ڏاڙهي جي پَتِ
”ماني ڏي؟“ کٽ تي آهلندي ئي هن پنهنجي گهر واري شهزادي تي حڪم هلايو_
”ڪونهي!“
”ڇا ٿي چوين؟“
”ناهي پچائي!“
”ڇو؟“
”اٽو نه هو پاڙي جي گهرن مان اڌارو پٽي تنگ ٿي آهيان_ هاڻي ڪوبه نه ٿو ڏي _“
”پاڙي مان ئي ڪو پڪل ٽُڪُرُ ڳَڀو وٺي اچ، بُک ستايو آ_ “
”ڪنهن کان وٺان_ سڀ پوءِ ڊاوا ٿي ويا آهن_ ماني ڳڀو ڏئي سَهائي ساهُه ٿا ڪڍن!“
”ٻارهوئي انڪار_ ڪٿان سکي آهين؟“
”اهو ٿُڪَ لعنت جو ٽڪر وڃي پاڻ وٺ، تنهنجي پرڪارن فقيرن جيان هٿ ٽنگڻ تي مجبور ڪيو آهي_ هاڻي بُک ڪاٽبي، پر ڪنهن جي اڳيان مجبور نه ٿبو!“
”تنهنجي ته ماءُ کي!... ڀيڻ کي...“
”منهنجي مئل ماءُ کي گار نه ڏي_ پنهنجي ماءُ ڪيڏي پياري اٿئي؟!“
”هڪ گار ڇا ڏهه گاريون ڏيندس_ تون ڇا_ ڪندين؟“
ٿورو اکين ۾ حياءُ ڌار، سڄي زندگي اُن توکي پٽن جيان ڏٺو!“
”بيهودي رَنَ_ مون سان هُدريون ٿي ڏين!“
”هُدريون ناهن، سچ ٿي چوانءِ_ ماڻهو اکين هوندي انڌو نه ٿي_“
”مان انڌو هان؟... هان؟؟...“
_ ڏني کي زال جي خودي تي ڏاڍو غصو آيو، هُن ڊڪي وڃي لَٺِ ۾ هٿ وِڌا_
_ زال مڙس جي تڪرار وچ ۾ گهر ڀاتين ڏني جي ڪاوڙ جي ڊپ ۾ ڪا ها هَڙِ هُوهَڙِ به نه ڪئي، گهر جا سڀ ڀاتي ڄڻ جاڳندي به اگهور ننڊ ۾ هئا_ جوئا جي اڏي کان ناڪام ٿي هارائي، موٽي آيل ڏني جي لٺ پنهنجي سهڻي سيبتي زال شهزادي جي مٿان اُڀي هئي_
”پهريان منهنجو ڏوهه ٻڌاءِ، پوءِ ڀلي وڙهه!“
_ هڪ لٺ!... ٻين ... ٽين... وسڪارو_
”او جوئاري مار ڪا پوئي ماڻهو آهيان، جانور سمجهي نه وڙههُ...!
_ زال مڙس جي جيهڙي ۾ هڪ لٺ ننڊ ۾ ستل معصومِ کي لڳي_ شهزادي کان پنهنجي ڌڪَنِ جو فڪر ڇڏائجي ويو ۽ هوءَ معصوم نياڻي جي مٿان وڃي ڪري_
_ ڏني جي ڪاوڙ اوج تي هئي... ستين... اٺين... نائين... ۽ ڏهين لٺ لڳندي شهزادي آهلجي پئي، چيائين! ”جوئاري خدا پُڄندئي_ مٿو ڦاڙي وِڌئي!!“
شهزادي جي مٿي ۾ ڦاڙُ ٿي پيو_ خون سندس اڻڀن وارن کي آلو ڪري ڌرتي تي پکڙجي ويو. شهزادي جي دانهن خاموشي جي وَرِ چڙهي وئي!
