ڪم ورتو.
سانوڻ ايڏو تجريبڪار نه هو. ان ڪري هو عورت جي ادائن کان ايترو واقف نه هو. هن کي پتو نه هو ته ڪڏهن ڪڏهن عورت جي انڪار ۾ به اقرار لڪل هوندو آهي. سو ڪنول جي جواب کيس منجهائي ڇڏيو.
“ٺيڪ آهي، تون ايڪانت ۾ ملڻ نه ٿي چاهين ته آئون هروڀرو ان لاءِ توتي گهڻو زور نه وجهندس.”
ڪنول سانوڻ جي مونجهه ۽ مايوسي کي ڀانپي وئي. انهيءَ ڪري يڪدم پاسو بدلايائين.
“مون انڪار ته ڪونه ڪيو.”
“پر تو ها به ته ڪانه ڪئي.”
“محبوبن کي تنگ ڪرڻ ۾ به مزو ايندو آهي.”
“محبوبن کي تنگ ڪرڻ ۾ يا عاشقن کي ستائڻ ۾؟”
“عاشق ته آئون آهيان، تون ته منهنجو محبوب آهين. تو مون کي ڳولي نه لڌو آهي، منهنجي دل توکي ڳولي لڌو آهي. هميشه عاشق ئي محبوب کي ڳولي لهندو آهي.” ڪنول جي من ۾ محبت جو درياهه ڇلڪي آيو.
“معنيٰ ته ماڻا ڪرڻ جو حق مون کي حاصل آهي؟” سانوڻ لقمو ڏنو.
“ها بلڪل، توکي سڀ حق حاصل آهن.” ڪنول پاڻ ارپڻ واري انداز ۾ وراڻيو.
“پوءِ مون واري سويرڪي ڳالهه جي باري ۾ ڇا خيال آهي؟” سانوڻ اڪيلائي ۾ ملڻ وارو سوال ورجايو.
“آئون تنهنجي ٻَڌِي ٻانهِي آهيان. جيئن چوندين، جيڏانهن چوندين، جڏهن چوندين، هلي هلنديس، آئون پنهنجي محبوب کي انڪار نه ٿي ڪري سگهان.”
هن اهڙي انداز سان چيو، جو سانوڻ هن جي محبوبيت ڀريي انداز تي فدا فدا ٿي ويو ۽ هن جو هٿ ڇڪي پنهنجن چپن تي رکي ڇڏيائين.
هو جنهن مهل هوٽل مان اٿيا ته ٻيهر ملڻ جي لاءِ پروگرام طئي ڪري چڪا هئا. ٻنهي جون دليون وصال جي جذبن سان سرشار هيون.
* * *