ٻيراڻي لڳ دوست علي ڪٽوهڙ جي ياد ۾ ڏهاڙو
آئون تاريخ 9 جولاءِ 2017 تي ساماري شهر ڊاڪٽر رسول بخش خاصخيلي جي اسپتال تي ويس جتي ڊاڪٽر عوامي تحريڪ جي ضلعي صدر نول راءِ ميگهواڙ، جنرل سيڪريٽري هريش مالهي، لال ساماروي ۽ مون کي صلاح هنئي ته جيڪڏهن فري هجو ته دوست علي ڪٽوهر جي ياد ۾ ڏهاڙو اڄ عوامي تحريڪ ضلعي سانگهڙ پاران ٻيراڻي لڳ ڪٽوهرن جي ڳوٺ ۾ ملهايو ويندو، اوهان هلو ته صلاح آهي. جنهن تي ٻين دوستن ته ڪجهه مصروفاتين سبب انڪار ڪيو پر مون چيو ٺيڪ آهي. ڀلي هلو، اسين ٻيراڻي لاءِ ساماري شهر مان ڏيڍ وڳي نڪري 2:00 وڳي ڪوٽ غلام محمد پهتاسين. جتي ڊاڪٽر صاحب پنهنجي گهر پهچي ٻيراڻي هلڻ جي لاءِ تيار ٿيا، ٺيڪ 3:00 وڳي اسين ڪوٽ غلام محمد مان روانا ٿياسين، ميرپورخاص مان ٿي، نوان آباد وارو روڊ وٺي اسين ٻيراڻي کان اوريان دوست علي ڪٽوهر جي ڳوٺ 6:00 وڳي پهتاسين، جتي بلند شاهه بخاري جي مزار وٽ دوست علي جي آخري آرامگاهه جي ڀرسان سندس ياد ۾ تقريب رکيل هئي، ڳوٺ ۾ تمام گهاٽا وڻ هئا رڳو چوطرف ساوڪ ئي ساوڪ هئي، انهن ساون وڻن ۾ عوامي تحريڪ جا ڳاڙها جهنڊا پئي ڦڙڪيا، اُهو سڀ منظر ڏسي اسان جي دل باغ بهار ٿي وئي، اسان کي ضلعي سانگهڙ جي دوستن ڀليڪار ڪري ۽ وڻن جي ڇانو ۾ ويهڻ لاءِ چيو جتي عوامي تحريڪ ٽنڊي الهيار جو راڳي حنيف سارنگ، عبدرحمان سمي ۽ اڪبر مڱڻهار جي فرزند سميت تقريبن 40 دوست ويٺل هئا. سڀ کان پهرين اسين عوامي تحريڪ جا ساٿي دوست علي ڪٽوهر جي والد صاحب، ڀائرن ۽ سندس فرزندن سان گڏ دوست علي جي قبر تي گلن جي چادر چاڙهڻ وياسين. جتان واپس اچي تقريب ۾ ويٺاسين، پرگرام جي اسٽيج سيڪريٽري عالم لغاري ۽ اويس ڏاهري سڀ کان پهرين اسٽيج تي ويهڻ لاءِ عوامي تحريڪ ضلعي سانگهڙ جي صدر کي سڏ ڪيو.ان کان پوءِ اسٽيج تي ويهڻ لاءِ مهمان خاص عوامي تحريڪ جي مرڪزي نائب صدر ڊاڪٽر رسول بخش خاصخيلي، سنڌياڻي تحريڪ جي صدر ادِي شمشاد لغاري، سارنگ حنيف، عبدرحمان سمي، صادق ڪنڀر ۽ ٻين کي سڏ ڪيو، ٻيراڻي جي صدر تقريب ۾ آجياڻي تقرير دوران آيل مهمانن کي ڀليڪار چيو ۽ چيائين ته اڄ آئون جيڪو ڊاڪٽر آهيان، اُهو صرف دوست علي ڪٽوهر جي صحبت جي ڪري آهيان، هُن اسان جي هر موڙ تي رهنمائي ڪئي، تقريرن جو سلسلو جاري هو، رات جا اچي 8:00 ٿيا، ايتري ۾ آهستي آهستي ضلعي سانگهڙ جي مختلف شهرن مان عوامي تحريڪ جي دوستن جا قافلا موٽر سائيڪلن، چنگچين، ڪارن، سوزيوڪين ۽ مختلف گاڏين جي صورت پهچڻ شروع ٿيا، خبر ئي نه پئي تقريب چار پنج سو ماڻهن جي انگ ۾شاندار جلسي جو روپ اختيار ڪري وئي، پروگرام ۾ آيل عوامي تحريڪ ضلعي کپري جي اڳواڻ صادق ڪنڀر چيو ته دوست علي ڪٽوهر غريب ماڻهن