سڄي گهر جي ڀاتين جڏهن جوئاريءَ کي گهر مان نڪري ويندي ڏٺو ته مِڙي اچي شهزادي جي مٿان بيٺا_
”پيءُ ماءُ جو نافرمان_ خدا ڪندو لوڙيندو ۽ لهندو!... يارن جون ڪسران ٻارن مان ٿو ڪڍي... هن بيگناههِ ڪهڙو ڏوهه ڪيو؟“ شهزادي جي سَهري جا پوڙها هٿ به ڏڪيا پئي، چيائين ”هن عورت کي شابس آ، جنهن ويچاري جَاليو اٿس، ٻي ڪا هُجي ها، اڳيان باهه ۽ پويان ڀت ڏسي بَرِمُنهُن ڪري ها!“
بيهوش شهزاديءَ جي مٿان ڪُراڙي گهاگهري پاڻي جي هاري، پر هُن کي ڪابه سامت نه آئي_
”ڏنا_ بيپيرا_ قهر ڪري ڇڏيئي!“ ڪُراڙي پيءُ جي دانهن تي ڏنو پويان پير ڪري موٽي آيو ۽ هُن ڊوڙي وڃي شهزادي جي نبض کي پڪڙيو_ خوف جا ڪيئي تِرورا هُن جي ورن ورن ٿيندڙ چهري کي ظاهر ڪري بيٺا... قانون جون ڪال ڪوٺڙيون... سزا... عمر قيد!... ڦاسي...!!! ... خوف جي اُن عالم هُن جي زرد سوچن ۾ هِدُو ڊوڙي آيو_
**
_ جوئا جي پاٿاري تي_
_ ڪيترائي دفعا ڏني ”جي ڀاڳ الائي ته ڪيترن بدبختن کي راتاها ڏنا هئا_ هڪڙو هِدوُ ئي هو، جنهن جي ڀاڳ اڳيان هن جي قسمت اڀاڳي هئي!... پنجن هزارن کان ڏهن هزارن جي داءَ تائين لڙائي ڪندي هُن پنهنجي رُٺل قسمت کي پرچائڻ جا هيلا هلايا هئا_
”راڻي ٻاهر!“ ڏني ته مسلسل شڪست حاوي هئي،”باشو راڻي کي سرچائيندو!...گولي جو غلام آهيان!!... ڇڪي سان ڀاڳُ آزمائبو!!... دُڪي ٻاهر!!... “
”واهه ڙي ڏنا تنهنجو نڀاڳ... توکان تاش جا پتا به بِرُ!“ قطار ڪري بيٺل جوئارين جي ٺٺول تي ڏني جي اکين جا تيوَرَ مٽجي ويا، چيائين ”هِدوُ منهنجون اکيون مُنڊيون آهن_ هُن جي رهيل اوڌر ڇُٽي!“
”ڇو ڇُٽِا؟ پئسا تنهنجو پيءُ به ڏيندو_“
هِدوُ جي هَڪل تي ڏنو بُشڪا ڇنڊي اُٿيو_ ماڻهن جي هڪل تي هدُو ته کڻي ماٺ ڪئي، پر ڏني آسمان مٿي تي کڻي راند جو ميلو ڦٽائي، دنئوسَ کڻي گهر موٽيو هو.
شهزادي جي خاموش وجود کي ڏسي ڏني جي اکين ۾ هدُو کان پلاند وٺڻ جي سوچ اُڀري، رات جي سانت ۾ آواز بلندي ڪري چيائين ” مان جوئاري ضرور آهيان، پر ڀڙوو نه!... هدُو ڪارو ڀڄي ويو_ ڪاري رَن جون ٻوٽيون کاڌيون اٿم!!“
_ سڄي گهر ڀاتين جو پِٽڻو بند ٿي سُس پُسِ ۾ تبديل ٿي ويو، چيائون ”مڙس جي نافرمان رَنَ پنهنجي پيءُ جي ڏاڙهي جي به پَتِ نه رکي!!!“
***