(9)
هينئر به ٻه ٽي ڏينهن ٿي ويا هئا، جو هنن جي وچ ۾ ملاقات ڪانه ٿي هئي. ٽنهي جون دليون هڪٻئي سان ملڻ لاءِ بيچين هيون.
سانوڻ رات جو ڀرپور ننڊ ڪري صبح جيئن ئي جاڳيو ته خوشي سندس دل مان ليئو پائي کيس پنهنجو ديدار ڪرايو. هن کي ڪنول سان ڪالهوڪي ملاقات ياد آئي. ان سان ڳرهيل ڳالهڙيون سندس هانءُ تي هري آيون. سهڻا پل سندس دل کي گد گد ڪري ويا. انهي ئي گهڙي هن کي همير۽ منصور به ياد آيا. هو بيساختا فون ڏانهن وڌيو ۽ همير جي گهر جو نمبر ملايائين.
فون جي گهنٽي لاڳيتي وڄي رهي هئي، پر پريان ڪنهن فون نه کنئي. هن ٻه ڀيرا ٻيهر نمبر ملايو. پر وري به ساڳي ڪار ٿي. هن ڪجهه دير ترسي وري نمبر ملايو. هن گهمري فون کنئي وئي.
“هلو!” پريان همير جو آواز آيو.
“هلو؛ سانوڻ ٿو ڳالهايان. سويري فون ڇو ڪو نه ٿي کنيَئي؟”
“اڙي يار! سنان پئي ڪيم، بلڪل هينئر وهنجڻ خاني مان ٻاهر نڪتو آهيان.”
“اڇا! مون سمجهيو ته صاحب موصوف شايد گهران ٻاهر نڪري ويا آهن- ۽ شايد ٻيو ڪير به گهر ۾ ڪونهي ڪو. يا وري مرڳهين فون ئي خراب هجي، ۽ اِتي گھنٽي ئي نه وڄندي هجي.”
“نه، نه. ائين نه هو. ٻيا سڀ گهر ۾ موجود آهن، البت سيٽ ۾ ڪا هلڪي ڦلڪي گڙٻڙ ضرور آهي. جنهن ڪري گهنٽي ايتري آهستي ٿي وڄي، جو ٻاهر ٻڌڻ ۾ ئي نه ٿي اچي.” همير وضاحت ڪئي.
“ٺيڪ آهي، پر هينئر ڇا پروگرام اٿئي؟” سانوڻ پڇيو.
“جيئن توهان چئو.!”
“منهنجو خيال آهي ته ملڻ کپي.”
“صحيح آهي، پر هينئر نه، شام جو. هينئر مون کي گهر وارن جي ڪنهن ڪم سان ٿورو ڪيڏانهن وڃڻو آهي.”
“هلو، ايئن به ٺيڪ. منصور کي پڻ پاڻ سان گڏ وٺيو اچجان.”
“ٺيڪ آهي.”
“چڱو، موڪلاڻي ڪانهي، آئون شام توهان جو انتظار ڪندس.سدائين گڏ.”
“سدائين گڏ.”
۽ پوءِ ٻنهي طرفن کان فون بند ٿي وڃي ٿي.
*
سانوڻ کي ڪوبه ڪم ڪار نه هو. تنهنڪري هو سڄو ڏينهن گهر ۾ ئي رهيو. رڳو ايترو سو ٿيو جو هو گهڙي کن لاءِ گهران نڪري ٻاهرينءَ گهٽي ۾ ٿوري دير وڙڪيو. جنهن مهل هو گهر ۾ ويهي ويهي ٿڪي پوندو هو ۽ سمهڻ تي به دل ڪانه چوندي هئس ۽ ٻيو ڪم ڪار به نه هوندو هئس، ته پوءِ گهران نڪري گهٽي ۾ ٽهلڻ لڳندو هو. گهٽي جي هڪ ڇيڙي کان ٻئي ڇيڙي تائين به ڪڏهن ڪڏهن چڪر ڏيئي ايندو هو، نه ته گهڻي ڀاڱي گهر جي سامهون ئي پيو وڙڪندو هو. گهٽي ۾ وڙڪي هو تازو توانو ٿي ويندو هو. سندس سمورا ٿڪ لهي پوندا هئا.
شام ٿي ته هو منصور ۽ همير جو انتظار ڪرڻ لڳو. کيس گهڻو وقت سندن انتظار ڪرڻو نه پيو. هو وقت سر وٽس پهچي ويا هئا. سانوڻ کين ويهڪ واري ڪمري ۾ ويهاري گهڙي کن لاءِ وٽانئن اٿي ويو. هو موٽيو ته سندس هٿن ۾ بسڪوٽن جي پليٽ هئي. ٿوري دير ۾ گرم گرم چانهه پڻ اچي ويئي.