جو نه صرف همدرد پر عوامي تحريڪ جو سچو سپاهي هو، جنهن کي ڪڏهن به وساري نٿو سگهجي. دوست ڪٽوهر جي فرزند خادم چيو ته بابا عوامي تحريڪ جو جاکوڙي اڳواڻ هو، جنهن نه صرف اسان کي پر ڳوٺ جي ماڻهن کي به سُجاڳ ڪيو،، جلسي ۾ ننڍن، جوانن توڙي پوڙهن ايڏو ته شاندار ڳالهايو جو ماڻهو حيران ٿي ويا، تقرير لاءِ جڏهن مون (چيتن ميگهواڙ) کي سڏ ٿيو ته مون پنهنجي تقرير ۾ چيو ته مون کي پنهنجي ڳوٺ ساماري روڊ مان هتي ڊاڪٽر رسول بخش خاصخيلي سان گڏ اچي خوشي ٿي آهي جو اڄ هتي دوست علي جي ياد ۾ کيس ڀيٽا ڏيڻ لاءِ سڀ عقلمند ۽ سمجهدار ماڻهو گڏ ٿيا آهن، هونئن به آئون جتي ڳاڙها جهنڊا ڏسندو آهيان ته اُتي مون کي پڪ ٿي ويندي آهي ته هتي علم ۽ شعور وارا ماڻهو رهن ٿا، دوست علي به انهن علم وارن ماڻهن مان هڪ هو، اڄ دوست علي جو روح ضرور خوش ٿيندو ڇاڪاڻ جو اوهين اُن جي ڳوٺ وارا سڀ عوامي تحريڪ جي صحيح ۽ انقلابي راهه تي گامزن آهيو، سڀاڻي اِها سوشلزم واري راهه ئي اسان جي بهترين مستقبل جي ضامن هوندي، آئون جئين ئي تقرير ڪري هيٺ لٿس ته مون کي ڪجهه دوست مليا، چيائين ته اسين ميگهواڙ آهيون، اسان جا گهر پاسي ۾ آهن، اوهان جون ڳالهيون تمام سهڻيون لڳيون، انهن مان رائيچند نالي هڪ دوست چيو ته اڄ اوهان هتي رات رهو ماني اسان وٽ کائجو، مون چيو ته ادا ٽائيم ناهي وري ٻئي چڪر ڪڏهن اوهان وٽ اينداسين چيائين ته ماني نه ته چانهه ته پيئو مون چيو جيڪڏهن اوهان کي اسان سان واقعي ايتري محبت آهي ته چانهه تيار ڪرائي اچو مون ۽ ڊاڪٽر رسول بخش خاصخيلي صبح کان چانهه ناهي پيتي، اسان جي مٿي ۾ سور آهي، ڊاڪٽر صاحب جي صدارتي تقرير اچڻ واري آهي، همراهه ويو اڌ ڪلاڪ جي اندر ٿرماس ۾ چانهه ۽ پليٽ ۾ بسڪيٽ کڻي آيو، مون ڊاڪٽر صاحب کي ڪن ۾ چيو ته اوهان ته ڪافي دير کان وٺي پاڻي به ناهي پيتو، چانهه آئي آهي، اوهين اسٽيج تان هيٺ اچي پي وڃو، چيائين ته ايترو ٽائيم ناهي، چانهه هتي مون کي اسٽيج تي موڪليو رائيچند ڪوپ ڀري هڪ دوست کي اسٽيج تي چانهه ڏيڻ لاءِ موڪليو، ڊاڪٽر چانهه پيتي ڄڻ ته توانائي بحال ٿي ويئي، مون ۽ رائيچند هڪ چنگچي ۾ ويهي چانهه پيتيسين، چانهه پئيڻ کانپوءِ مون رائيچند ۽ سندس والد جا ٿورا مڃيا. هن ڳوٺ ۾ تقريب ۾ عوامي تحريڪ ٽنڊي الهيار جي اڳواڻ حنيف سارنگ ابراهيم منشي جو انقلابي گيت “جنگ جنگ آ، منهنجي تو سان جنگ آ، پليت پير ڪر پري هي ڌرتي منهنجو ننگ آ”، ترنم ۾ پيش ڪيو، دوست ڪٽوهر جي والد حاجي الاهي بخش چيو ته دوست علي ڪٽوهر منهنجو فرمانبردار پُٽ هو، مون کي اهڙي انقلابي پُٽ تي فخر آهي، جنهن سنڌ ڌرتي ۽ عوام لاءِ جاکوڙيو، عبدرحمان سمي پنهنجي تقرير ۾ چيو ته دوست علي ڪٽوهر عوامي تحريڪ جو بهادر اڳواڻ هو، هو غريبن جو يار هو، ڪڏهن به جاگيردارن ۽ وڏيرن جي اڳيان ڪو نه جُهڪيو، هو پنهنجي زندگي ۾هميشه متحرڪ رهيو. شهدادپور مان آيل سنڌياڻي تحريڪ جي مرڪزي صدر محترمه شمشاد لغاري چيو ته دوست علي ڪٽوهر نه صرف هن ڳوٺ جو پر عوامي تحريڪ جو بهترين اڳواڻ هو، جنهن جي ڪيل جدوجهد کي اسين سرخ سلام پيش ڪريون ٿا. آخر ۾ عوامي تحريڪ جي مرڪزي نائب صدر ڊاڪٽر رسول بخش خاصخيلي چيو دوست علي ڪٽوهر جي وڇوڙي جو ڏک نه صرف ان جي والد صاحب حاجي الاهي بخش پر عوامي تحريڪ جي هر ڪارڪن کي آهي، اڄ سنڌ تمام مشڪل وقت ۾ گذري رهي آهي، سنڌ ۾ انتهاپسندي ۽ ڌارين جي يلغار سازش تحت وڌي رهي آهي، جنهن جي شروعات ورهاڱي ٿيڻ وقت ٿي هئي، آمريت جي دور ۾ عوامي تحريڪ جي دلير اڳواڻن رسول بخش پليجي ۽ فاضل راهو عوامي تحريڪ جي هزارين ڪارڪنن سان گڏجي ايم آر ڊي جي تحريڪ هلائي. ووٽر لسٽن کي سنڌي ۾ ڇپائڻ جي لاءِ رسول بخش پليجي پنهنجي ڀينرن کي حيدرآباد پريس ڪلب جي اڳيان بُک هڙتال تي ويهاري ڪاميابي حاصل ڪئي. اسان کي هارين ۽ مزدور جي لاءِ جدوجهد ڪرڻ گهرجي، سنڌ جي حڪمرانن کي گهرجي ته اُهي سنڌي ٻوليءَ کي قومي ٻوليءَ بڻائڻ لاءِ سچائي ۽ ايمانداري سان عملي طور جدوجهد ڪن ٻئي صورت ۾ اهي اقتدار جا مالڪ سنڌ ڌرتي جا غدار ليکيا ويندا. اچو ته اسين عوامي تحريڪ کي شهرن سميت ڳوٺن ۾ واپس منظم ڪريون. آخر ۾ محفل موسيقي به ٿي جنهن ۾ نوجوان راڳي ڀاڳچند ميگهواڙ ۽ مٺي مان آيل فنڪارن انقلابي گيت ڳائي محفل ۾ ويٺل ماڻهن کي جهومائي ڇڏيو، ڪيترائي عوامي تحريڪ جا ڪارڪن سلام ڪوٽ کان ڪراچي تائين مسلسل پنڌ ڪندڙ جوتي ڀيل سان گڏ فوٽو ڪڍائي پاڻ تي فخر محسوس ڪري رهيا هئا، انهن ۾ شهدادپور کان آيل شينهن ميگهواڙ به شامل هو، آخر ۾ تقريب ۾ آيل سڀني مهمانن کي ماني کارائي وئي، اسان جنهن وقت موڪلائي رهيا هئاسين، ان وقت اسان کي چانهه پياريندڙ رائچند ميگهواڙ ۽ سندس والد صاحب جيڪو فاضل راهو جي چاليهي ۾ رسول بخش پليجي صاحب کان متاثر ٿيو هو، انهن ڊاڪٽر ۽ مون کي سندس پنهنجي ڳوٺ ۾ رات رهڻ لاءِ جام چيو پر اسان کي وري واپس ڪار ۾ ڳوٺ موٽڻو هو، هن ڳوٺ ۾ سنڌي شعبي مان بيچلر ڪندڙ منهنجو دوست هيمراج ميگهواڙ به رهي ٿو. بهرحال اسان رات جو ڪو نه ترسياسين، واپس ٻيراڻي شهر مان ٿي ٽنڊي آدم پهتاسين، جتان سارنگ حنيف ۽ عبدرحمان سمي سان گڏ ٽنڊي الهيار پهتاسين. سارنگ حنيف عبدرحمان ۽ اڪبر مڱڻهار جو فرزند ٽنڊي الهيار ۾ لهي پيا. ڊاڪٽر ۽ آئون ڪوٽ غلام محمد ۾ سندس گهر رات جو اڍائي وڳي پهتاسين. جتي آئون رات ڊاڪٽر جي گهر رهيس صبح جو ڊاڪٽر سان گڏ ساماري سندس اسپتال پهتس.