چانهه جون چُسڪيون ڀريندي هنن ڳالهين جي رنگبرنگي پٽائين ڏور کولي. ڳالهين جي ڏوري کلندي آهي ته کلندي ئي ويندي آهي. هنن پنهنجن ٻين ويجهن دوستن جو تذڪرو ڪيو. انهي جي چڱاين مٺاين، ڳڻن اوڳڻن ۽ وفائن ۽ بيوفاين جي اپٽار ڪئي. هو حال جي هوائن ۾ اڏامندا رهيا. پوءِ هنن پنهنجي مستقبل جي سپنن کي وستاريو. مستقبل جي چانئٺ تان ڀيرو ڀريندا هو وري واپس پنهنجي ماضي جي ڳلين ۾ وڃي نڪتا. ماضي، جيڪو گذري وڃڻ باوجود ماڻهو سان گڏ هوندو آهي. مستقبل اها دولت آهي، جيڪا ماڻهو کي ڪڏهن به هٿ نه ايندي آهي- ۽ ماضي اها ملڪيت آهي، جيڪا جيئن پوءِ تيئن وڌندي ويندي آهي. ماضي جا خزانا ڪڏهن به خالي نه ٿيندا آهن. انهي ڪري زندگي جي سفر ۾ اڳيان، تمام گهڻو اڳيان نڪري وڃڻ باوجود هر موڙ تي بيهي گهڙي کن لاءِ ماڻهو پٺتي لنئوڻو ضرور هڻندو آهي. سو هنن به ماضي جي ڳليءَ ۾ پير پاتا. ماضي جي ڳلي ۾ سندن سڀ کان بهترين ٿاڪن مان هڪڙو ٿاڪ يونيورسٽي هو. يونيورسٽي- هنن جي بنهه ويجهي ماضي جو ٿاڪ. جيتوڻيڪ هنن يونيورسٽي ۾ ڪو عشق ڪونه ڪيو هو. پر پوءِ به ان جو پنهنجو حسن هو. عشق نه ڪرڻ جو سبب هنن جي پارسائي نه، پر يونيورسٽي ۾ ڇوڪرين جي کوٽ هجڻ هو. ڇوڪريون ويچاريون ايتريون ٿوريون هيون، جو آڱرين تي ڳڻي سگهبيون هيون. نه هوند، نه شڪر. سو ويچاريون پاڻ به ڇوڪرن کان هروڀرو به پيون ٽهنديون هيون. البت وڏي ڳالهه ته هنن جي ڪلاس ۾ وري به ڏهه ٻارنهن ڇوڪريون هيون. ڪلاس جا هوشيار شاگرد هجڻ ڪري اهي هنن سان لهه وچڙ ۾ پڻ اينديون هيون. پر اها لهه وچڙ تعليمي مامرن تائين محدود ۽ نصابي مونجهارن ۾ الجهيل رهي. ان کان اڳتي نه هنن مان ڪير وک وڌائي سگهيو ۽ نه ئي هنن ئي ڪنهن قسم جي اڳڀرائي ڪئي. بس ٿورڙي وڌيڪ ويجهڙائپ ٿي ته ان عام دوستاڻي شڪل ورتي. پر اهو به ته غنيمت هو. ٻين سڀني ڳالهين کي ڇڏي ڪري، عورت جي سکڻي ويجهائپ به مرد کي خوش ڪندي آهي، مزو ڏيندي آهي. هو عورت سان چار چؤنڪ ڳالهڙيون ڪري من ئي من ۾ ڏاڍو خوش ٿي ويندو آهي. سو هنن جا اهي ڏينهڙا بي ڪيف هوندي به ڪيف کان خالي ڪين هئا. هنن اڄ به انهن جا ساروڻا ٿي ساريا. اهي ساروڻيون کين خوشيون ڏئي ٿي ويون.
ماڻهو خوشين کي بار بار ورجائڻ چاهيندو آهي. هو ماضي مان به خوشين کي ڳولي ڪڍندو آهي. ان ڪري ور ور ماضي ڏانهن موٽندو آهي. ماضي، جنهن ۾ رابيل به هئي. هي به ماضي جي ڳلين مان گهمي آيا.
ڪچهري ڪندي ڪندي ماني جو وقت ٿي ويو. هنن گڏجي ڀوڄن ڪيو. ٿوري دير وڌيڪ ڊاڙا ٺڪاءُ ڪيا. جنهن کانپوءِ هڪٻئي کان موڪلايائون.
ٻاهر ٿڌي هوا زوزاٽ پئي ڪيا.
* * *